PODSTAWOWE ZESPOŁY W NEUROLOGII.
Zespół chorobowy (syndroma):
Współistnieją ze sobą objawy kliniczne, laboratoryjne, występujące łącznie i są chorobą dla określonych jednostek chorobowych.
Zespół ostrego rozlanego uszkodzenia mózgu:
Zapalenie mózgu, zatrucia zewnątrz i wewnątrzpochodne, ciężkie urazy czaszkowo - mózgowe, zaburzenia metaboliczne, zaburzenia świadomości, drgawki, objawy wieloogniskowe, rozlane zmiany e EEG.
Zespół przewlekłego rozlanego uszkodzenia mózgu:
Choroba Alzheimera, zapalenie mózgu, zapalenie opon, ciężkie urazy czaszki, zatrucia, miażdżyca, kiła, choroby metaboliczne, otępienie, zaburzenia charakterologiczne, afazja, apraksja, niedowłady, ruchy mimowolne, padaczka, uszkodzenie nerwów czaszkowych.
Zespół psychoorganiczny:
Rozległe uszkodzenie kory mózgu - miażdżyca, choroba Alzheimera, zatrucia, urazy, zapalenie mózgu, upośledzenie pamięci, zaburzenia sprawności myślenia i orientacji, brak krytycyzmu, chwiejność uczuciowa.
Zespół rynienki węchowej:
Oponiak płata czołowego. Jednostronne zniesienie węchu, zaniki nerwu wzrokowego z upośledzeniem wzroku po tej stronie, zaburzenia psychiczne.
Zespół skrzydła kości skalistej - oponiak:
Ból w okolicy skroniowej lub gałęzi oczodołu, wytrzeszcz gałki ocznej po stronie i porażenie nerwu III, IV, V, VI - przechodzą przez szczelinę oczodołu.
Zespół oponowy:
Zapalenie opon i mózgu, guz, krwotok, uraz, bóle głowy, zawroty głowy, objawy oponowe, nudności, wymioty, zaburzenia świadomości.
Zespół piramidowy:
Uszkodzenie układu piramidowego (zespół neuronu ruchowego ośrodkowego górnego); niedowład, odruchy patologiczne, spastyczne wzmożone napięcie mięśni i odruchów głębokich, osłabienie odruchów powierzchniowych, klonusy i patologiczne współruchy.
Zespół połowiczy:
Udary, guzy - umiejscowienie w półkuli przeciwnej do objawów ….!...... Wernickiego i …...!......., tzn. zgięcie w łokciu i przywrócenie i nadmierne wyprostowanie kończyny dolnej.
Zespół parkinsonowski:
Uszkodzenie układu pozapiramidowego, choroba Parkinsona, zapalenie mózgu, zatrucia CO2 i manganem, miażdżyca, uraz, spowolnienie ruchów lub bezruch, hipo…..!.........., drżenie spoczynkowe, pochylona postawa ciała, monotonna mowa.
Zespół wzgórzowy:
Uszkodzenie wzgórza, połowicza niedoczulica, ataksja połowicza, ruchy atetotyczne i pląsawicze, przemijający niedowład.
Zespół móżdżkowy:
Zanik i guzy mózgu, SM, zmiany naczyniowe. Zaburzenia równowagi, ataksja, drżenie zamiarowe, adiadochokineza, oczopląs, mowa skandowana, obniżenie napięcia mięśni.
Zespoły naprzemienne:
Jednostronne uszkodzenie pnia mózgu na tle naczyniowym, guzy, zapalenia, uszkodzenie nerwów czaszkowych po stronie ogniska i niedowład piramidowy po stronie przeciwnej.
Zespół opuszkowy:
Uszkodzenie jąder nerwów czaszkowych w rdzeniu przedłużonym (IX, X, XII), dyzartria, dysphagia, mowa niewyraźna, zamazana, nosowa, niedowład podniebienia, odruchy gardłowe zniesione, zanik mięsni unerwionych przez wyżej wymienione nerwy.
Zespół rzekomoopuszkowy:
Uszkodzenie drogi korowo - jądrowej od okolicy ruchowej do jąder nerwu XI, X, XII; dyzartria, zaburzenia połykania.
Zespół sztywności odmóżdżeniowej:
Uszkodzenie pnia mózgu - trzonu siatkowego, urazy, krwotoki, guzy, zapalenie mózgu, zaburzenia świadomości, wzmożone napięci mięśni prostowników kończyn.
Zespół poprzecznego uszkodzenia rdzenia:
Krwotok, uraz, rozmiękanie, guz, zapalenia poniżej - porażenie kończyn (wiotkie, potem spastyczne), zniesienie czucia, zatrzymanie stolca i moczu (zespół Bastiana).
Zespół połowiczego uszkodzenia rdzenia:
Po stronie ogniska chorobowego zaburzenia czucia głębokiego (jednostronne uszkodzenie sznurów tylnych) oraz niedowład piramidowy i po stronie przeciwnej zaburzenia czucia bólu i temperatury.
Zespół sznurów tylnych:
Choroba układowa rdzenia (….!...., zwyrodnienie sznurowe), zaburzenia czucia głębokiego, ataksja tylnosznurowa, obniżenie napięcia mięśni i zniesienie odruchów.
Zespół stożka rdzeniowego:
Urazy, guz, uszkodzenie ośrodków …..!..... mięśni pęcherza i odbytnicy - zatrzymanie moczu i stolca.
Zespół ogona końskiego:
Guz, wypadnięcie jądra miażdżystego, bóle krocza, okolicy krzyżowej, zaburzenia czucia tzw. spodenkowe, zniesienie odruchów z Achillesa, zaburzenia zwieraczy.
Zespoły korzeniowe:
Wypadnięcie jądra miażdżystego, zmiany zwyrodnieniowe, ból, ubytki czucia, niedowłady.
Zespół uszkodzenia nerwu obwodowego:
Uraz, ucisk mechaniczny. Wiotkie porażenie lub niedowład, zaburzenia czucia.
Zespół wielonerwowy:
Zakażenia, zatrucia, zaburzenia metaboliczne. Symetryczne, wiotkie niedowłady, zanik mięśni, zniesienie odruchów.
Zespół miopatyczny:
Dystrofia, zapalenie wielomięśniowe, miopatie. Symetryczny zanik mięśni bliższych, niedowład, brak drżeń ….!.....
Zespół zaniku krótkich mięśni rąk:
Uszkodzenie mechaniczne nerwu łokciowego lub pośrodkowego, polineuropatia, uszkodzenie dolnej części splotu ramiennego, reumatyczne zapalenie stawów, krwotok, stwardnienie boczne zanikowe.
Zespół porażenia psychogennego:
Wstrząsy psychiczne. Porażenie kończyn, bez zaniku mięśni.
3