METODYKA PRACY Z OSOBAMI NIEDOSTOSOWANYMI SPOŁECZNIE

METODYKA PRACY Z OSOBAMI NIEDOSTOSOWANYMI SPOŁECZNIE

Resocjalizacja korzysta z dorobku:

Metody resocjalizacji:

Młodzieżowe ośrodki wychowawcze (MOW):

Młodzieżowe ośrodki wychowawcze są prowadzone dla dzieci i młodzieży niedostosowanych

społecznie wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy, wychowania i resocjalizacji jako resocjalizacyjno-wychowawcze, a dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim jako resocjalizacyjno-rewalidacyjne.

Do zadań młodzieżowego ośrodka wychowawczego należy eliminowanie przyczyn i przejawow niedostosowania społecznego oraz przygotowanie wychowankow do życia zgodnego z obowiązującymi normami społecznymi i prawnymi.

Nieletni

  1. Osoba, która nie ukończyła 18 roku życia i zagrożona jest demoralizacją ( np. niewypełnienie obowiązku szkolnego, palenie picie)

  2. Popełniła czyn karalny- ukończone 13-17 ( nieukończone); w zależności od wieku sąd może zdecydowac o różnych sposobach karania, jeśli nie ukończył 13 to jest małoletni i pozbawiony odpowiedzialności karnej)

Osoba w wieku 17 lat ma możliwość rozeznania czynu

Między 13, a 17 grozi:

-sąd może potraktowac nieletniego po ukończeniu 15 roku życia, jako osobę dorosłą, ale wtedy musi złagodzic karę, do 2/3 kary jaką orzeka się wobec osoby dorosłej.

-zakład poprawczy

3. sąd orzekł wykonanie środka wychowawczego lub poprawczego do 21 lat

( niekoniecznie czyn karalny) ( do 21 r.ż. mogą przebywac jedynie w zakładzie poprawczym, w młodzieżowym ośrodku wychowawczym do 18 r. ż)

Nieletni, w prawie karnym osoba, która nie ukończyła 17 lat w chwili popełnienia czynu zabronionego groźbą kary. Nieletni nie odpowiada wg zasad określonych w kodeksie karnym z wyjątkiem określonych przypadków. Wobec nieletniego, który popełnił czyn karalny (zabroniony) przed ukończeniem 13 lat albo po ukończeniu 13 roku życia, ale bez rozeznania, tj. bez świadomości rozpoznania znaczenia popełnionego czynu, sąd stosuje środki wychowawcze, np. upomnienie, umieszczenie w zakładzie wychowawczym. Wobec nieletniego, który po ukończeniu 13 lat popełnił czyn zabroniony z rozeznaniem, tj. miał świadomość popełnionego czynu, sąd może orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym.

MOS ( młodzieżowy ośrodek socjoterapii)- umieszczenie w tym ośrodku jest dobrowolne, na wniosek rodziców. Młodzieżowe ośrodki socjoterapii są prowadzone dla dzieci i młodzieży, ktore z powodu zaburzeń rozwojowych, trudności w uczeniu się i zaburzeń

w funkcjonowaniu społecznym są zagrożone niedostosowaniem społecznym i wymagają stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy, wychowania i socjoterapii. Do zadań młodzieżowego ośrodka socjoterapii należy eliminowanie przyczyn i przejawow zaburzeń

zachowania oraz przygotowanie wychowankow do życia zgodnego z obowiązującymi normami społecznymi i prawnymi.

Co sąd może uczynic wobec nieletniego?

Małotelni- kodeks cywilny

  1. Do momentu zawarcia związku małżeńskiego ( 16 lat), od 0-13 nie może brać odpowiedzialności karnej, do 18 r. ż, tylko w sprawach cywilnych.

Małoletni, Jest to osoba fizyczna, która nie ukończyła jeszcze 18 lat. Pełnoletność uzyskuje w dniu, w którym ukończyła 18 lat, albo w którym zawarła małżeństwo. Nie traci jej nawet w razie unieważnienia małżeństwa. Dopiero z chwilą uzyskania pełnoletności nabywa się pełną zdolność do czynności prawnych. Małoletni, który nie ukończył jeszcze 13 lat, nie ma zdolności do czynności prawnych. Małoletni, który ukończył 13 lat, a nie ukończył jeszcze 18 lat, ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Aby czynność prawna, przez którą małoletni mający ograniczoną zdolność do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem była ważna, potrzebna jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego. Jeżeli bez wymaganej zgody zawarł umowę, to ważność jej zależy od potwierdzenia jej przez tego przedstawiciela. Małoletni może też sam potwierdzić umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.

