Niewidzialna ręka rynku jest metaforą użytą przez Adama Smitha w jego książce Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów


Niewidzialna ręka rynku jest metaforą użytą przez Adama Smitha w jego książce Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów (1776). Za jej pomocą Smith starał się opisać mechanizm charakterystyczny dla gospodarek kapitalistycznych, a polegający na tym, że działania poszczególnych jednostek, wynikające z ich egoistycznych chęci zaspokojenia własnych potrzeb w istocie przyczyniają się również do realizowania potrzeb społecznych. Poprzez niewidzialną rękę rynku Smith stara się wykazać, że mechanizm rynkowy jest zdolny do samodzielnej regulacji procesu zaspokajania potrzeb społecznych i tym samym odrzuca konieczność interwencjonizmu i protekcjonizmu państwowego, jako warunków realizacji interesu publicznego

Agflacja - zjawisko cenowe w gospodarce światowej polegające na wzroście cen żywności w skali globalnej i związanym z tym zwiększaniem się tempa wzrostu cen (inflacji) w poszczególnych krajach

Sformułowanie pierwszego Prawa Rynków przypisywane jest Jean-Baptiste Say, francuskiemu ekonomiście. Stąd też często dla uproszczenia nazywane jest Prawem Say'a.

U podstaw Prawa Rynków Say'a leży założenie, że produkcja pociąga za sobą wynagrodzenie za pracę, kapitał i ziemię. Dodatkowo, Say traktuje każdą pracę za produkcyjną (w przeciwieństwie do Smitha), stąd każda przynosi dochód jej wykonawcy. Człowiek u Say'a jest niewolnikiem konsumpcji i zawsze będzie wolał nabyć więcej, niż mniej. Nigdy nie ma dosyć dóbr. Wszelkie formy oszczędzania nie są oznakami tezauryzacji, a jedynie odroczeniem momentu konsumpcji w czasie i w końcu zostaną spożytkowane.

Say twierdzi, że w całej gospodarce, w świetle powyższych założeń, nie może wystąpić nierównowaga. Wszelkie niedopasowania i drobne kryzysy nadprodukcji możliwe są tylko w pojedynczych sektorach i mają charakter przejściowy, krótkookresowy. W długim okresie jednak zapewnione jest pełne wykorzystanie zasobów.

Skąd to przekonanie o możliwościach oczyszczających rynku? Say dowodził, że oszczędzanie ma na celu przyszłą konsumpcję. Idąc tym tropem możemy zrozumieć, że poprzez odroczoną w czasie konsumpcję spodziewamy się większych zasobów pieniądza w przyszłości. Czyli - inwestujemy. Każda decyzja o oszczędzaniu jest zatem swego rodzaju inwestowaniem, a więcej powrotem środka płatniczego na rynek, co umożliwia zakup dóbr. W ten sposób każda potencjalna siła nabywcza wraca na rynek.

Filozofia Marksa.

