SZKOLENIE I TRENING BRAMKARZA PILKI NOZNEJ

Opracowanie: Grzegorz Zieminski

Trener bramkarzy-certyfikat Bawarskiego ZPN

1. ZASADY PROWADZENIA TRENINGU

1. CWICZENIA

• od znanycvh do nieznanych

• od lekkich do trudnych

• od wolnych do szybkich

• od prostych do kompleksowych

• bezpieczenstwo i pewnosc przed ryzykiem

• prawidlowe wykonanie przed szybkoscia wykonania

• duza ilosc powtorzen - automatyzacja wykonania

• cwiczenie obu stron - metoda wielokrotnego powtarzania danej strony

2. METODY TRENOWANIA

1. Metoda cwiczen indywidualnych - elementy techniki, taktyki i kondycji bramkarskiej cwiczone w formie pojedynczych wyizolowanych cwiczen, powtarzanych wielokrotnie

2. Metoda cwiczen bezposrednich poprzez gre - technika, taktyka, kondycja bramkarska cwiczona w formie roznych gier, takze zespolowych

3. Metoda cwiczen posrednich poprzez gre - elementy z gry przenosi sie na trening np. cwiczenie wspolpracy bramkarza i obrony - podania do tylu, rozpoczecie gry

3. SPOSOB PRZEKAZU

• krotkie slowne wyjasnienie sposobu cwiczenie przez trenera

• pokaz wlasny przez trenera

• pokaz z udzialem osoby trzeciej np. starszy bramkarz demonstruje mlodszym

• pokaz wizualny z uzyciem srodkow technicznych np. video treningu bramkarzy

Uwagi:

1. Unikaj dlugich i zawilych wyjasnien

2. Uzywaj prostych, zrozumialych slow z zargonu pilkarskiego

3. Przekaz wizualny jest lepszy niz werbalny

4. Jeden obraz przynosi wiekszy efekt niz 1000 slow!

4. STRUKTURA JEDNOSTKI TRENINGOWEJ

1. Rozgrzewka

2. Czesc glowna - cwiczenie techniki, taktyki i kondycji

3. Czesc koncowa - tzw. schladzanie organizmu (cool down)

3. ZADANIA TRENERA W PROCESIE TRENINGU BRAMKARZA

• dobor cwiczen wedlug wieku i umiejetnosci bramkarza

• przygotowanie przebiegu treningu przed jego rozpoczeciem - dobor cwiczen, sposob przekazu, dobor i przygotowanie sprzetu do treningu bramkarskiego

• w trakcie treningu obserwacja cwiczacych, ocena i korekta wykonania cwiczen

• po treningu podsumowanie i rozmowa z bramkarzami - uwagi, prosby, sugestie

Uwagi:

1. Jako trener przystepuj do treningu przygotowany - nie improwizuj!

2. Trening musi miec konkretny cel i byc efektywny

3. Dbaj o to, aby trening byl interesujacy, dynamiczny i mial wlasciwe obciazenie

II. CECHY KANDYDATA NA BRAMKARZA

1. Predyspozycje/talent do gry w bramce

2. Konstytucja fizyczna - wzorcowy wzrost 185 cm (+/- 5 cm), waga 80 kg (+/- 5 kg)

3. Osobowosc bramkarza- silny mentalnie, odpowiedzialny, stabilny, optymistyczny, ambitny, inteligentny, odwazny, otwarty na nauke

4. Cechy motoryczne - szybki, sprawny, sprytny, gibki/gietki, zwinny, silny, wytrzymaly, skoczny, o dobrej koordynacji ruchow

2. CECHY TRENERA BRAMKARZY

1. Posiada odpowiednia wiedze fachowa

2. Posiada okreslone doswiadczenie w grze i treningu bramkarza

3. Stale sie szkoli i uczy w zakresie umiejetnosci trenerskich

4. Jest dobrym pedagogiem i psychologiem - umiejetnie potrafi przekazac wiedze oraz motywuje bramkarza do stalego podnoszenia swoich umiejetnosci

5. Stawia sobie i bramkarzowi konkretne, realne cele w czasie

6. Planuje proces szkolenia i trenowania - unika improwizacji w swojej pracy!

7. Szkoli i trenuje wg przygotowanego wczesniej planu

8. Zna swoich bramkarzy, ich marzenia, mozliwosci, mocne i slabe strony

9. Szkoli i trenuje zgodnie z mozliwosciami bramkarza

10. Krytycznie analizuje sposob szkolenia i treningu, jest elastyczny i szybko reaguje na sytuacje

Pamietaj: Nie ma dobrego bramkarza bez dobrego trenera!!

