1. Historia terytorium i społeczności

Gmina Łask składa się z kompleksu miejskiego liczącego ok. 18 600 mieszkańców (miasto Łask z dzielnicą Kolumną) oraz kompleksu o charakterze wiejskim i rekreacyjnym zamieszkałego przez ok.9 800 mieszkańców. Mieszkańcy Gminy Łask stanowią 56% liczby mieszkańców Powiatu Łaskiego. Gmina ma charakter przemysłowo - rolniczy, a największa koncentracja przemysłu występuje w mieście Łask, gdzie znajduje się największa ilość przedsiębiorstw produkcyjnych, handlowo-usługowych i przetwórczych. Miasto Łask jest nie tylko znaczącym ośrodkiem administracyjnym, ale również centrum usługowym, oświatowym i kulturalnym. Od 1 stycznia 1999 roku miasto Łask jest siedzibą władz powiatu i starostwa powiatowego. Zmiany społeczno-gospodarcze dokonujące się w kraju od 1989 r. widoczne są bardzo dobrze na przykładzie tego miasta. Niegdyś miasto z dużymi zakładami państwowymi, obecnie główne zakłady produkcyjne są w rękach prywatnych przedsiębiorców. Od kilku lat wzrasta procent młodzieży z wyższym wykształceniem, co niestety przyczynia się do dużego bezrobocia. Miasto leżące w pobliżu Łodzi, nie daje możliwości pracy zarobkowej w tym mieście, z uwagi na fakt, że Łódź jest miastem, w którym trudno znaleźć pracę. Gmina Łask pełni funkcje administracyjne, edukacyjne, ochrony zdrowia, kulturalne, handlowo-usługowe i obsługi rolnictwa dla mieszkańców, w tym również mieszkańców gmin wchodzących w skład Powiatu Łaskiego.

2. Fakty demograficzne (dane z roku 2008r.)

1. gmina Łask należy do jednej z 5 gmin powiatu łaskiego

2. ludność stan i struktura gminy

Tabela. Struktura ludności gminy Łask

ogółem	w mieście	na wsi	mężczyźni	kobiety
28472	18605	9867	13669	14803

źródło: plan rozwoju lokalnego gminy łask na lata 2009 - 2013

3. liczba urodzeń żywych: 277

4. liczba zgonów: 310

5. przyrost naturalny: -33

6. pochodzenie

Według Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi, dane z powiatu (nie ma danych z gminy)

• bezrobotni ze wsi - 2305 osób

• z prawem do zasiłku - 530

• długotrwale bezrobotni - 1948

• bez kwalifikacji - 804

7. informacje o zatrudnieniu

W gminie występuję bezrobocie na poziomie 12,5%, w skali kraju (dane z 2009r.)

podział wiekowy ludności (dane z roku 2008) przedstawiony w tabeli poniżej:

Tabela. Przekrój wiekowy produkcji w gminie

wiek przedprodukcyjnym	5244
wiek produkcyjny	18719
wiek poprodukcyjny	4585

źródło: plan rozwoju lokalnego gminy łask na lata 2009 - 2013

W lutym 2009 roku na terenie powiatu było 2637 osób bezrobotnych, z czego 46% stanowiły kobiety. Niepokojący jest fakt, że 42% osób pozostających bez pracy na terenie powiatu to osoby długotrwale bezrobotne. Tą liczną grupę osób cechuje ich niski poziom kwalifikacji zawodowych oraz niechęć do zmiany i dalszego szkolenia. Na przestrzeni lat 2003 - 2008 liczba osób bezrobotnych w gminie Łask uległa znacznemu zmniejszeniu, łącznie o 1406 osób. Spadek liczby osób bezrobotnych był systematyczny. Należy przypuszczać, że tendencja spadku osób bezrobotnych będzie się utrzymywać w kolejnych latach.

Tabela. Rozmiar bezrobocia

Gmina	bezrobotni		w tym
		ogółem	kobiety	z prawem do zasiłku	wiek 18-44	zamieszkali na wsi
Łask	1242	632	69	735	400

źródło: PUP Łask stan na 01 stycznia 2009 r.