Wizja dziejów (materialistyczne pojmowanie dziejów). Proces dziejowy wymusza na ludziach działanie i rozwój sił wytwórczych. W każdej fazie rozwoju sił wytwórczych istnieje jakaś forma stosunków społecznych, organizacji społeczeństwa, które te siły wykorzystuje. Dla każdego poziomu myśli wytwórczych i dla danej organizacji społeczeństwa istnieją określone myśli społeczne. Te trzy czynniki jakby charakteryzują epokę. Rozwój sił wytwórczych następuje najszybciej. Stosunki społeczne rozwijają się wolniej bo istnieją zawsze jacyś przeciwnicy zmian. Najwolniej rozwija się myśl społeczna. Żeby nie utracić nowoczesnych myśli technicznych potrzebna jest rewolucja, która spowoduje zmiany w systemie społecznym i dzięki temu społeczeństwo uczyni krok naprzód. Społeczeństwo musi obrać taką formę, żeby siły wytwórcze i myśl społeczna mogły się jak najlepiej rozwijać. Jednak Marks zauważył, że robotnicy, którzy wytwarzają dobra są najbiedniejsi i mają do nich ograniczony dostęp. Więc potrzebne jest przekształcenie społeczeństwa. Ale jak to zrobić? Co zrobić, żeby wszyscy mieli równy dostęp do wytworzonych dóbr, żeby ten wytwórca, robotnik miał lepiej. Potrzebna jest rewolucja.Jednak rewolucja i związane z nią zmiany mogą zajść jeśli posiada się do tego odpowiednie środki ekonomiczne. Marks bał się tego, że zacofana i biedna Rosja popełni niżej opisane przyspieszenie nie mając odpowiednich środków ekonomicznych do prowadzenia rewolucji i dalszego rozwoju świata. Rewolucja w Rosji wybuchła dlatego (mimo tyciego rozwoju), że społeczeństwo miało bardzo ciężko. Gdyby z rewolucją poczekano to nastąpiłby lepszy rozwój sił wytwórczych a ludziom żyłoby się lepiej. Ale ukształtowałby się już określony sposób rządzenia państwem i ukształtowałaby się określona grupa ludzi, która by ta władzę posiadała. A chodziło o to by tę władzę obalić. Marks uważał, że w momencie rewolucji siły wytwórcze muszą być na bardzo wysokim poziomie bo w innym przypadku rewolucja nic nie da i wróci się do punktu wyjścia.Dopóki dana formacja ma warunki i środki do życia to musi trwać i istnieć. Nie można zrobić czegoś takiego jak w Rosji, gdzie chciano przeskoczyć jedną z epok rozwoju społeczeństwa. Marks wyróżnił następujące epoki rozwoju cywilizacji: czasy pierwotne, niewolnictwo, feudalizm, kapitalizm, socjalizm. I Rosja chciała przejść bezpośrednio z feudalizmu do socjalizmu. Marks pokazał jak przebiega historia. Jaki wpływ na jej rozwój ma poziom ekonomiczny. Historia to nie tylko następujące po sobie wydarzenia. Marks pokazał, że zmiany muszą zachodzić także w innych dziedzinach życia (finansach, prawie, organizacji państwa). A jest to potrzebne do tego by lepiej wykorzystać siły wytwórcze. Jeżeli następuje wzrost sił wytwórczych to powinien zmienić się także sposób zarządzania nimi. Ludzie uprzywilejowani chcą rozwoju, ale nie chcą zmian a to ten rozwój hamuje.

Szkoła austriacka - szkoła myśli ekonomicznej, odrzucająca podejście normatywne do działania i wybierająca w zamian egzamin tegoż przy pomocy narzędzi prakseologicznych (w sensie odmiennym od prakseologii Tadeusza Kotarbińskiego, który nie zrezygnował z normatywności). Szkoła austriacka broni kapitalizmu i libertarianizmu w ekonomii, a krytykuje (szczególnie Hayek i Mises) socjalizm. Dziełem, które uważa się za początek szkoły są Zasady ekonomii Carla Mengera z 1871 roku.

Szkoła neoklasyczna - szkoła ekonomiczna, która kontynuowała główną myśli szkoły klasycznej w nurcie wolnorynkowym. Twórcy tej teorii uważali że między poszczególnymi czynnikami produkcji istnieje ścisła współzależność gdyż ich wielkości harmonicznie się dopasowują w procesie gospodarczym. To dopasowanie zapewnia równowagę przy pełnym wykorzystaniu potencjału produkcyjnego. Wszelkie twierdzenia o zjawiskach społecznych należy redukować do twierdzeń o zachowaniu jednostek. To podejscie badawcze zwane jest inaczej indywidualizmem metodologicznym. Do najważniejszych ekonomistów związanych ze szkołą neoklasyczną należeli William Stanley Jevons i Alfred Marshall. W badaniach neoklasycy wykorzystywali metodę równowag cząstkowych. Zdecydowana większość modeli zakładała doskonałą konkurencję.

Szkoła neoklasyczna - szkoła ekonomiczna, która kontynuowała główną myśli szkoły klasycznej w nurcie wolnorynkowym. Twórcy tej teorii uważali że między poszczególnymi czynnikami produkcji istnieje ścisła współzależność gdyż ich wielkości harmonicznie się dopasowują w procesie gospodarczym. To dopasowanie zapewnia równowagę przy pełnym wykorzystaniu potencjału produkcyjnego. Wszelkie twierdzenia o zjawiskach społecznych należy redukować do twierdzeń o zachowaniu jednostek. To podejscie badawcze zwane jest inaczej indywidualizmem metodologicznym.Do najważniejszych ekonomistów związanych ze szkołą neoklasyczną należeli William Stanley Jevons i Alfred Marshall. W badaniach neoklasycy wykorzystywali metodę równowag cząstkowych. Zdecydowana większość modeli zakładała doskonałą konkurencję.