Pełnoletni, Generalnie pełnoletnim jest osoba fizyczna, która ukończyła 18 lat, a wyjątkowo małoletni, który zawarł związek małżeński. Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, sąd może zezwolić na zawarcie takiego małżeństwa kobiecie, która ukończyła 16 lat, ale nie ukończyła 18 lat. Przez fakt zawarcia związku małżeńskiego staje się pełnoletnia. Jednakże kodeks cywilny stanowi, że małoletni nie traci uzyskanej przez małżeństwo pełnoletności, w przypadku gdy małżeństwo zostanie unieważnione. Kodeks rodzinny i opiekuńczy dopuszcza wprost unieważnienie małżeństwa zawartego przez mężczyznę, który nie ukończył lat 18, oraz przez kobietę, która nie ukończyła lat 16 albo bez zezwolenia sądu zawarła małżeństwo po ukończeniu lat 16, lecz przed ukończeniem lat 18. W związku z zapisem k.c. oznacza to, że teoretycznie jest nawet możliwe, że za pełnoletniego będzie uznany mężczyzna przed ukończeniem 18 i kobieta przed ukończeniem 16 roku życia.

Młodociany- kodeks karny

  1. Popełnił czyn zabroniony przed ukończeniem 21 r.ż.. i w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji nie osiągnęła 24 r. ż.

Młodociany, w prawie karnym to osoba, która w chwili popełnienia czynu zabronionego nie osiągnęła 21 roku życia i w chwili orzekania przed sądem pierwszej instancji nie osiągnęła 24 roku życia (Art. 115 § 10 k.k.). Natomiast w Kodeksie karnym wykonawczym nie występuje pojęcie "młodocianego", a jedynie definicja zakładu karnego dla młodocianych, w świetle której w zakładzie karnym dla młodocianych odbywają karę skazani, którzy nie ukończyli 21 roku życia; w uzasadnionych wypadkach skazany może odbywać karę w tym zakładzie po ukończeniu 21 roku życia (art. 84 k.k.w.).

Kodeks karny wykonawczy- zajmuje się wykonywaniem kary.

  1. Młodociany to osoba skazana, która nie ukończyła 24 r.ż.

Kodeks pracy-

  1. Młodociany to osoba, która ukończyła 16 lat, a nie ukończyła 18.

Modelowanie

Obserwujemy model i modyfikujemy zachowanie, np. lalka Bobo

Naśladowani

kopiowanie

MOW- do MOWu kieruje ORE ( Ośrodek Rozwoju Edukacji)

Podział MOWów:

Zapewnienie jedzenia, całodobowa opieka, warunki do rozwoju/ nauki, bezpieczne warunki, odzież.

MOS- dla osób z zagrożeniem niedostosowaniem społecznym ( 47 w Polsce)

Podział:

Takie instytucje (MOW I MOS) mogą być prowadzone przez Organizacje Pozarządowe, przez Samorząd, Zakony ( organizacje kościelne), Fundacje, Firmy, Osoby prywatne. W każdym MOSie i MOWie musi być szkoła, internat , całoroczne.

MEDIACJA

Sprawiedliwośc naprawcza- zadośćuczynienie

Do postepowania mediacyjnego kieruje się w szczegolności sprawy, ktorych istotne okoliczności nie budza watpliwości.

Instytucja uprawniona do przeprowadzania postępowania mediacyjnego jest rowniez rodzinny ośrodek diagnostyczno-konsultacyjny, utworzony na podstawie odrębnych przepisow, ktory nie podlega wpisowi do wykazu, o ktorym mowa w § 7 ust. 1.

