UDZIAŁ MŁODZIEŻY POLSKIEJ

W WALCE

Z HITLEROWSKIM OKUPANTEM

OPRACOWAŁA:

MAGDALENA SNELLA

OPIEKUN:

mgr ŁUCJA WOLNA

Gimnazjum im.A. O.Przyjmy-Przyjemskiego

ul.Przyjemskiego 35 Sierakowo

63-900 Rawicz

I. WSTĘP

Atak hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku rozpoczął II wojnę światową.

Okupant stosując terror wobec polskiej ludności dążył do całkowitego wyniszczenia polskiego narodu.

Likwidowano polską administrację organizacje społeczne

i kulturalno- oświatowe realizowały politykę germanizacji zmuszając Polaków do przyjmowania niemieckiego obywatelstwa. Na ulicach organizowano łapanki dokonywano wielu aresztowań w wyniku, których ludność była wywożona do obozów koncentracyjnych obozów pracy i zagłady.

Wobec tych działań społeczeństwo polskie podjęło walkę, której celem było odzyskanie niepodległości.

II. POLSKA MŁODZIEŻ W WALCE Z OKUPANTEM

Już w pierwszych dniach września młodzież polska brała udział w akcjach skierowanych przeciw okupantowi. Mali sabotażyści wybijali szyby w zakładach fotograficznych gdzie na wystawach umieszczone były zdjęcia Niemców w niedziele po nabożeństwach rozrzucali ulotki propagandowe. Na murach kamienic umieszczali malunki ośmieszające okupanta i wypisywali hasła przeciw Niemcom. Zrywali flagi hitlerowskie oraz organizowali akcje przeciw uczęszczaniu Polaków do kin na filmy, które były niemiecką propagandą.

Najbardziej liczną organizacją młodzieży biorącą czynny udział w walce z niemieckim okupantem był Związek Harcerstwa Polskiego oraz Hufce Polskie. Już w sierpniu 1939 roku, w ramach Pogotowia Wojennego, harcerze pełnili funkcje gońców pieszych i rowerowych przy doręczaniu kart mobilizacyjnych, obsługiwali telefony i pełnili nieuzbrojone warty przy obiektach publicznych. Po pierwszym września obsługiwali punkty sanitarne zabezpieczali spisy osobowe harcerek i harcerzy oraz sztandary książki i sprzęt obozowy, które często znajdowały się w budynkach szkół zajętych przez wojsko niemieckie.

Po upadku Warszawy we wrześniu 1939 roku, kierownictwo przedwojennego Związku Harcerstwa Polskiego podjęło decyzję, o wejściu harcerstwa do podziemia i przyjęciu kryptonimów konspiracyjnych dla organizacji męskiej „Szare Szeregi” a dla żeńskiej „Związek Koniczyn”.

ORGANIZACJA HARCERZY

„SZARE SZEREGI” swoją nazwę zawdzięczają Chorągwi Wielkopolskiej. To tu harcerze roznosili ulotki napisane

w języku niemieckim informujące o sytuacji polaków

z podpisem graficznym ”SS”. Z tego znaku harcmistrz dr Józef Wiza i harcmistrz Roman Łuczywek, utworzyli nazwę "Szare Szeregi". Tak, więc najpierw kryptonim przyjął się w Poznaniu

a dopiero potem wprowadzono go do całej podziemnej organizacji harcerskiej.

Podział młodzieży z Szarych Szeregów:

1. "Zawisza" do tej grupy należeli najmłodsi chłopcy w wieku do 14 lat, którzy nie brali udziału w walce. Przygotowywali się do pełnienia służby pomocniczej a na tajnych kompletach uczyli się patriotyzmu i przygotowywali się do odbudowy Polski po wojnie. „Zawiszacy” byli szkoleni w kierunku regulacji ruchu, łączności i ratownictwa.

To dzięki nim w okresie powstania warszawskiego działała Harcerska Poczta Polowa zajmująca się roznoszeniem listów wśród ludności cywilnej, która była pozbawiona łączności

z bliskimi. Podczas tego powstania członkowie Zawiszy zajmowali się łącznictwem i przenoszeniem meldunków.

Chłopcy z Harcerskiej Poczty Polowej.

2. ”Bojowe Szkoły” tworzyła młodzież w wieku 15- 18 lat.

Chłopcy należący do tej grupy brali udział w małym  sabotażu , który był akcją propagandową skierowaną do ludności polskiej. Do nich należało informowanie społeczeństwa o obecnej sytuacji panującej w kraju lub danym mieście oraz o zamiarach wroga.

W czasie akcji chłopcy rozwieszali nalepki i ulotki na ulicach

i domach, rozdawali ulotki, zajmowali się kolportażem gazetek, zrywali niemieckie flagi, usuwali niemieckie fotografie, gazowali kina, podłączali się do niemieckich megafonów. Młodzież Bojowej Szkoły zajmowała się wywiadem, zbierając informacje o ruchach wojsk niemieckich, przemieszczaniu się jednostek Wermachtu Lutfaffe, SS oraz policji.

Starsi członkowie grupy przechodzili przeszkolenie wojskowe

i byli przydzielani do jednostek Armii Krajowej jako oddziały rozpoznawcze, oddziały łączności oraz poczta dowódców.

3. ”Grupy Szturmowe” to grupa młodzieży powyżej 18 roku życia. Byli oni bezpośrednio podporządkowani Kierownictwu Dywersji  /Kedywowi / Armii Krajowej. 

Z tej grupy wiekowej powstały słynne powstańcze Bataliony Szturmowe: "Zośka" , "Parasol" i „Wigry”.