Matematyczna szkoła lozańska, szkoła ekonomiczna w ramach kierunku subiektywistycznego. Jej twórcami byli L. Walras i V. Pareto, profesorowie uniwersytetu w Lozannie. Wybitnymi reprezentantami byli także A.A. Cournot, E. Barone, F.Y. Edgeworth i F. Divisia. Największe osiągnięcia matematycznej szkoły lozańskiej przypadły na 2. poł. XIX w. Przedmiotem zainteresowań przedstawicieli matematycznej szkoły lozańskiej były przede wszystkim teoria równowagi ogólnej i handlu międzynarodowego, kwestie wyboru konsumenta i producenta (wyjaśniono je przy pomocy krzywych obojętności), problemy maksymalizacji zysku w przedsiębiorstwach działających w różnych strukturach rynkowych. Największą zasługą matematycznej szkoły lozańskiej było wprowadzenie metod matematycznych do teoretycznych rozważań ekonomicznych, co miało zaowocować w przyszłości rozwojem ekonometrii.

Neoklasyczna anglo-amerykańska szkoła, w ekonomii jedna z trzech szkół metodologicznych w ramach kierunku subiektywistycznego, powstała w latach 70. XIX w. Jej twórcą był W.S. Jevons, a najwybitniejszym przedstawicielem A. Marshall.
Zasadniczym przedmiotem zainteresowań tej szkoły była teoria ceny, wyjaśniająca mechanizm równoważenia popytu i podaży na poszczególnych rynkach (równowaga cząstkowa) jako proces zrównywania się użyteczności krańcowej, wyznaczającej krzywą popytu i kosztu krańcowego, decydującego o kształcie krzywej podaży. W badaniach nad popytem neoklasyczna anglo-amerykańska szkoła sformułowała pojęcie elastyczności popytu, określającej stopień reakcji wielkości popytu na zmianę ceny oraz renty konsumenta. Badania podaży przyczyniły się do określenia warunku równowagi przedsiębiorstwa, tj. optymalnej (zapewniającej maksymalny zysk) wielkości produkcji przedsiębiorstwa, wyznaczonej przez punkt przecięcia się krzywej kosztu krańcowego z krzywą utargu krańcowego. Istotny wkład neoklasyczna anglo-amerykańska szkoła do rozwoju myśli ekonomicznej oraz zbieżność wielu jej poglądów z pozostałymi dwiema szkołami (matematyczną szkołą lozańską i psychologiczną szkołą austriacką) spowodowały, że z czasem nazwa szkoła neoklasyczna została utożsamiona z całym kierunkiem subiektywistycznym.

Thorstein Veblen (30 lipca 1857 - 3 sierpnia 1929) - ekonomista i socjolog amerykański pochodzenia norweskiego. Trudna i powikłana kariera akademicka Veblena zaczęła się dopiero w 1891 po objęciu stanowiska wykładowcy ekonomii na University of Chicago. Sławę i uznanie oraz ostre ataki polemistów przyniosła wydana w 1899 Teoria klasy próżniaczej (The Theory of the Leisure Class), podstawowe dzieło instytucjonalizmu. Doktryna ekonomiczna Veblena została wyłożona szerzej w Teorii działalności przedsiębiorczej (The Theory of Business Enterprise, 1904). Veblen wyróżnił 4 stadia rozwoju kulturowego człowieka: erę dzikości, erę barbarzyństwa, stadium quasi-pokojowego rozwoju wytwórczości oraz fazę pokojowej organizacji wytwórczości. Twierdził, że klasa próżnicza jest najlepiej widoczna w najwyższych stadiach ery barbarzyństwa. Cechą klasy próżniaczej jest nieprodukcyjność oraz próżnowanie na pokaz (nieprodukcyjne użytkowanie czasu, świadczące o finansowych możliwościach danego człowieka). Klasa próżniacza wg Veblena dzięki swojej liczebności kształtuje i podtrzymuje nawyki w kwestii dobrego smaku i estetyki