Sad może przekazac sprawe w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego osobie godnej zaufania, ktora:

1) ukończyła 26 lat,

2) korzysta z pełni praw cywilnych i publicznych,

3) biegle włada językiem polskim w mowie i piśmie,

4) posiada wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii, resocjalizacji lub prawa oraz ma doświadczenie w zakresie wychowania lub resocjalizacji młodzieży,

5) posiada umiejętności rozwiazywania konfliktow oraz nawiazywania kontaktow międzyludzkich,

6) daje rękojmię należytego wykonywania obowiazkow,

7) odbyła szkolenie dla mediatorow, o ktorym mowa w § 8,

8) została wpisana do wykazu, o ktorym mowa w § 7 ust. 1.

9) osoba asertywna

Postępowanie mediacyjne prowadzi osoba godna zaufania lub przedstawiciel instytucji, o ktorej mowa w § 3 ust. 1 lub 2, zwana dalej „mediatorem”.

Mediatorem nie może byc czynny zawodowo:

1) sędzia, prokurator, asesor i aplikant sadowy lub prokuratorski oraz inna osoba zatrudniona w sadzie, prokuraturze, Policji lub w innej instytucji uprawnionej do ścigania przestępstw,

2) adwokat i aplikant adwokacki, radca prawny i aplikant radcowski, notariusz, asesor i aplikant notarialny,

3) komornik, aplikant komorniczy i pracownik jego kancelarii,

4) funkcjonariusz i pracownik Służby Więziennej,

5) pracownik placowki opiekuńczo-wychowawczej,zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich,

6) pracownik instytucji lub członek organizacji zajmujących się świadczeniem pomocy dla ofiar przestępstw lub działalnościa na ich rzecz.

Mediatorem nie może byc rownież ławnik sadowy w czasie trwania kadencji oraz społeczny kurator sadowy.Mediatorem w danej sprawie nie może byc osoba, ktora w sprawie nieletniego była świadkiem, wydawała opinię, sporzadzała wywiad środowiskowy lub

prowadziła terapię nieletniego, a także osoba, co do ktorej zachodzi okolicznośc tego rodzaju, że mogłaby wywołac uzasadniona watpliwośc co do jej bezstronności.

Na pierwszej sprawie sąd powinien zapytac czy strony chcą mediacji. O to zapyta się sąd jako pierwszego- sprawcy, ponieważ ofiara mogłaby się źle poczuc, gdyby ona się zgodziła jako pierwsza, a sprawca nie.

Mediator:

Schronisko= areszt dla dorosłych

W schroniskach można przebywac do roku, ale zdarza się, że jest się tam dłużej.

Hostel- służy usamodzielnianiu; readaptacja społeczna ( chcemy go przywrócic do społeczeństwa, żeby się odnalazł i mógł funkcjonowac; uczenie samodzielności, np. gotowanie, czy robienie zakupów oraz gospodarowanie pieniędzmi).

Zakłady karne dla młodocianych- obowiązkowo odbywaja karę w systemie programowanego oddziaływania ( zindywidualizowac podejście do więźnia), może przebywac do 24 r. ż.; potem w zakładzie dla recydywistów lub dla osób pierwszy raz skazanych.

KLASYFIKACJA THOMASA M. ACHENBACHA

Achenbach zajmował się wychowankami i diagnozował ich ( pokrewne jest to z introwersją i ekstrawersja).

  1. Zachowania internalizacyjne

  1. Lęk i depresja- niechęc , lęk do podejmowania nowych działań; płaczliwośc, narzekanie, że nikt go nie lubi; przesadnie podporządkowuje się normom i regulaminom, nie lubi krytyki; ma niskie poczucie własnej wartości; strach; niepokój w zachowaniach, tzw. symptom ofiary; perfekcjonista; niskie poczucie własnej wartości, hipochondrycy.

działanie: powoli wchodzenie w pracę w grupie

  1. Wycofanie- unikanie kontaktów; unika kontaktów z grupą; woli pracowac indywidualnie; ostrożność w nowych, nieznanych sytuacjach; długo się aklimatyzuje do nowej sytuacji; nie lubi zmian; są powolni, melancholicy; mało energiczni, skłonni do refleksji, są rozważni, smutni, nie są spontaniczni.

  1. Zachowania eksternalizacyjne: często się sprzecza, kłótliwy, zadziorny; lubi być w centrum uwagi, wychwala się, ma zdolności do manipulowania, notoryczne kłamstwa; przeklina, często gra na pokaz, wagaruje, woli przebywac ze starczymi; jest otwarty na wszelkie nowe wrażenia; agresja, musi mieć schemat działania; stały plan dnia,

działanie: dyscyplina i konsekwencja w pracy z taką osobą, stosujemy uwrażliwianie.