3. ELEMENTY SZKOLENIA I TRENOWANIA BRAMKARZA

1. TECHNIKA OBRONNA

1. Technika obrony bez pilki

1. Pozycja wyjsciowa/startowa w bramce

2. Poruszanie sie bramkarza w bramce

2. Technika obrony z pilka

1. Chwyt pilki strzelanej plasko po ziemi

2. Chwyt pilki na wysokosci bioder

3. Chwyt pilki na wysokosci klatki piersiowej i gornej bez wyskoku

4. Chwyt pilki gornej z wyskokiem

5. Chwyt pilki bocznej z upadkiem

6. Chwyt pilki polgornej po paradzie powietrznej

7. Chwyt pilki gornej po paradzie powietrznej

8. Piastkowanie jednoracz /lewa i prawa reka/

9. Piastkowanie obureczne

10. Wypychanie pilki obok slupka i nad poprzeczka

11. Wybieg i obrona 1 x 1

12. Obrona sytuacyjna - reka, noga, tulowiem

3. Technika rozpoczynania ataku

1. Wybicie pilki lezacej na ziemi - wewnetrzna czescia stopy, podbiciem

2. Wybicie pilki z reki - volley i polvolley (tzw. drop kick)

3. Wyrzut reka - plasko po ziemi, wyrzut tzw. „oszczepniczy“ zza glowy, wyrzut z zamachem tzw. wyrzut dyskobola

4. Technika gry w pilke

1. Przyjecie pilki noga, udem, na piersi, glowa

2. Uderzenie pilki - wewn./zewnetrzna czescia stopy/podbiciem

3. Gra glowa

4. Drybling, zwody

2. TAKTYKA BRAMKARSKA

1. Gra pozycyjna w bramce tzw. zmniejszanie bramki poprzez wlasciwe ustawianie sie

2. Kierownie gra obrony

3. Obrona pilki po rzucie roznym

4. Rzuty wolne - posrednie i bezposrednie

5. Rzut karny

6. Dalekie wyrzuty pilki reka i wykopy

7. Sposoby rozpoczynania gry przez bramkarza

8. Taktyka gry z druzyna

3. TRENING KONDYCYJNY

1. Wytrzymalosc (tlenowa/beztlenowa)

2. Sila (skocznosc, sila wyrzutu i wykopu pilki)

3. Szybkosc (refleks, szybkosc poruszania sie )

4. Sprawnosc ogolna

5. Koordynacja

4. TRENING KONDYCJI PSYCHICZNEJ

1. Motywacja do gry i treningu w bramce

2. Szkolenie koncentracji

3. Radzenie sobie ze stresem

4. Odbudowa po bledach i porazkach

ETAPY SZKOLENIA BRAMKARZA PILKI NOZNEJ

1. ETAP ZYWIOLOWY (6 - 9 lat )

Cechy etapu:

1. Brak specjalizacji na boisku - kazdy gra wszedzie, w tym bramce

2. Nacisk na wszechstronna sprawnosc ogolna

3. Brak specjalistycznego szkolenia bramkarskiego - tzw. trening ogolny

Nauczanie bramkarskie na tym etapie to:

1. Gry i zabawy zrecznosciowe - najlepiej w grupie

2. Cwiczenia w formie ogolnej: chwyty, wyrzuty i wykopy pilki

3. Cwiczenie w formie ogolnej - pozycja zasadnicza w bramce, poruszanie sie, chwyt pilki dolnej, polgornej i gornej, chwyt z upadkiem, podanie pilki reka dolem, wykop

4. Ogolne zapoznanie bramkarza z podstawami taktyki gry bramkarskiej - obserwacja pilki, gra pozycyjna, wybiegi z bramki, rozpoczynanie akcji

5. Zapoznanie bramkarza z ogolnymi regulami gry w pilke - rozpoczecie gry, rzuty wolne, rzut karny, rozny, aut, uznanie i nieuznanie gola

6. Ogolne rozwijanie checi do gry w pilke, gotowosci do nauki gry, koncentracji

Struktura typowej jednostki treningowej grupy 6-9 lat /Trening ok. 45-50 min

1. Rozgrzewka - gra lub zabawa np. w lapanego, pilke reczna na 2 bramki - ok. 10 min

2. Czesc glowna - ogolnosprawnosciowa - rozne cwiczenia ogolnorozwojowe np. biegi z przeszkodami, slalom miedzy tyczkami, skoki nad pilka - ok. 15 min

3. Czesc glowna - pilkarska - cwiczenie ustawiania sie w bramce, postawa bramkarska, chwyty pilki rzucanej przez trenera, wyrzuty do okreslonego punktu, wykopy pilki we wskazane miejsce - ok. 15 - 20 min