Merkantylizm -

włoskie mercante - kupiec, handlowiec. Czołową rolę zaczęli odgrywać kupcy, rzemieślnicy, przedsiębiorcy. Doktryna merkantylizmu (kapitalizmu kupieckiego) - podwaliny pod rozwój myśli liberalnej. Od początku XVI w., ale wiąże się z rokiem 1454 upadek konstantynopolu (stolicy Cesarstwa wschodniorzymskiego) lub 1492 r. wyprawa K. Columba. Trwał około 250 lat merkantylizm do połowy XVIII w.
Odejście od doktryny merkantylizmu wiąże się z: pierwszy etap rewolucji przemysłowej - lata 60-te XVIII upowszechnienie maszyn w produkcji, wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych z Imperium Brytyjskiego wyłamuje się metropolia walczy o niepodległość, ukazanie się pracy Adama Smitha - badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów 1776 r jest ściśle powiązane z powstaniem Szkoły Angielskiej Ekonomii Klasycznej.
W okresie dominacji doktryny merkantylizmu dokonuje się proces pierwotnej akumulacji kapitału - powstaje kapitał zaczynający funkcjonować jako samodzielny czynnik produkcji Źródła pierwotnej akumulacji kapitału - są powiązane z wydarzeniami: grabierz kolonii (1492 odkrycia geograficzne, wynalezienie kompasa) w XVI w. uległy nasileniu odkrycia w celu grabierzy bogactwa, proces rugów chłopskich i grodzenia - utowarowienie rolnictwa, wzrost popytu na zboże. Bo jest dynamiczny przyrost liczby ludności, wyrzucanie chłopów z tzw. gminnych pól
W Anglii - proces ogrodzenia, kolebka przemysłu sukienniczego chłopi w Anglii migrują do miasta
W Polsce - narastanie obowiązków pańszczyźnianych, ograniczenie migracji do miast: konfiskata ziemi kościelnej - w XVI w to proces reformacji Europa zaczyna się dzielić na zreformowaną i niezreformowaną. Reformacja przyczynia się do zmiany stosunków własności, księża stają się świeccy. ,Powstanie zcentralizowanej władzy państwowej - odradza się państwo narodowe z silną władzą centralną, królewską, polityka podatkowa i celna, sprzyjającej rozwojowi

Trzy warunki (w okresie dominacji doktryny merkantylizmu) rozwoju kapitalizmu: nagromadzenie kapitału - proces pierwotnej akumulacji kapitału sprzyja temu, powstanie chłonnego rynku zbytu - sprzyjają temu zmiany demograficzne, pojawienie się taniej siły roboczej - oddzielenie wytwórcy od środków produkcji, sprzyja to rozpadowi systemu cechowego
Merkantylizm 2 etapy rozwoju doktryny: etap wczesny - bulionizm, monetaryzm dominował problem dodatniego salda pieniężnego, etap właściwy - manufakturowy dominował problem dodatniego salda handlowego
Wokół tych problemów tworzona była doktryna.
Merkantyliści starali się wyznaczyć kierunki polityki dla promowania potęgi i bogactwa narodu - udzielali rad w zakresie prowadzenia polityki gospodarczej. Polityka gospodarcza miała przyczyniać się do powiększania bogactwa Państwa. Według merkantylistów całość bogactwa świata była określona, zatem w wymianie międzynarodowej opowiadali się za tezą o jej nieekwiwalentnym charakterze - że wszelkie powiększanie bogactwa jednego kraju odbywało się kosztem pomniejszania, przejmowania bogactwa innego kraju.
Źródłem tworzenia i powiększania bogactwa był handel międzynarodowy.
B=P=K Bogactwo = Pieniądz = Kruszec
System bimetalizmu, ze złota i srebra.
Bogactwem - powiększenie zasobów pieniądza w obiegu w danym kraju, musiał brać udział w cyrkulacji żeby powiększyć bogactwo trzeba przejąć z innego państwa pieniądze (monety).
Celem działalności gospodarczej według merkantylistów była produkcja a nie konsumpcja. Bogactwo narodowe ulegało powiększeniu poprzez rozwój produkcji na eksport - produkcja proeksportowa, wiązało się to z ograniczeniem konsumpcji krajowej. Bogactwo narodu było oparte na masowym ubóstwie. Problem ubóstwa znalazł odbicie w teorii płacy. Merkantyliści opowiadali się za niskimi płacami, płace musiały być niskie, aby zapewnić gospodarce krajowej konkurencyjność w handlu międzynarodowym. Płace decydowały o nakładach (kosztach) pracy. Wyższe płace według merkantylistów zniechęcałyby robotników do pracy. Nie przyszliby do pracy, gdyby mieli oszczędności. Według Merkantylistów dzieci też musiały pracować ustawodawstwo antywłóczęgowskiego i antyżebrackiego, tworzono obozy pracy, każda para rąk była potrzebna do pracy. W Anglii, Francji - rozwój produkcji proeksportowej, państwa kupujące otrzymują naszych pracowników. Kraj powinien robić wszystko, aby zachęcać do eksportu i zniechęcać do importu przez taryfy celne, podatki, kontyngenty. Pobudzanie produkcji jest ściśle powiązane z ingerencją państwa (interwencjonizm państwowy) w gospodarkę wewnętrzną kraju oraz ingerować w handel międzynarodowy.
Wyroby przemysłowe z zagranicy powinny być obłożone cłami protekcyjnymi natomiast można było importować (II Etap rozwoju doktryny merkantylizmu) tanie surowce z innych państw dla celów produkcyjnych. Na podstawie tych surowców tworzono wyroby przemysłowe dla eksportu.
W centrum zainteresowań merkantylistów znalazł się problem pieniądza - opracowana teoria ilościowa pieniądza Paria Hume.