TYPOLOGIA HERBERTA QUAYA

Nieadekwatny-niedojrzały to człowiek leniwy, nieuważny, nie wykazuje większego

zainteresowania otaczającym go światem, jego zachowanie jest niedojrzałe, infantylne.

Personel zakładów resocjalizacyjnych określa takiego podopiecznego mianem „niezdary". W

stosunku do dorosłych osobnicy tacy są albo zdecydowanie oporni, albo nadmiernie ulegli i

potulni. Bardzo łatwo ulegają wpływom (najczęściej negatywnym) rówieśników.

Zalecenia: oddziaływania resocjalizacyjne powinny być przede wszystkim

skoncentrowane na wytworzeniu „nawyków moralnych", tak aby stały się one „drugą skórą"

tych ludzi. Należy w sposób opiekuńczy i podtrzymujący dążyć do utrzymania wychowanka

w stałej, konstruktywnej (ze społecznego punktu widzenia) aktywności. Budzenie

odpowiednich zainteresowań powinno w zdecydowany sposób wpłynąć na jego motywacje

do pracy nad sobą w celu osiągnięcia określonych satysfakcji. Jest to w zasadzie jedyna droga do zainicjowania i intensyfikacji zatrzymanego u takich jednostek procesu społecznego

dojrzewania.

Neurotyczny-konfliktowy. Młodzież tego typu przejawia lęk, depresję, kompleks

niższości i poczucie winy. Z dużą ochotą tacy nieletni mówią o swych problemach

psychicznych, wykazując przy tym dosyć dobre zrozumienie szeregu związków

przyczynowo-skutkowych w próbach interpretacji tegoż zachowania. Bardzo często osobnik

taki wykazuje skruchę z powodu dokonania nieakceptowanego przez siebie czynu, co jednak

nie zapobiega jego ponownemu popełnieniu.

Zalecenia: W resocjalizacji osób tego typu należy wyjść od ich skłonności do analiz

własnego zachowania, czyli od rozmów i terapii indywidualnej. Kolejnym etapem powinno

być inicjowanie opartych na empatii „związków wspomagających" pomiędzy wychowankiem a jego współtowarzyszami. Równocześnie z poczynaniami mającymi na celu doprowadzenie do „wewnętrznego uładzenia się" przestępcy neurotycznego, należy stopniowo kierować jego aktywność na zadania wypływające z zewnątrz. Dopiero właściwe efekty tej pracy będą stanowiły prawdziwy efekt oddziaływań resocjalizacyjnych.

Niezsocjalizowany agresywny albo psychopatyczny. Tego typu przestępcy wykazuj

ą złośliwość i agresywność, nie przywiązuj ą wielkiej wagi do tego, czy innym jest z nimi

dobrze. Posiadają duże zapotrzebowanie na podniety, szybko się nudzą, wykazują skłonność do manipulowania innymi i wykorzystywania osób ze swego otoczenia bez żadnych skrupułów.

Zalecenia: należy zorganizować jak najbardziej płynny rytm codziennej aktywności

wychowanków, poddać ich surowej, autorytarnej dyscyplinie, a równocześnie wszelkie

osiągnięcia oceniać bardzo dokładnie i sprawiedliwie. W oddziaływaniach indywidualnych

należy dążyć do wytworzenia potrzeby szczerych, głębokich i empatycznych związków z

innymi ludźmi.

Zsocjalizowany w obrębie podkultury. Do tego typu należą osobnicy, którzy nie

zdradzaj ą poważnych problemów emocjonalnych, wykazują natomiast dużą skłonność do

przynależności do różnego rodzaju organizacji przestępczych, do których przystosowują się

szybko i dokładnie.

Zalecenia: jednostki takie powinny być poddawane również surowej i konsekwentnej

dyscyplinie. Główny nacisk w ich resocjalizacji należy położyć na obniżenie atrakcyjności

grup należących do podkultury przestępczej. Można to zrobić przyznając liczące się dla

wychowanka nagrody za wszelkie formy aktywności, które mogą być akceptowane ze

społecznego punktu widzenia.