8. wybrane dane z demografii:

• pracujący: 5589

• bezrobotni zarejestrowani: 1725

- w tym kobiety: 50%

• bezrobotni w wieku produkcyjnym: 9,2%

- w tym kobiety: 9,5%

Osoby pozostające w rejestrze bezrobotnych Urzędu Pracy łącznie przez okres powyżej 12 miesięcy na koniec 2009 r. stanowiły 43,9 % ogółu bezrobotnych (1330 osoby), z czego 51,1% to kobiety (686 osób). Bezrobotni do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (absolwenci) stanowili 5,7% bezrobotnych (174 osób), w tym większość to kobiety (54,6% ogółu absolwentów). W przypadku absolwentów odnotowano wzrost o 46 osób w stosunku do końca 2008 roku. Najliczniejszą grupę wśród bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w Łasku stanowili bezrobotni bez zawodu 735 osób, w tym 338 kobiet. Bezrobotność spada tylko w okresie letnim, gdzie można dorobić sobie przy pracach sezonowych w rolnictwie i budownictwie.

9. uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów w gminie

Tabela. Przekrój wiekowy uczniów w gminie

Wiek uczniów	Liczba uczniów
3-6	1014
7-12	1594
13-15	1021

źródło: plan rozwoju lokalnego gminy łask na lata 2009 - 2013

10. Na terenie gminy Łask oprócz wyznawców kościoła Rzymskokatolickiego zamieszkują gminę wyznawcy kościołów i organizacji religijnych:

• Adwentystów Dnia Siódmego

• Chrześcijan Baptystów

• Ewangelicko-Augsburskiego

• Świadków Jehowy

11. migracje

Saldo migracji dla Gminy Łask w 2007 roku jest dodatnie i wynosi +43 osoby. Jednak w poprzednich latach na terenie gminy obserwowane było ujemne saldo migracji. Struktura wiekowa migracji wskazuje, że z terenu gminy emigruje w większości lepiej wykształcona młodzież poszukująca atrakcyjnych miejsc pracy w większych miastach, tj. Łodzi lub Warszawie. Ciekawą sytuację obserwujemy porównując obszar miejski gminy z obszarem wiejskim. W mieście Łask na przestrzeni lat 2000-2007 odnotowuje się ujemne saldo migracji. Jednym z powodów takiego stanu może być niewystarczająca dostępność do infrastruktury społecznej. Mieszkańcy miasta podejmują decyzję o opuszczeniu Łasku w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Natomiast na obszarze wiejskim Gminy Łask od roku 2000 obserwujemy bardzo duży dodatni wskaźnik salda migracji. Oznacza to, że teren wiejski gminy jest postrzegany jako dobre miejsce do życia, w ostatnich latach gminie rozbudowało się budownictwo domów jednorodzinnych, właśnie na terenach wiejskich.

12. sytuacja zdrowotna gminy

W Mieście Łask znajduje się Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej oraz Gminny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej. Specjalistyczna opieka zdrowotna mieszkańców gminy Łask skupia się przede wszystkim w placówce Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Łasku - szpitalu, zaspokajającym potrzeby zdrowotne mieszkańców nie tylko Gminy Łask, ale także mieszkańców całego powiatu łaskiego. W szpitalu znajdują się następujące oddziały:

o Oddział Internistyczny Ogólny,

o Oddział Kardiologiczny,

o Oddział Chirurgii Dziecięcej,

o Oddział Neurologiczny z pododdziałem udarowym,

o Oddział Chirurgii Ogólnej,

o Oddział Intensywnej Terapii Medycznej i Anestezjologii,

o Oddział Pediatryczno- Obserwacyjny,

o Oddział Rehabilitacyjny,

o Oddział Położniczo-Ginekologiczny,

o Oddział Patologii Noworodka,

o Oddział Neonatologii,

o Oddział Chirurgii Szczękowej i Laryngologii,

o Oddział Opieki Długoterminowej i Paliatywnej

Na terenie od lat są organizowane profilaktyczne programy zdrowotnie przeznaczone dla określonych grup, takie jak np. profilaktyka raka szyjki macicy, badania mammograficzne i inne, z których mieszkańcy gminy mogą skorzystać nieodpłatnie.

