HISTORIA WYCHOWANIA WYKŁAD VII 12.11.11
RENESANS ( ODRODZENIE)
W Polsce to XVI w, Zachód Europy XV,
Zmiany:
I Ważną zmianą staje się antropologiczne postrzeganie dziecka, tzn dziecko staje się osobą, nie własnością. Dziecko zaczyna być widoczne w literaturze, malarstwie, a co najważniejsze w relacjach rodzinnych.
Następuje odrodzenie idei antycznych, spojrzenie na wielowarstwowość człowieka.
II Nurt reformacji, zmiany w szkolnictwie z racji Marcina Lutra i reformacji.
Zaczynają pojawiać się teksty typowo o wychowaniu.
Przedstawiciele renesansu na zachodzie:
Erazm z Rotterdamu
Ludvik Vives
Tomasz Morus ( na egzamin jego poglądy na temat wychowania UTOPIA)
LUDVIK VIVES - stworzył kilka nowatorskich teorii
zwrócił uwagę na umiejscowienie budynku szkolnego. Uważał że szkoła powinna znajdować się:
-w przepięknym krajobrazie , ale nierozpraszającym uwagi
-blisko ludzi, by przewinienia uczniów zostały dostrzeżone
-nie w centrum
-w okolicy bogatej w żywność, by młodzi nie byli głodni, ale w oddaleniu od karczmy
-nie w sąsiedztwie granicy państwa, bo tam często występują walki
-nie przy drogach- bo hałas
-daleko od dworów, czyt. daleko od panien
bardzo wysoko stawiał poprzeczkę nauczycielom,
-powinni mieć wykształcenie akademickie
-posiadać dobrą wiedzę z psychologii
-powinien mieć takie poszanowanie jak ojciec
-nadal jako metoda wychowawcza kary cielesne
- powinien znać indywidualne metody wychowania i nauczania
-nauczyciele powinni się spotykać 4 razy do roku i omawiać postępy w nauce wszystkich
uczniów - początek rad pedagogicznych
Proponował stworzenie klasy wstępnej, kilkumiesięcznej, by rozpoznać umiejętnośći i predyspozycje ucznia.
Pierwszą selekcję , decyzję o uczęszczaniu do szkoły, podejmował ojciec dziecka
Metody nauczania:
- ucząc powinno się wpływać na wszystkie zmysły, nauka powinna być wielozmysłowa
-powinny być dostosowane do ucznia, świt powinien być poznawany od konkretu do abstraktu
-krytykuje nauczanie encyklopedyczne, uważa , że dziecko powinno poznać- zrozumieć- zapamiętać
Czego należy nauczać. - Kładzie nacisk na nauki matematyczne i przyrodnicze
Metody wychowawcze Poza karami fizycznymi, uczeń ma szanować nauczyciela. Szacunek ten powinien wynikać, nie ze strachu, a z docenienia.
System nagród- nagrody powinny być adekwatne do czynu
Materiał nauczony rano, powinien być powtórzony wieczorem
Szkolnictwo powinno być powszechne- szkoła w każdym mieście
Szkoły były dla chłopców, dziewczynki mają być dobrymi żonami , matkami. Kobiety bywały bardzo dobrze wykształcone, kształcenie odbywało się w domu przez opłacanego przez ojca nauczyciele. Rzecz jasna, dotyczyło to kobiet z bogatych rodzin.
Przedstawiciele polskiej myśli renesansowej :
Andrzej Frycz Modrzewski , „O poprawie Rzeczpospolitej”
Mikołaj Rej „Żywot człowieka poczciwego”
Erazm Glinczer Skrzetuski napisał pierwszą polską książkę o wychowaniu, r 1558
„Książki o wykształceniu dzieci”
( Pełny tytuł „Książki o wychowaniu dzieci bardzo dobre, pożyteczne i potrzebne, z których rodzicy ku wychowaniu dzieci swych naukę dołożną czerpać mogą”)
Szymon MArycjusz z Pilzna „O szkołach czyli akademiach”
Petrycy Sebastian z Pilzna „Przydatki do ekonomiki arystotelesowskiej”
Konrad z Byczyny „O wychowaniu”
Konrad z Byczyny opowiadał się za rolą wychowania moralnego dziecka. Za wychowanie moralne i religijne mają być odpowiedzialni rodzice (ojciec)
Zaproponował podział programu nauczania ze względu na warstwę społeczną. I tak- dla szlachty kanonem powinno być 7 sztuk wyzwolonych, dla mieszczan- umiejętności techniczne i rzemieślnicze, a chłopów w ogóle nie uwzględnił.
Sebastian Petrycy - Komentarze do ekonomiki arystotelesowskiej. Zgadza się ze zdaniem Arystotelesa, że kobiety nie są zdolne do pojęcia wiedzy, są aintelektualne. ( debil)
W kwestii wychowania, uważa, że dziewczynkom należy poświęcić więcej uwagi.
Podobnie jak Szymon z Byczyny był za rozdziałem programu nauczania ze względu na warstwę społeczną , szlachta - etyka, retoryka, historia, łacina, języki nowożytne ( renesans to czas rozwoju języków ojczystych), mieszczanie0 teologia, medycyna lub rzemieślnictwo.
Rolą obrony kraju, Sebastian, obarczył szlachtę, która w owym czasie ma większość swobód.
Jako lekarz, kładł nacisk na:
-utrzymywanie higieny
-hartowanie dziecka do silnego zdrowia
-proponuje zabawy , zwłaszcza na świeżym powietrzu
Szymon Morycjusz, studiował w Padwie, Bolonii.
Jedo dzieło „ O szkołach czyli akademiach” to pierwszy polski traktat pedagogiczny o szkolnictwie.
Szymon proponuje następujące typy szkół:
- prywatne , czyli dworskie opłacane przez ojca
-miejskie, katedralne, kolegiackie, klasztorne, opłacane przez kościół
-uniwersytety
Był zwolennikiem oświaty dla ludu. Badania z 1700 r wykazały , że 100 % chłopów to analfabeci. Proponował nauczanie elementarnych rzeczy- pisanie, czytanie, liczenie, wykształcenie pewnej świadomości.
Erazm Glinczer Skrzetuski
O kobietach nie wypowiadał się w ogóle.
Proponował , by rodzice rozpoczynali naukę dziecka już od 4 roku życia. Dzieci należy zachęcać do nauki różnymi metodami wychowawczymi, nie wykluczając kar fizycznych.
Nie rozumiano, ze dziecko może czegoś nie zrozumieć, gdy nie rozumiało było bite.
Udowadniał wyższość edukacji szkolnej nad domową.