Niedojrzałe zorientowany na podkulturę- w praktyce życia codziennego okazuje się

bowiem, że najbardziej podatni na przejmowanie zasad podkultury są osobnicy niedojrzali,

łatwowierni, bez sprecyzowanej filozofii życiowej.

Zalecenia: pierwszą, a zarazem podstawową zasadą w pracy z „mieszanymi typami"

przestępców jest zyskanie przez wychowawcę odpowiedniego autorytetu, wzbudzenie w

wychowanku zainteresowania tym, aby uzyskać pozytywną ocenę od personelu

wychowawczego. Dlatego też najlepiej postępować w stosunku do tego typu osobników w

sposób zdecydowany, lecz elastyczny. Nie należy narzucać się wychowankowi z pomocą,

choć równocześnie trzeba mu na każdym kroku pokazywać, że bez spontanicznej i

bezinteresownej pomocy ze strony innych ludzi trudno jest istnieć. Ową bezinteresowną

pomocą oraz autentycznym zainteresowaniem problemami wychowanka można wyzwolić w

nim mechanizmy dojrzewania społecznego i skierować je we właściwym kierunku.

KURATOR

Kuratorzy sądowi realizują określone przez prawo zadania o charakterze wychowawczo-

resocjalizacyjnym, diagnostycznym, profilaktycznym i kontrolnym, związane

z wykonywaniem orzeczeń sądu.

Kuratorami sądowymi są:

1) zawodowi kuratorzy sądowi, zwani dalej „kuratorami zawodowymi”,

2) społeczni kuratorzy sądowi, zwani dalej „kuratorami społecznymi”.

Kuratorzy sądowi wykonujący orzeczenia w sprawach karnych są kuratorami dla

dorosłych, a wykonujący orzeczenia w sprawach rodzinnych i nieletnich są kuratorami

rodzinnymi.

Kuratorzy sądowi wykonują swoje zadania w środowisku podopiecznych, także

na terenie zamkniętych zakładów i placówek ich pobytu, w szczególności na terenie

zakładów karnych, placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz leczniczorehabilitacyjnych.

Kuratorem zawodowym może być mianowany ten, kto:

1) posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,

2) jest nieskazitelnego charakteru,

3) jest zdolny ze względu na stan zdrowia do pełnienia obowiązków kuratora zawodowego,

4) ukończył wyższe studia magisterskie z zakresu nauk pedagogicznopsychologicznych,

socjologicznych lub prawnych albo inne wyższe studia magisterskie i studia podyplomowe z zakresu nauk pedagogicznopsychologicznych, socjologicznych lub prawnych,

5) odbył aplikację kuratorską,

6) zdał egzamin kuratorski.

Ustala się następujące stopnie służbowe dla kuratorów zawodowych:

I) kurator zawodowy,

2) starszy kurator zawodowy,

3) kurator specjalista.

Kuratorską służbę sądową na obszarze właściwości sądu okręgowego stanowią

zawodowi kuratorzy sądowi. Nadzór nad działalnością kuratorów sądowych wykonuje kurator okręgowy, z zastrzeżeniem określonych w ustawie uprawnień sądu lub prezesa sądu.

Kuratora okręgowego powołuje, na 6-letnią kadencję, prezes sądu okręgowego spośród kandydatów wybranych przez okręgowe zgromadzenie kuratorów ze swego grona, bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy członków zgromadzenia.

Samorząd kuratorski

Kuratorzy zawodowi tworzą samorząd kuratorski.

Organami samorządu kuratorskiego są:

1) Krajowa Rada Kuratorów,

2) okręgowe zgromadzenia kuratorów.

Kadencja Krajowej Rady Kuratorów trwa 4 lata.

Odpowiedzialność porządkowa i dyscyplinarna kuratorów zawodowych

Kuratorzy zawodowi ponoszą odpowiedzialność porządkową albo dyscyplinarną

za naruszenie obowiązków kuratora.

Karę porządkową za przewinienie mniejszej wagi stanowi upomnienie.

Karami dyscyplinarnymi są:

1) nagana,

2) nagana z ostrzeżeniem,

3) nagana z pozbawieniem możliwości uzyskania wyższego stopnia służbowego

przez okres 2 lat,

4) usunięcie z zajmowanego stanowiska,

5) wydalenie ze służby kuratorskiej.