13. możliwości rozwoju bezrobotnych

• szkolenia przeprowadzane przez urząd pracy

• uczestnictwo w programach unijnych takich jak „Kapitał ludzki”, „Własnymi siłami”

3. Fizyczna infrastruktura

1. informacje o zamieszkaniu

Na terenie Gminy Łask w 2007 roku znajdowało się:10436 mieszkań o łącznej powierzchni (ok. 68% tych mieszkań znajdowało się w samym mieście).

Struktura własności mieszkań w gminie przedstawiała się następująco:

• mieszkania osób prywatnych - 65,85%,

• mieszkania spółdzielcze - 21,60%,

• mieszkania komunalne - 8,42%,

• mieszkania pracownicze - 3,87%

• pozostałe - 0,26%

1. Gmina Łask ma korzystne połączenia komunikacyjne

Ogólnie obszar gminy charakteryzuje się bogatym układem drogowym. Łączna długość dróg na terenie gminy wynosi 312 km, w tym. Stan dróg krajowych i wojewódzkich jest zadawalający. Ogólny stan dróg gminnych pod względem wydolności komunikacyjnej i ich stanu technicznego należy ocenić jako przeciętny. Drogi gminne w większości posiadają nawierzchnie gruntowe utwardzone szlaką i nieutwardzone o szerokości jezdni w granicach 4 - 5 m. Drogi gminne rolnicze to w większości drogi gruntowe nieutwardzone bez wykształconej jezdni. Zapewniają jednak dobry dostęp do siedlisk i pól.

Ludność korzystająca z instalacji:

• wodociągowej: 1,62

• kanalizacji: 1,25

• gazowej:1,51

2. sposób utrzymania

Na terenie Gminy Łask podstawową formą działalności gospodarczej i źródłem utrzymania znacznej części mieszkańców gminy jest rolnictwo. Powierzchnia użytków rolnych w gminie wynosi ok. 67% powierzchni gminy. Na terenie gminy znajdują się również zakłady produkcyjne: BK Bussines Krzysztof Białkowski, Gospodarstwo Rolne Uprawa Grzybów i Grzybni Rusieccy, Instalplast, Ł&K, Magnus, Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska, Packservice, Zakład Wapienno - Piaskowy Silikaty S.A, P.P.H.U Teresa Kopias, Kastor S.A.

3. podejmowane formy zarobków

Na terenie gminy Łask istnieją przedsiębiorstwa w następujących branżach:

• handlu i napraw (ok. 35%)

• działalność produkcyjna (ok. 14%)

• obsługa nieruchomości (ok. 11%)

• budownictwo (ok. 10%).

• usług, turystycznych do rozwijania sektora turystyki biznesowej i wypoczynkowej

4. Nieformalna struktura socjalna

1. na terenie gminy Łask działają stowarzyszenia i organizacje:

• Łaskie Towarzystwo Kulturalne - stowarzyszenie zapoczątkowało swoją działalność w marcu 1996 roku. Głównym zadaniem Towarzystwa stała się animacja działań kulturalnych na terenie Ziemi Łaskiej

• Otwarta Pracownia Rozwijania Uzdolnień "Asymptota" - celem pracowni jest działanie na rzecz rozwoju uzdolnień i zainteresowań dzieci i młodzieży w zakresie różnych dziedzin wiedzy związanych z matematyką, fizyką, chemią i astronomią

• Szkolne Stowarzyszenie Integracji Europejskiej. Celem stowarzyszenia jest przygotowanie i aktywne uczestnictwo młodzieży w życiu i pracy integrującej się Europy oraz propagowanie idei integracji europejskiej.

• Łaskie Bractwo Strzelców Kurkowych - stowarzyszenie zrzesza miłośników tradycji strzeleckich. Zostało powołane w 1996 roku

• Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łaskiej - celem stowarzyszenia jest krzewienie miłości do miasta Łasku i regionu, popularyzacja historii i teraźniejszości oraz związanych z nią wydarzeń i ludzi

• Stowarzyszenie "Las Kolumna"

• Stowarzyszenie Nauczycieli Języka Polskiego.

• Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze o/Łask

2. miejsca spotkań bezrobotnych

W gminie nie ma formalnych miejsc, gdzie spotykali by się bezrobotni, jedynymi miejscami nieformalnych spotkań są obrzeża miasta Łask, gdzie bezrobotni nadużywający alkoholu spotykają się na wspólnym piciu.