SZKOŁA ANGLO-AMERYKAŃSKA (KLASYCZNA)
JEWONS
Wyróżnił dwie prace:
a) teoria ekonomii politycznej
b) zasady nauki
Jewons interesował się zjawiskami kryzysu i zysku gospodarczego, poszukując ich obiektywnych przyczyn. W swym dorobku wykorzystał pojęcie użyteczności bogactwa, dochodu narodowego, wartości dóbr, pracy, ziemi, kapitału. Według Jewonsa ekonomia jest nauką matematyczną ponieważ zajmuje się ilościami, bada rzeczy w kategoriach mniejsze większe. Potrafi formułować zasady i prawa.
Jewons wyróżnił teorię zadowolenia i przykrości.Celem ekonomii jest maksymalizacja szczęścia poprzez zdobywanie zadowolenia po najmniejszym koszcie przykrości. Nawiązał tu do teorii użyteczności krańcowej, z której wyprowadził teorię wymiany i ceny czynników produkcji.
Wyróżniamy 3 prawa Jewonsa:
I Prawo stopień użyteczności zmienia się wraz z ilością towaru i ostatecznie spada w miarę jak ta ilość rośnie (użyteczność krańcowa) II Prawo dotyczy optymalnego rozdziału dóbr między różne zastosowanie. Kryterium maksymalizacji zadowolenia jest krańcowa użyteczność porcji danego dobra podzielonego miedzy różne zastosowanie, które muszą być sobie równe.III Prawo. Prawo obojętności. W warunkach wolnej konkurencji nie mogą występować dwie ceny na ten sam towar. W teorii tej odrzucił teorię opartą na pracy. Wyznaczył koszty produkcji w sposób subiektywny jako niezbędne przykrości wynikające z powstrzymania się od zużycia. Koszty produkcji wyznaczają podaż, która określa krańcowy stopień użyteczności. W teorii kosztów opracował teorię renty gruntowej i teorie kapitału. Najciekawszym elementem teorii kosztów jest teoria płacy roboczej. W tej teorii pozyskaniu efektów pracy czyli produktów i płacy towarzyszy jednocześnie przykrość i zadowolenie (użyteczność dodatnia i ujemna). Stopień użyteczności płacy realnej ma tendencje malejącą (zasada malejącej użyteczności krańcowej). Roboczej dniówce towarzyszy początkowo duża przykrość następnie jest krótki okres przyjemności czyli zadowolenie z pracy a następnie bardzo szybko wzrasta ponownie przykrość z pracy.
J.B. CLARK
Jego podstawowa praca to podział bogactwa. Według niego ekonomia składa się z 3 części:- zajmuje się uniwersalnymi prawami rządzącymi kreacją i dystrybucją bogactwa- dotyczy statystyki zajmuje się badaniem stanu bogactwa w warunkach stabilności form organizacji i braku zmian w sposobach działania- zajmuje się dynamiką układu społeczno-gopodarczego przekształceniami w procesie tworzenia i podziału bogactwa pod wpływem różnych czynników Clark zdefiniował prawo sprawiedliwego podziału wytworzonego produktu pomiędzy 3 czynnikami produkcji - praca, kapitał i ziemia. Nawiązał tu do prawa malejącej urodzajności gleby (Ricardo) i rozciągnął działanie tego prawa. Kapitał zaangażowany w produkcje nie ulega zmianie. Zatem każdy dodatkowy pracownik będzie współdziałał z coraz mniejszą porcją kapitału co spowoduje spadek przyrostu produktu. Dlatego tez pracownicy otrzymują płacę w wysokości produktu uzyskanego przez robotnika krańcowego.
MARSCHAL
Najważniejsza praca to zasady ekonomiki. Ekonomika według Marschala pretenduje do nauki ścisłej ponieważ dokonuje pomiaru wielkości ekonomicznych za pomocą pieniądza. Marschal preferuje podejście mikroekonomiczne. W metodzie badawczej próbował pogodzić tradycję euklidesowo-kartezjańską ze stoicką czyli z opisowym podejściem historyzmu. W jego analizie ważną rolę odgrywa czas. Szczególnie czas jest ważny przy działaniach przedsiębiorstwa. Wyróżnił 4 ujęcia czasu:a) ultrakrótki - w okresie tym podaż nie może zareagować na zmianę ceny zatem przedsiębiorstwo musi funkcjonować w dotychczasowej skali
b) krotki - przedsiębiorstwo może zmienić produkcję i podaż. Natomiast nie ma możliwości rozbudowy potencjału produkcyjnego. W okresie tym w przedsiębiorstwie występują koszty stałe i zmienne.c) długi - przedsiębiorstwo w tym okresie może przystosować się do zmian rynkowych, może rozbudować zdolności produkcyjne (inwestycje) i zmienić strukturę kosztów. Nie ma kosztów stałych są tylko zmienne d) sekularny - w okresie tym przedsiębiorstwo może dokonać wymiany całej technologii a ponadto w przedsiębiorstwie pojawia się nowa generacja pracowników (to jest wpływ czasu na przedsiębiorstwo)
Teoria popytu, podaży i równowagi
POPYT Marschal zdefiniował prawo popytu. Prawo to mówi o zależnościach pomiędzy ceną i popytem, z których wynika, że wraz ze wzrostem ceny maleje popyt, a gdy cena maleje to popyt rośnie, ale przy założeniu ceteris paribus (przy niezmienności innych czynników). Krzywa popytu ma nachylenie malejące. Według Marschala popyt zależy od dochodu i sposobu jego podziału. Natomiast popyt na dane dobro zależy od ceny. Dlatego też wyróżnił pojęcie:a) ceny popytu - jest to cena jaka konsument jest w stanie zapłacić za jednostkę dobra b) krańcowa cena popytu - jest to cena jaka konsument jest skłonny zapłacić za ostatnią nabywaną cząstkę dobra. Jest ona równa cenie rynkowej (wyznacza optymalną cenę rynkową po jakiej konsument nabywa dane dobra)