W okresie konspiracji na terenie okupowanej Polski GS podejmowały różne akcje dywersyjno - bojowe. Odbijali więźniów ( akcja pod Arsenałem w czasie, której odbito min. „Rudego” wraz z innymi więźniami, Akcja w Celestynowie

w czasie, której odbito więźniów przewożonych z Lublina do Oświęcimia.), wysadzali mosty kolejowe, tory i pociągi, zajmowali się produkcją broni i materiałów wybuchowych, przyjmowali zrzuty alianckie, uderzali w niemieckie magazyny wojskowe i urzędy. Przeprowadzali zamachy na szczególnie okrutnych funkcjonariuszach aparatu terroru (dowódcę SS

i Policji -Franza Kutscherę, Wyższego Dowódcę SS i Policji- Wilhelma Koppe, oraz odpowiedzialnych za katowanie Jana Bytnara "Rudego": Schultza i Langego). Brali udział w bitwach partyzanckich min. w bitwie pod Osuchami.

W wolnych chwilach od zadań bojowych uczęszczali do prowadzonej przez "Szare Szeregi" Szkoły Podchorążych Piechoty Rezerw "Agricola" oraz na wszelkie szkolenia saperskie, motorowe i spadochronowe.

W ramach tajnych kompletów pobierali naukę na studiach wyższych przygotowującą do odbudowy wolnej Polski po wojnie.

 

Odznaka Batalionu Zośka.

Chłopcy z Batalionu Zośka.

Odznaka Batalionu Parasol

Chłopcy z Batalionu Parasol.

Odznaka Batalionu Wigry

mjr Eugeniusz Konopacki "Trzaska", dowódca batalionu "Wigry", ze swoimi żołnierzami.

ORGANIZACJA HARCEREK

„Związek Koniczyn” , a od 1943 roku noszący kryptonim „Bądź Gotów” zrzeszał harcerki powyżej 16 roku życia. Harcerki pracowały w łączności, w szpitalach, w opiece społecznej, opiekowały się dziećmi oraz wszystkimi ewakuowanymi ludźmi. Prowadząc punkty opieki nad dziećmi koncentrowały się na roli wychowawczej i opiekuńczej, współdziałając przy tym z jawnie działającymi organizacjami społecznymi: z Radą Główną Opiekuńczą i Polskim Czerwonym Krzyżem. Podejmowały pracę w dziedzinie tajnej oświaty i kultury narodowej Przygotowywały młodzież żeńską do pracy w służbie sanitarnej oraz łączności. Harcerki powyżej 18 lat kierowane były do Wojskowej Służby Kobiet i oddziałów Kedywu AK.

Dziewczęta z Harcerskiej Poczty Polowej.

HUFCE POLSKIE

To organizacja o rodowodzie harcerskim, która nigdy nie zjednoczyła się z Szarymi Szeregami..Hufce Polskie, pomimo, że starały się pozostać organizacją tylko harcerską, której działalność opierała się na zbiórkach, wycieczkach oraz organizacji obozów letnich wraz z innymi podziemnymi organza-cjami młodzieżowymi uczestniczyły w akcji "M" polegającej na prowadzeniu pracy opiekuńczej i wychowawczej wśród niezorganizowanej młodzieży, która w czasie wojny najbardziej była narażona na demoralizację, np. harcerki pracowały w świetlicach dla dzieci i koloniach powadzonych przez Radę Główną Opiekuńczą. Członkowie Hufców Polskich brali udział w kolportażu prasy podziemnej i w akcjach małego sabotażu. Duża część harcerzy zaangażowała się w pracę wywiadowczą, zbieranie informacji o rozmieszczeniu jednostek Wermachtu i SS, tworzenie sieci kontaktowych do odprawy kurierów.

Hufce Polskie.

III. PODSUMOWANIE

Polska młodzież przed wybuchem II wojny światowej miała swoje ideały i dążenia, z chwilą, gdy wojska okupanta wkroczyły na terytorium naszego kraju ich marzenia legły w gruzach. Jednak znaleźli w sobie tyle siły by stworzyć armię ludzi godnych do poświęceń. W tym ciężkim czasie wykrzesali z siebie to, co było w nich najlepsze: bezgraniczną miłość do ojczyzny oraz pomoc udzielana ludziom zagubionym, chorym i cierpiącym. Swoimi heroicznymi działaniami utrudniali życie Niemcom a ich odwaga i brawura dodawała Polakom siły do dalszej walki. Polskiej młodzieży walczącej o niepodległość naszego kraju bezwzględnie należy się szacunek i pamięć o tym , że to między innymi dzięki ich postawie dziś możemy żyć w wolnym państwie.

Bibliografia:

Stanisław Broniewski” Całym życiem- Szare Szeregi w relacji naczelnika” Wydawnictwo Naukowe PNW, Warszawa 1983.

Bogdan Hillebrand” Konspiracyjne organizacje młodzieżowe w Polsce w 1939-45” Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1973

Praca zbiorowa pod redakcją Bogdana Kobuszewskiego, Piotra Matusaka i Tadeusza Rawskiego” Polski ruch oporu 1939-1945”Wydawnictwo MON, Warszawa 1988

http://wapedia.mobi/pl/Harcerstwo_podczas_II_wojny_%C5%9Bwiatowej

http://www.zgapa.pl/zgapedia/Szare_Szeregi.html

http://pl.wikipedia.org/wiki/Zawisza_(Szare_Szeregi)

http://pl.wikipedia.org/wiki/Batalion_Zo%C5%9Bka

http://pl.wikipedia.org/wiki/Batalion_%22Parasol%22

http://www.endecja.pl/leksykon/definicja/50

http://www.starszaki.knieja.org/bohater.htm

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Warsaw_Uprising_by_Swiderski_-_Stolica_189.jpg

9

---