5. Styl życia

Bezrobotni z terenu gminy Łask, mają tylko jedno życzenie - znaleźć dobrze płatną pracę, która pozwoli im utrzymać rodzinę, podniesie ich poczucie wartości, pozwoli szanować ich godność osobistą.

Problem może stanowić wykluczenie dzieci osób bezrobotnych wśród rówieśników, co wynika z mniejszego ich stanu zamożności. W mieście Łask działają trzy świetlice środowiskowe, z których dzieci z rodzin z bezrobociem, mogą korzystać. Gorsza sytuacja jest natomiast w gminie, poza granicami samego miasta, na terenach wiejskich, gdzie dzieci z rodzin bezrobotnych nie mają możliwości z korzystania takiej formy opieki i pomocy.

Dobrym pomysłem wydaje się organizacja w czasie ferii i wakacji półkolonii na terenie gminy, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci z terenów wiejskich, dla których byłyby one organizowane w budynkach szkolnych, które w czasie dni wolnych od nauki i tak stoją niewykorzystane.

Dobre pomysły:

1. „Pracownia młodych, aktywnych”

czas i miejsce: dwa razy w tygodniu po 1,5 godz.

odbiorcy: dzieci z rodzin o długotrwałym bezrobociu

cel: - odciążenie rodziców, którzy mieliby więcej czasu na aktywne poszukanie pracy, bądź czas na przekwalifikowanie się

- stworzenie możliwości dzieciom z rodzin z bezrobociem, dowartościowania się, pogłębiania swojej wiedzy

- stworzenie równych szans wyrównujących niedostatki u dzieci z rodzin niezamożnych

realizacja celów poprzez:

- organizowane byłyby nieodpłatnie wyjazdy do kina, lunaparku, ogrodu botanicznego, teatru do Łodzi

- wyjazdy na ścieżki edukacyjne do pobliskich miejscowości

- zimą wyjazdy na wycieczki do leśniczówki, na kulig i ognisko

napotkane problemy:

- znalezienie środków finansowych, na realizację celów tego przedsięwzięcia

- znalezienie pomieszczenia do założenia pracowni i opłacenie go

2. „Klub zaradności życiowej”

czas i miejsce: raz w tygodniu, 1,5 godz.

odbiorcy: osoby pozostające na długotrwałym bezrobociu

cel: - mobilizacja osób pozostających dłuższy okres bez pracy

- zapobieganie wykluczeniu społecznemu

- wzmacnianie poczucie własnej wartości i poczucia zaradności

- wzajemne wsparcie w poszukiwaniu pracy

- integracja i współpraca grupy

realizacja celów poprzez:

- spotkania z psychologiem i doradcą zawodowym

- wykłady poszerzające horyzonty myślowe grupy

- praktyczna pomoc w problemach

- spotkania omawiające ewaluację postępów w pracy grupy

napotkane problemy: znalezienie pomieszczenia i opłata za to pomieszczenie

6. Informacje o strukturze instytucji wspierających daną grupę - networking

adresy:

1. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

Łask, ul. Warszawska 14

2. Powiatowy Urząd Pracy

Łask, ul. Objazdowa 4

3. Młodzieżowe Biuro Pracy OHP

Łask, u. Narutowicza 7

osoby odpowiedzialne:

1. Kierownik MGOPS

2. burmistrz miasta Łask

oferty i formy pomocy:

1. bank żywności istniejący w gminie

2. rodziny osób długotrwale bezrobotnych, są pod stała opieką pracowników socjalnych

3. rodziny bezrobotne otrzymują świadczenia pieniężne z opieki społecznej

4. projekty unijne skierowane do osób w trudnej sytuacji, również dl bezrobotnych

BIBLIOGRAFIA

Plan rozwoju lokalnego gminy łask na lata 2009 - 2013

PUP Łask

Woźniak R., Społeczność lokalna bezrobotnych : (raport z empirycznych badań socjologicznych mieszkańców północno-zachodniej Polski), Wydawnictwo Naukowe Bałtyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej, Koszalin 1995.

7

---