Historia Wychowania
Hanna Markiewicz
Lektury:
-Stanisław Kot- „Historia Wychowania”
-Hanna Markiewicz- „ Wybrane zagadnienia z Historii Wychowania”
Wykład I Starożytność ( Grecja, Rzym)
Grecja
-grecy dbali o kondycje fizyczną, wychowanie moralne, muzyczne, literackie
- praca fizyczna była domeną niewolników
-wolny Grek poświęcał się nauce, życiu towarzyskiemu, polityce, społeczeństwu itp. czyli pracy obywatelskiej
„Praca fizyczna domeną wolnego człowieka”
- Pentatlon(pięciobój antyczny)- bieg na 200m, skok w dal, rzyt dyskiem, rzut oszczepem, zapasy
-Kalokagathia - dzielnośc fizyczna i pięknośc moralna
Dorowie-Sparta - miasto militarne
- było chronione przed cudzoziemcami
- państwo jednostką najważniejszą (wszystko dla państwa)
-dzieci uważano za własność państwa i to państwo miało je wychować wywodzi się ze słów Likurga „Dzieci są własnością państwa
-do zadań kobiet należało rodzenie silnych, zdrowych dzieci
-jeśli dziecko urodziło się ułomne ojciec mógł je odrzucic, takim dzieckiem mógł zajac się niewolnik
-za mitycznego założyciela Sparty uważano Likurga
-Pajdonom- człowiek odpowiedzialny za prowadzenie dzieci do szkoły ( musiał być to dorosły Spartanin)
Etapy Wychowania:
- do 12 roku życia - ćwiczenia lżejsze
-12-16 -ćwiczenia militarno-lekkoatletyczne, przyzwyczajanie do krwi i bólu, surowa dyscyplina
- 2 lata efebii(wojska)
- 10-cio letnie wojsko
- mężczyzna 30-sto letni musiał się ożenić, spłodzić dziecko, a następnie wrócić do wojska
-Sparta stworzyła model wychowania państwa
Ateny - Jonowie
- główne założenie - polityka
- państwo głównym wyznacznikiem
- prowadzili działalność gospodarczą i handlową
- starano się niwelować różnice między stanami
- arystokracja uważała, że posiada cnotę (cecha dziedziczona z krwią)
- powstały prywatne i przepisy oświatowe(Solon- Ojciec nie ma prawa do dziecka jeśli go nie wychował należycie, dzieci ojców którzy polegli uczyli się za darmo)
Etapy wychowania:
- w 7 roku życia - dziecko szło do szkoły( uczono czytania, pisania itp.)
- 10 lat - wychowanie muzyczne
-14 lat - Pedotrib prowadził dziecko do Palestry(nauka życia publicznego)
- wojsko (po ukończeniu efebii Ateńczyk stawał się obywatelem)
V w pne - Sofiści (nauczyciele,mędrcy - uczyli mówic działać)
Główne przemioty - dialektyka,retoryka
Sofista umiał przekonać każdego rozmówcę do swoich racji
Poglądy:
-nie ma prawd powszechnych(relatywizm)
-praktycyzm
-konwencjonalizm
-wszystko jest względne, wytwarza się
Przeciwko Sofistom wystąpił Sokrates
Metoda Sokratesa( heurystyczna, dochodzenia do prawdy)
- wiedza jest utożsamiana z cnotą
Etapy metody heurystycznej
rozmówcy stawia się pytania które doprowadzają go do tego ze uświadamia sobie że gada głupoty
rozmówca dochodzi do prawdy właściwej
Eurypides uważał że cnoty można się nauczyc
Rzym
Republika
- początek Rzymu- charakter wiejski
- ideał wychowania: dobry gospodarz i obywatel(umiał łączyć pracę na roli z zadaniami państwowymi)
-ojciec - pierwszy wychowawca i nauczyciel