4. Czesc koncowa - zawierac winna element motywujacy do kolejnych treningow

np. gra przeciwko trenerowi, bramkarze wygrywaja, albo seria rzutow karnych przeciwko trenerowi - gora bramkarze! - ok. 5 - 10 min

UWAGI:

1. Trening lekki, obciazenia dostosowane do wieku - nie kopiuj treningu doroslych!!

2. Duza powtarzalnosc przy niskich obciazeniach

3. Stosujemy lekkie pilki, takze gumowe, z pianki, siatkowe nie wywolujace strachu przed pilka

4. Planujemy przerwy oraz przerwy na uzupelnienie plynow

5. Nie dopuszczamy bramkarzy bez napojow, wlasciwego ubioru, chorych, kontuzjowanych do cwiczen!!

6. Cierpliwosc i zadowolenie z malych postepow wskazane!

II: ETAP SZKOLENIA WSTEPNEGO (10 - 11 lat)

Cechy etapu :

1. Rozpoczecie specjalistycznego szkolenia bramkarskiego

2. Ukierunkowanie pilkarza na gre w bramce

Nauczanie bramkarskie na tym etapie to:

1.Koncentracja na nauczaniu technik bramkarskich

2. Nacisk na cwiczenie koordynacji ruchowej

3.Poglebianie sprawnosci ogolnej bramkarza

Struktura treningu bramkarskiego 10-11 lat /Trening ok. 60 min

1. Rozgrzewka - cwiczenia z pilka - prowadzenie pilki noga, rzuty i chwyty, gimnastyka ogolna i koordynacjyna - ok. 10- 15 min

2. Czesc glowna pilkarska - cwiczenia techniki - nacisk na prawidlowosc chwytu pilki w kazdej pozycji, bez upadku i z upadkiem, wyrzuty i wykopy pilki, cwiczenia koordynacyjne bez pilki np. skakanka oraz z pilka - ok. 35 - 40 min

3. Czesc koncowa - element wspolzawodnictwa np. konkurs rzutow karnych, wzajemne strzelanie sobie przez bramkarzy do bramki i obrony, aktywny udzial trenera w wspolzawodnictwie wskazany! - ok. 10 min

UWAGI:

1. Obciazenie treningowe wieksze niz w grupie mlodszej ale dostosowane do wieku

2. Dokladnosc wykonywania cwiczen wazniejsza od szybkosci!!

3. Wazny element pokazu poprawnosci wykonania cwiczen w zakresie techniki bramkarskiej!!!!

4. Ciaglosc cwiczenia, bez dlugich przestojow - bramkarze cwicza na przemian lub ze soba a trener dozoruje wykonanie

5. Powtorka w kazdym treningu elementow techniki cwiczonych na poprzednim treningu celem utrwalenia!!!

6. Jak wyzej: nie dopuszczenie do treningu bez napojow, wlasciwego ubioru, chorych i kontuzjowanych !!

III: ETAP SZKOLENIA POCZATKOWEGO (12- 14 lat)

Cechy etapu:

1. Zmiana z bramki juniorskiej na gre w bramce dla „doroslych“

2. Przystosowanie bramkarza do gry na duze boisko i w 11 osobowej druzynie

Nauczanie bramkarskie na tym etapie to:

1., Poglebienie nauczania technik bramkarskich

2. Wprowadzenie nauki piastkowania jedna reka

3. Nauczanie taktyki gry bramkarskiej w nowej sytuacji: poruszanie sie po polu karnym, ustawianie sie przy rzutach wolnych, roznych, gra na spalonego, zachowanie sie po podaniu od obroncy, ustawianie sie w duzej bramce - skracanie kata.

4. Zapoznanie z regulami gry w pilke nozna na duzym boisku - zasada spalonego, gra na polu karnym, wybiegi, gra nogami poza polem karnym i reka

5. Wprowadzenie cwiczen kondycyjno- wytrzymalosciowych - gl. z uzyciem ciezaru wlasnego ciala bramkarza

Struktura treningu bramkarskiego 12- 14 lat/ Trening ok. 70 min

1. Rozgrzewka - gimnastyka ogolna, cwiczenia rozciagajace, cwiczenia z pilka - prowadzenie, chwyty, rzuty, elementy koordynacyjne np. przewroty i chwyt pilki - ok. 15 min

2. Czesc glowna pilkarska - cwiczenie techniki chwytow pilki z elementami sprawnosci ogolnej i elementow techniki pilkarskiej zawodnikow z pola jak przyjecie pilki, drybling, zwody, elementy wytrzymalosciowe, skocznosci - przeskoki przez plotki, przeszkody, pilke i obrony pilek bez i z upadkiem - ok. 40 min

3. Czesc koncowa - gra sprawnosciowa np. chwytanie pilki rzucanej ponad bramka

(ok. 10 min) a nastepnie schladzanie organizmu poprze lekki bieg, cwiczenia rozciagajace - ok. 5 min

Uwagi:

1. Trening ma wieksze obciazenie niz w grupie wiekowej 10.- 11 lat

2. Uwaga na apart ruchowy - czas szybkiego wzrostu bramkarzy, nalezy to uwzgeldnic w treningu poprzez odpowiednie obciazenia!!!