Marschal zajął się po raz pierwszy badaniem zależności pomiędzy ceną a ilością nabywanego dobra elastycznością cenową popytu.
EDp = - ΔD/D / ΔP/P
Stosunek procentowej zmiany w popycie do procentowej zmiany w cenie
Marschal wyróżnił 3 rodzaje cenowej elastyczności popytu:
a) EDp >1 b) EDp <1 d) EDp =1
Analizując popyt wprowadził Marschal pojęcie Renty konsumenta. Konsument czerpie korzyści z konsumpcji w warunkach wolnego rynku. Bieżącą cenę rynkową wyznacza konsument krańcowy (ostatni). Jeśli zatem inny konsument byłby skłonny zapłacić cenę wyższą a niżeli konsument krańcowy to nadwyżka tej ceny przynosi szczególną rentę konsumentowi (subiektywna nadwyżka konsumenta).
PODAŻ Przy analizie podaży wprowadził pojęcie ceny podaży. Jest to łączny koszt z użytych do produkcji towarów, środków produkcji i czynników produkcji. Cena podaży odpowiada kosztom produkcji. Marschal badał związek pomiędzy ceną a ilością dobra. Zdefiniował prawo podaży, które mówi o funkcjonalnych zależnościach pomiędzy ceną i podażą, z których wynika że wraz ze wzrostem ceny rośnie podaż a gdy cena maleje to podaż także maleje przy założeniu ceteris paribus.
Marschal wyznaczył cenę równowagi rynkowej przy cenie rynkowej nabywcy chcą nabyć taką ilość dobra jaką sprzedawcy zaoferowali do sprzedaży.
Popyt = Podaż
KOSZTY Marschal wyróżnił 4 czynniki produkcji: - praca- kapitał- ziemia - organizacja (wpływ Say`a)
Marschal zdefiniował prawo zmniejszającej się wydajności czynników naturalnych (ziemi wpływ Ricardo). I prawo zwiększającej się wydajności czynników związanych z człowiekiem (praca, kapitał, organizacja). Marschal zajął się analizą kosztów w: a) krótkim okresie - wyróżnił koszty stałe i zmienne. Koszty stałe nie zależą od wielkości produkcji a koszty zmienne są determinowane zmianami w produkcji b) długim okresie - wszystkie koszty są zmienne.
Marschal zajął się problemem równowagi producenta na rynku wolnej konkurencji.
SZKOŁA LOZAŃSKA
WALLRAS był twórcą szkoły lozańskiej. Podstawowa praca Wallrasa to podstawy czystej ekonomii politycznej. Ogólne cechy Szkoły Lozańskiej:- akceptacja zasady użyteczności krańcowej- matematyczne ujęcie podstawowych pojęć i założeń nurtu subiektywno-marginalistycznego
Metodologiczne cechy szkoły lozańskiej:1. metoda matematyczna podstawą badawczą 2. przy pomocy metody matematycznej starali się rozwiązać niepojedyńcze problemy ale uchwycić proces ekonomiczny w całości
3. metoda matematyczna nadaje ekonomii charakter nauki skończonej
4. szkoła ta skupiła swą uwagę na problemie mechanizmu funkcjonowania rynku i kształtowania się cen (podkreślają rolę czynników subiektywnych) 5. zależności pomiędzy wielkościami ekonomicznymi maja charakter funkcjonalny czyli popyt, podaż i ceny są współzależne.
Koncepcje ogólnej równowagi ekonomicznej Wallrasa
Równowaga ogólna to system zależności funkcjonalnych wyrażający taki stan gospodarki wymiennej, kiedy wszystkie gałęzie są jednocześnie zrównoważone wewnętrznie i znajdują się w równowadze między sobą.
5 warunków ogólnej równowagi ekonomicznej1. każdy konsument zmaksymalizował swój dochód płynący ze sprzedaży usług określonego czynnika produkcji (praca, kapitał pieniężny, ziemia) a także zmaksymalizował zadowolenie (użyteczność) z osiąganego dochodu (płaca, procent, zysk, renta gruntowa)
2. każdy przedsiębiorca zastosował taką kombinację czynników produkcji że osiąga maksymalny efekt produkcyjny przy minimalnym nakładzie 3. na wszystkich rynkach dóbr konsumpcyjnych i produkcyjnych ukształtowały się jednolite ceny równoważące popyt i podaż 4. na wszystkich rynkach czynników produkcji ukształtowały się jednolite ceny równoważące popyt i podaż 5. Nastąpiło wzajemne dostosowanie się kosztów czyli cen czynników produkcji i dóbr kapitałowych do cen wyrobów gotowych Wallras po raz pierwszy doszedł do wniosku, że w ramach równowagi istnieje równość pieniędzy oszczędnościami i inwestycjami. (I w tą stronę pójdzie Keyns)
Teoria zysku Wallrasa
Przedsiębiorca na rynku kapitału kupuje kapitał, a na rynku pracy kupuje pracę, łącząc kapitał i pracę inicjuje proces produkcji, według Wallrasa nie ma wyzysku. Kapitalista, zapożyczony kapitał otrzymuje wynagrodzenie. Natomiast robotnik za świadczona pracę otrzymuję płacę, a przedsiębiorca otrzymuje wynagrodzenie za swoje usługi, talenty i wiedzę. W stanie równowagi nie ma zysku ponieważ ceny produktów są równe kosztom ich wytworzenia. Zysk pojawić się może tylko wtedy, gdy w procesie produkcji zostaną zastosowane nowe rozwiązania techniczne w innych sytuacjach zysku nie będzie

