Polska w okresie stalinowskim s. 224- 234
1. Komunistyczny aparat terroru: represje wobec polskiego podziemia i działaczy przedwojennych ( pomoc Armii Czerwonej i NKWD)
UB- Urząd Bezpieczeństwa ( ubecy- bezpieka)- podlegał MBP
MO- Milicja Obywatelska , ORMO- Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej, ZOMO- Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej,
KBW- Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego - walka z polską i ukraińską partyzantką
2. Wala z narzuconą władzą:
a. walki oddziałów AK ze strukturami komunistycznymi: ( w latach 1945-48 śmierć poniosło 30 tys. osób, komuniści aresztowali 150 tys. osób, sądy wojskowe skazały ponad 20 tys. osób, w tym wiele na śmierć)
Zygmunt Szendzielarz - Łupaczek- Białostocczyzna
Józef Kuraś- Ogień- Podkarpacie
b. działalność struktur WiN ( Wolność i Niezawisłość, działacze AK) ) w latach 1945-47
3. „Legalizacja” władzy przez komunistów: Józef Stalin: „...Nieważne, kto głosuje, ważne, kto liczy głosy ....”
Raz zdobytej władzy, nigdy nie oddamy”- Władysław Gomułka 1945 r.
sfałszowane referendum 3 x TAK 30 VI 1946 ( str. 226) - rzekomy test poparcia dla władzy ludowej ( eliminacja ze sceny politycznej PSL Stanisława Mikołajczyka * w 1946 r. miało 800 tys. członków, gdy PPS i PPR około 450 tys.)
sfałszowane wybory do Sejmu 19 I 1947 r. : dane oficjalne: 90 % frekwencja, 40 % ważnych głosów, blok demokratyczny- 80 %, PSL- 10 %, dane faktyczne odwrotne proporcje w głosach)
zwycięstwo Bloku Stronnictw Demokratycznych ( PPR- Polska Partia Robotnicza, PPS- Polska Partia Socjalistyczna, SL- Stronnictwo Ludowe, SD- Stronnictwo Demokratyczne)- 394 mandaty
terror wobec kandydatów opozycyjnego PSL Stanisława Mikołajczyka- 28 mandatów ( sam w końcu musi potajemnie opuścić kraj)
władze komunistyczne:
wybór przez sejm na prezydenta Bolesława Bieruta, premierem Józef Cyrankiewicz
4. Stalinizm w Polsce: 1944-1956
walka o władzę w PPR- odsunięcie za odchylenie prawicowo- nacjonalistyczne Władysława Gomułki i jego współpracowników ( Marian Spychalski, Stanisław Tatar) przez Bieruta i Jakuba Bermana * X Departament- sprawy wewnątrzpartyjne, tropienie dywersji i szpiegostwa
powstanie PZPR ( Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej) w roku 1949 ( PPR+ PPS)- sekretarz Bolesław Bierut
system monopartyjny- rządy PZPR i funkcjonowanie partii „fasadowych”:
ZSL- Zjednoczone Stronnictwo Ludowe i SD- Stronnictwo Demokratyczne
uchwalenie konstytucji PRL ( Polska Rzeczpospolita Ludowa) w roku 1952 - Polska reżimem totalitarnym
system nomenklatury PZPR- tylko władze partii decydowały o obsadzie stanowisk kierowniczych w państwie, nawet podrzędnych stanowisk na prowincji.
działalność MBP ( Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego) - walka opozycją, represje, aresztowania, tortury, czystki w strukturach partii, wojska - Jakub Berman, Stanisław Radkiewicz, ok. 150 tys. informatorów,
5.Walka z Kościołem:
a. aresztowania księży ( bp Czesław Karczmarek oskarżony o szpiegostwo i propagandę antypaństwową, wyrok więzienie 12 lat), konfiskata majątków ziemskich, likwidacja placówek oświatowo- wychowawczych
b. tzw. księża- patrioci ( zmuszeni do współpracy poprzez szantaż), świeckie małżeństwa, zniesienie obowiązku nauki religii w szkołach)
c. 1950 porozumienie Kościoła z komunistami- Kościół uznał władzę komunistów, a duchowni mogli wrócić do szkół, szpitali, wojska, wznowił działalność KUL- Katolicki Uniwersytet Lubelski)
protest przeciwko łamaniu postanowień z 1950 r. - non possumus” 1953 ( nie możemy) Prymasa Tysiąclecia- kardynała Stefana Wyszyńskiego ( więziony w latach 1953-1956)
6. Indoktrynacja młodzieży:
ZMP- Związek Młodzieży Polskiej- młodzieżówka PZPR
SP- Służba Polsce ( wojskowa organizacja przysposobienia zawodowego, obywatelskiego i wojskowego; junacy w wieku 16-21 lat na 3-miesiące pracowali na budowach