3. Cwiczenia silowe, wytrzymalosciowe - bramkarz dzwiga wylacznie wlasne cialo poprzez przysiady, pompki, sklony itp.

4. Jak wyzej: przerwy na uzuplenienie plynow!

5. Brak napojow, wlasciwego ubioru, choroba, kontuzja - wylaczenie z treningu !

IV: ETAP TRENOWANIA BRAMKARZA (15-19 lat)

Cechy etapu:

1. Przygotowanie pod katem umiejetnosci bramkarskich , fizycznym i mentalnym do gry w grupie doroslych

2. Okreslenie celow i mozliwosci bramkarza

3. Decyzje co do dalszego przebiegu kariery i ukierunkowanie na gre w bramce w przyszlosci

Nauczanie bramkarskie na tym etapie to:

1. Szlifowanie i automatyzacja technik bramkarskich - doprowadzenie do optymalnie najlepszego ich poziomu u danego bramkarza

2. Nacisk na trening wytrzymalosciowy i sily, takze z uzyciem sprzetu specjalistycznego

3. Dobre opanowanie elementow z zakresu taktyki gry bramkarskiej

4. Kompleksowe cwiczenie laczace elementy techniki, taktyki i kondycji bramkarskiej

5. Trening mentalny bramkarza

6. Doskonalenie gry bramkarza w zespole, wspolpracy z linia obrony

Struktura treningu 15-19 lat /Trening ok. 80 min

1. Rozgrzewka - rozbudowana, winna zawierac elementy jakie beda cwiczone w czesci glownej; cwiczenia gimnastyczne, rozciagajace, intensywne cwiczenia z pilka - ok. 20 min

2. Czesc glowna podzielona na 2 podgrupy:

a/ cwiczenia techniki i taktyki - wielokrotne powtorki cwiczen raz jednej, raz drugiej strony , od prostych do zlozonych - ok. 30 min

b/ cwiczenia wybranego elementu bramkarskiego np. refleks, skocznosc, wytrzymalosc - ok. 20 min

3. Czesc koncowa - schlodzenie organizmu poprzez lekki bieg i cwiczenia rozciagajace

• ok. 5 min

UWAGI:

1. Obciazenia dostosowane do wieku i mozliwosci

2. W grupie 18-19 lat wysokie, jak w futbolu dla doroslych

3. Nacisk na kompleksowosc cwiczen, laczacych rozne elementy techniki, taktyki, sily

4. Odpowiednia ilosc przerw, w tym na uzuplnienie plynow

5. Zasada jak wyzej: brak napojow, niewlasciwy ubior, choroba, kontuzja - wylaczenie z treningu

KILKA ZASAD I UWAG KONCOWYCH

1. Jeden trener - jedna linia szkolenia i trenowania bramkarza!

2. Chron bramkarza przed trenerami - dyletantami podwazajacymi twoj autorytet trenera bramkarskiego

3. Poznaj swoich bramkarzy poprzez pierwsze luzne treningi

4. Zrob test i kontroluj co pol roku wyniki

5. Trenujac w grupie indywidualizuj trening

6. Bramkarz to nie maratonczyk i inaczej ksztaltuje swoj trening wytrzymalosciowy - nie wysylaj go do biegania z reszta druzyny

7. Wprowadz zasade, iz kazdy mecz bez wzgledu na stawke jest tak samo wazny

8. Kontroluj rywalizacje miedzy bramkarzami oraz ich stosunki z druzyna

9. Propaguj i wymagaj zachowania zasad higieny osobistej przez bramkarzy - prysznic czy masaz po treningu jest czescia zajec sportowych

10. Propaguj styl wlasciwego odzywiania sie i zasady wypoczynku po treningu i przed meczem

11. Badz konsekwenty, ale sprawiedliwy

12. Ciesz sie z malych nawet postepow i badz cierpliwy - szkolenie bramkarza to dlugi i mozolny proces

13. Badz profesjonalista i realista w tym co robisz

---