Kuratorzy społeczni

Do pełnienia funkcji kuratora społecznego może być powołany ten, kto:

1) odpowiada warunkom określonym w art. 5 pkt 1–3,

2) posiada co najmniej wykształcenie średnie i doświadczenie w prowadzeniu

działalności resocjalizacyjnej, opiekuńczej lub wychowawczej,

3) złożył informację z Krajowego Rejestru Karnego, która jego dotyczy.

Kuratora społecznego powołuje, zawiesza w czynnościach i odwołuje prezes sądu

rejonowego na wniosek kierownika zespołu.

Kurator społeczny pełni swą funkcję społecznie w jednym zespole.

Ośrodki kuratorskie

Ośrodki tworzy się przy sadach rejonowych w ilości zależnej od potrzeb lokalnych, uwzględniając w szczegolności liczbę spraw nieletnich oraz stopień ich demoralizacji. Przy sadzie rejonowym może działac więcej niż jeden ośrodek.

Ośrodek prowadzi działalnośc profilaktyczna, opiekuńczo-wychowawcza i resocjalizacyjno-terapeutyczna, zmierzajac do zmiany postaw uczestnikow w kierunku społecznie pożadanym, zapewniającym prawidłowy rozwoj ich osobowości, w szczególności poprzez:

1) zaspokajanie potrzeb osobowościowych,

2) rozwiazywanie problemow psychicznych,

3) uczenie samodzielnego radzenia sobie z trudnościami życiowymi,

4) eliminowanie zaniedbań wychowawczych i edukacyjnych oraz wyrownywanie zaniedbań środowiskowych,

5) wdrażanie do przestrzegania norm społecznych,

6) rozwijanie zainteresowań,

7) wyrabianie właściwych nawykow spędzania czasu wolnego,

8) rozładowywanie napięc emocjonalnych,

9) kształtowanie poczucia odpowiedzialności i opiekuńczości.

Zajęcia z uczestnikami realizuje się w szczególności metoda pracy:

1) grupowej,

2) z indywidualnym przypadkiem,

3) środowiskowej.

Zajęcia z uczestnikami polegaja w szczególności na:

1) organizowaniu czasu wolnego,

2) nawiazywaniu wspołpracy ze środowiskiem,

3) prowadzeniu terapii,

4) udzielaniu pomocy w usuwaniu zaniedbań wychowawczych

i edukacyjnych

Ośrodek jest czynny w ciagu całego roku kalendarzowego, w dniach i godzinach dostosowanych do rzeczywistych potrzeb uczestnikow, w czasie nie krotszym niż 20 godzin zegarowych tygodniowo.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
cyberbullying i bullying, Metodyka pracy z osobami niedostosowanymi spolecznie
METODY WYCHOWANIA RESOCJALIZUJĄCEGO, Metodyka pracy z osobami niedostosowanymi spolecznie
Metodyka pracy z dziećmi niedostosowanymi społecznie, Metodyka pracy z osobami niedostosowanymi spol
Diagnoza, Metodyka pracy z osobami niedostosowanymi spolecznie
Metodyka pracy z osobami niedostosowanymi społecznie skrypt
Metody pracy z dziećmi niedostosowanymi spolecznie, Resocjalizacja; Pedagogika; Dydaktyka;Socjologia
Teoretyczne podst pracy z osobami niedostos społ W2
Metody pracy z osobami słyszącymi głosy
Metodyka nauczania lekko upośledzonych umysłowo, Metodyka pracy z osobami upośledzonymi umysłowo
Teoretyczne podst pracy z osobami niedostos społ W1
METODYKA NAUCZANIA DZIECI UPOŚLEDZONYCH, Metodyka pracy z osobami upośledzonymi umysłowo
system klasowo- lekcyjny, Metodyka pracy z osobami upośledzonymi umysłowo
METODYKA NAUCZANIA OSÓB NIEDOSTOSOWANYCH SPOŁECZNIE
Najczęściej stosowane metody pracy z osobami upośledzonymi, przedszkole, obserwacje i analizy
Klasyfikacja upośledzenia umysłowego według IX rewizji Międzynarodowej, Metodyka pracy z osobami upo
dydaktyka specjalna, Metodyka pracy z osobami upośledzonymi umysłowo
Teoretyczne podst pracy z osobami niedostos społ W3

więcej podobnych podstron