Poglądy ekonomiczne J.A.Schumpetera.
Teorię rozwoju gospodarczego zawarł w pracy pt. „Teoria rozwoju gospodarczego”, a inne prace to: „Cykle koniunkturalne” i „Kapitalizm, socjalizm i demokracja”. Podstawowe znaczenie przypisuje czynnikom wewnętrznym tkwiącym w znanym układzie gospodarczym i stającym się przyczynami rozwoju gospodarczego, czynniki te to innowacje, w gospodarce statystycznej wytworzony produkt ulega podziałowi między 2 podstawowe czynniki prod. (pracę i ziemię). Zysk powstaje w warunkach dynamiki gospodarczej, a pogoń za nimi jest przyczyną rozwoju gospodarczego. % to konsekwencja wzrostu gospod., jako opodatkowanie zysku. Inwestycje stwarzają możliwości dla wzrostu gospodarczego. Uważał, że w gospodarce kapitalistycznej inwestycje decydują o rozmiarach oszczędności. Kryzys to okres przywracania równowagi, przy czym każdy cykl realizuje się na wyższym poziomie. Postęp gospodarczy ma tendencje do depersonalizacji i autonomizacji. Socjalizm wg Schumpetera to system gospod. scentralizowany, w którym państwo decyduje o rozwoju. Formułuje teorię pokojowej transformacji kapitalizmu. Przyczyną postępu jest to, że część przedsiębiorców nie jest zadowolona z istniejącego stanu rzeczy i dąży do jego przekształcenia. Wg Schumpetera konieczne jest dynamiczne ujmowanie procesów gospod. Na stopę % mają wpływ zjawiska pieniężne. Wydatki inwestycyjne decydują ostatecznie o rozmiarach społ. oszczędności. W pierwszym okresie ekspansywnego rozwoju istotny jest dla finansowania inwestycji mechanizm przymusowych oszczędności.