-pierwszymi w historii którzy zajmowali się porzuconymi dziecmi byli Trajan, Konstantyn
-szanowali obyczaje przodków
-Libertatis - cnotnoliwośc
Etapy wychowania:
- do 7 roku życia - ojciec uczył pracy na roli, traktowania niewolników, obowiązków wobec służby wojskowej, uczył czytać i pisać (Prawo XII Tablic)
- ok. 17 roku życia -zmiana togi
-Efebia - w 1 roku wojska każdy był szeregowcem bez związku na pochodzenie
- służba wojskowa otwierała drogę do wszystkich stanowisk urzędowych
- Ludus- szkoły dla uboższych mieszkańców
-Szkoły Elementarne- uczęszczały do nich dziewczyny
-środek dydaktyczny - chłosta
Prawo 12 tablic-podstawa wychowania moralnego
Wykład II Średniowiecze
-Trwało 10 lat
-system klasowym był system feudalny
-Św. Hieronim napisał list do Rzymian „O wychowaniu córk”, spełniał on podstawy moralne do zakonu dla zakonnic
-Św. Augustyn-wybitny nauczyciel retoryki, dialektyki
6/7 wiek był fatalny dla oświaty
Katolicyzm uznawał oświatę tylko dla duchowieństwa
Szkoły utrzymywane przez uczniów
Pierwszymi którzy nauczali wszystkie klasy byli irlandczycy (druidzi) w których kształcili chłopców
Św. Benedykt z Nursi założył pierwszy zakon(Bendyktynów) na Motne Casino
Zakonników cechowała pokora, praca dla dobra wspólnoty i dobra duchowego
Udzielali schronienia podróżnym. Benedyktyni walczyli z druidami
Do wybitnych benedyktynów należeli Będą i jego uczeń Alkwin
Upus Dei
Ora et labora- módl się i pracuj
Karol Wielki w celu zintegrowania plemion barbarzyński upowszechnił religie katolicką Przy każdej parafii zakładał szkołę tworząc do tego program sztuk wyzwolonych. Prowadził do kościoła śpiew. Nakazał naukę „Ojcze Nasz” i „Wierze w Boga”
Szkoły:
a)klasztorne- tworzyli zakonnicy, odpowiedzialny biskup
b)katedralne- uczyli w nich scholastycy a pomagali im lektorzy którzy na pocżatku uczyli w zakresie Trivium a potem Quadrivium
c)parafialne-uczyli w nich zwykli duchowni
d)przyklasztorne(przyjmowane do nich chłopców przeznaczonych do posługi duszpasterskiej a także tych którzy wspierali finansowo kościół. Nazywano ich Ekstraneuszami
Trivium:
-dialektyka
-retoryka
-gramatyka
Quadrivium:
-muzyka
-arytmetyka
-astronomia
-geometria
Znane placówki:
Magdeburg, Lyon, Lorenzo
Cnoty Chrześcijańskiej:
-pokora
-posłuszeństwo
W szkołach:
-scholastyka
-nauka metodą pamięciowa
-liczne kary za złe zachowanie
-często jedzenie ale małe porcje
7 cnót rycerskich
-jazda konna
-pływanie
-strzelanie z łuku
-łowy
-gra w szachy
-szermierka
-poezja
W XII wieku wyprawy krzyżowe
Etapy stawania się rycerzem:
Paź-----Giermek-----Rycerz
Etapy stawania się mistrzem rzemieślniczym
Terminator-Czeladnik-Mistrz
Piotr Abelard- prekursor studiów Uniwersyteckich, „Pierwszym kluczem do mądrości jest częste i pilne czytanie”, był racjonalistą nie uznawał prawd w wiary
Uniwersytety powstawały na wzór:
-Boloński(cech studentów),postacią dominująca był Żak, prekursorem był Irneriusza
-Paryski(cech profesorów),postacią dominując był Mistrz
Uniwersytet Krakowski 1364