Styl wychowania to odbicie charakterystycznych sposobów i metod oddziaływania na dziecko wszystkich członków rodziny-głównie rodziców

Co wpływa na styl wychowania?:

• Poglądy rodziców dotyczące wychowania

• Obserwacje innych rodziców „w akcji”

• Wiedza teoretyczna z psychologii i/lub pedagogiki

• Poglądy dotyczące tego, kto decyzje w rodzinie

TYPY RODZIN:

1) najwyższym autorytetem w rodzinie jest ojciec

2) funkcje kontroli i władzy przypadają matce

3) zachodzi równowaga między mężem a żoną w tym zakresie

4) rodzina wybiera drogę pośrednią między równowagą a dominacją męża lub żony

• Świadomość podobieństwa dzieci do rodziców

• Chęć powtórzenia tego, co rodzice doświadczyli lub odwrotnie obranie innej drogi wychowawczej

STYLE WYCHOWANIA:

Styl Niekonsekwentny:

• Zmienność i przypadkowość oddziaływań na dziecko

• Rodzice są dla dziecka bardziej lub mniej wyrozumiali w zależności od ich nastroju

• Przejawiają rozbieżne poglądy dotyczące wychowania, co prowadzi do braku sprecyzowanych zasad postępowania wobec dziecka

• Bierność pedagogiczna rodziców

• Środki wychowawcze podejmowane po jakimś negatywnym wydarzeniu

• Niekonsekwencja stosowania kar i nagród

• Utrudnienie przyswojenia norm społecznych i moralnych, wywołanie poczucia niesprawiedliwości i krzywdy u dziecka

• Uczenie interesowności oraz egoizmu

• U niektórych dzieci doprowadza do poczucia niepewności siebie, maskowanej agresywnymi formami zachowania się

Styl Autokratyczny:

• Przeważa w rodzinach patriarchalnych

• Ma charakter konserwatywny i jest oparty na autorytecie przemocy

• Wymagana jest bezwzględna karność i posłuszeństwo

• Decyzje podejmują rodzice, są one niepodważalne i nieodwołalne

• Kary i nagrody stosuje się konsekwentnie

• Dzieci często zachowują się despotycznie, a nawet okrutnie wobec młodszych lub słabszych kolegów

• Inne są zastraszone i ulegle, niezdolne do samodzielnego działania i myślenia, przywykłe tylko do wykonywania rozkazów i poleceń z zewnątrz.

• Jeszcze inne buntują się przeciw ustawicznemu przymusowi i stają się agresywne w sposób jawny lub ukryty bądź też stawiają bierny opór otoczeniu, przyswajają normy zachowania w sposób powierzchowny

Styl Demokratyczny:

• Najbardziej korzystny dla rozwoju osobowości dziecka

• Dopuszcza on dziecko do współdziałania w życiu rodziny np. wspólnego podejmowania decyzji

• Dziecko zna zakres swoich obowiązków i zadań, nie zostały mu one jednak narzucone

• Rodzice zamiast karać dziecko stosują perswazję i argumentację

• Uczy dziecko szanować zdanie innych, współdziałać, udzielać pomocy

• Daje to pole do rozwijania własnej inicjatywy oraz kształci postawy prospołeczne

• Dziecko nabywa zdolność samokontroli a dyscyplina oparta jest na zinterioryzowanych normach i zasadach moralnych

• Więź emocjonalna dziecka z rodzicami jest silna i pozytywna

Demokratyczne kierowanie sprawami rodziny w sposób formalny:

• Dziecko zostaje wprawdzie dopuszczone do udziału w podejmowaniu decyzji, lecz rodzice nie liczą się faktycznie z jego zdaniem i sami o wszystkim decydują, pozostawiając mu swobodę jedynie w drobiazgach

• Tego rodzaju taktyka prowadzi dość szybko do wytworzenia atmosfery zakłamania i nieszczerości

• Zdarza się też, że dziecko buntuje się przeciw pozornej swobodzie. Dochodzi wówczas do zachowań opornych i agresywnych

/ Styl Liberalny:

• Opiera się na założeniu, że dziecku należy pozostawić całkowitą swobodę

• Interwencja w zachowanie się dziecka następuje tylko w sytuacji drastycznego naruszenia norm społecznych

• Restrykcje są słabe i łagodne

• Rodzice usprawiedliwiają przed otoczeniem postępowanie dziecka tym, że nie dorosło ono jeszcze do zrozumienia istoty swego czynu i jego konsekwencji

• Wpajanie norm i zasad moralnych zaczyna się w tym systemie wychowania późno, opóźniony jest także proces socjalizacji

• Dziecko niełatwo wyzbywa się swego egocentryzmu i z trudem przystosowuje się do grupy rówieśniczej

UWAGA!

• Scharakteryzowane główne style wychowania w rodzinie przeważnie nie występują w rzeczywistości w postaci czystej

• Niesłusznie byłoby też uważać demokratyczny styl wychowania za jedynie prawidłowy, przeciwstawiając go wszystkim innym stylom wychowawczym, jako wadliwym, gdyż w każdym ze stylów tkwią pewne wartości wychowawcze.

• Styl wychowania w rodzinie jest ważnym czynnikiem kształtującym osobowość dziecka, nie jest to jednak czynnik jedyny

---