Gossen:


Karol Menger:

(obecnie: środki konsumpcji + środki produkcji)

(obecnie:dobra ekonomiczne + dobra wolne)

Veblen:

JOHN MAYNARD KEYNES

Stan równowagi w gospodarce

S(Y) = I(R)

M = L1(Y) + L2(R)

M - podaż pieniądza

L1(Y) - popyt transakcyjny i przezornościowy

L2(r%) - popyt spekulacyjny

studzenie gospodarki

B - punkt niepełnego wykorzystania czynników produkcji

J - punkt równowagi przy niepełnym wykorzystaniu czynników produkcji

K - punkt równowagi przy pełnym wykorzystaniu czynników produkcji

TEORIA ROZWOJU

Josep Alois Schumpeter:

Robert Emerson Lucas:

G M MD % MDp

% S

MONETARYZM

SYNTEZA NEOKLASYCZNA

model IS-LM

wtedy konieczna jest aktywna polityka państwa

NOWA EKONOMIA INSTYTUCJONALNA

NEO-INSTYTUCJONALIZM

2


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Makro, niewidzialna reka rynku
Imperatyw kategoryczny, Imperatyw kategoryczny jest terminem stworzonym przez I
cykl Niewidzialna ręka 2, ZHP - przydatne dokumenty, Cykle
JAK JEST W DŻUNGLI, ► BOSO PRZEZ ŚWIAT - WOJCIECH CEJROWSKI
Czlowiek jest święty, zamiawiane przez chomików
'Niewidzialna ręka… Kremla' Kapitalizm państwowy po rosyjsku (2007)
cykl Niewidzialna ręka 1, ZHP - przydatne dokumenty, Cykle
Stracony popyt jest generowany tylko przez wyrób 4
NIEWIDZIALNA RĘKA(1)
Według Księgi Rodzaju cierpienie istnieje na świecie od momentu popełnienia grzechu pierworodnego pr
Podstawowym warunkiem legalności zabiegu medycznego jest wyrażenie zgody przez osobę mu poddawaną lu
Niewidzialna doktryna Adama Smitha
Luiza Piccarreta Trójca Św złożyła w niej Dar Woli Bożej stracony przez Adama i Ewę 2
SMITH niewidzialna reka Minowitz
Instrukcja o sporządzaniu przez kapłana testamentu i o jego wykonaniu, Wokół Teologii

więcej podobnych podstron