Badanie psychiatryczne i
podstawowe zespoły
psychopatologiczne
Dr Karina Steinbarth-
Chmielewska
Część II
Badanie psychiatryczne
• Cel: ustalenie rozpoznania i planu leczenia
Badanie psychiatryczne składa się z:
• Wywiadu
• Badania stanu somatycznego
• Oceny stanu psychicznego
Badanie psychiatryczne może
przeprowadzać tylko lekarz. Badany
powinien zawsze wiedzieć, że jest badany
przez psychiatrę.
Wywiad kliniczny
• Wywiady kliniczne są przeprowadzane
nie tylko przez lekarzy ale i przez
psychologów
• Wywiad kliniczny może mieć charakter:
nieustruktualizowany, swobodny co
wiąże się z ich mniejszą trafnością i
rzetelnością
• lub ustruktualizowany z pytaniami
standaryzowanymi (obecnie
preferowany) co znacznie ogranicza
subiektywizm badającego
Wywiad
kliniczny
• Nawiązanie kontaktu z badanym.
Za
prawidłowy przebieg wywiadu odpowiada
prowadzący (lekarz, psycholog). Postawa
lekarza, psychologa: akceptacja,
zrozumienie, pomoc. Praktycznie nie
powinno prowadzić się notatek przy
badanym. Prawidłowe zebranie wywiadu to
najtrudniejsza w wykonaniu część zadania.
• Obserwacja badanego (reakcji
uczuciowych, zachowania, wyglądu)
Wywiad cd
• Nie zwracamy się do badanych per ty
• Pytania, wypowiedzi badającego nie
mogą mieć oceny moralnej objawów
psychopatologicznych
• Wywiad powinien być
przeprowadzony w warunkach
gwarantujących intymność
wypowiedzi pacjenta
Podstawowe dane zawarte w
wywiadzie klinicznym (podmiotowy)
• Autoanamneza: obciążenie
dziedziczne, rozwój w dzieciństwie,
proces wychowawczy, nauka, praca,
zainteresowania, własna rodzina,
przebyte choroby somatyczne.
• dotychczasowy przebieg choroby,
leczenie psychiatryczne
• Stan psychiczny
Stan psychiczny
• Zachowanie i napęd
• Wygląd, wyraz twarzy
• Nastrój
• Świadomość
• Struktura osobowości – osobowość
przedchorobowa, cechy
rozszczepienia, zubożenia
St. psychiczny cd.
• Pamięć
• Uwaga
• Orientacja w czasie, miejscu,
otoczeniu, co do własnej osoby, sytuacji
• Czynności myślowe: zaburzenia
jakościowe i ilościowe -kojarzenie,
rozkojarzenie, rozerwanie, tok, gonitwa
St. psychiczny cd.
• Mowa
• Inteligencja
• Zaburzenia spostrzegania: omamy, iluzje,
pseudohalucynacjie, zaburzenia
schematu ciała, napady hakowe, migreny
• Zaburzenia formalne myślenia: urojenia,
natręctwa, stopień systematyczności
urojeń
St. psychiczny cd.
• Poczucie choroby psychicznej: krytycyzm,
agrawacja, symulacja, dyssymulacja
• Uczuciowość wyższa: stopień uszkodzenia,
uspołecznienia badanego, zanik dążeń i
hamulców uczuciowo-rozumowych
• Popędy: zaburzenia odżywiania się, popędy
niszczycielskie, samobójcze, działania
impulsywne
Badanie stanu psychicznego powinno być
zakończone rozpoznaniem danego
zespołu psychopatologicznego
Wywiad przedmiotowy
• Z zasady powinien odbywać się za
zgodą pacjenta
• W miarę możliwości powinien
dotyczyć zakresu informacji jak w
wywiadzie podmiotowym:
autoanamneza, dane o przebiegu
choroby, leczeniu oraz o aktualnym
stanie psychicznym
Badania dodatkowe
• neuroobrazowanie
• testy
psychologiczne/neuropsychologicz
ne
neuroobrazowanie
• Tomografia komputerowa:
struktury
nieprawidłowe tkanek miękkich, kości
inaczej pochłaniają promieniowanie
rentgenowskie niż struktury prawidłowe. W
TC wykonywane są serie zdjęć
rentgenowskich pod różnymi kątami z
których w analizie komputerowej tworzony
jest obraz trójwymiarowy. Wady: szkodliwe
działanie promieni rtg. Zastosowanie :
uszkodzenia, zniekształcenia, nowotwory.
Rezonans magnetyczny MRI
• Oparty jest o wykrywanie przez fale o
częstotliwości radiowej zmian
rozmieszczenia protonów w atomach
wodoru, które są umieszczone w polu
magnetycznym – informacja dotyczy
zmiany w komórce, o jej otoczeniu
• Metoda dokładniejsza niż CT ale
bardziej inwazyjna ( badanie do 45
min., hałas, unieruchomienie)
Pozytronowa tomografia emisyjna
• Bada aktywność metaboliczną i
krążenie mózgowe na podstawie
rozmieszczenia podanej i.v.
substancji radioaktywnej
• Ograniczeniem tej metody są
objawy niepożądane sub.
radioaktywnej
Testy psychologiczne
• Jest kilkaset testów
psychologicznych
• Trzy główne grupy: testy
projekcyjne, inteligencji i
inwentarze (kwestionariusze)
• Testy neuropsychologiczne
Podstawowe zespoły
psychopatologiczne
• Zespóły depresyjne (prosta, z
pobudzeniem, zmaskowana-depressio
sine depressione)
• Zespół maniakalny
• Zespół hebefreniczny
• Zespół katatoniczny: hipokinetyczny
(aż do osłupienia) lub hiperkinetyczny
• Halucynoza/omamica
Podstawowe zespoły
psychopatologiczne c.d.
• Zespół paranoidalny
• Zespół paranoiczny
• Zespół parafreniczny
• Zespoły psychoorganiczne
(otępienny, charakteropatia,
amnestyczny Korsakowa)
Podstawowe zespoły psychopatologiczne
c.d.
zaburzenia świadomości sensorium
• Ilościowe: senność patologiczna,
półśpiączka, śpiączka, zwężenie
pola świadomości
• Jakościwe: przymglenie,
majaczenie, zespół pomroczny,
splątanie