Konspekt
Etyka i sztuka negocjacji
© Zakład Zarządzania Nauk Ekonomicznych i Prawnych PŁ
dr JERZY W. WOŹNIAK
ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPOŁECZNA BIZNESU
© Zakład Zarządzania Nauk Ekonomicznych i Prawnych Politechnika Łódzka
dr Jerzy W. Woźniak
Niniejsza prezentacja stanowi integralną część wykładu
Ewangelia bogactwa 1899
A. Carnegiego (1835 - 1919)
Odpowiedzialność społeczna korporacji opiera się na dwóch podstawowych zasadach:
zasadzie dobroczynności - miłosierdzia.
zasadzie powierniczości - włodarstwa.
Dobroczynność
dobroczynność - filantropia - działalność charytatywna wspierająca ubogich,
„doktryna odpowiedzialności społecznej wymagająca, aby szczęśliwsi członkowie społeczeństwa wspomagali mniej szczęśliwych”(3: s.112)
ewangeliczna zasada braterstwa,
pomoc bezpośrednia i pośrednia poprzez kościoły, domy pomocy społecznej itp..
Powierniczość
„doktryna biblijna wymagająca, aby przedsiębiorstwa i zamożne osoby traktowały siebie wyłącznie jako włodarzy powierzonego im majątku, działających na rzecz całego społeczeństwa”(3: s.112),
pomnażanie majątku społecznego poprzez zwielokrotnianie własnego,
purytańska zasada - prawo rodzi obowiązek.
Koncepcja M. Friedmana
„istnieje tylko jeden jedyny rodzaj społecznej odpowiedzialności ze strony świata biznesu - wykorzystywać swe zasoby i podejmować działalność w celu zwiększenia własnych zysków na tyle, na ile pozostaje to zgodne z regułami gry …(i) przyjmować otwartą i wolną konkurencję, bez podstępów i oszustw”(3: s. 114)
Przestroga Keitha Davisa
Istnieje „żelazne prawo odpowiedzialności stwierdzające, iż ci, którzy w długim okresie nie korzystają ze swej władzy w sposób uznany przez społeczeństwo za odpowiedzialny, z czasem prawdopodobnie ją utracą” (3: s.115)
Robert Ackerman i teoria społecznych reakcji korporacji
Korporacja winna reagować na pojawiające się problemy społeczne poprzez ich identyfikowanie, badanie i wdrażanie optymalnych rozwiązań.
Paradygmaty „umowy społecznej”
w gospodarce wolnorynkowej
WOLNOŚĆ GOSPODARCZA
- jako zasada ekonomiczna,
BEZPIECZEŃSTWO PRACY
- jako zasada prawna,
RÓWNE SZANSE
- jako zasada etyczna.
Archie Carrol - społeczna efektywność korporacji.
Wdrażanie zasad umowy społecznej w polityce firmy oraz działalności decyzyjnej poprze postawy:
reaktywne - reakcja firmy na problem społeczny następuje w momencie gdy pojawiają się utrudnienia w jej funkcjonowaniu,
obronne - usuwanie zagrożeń jak najmniejszym kosztem,
dostosowawcze - akceptacja nakazów prawnych
i opinii publicznej,
proaktywna - przewidywanie i neutralizowanie społecznych oczekiwań.
Manifest z Davos - 3. Europejskie Sympozjum Zarządzania 1973
„A. Zawodowym zadaniem kierownictwa przedsiębiorstwa jest służyć klientom, współpracownikom, kapitałodawcom i społeczeństwu oraz równoważyć ich sporne interesy. (…)
4. Kierownictwo przedsiębiorstwa ma służyć społeczeństwu. (…) powinno zapewnić przyszłym generacją warte życia środowisko. (…) powinno wykorzystać wiedzę i środki jakie są mu powierzone dla dobra społeczeństwa. (…) Zarządzanie powinno swoją wiedzę i doświadczenie postawić w służbę społeczeństwu”(2.s75).
Literatura
Griffin R.W., „Podstawy zarządzania organizacjami”, PWN, Warszawa 1996.
Steinmann H., Schreyögg G., Zarządzanie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1995.
Stoner J.A.F., Freeman R.E. i Gilbert, Jr. D.R., „Kierowanie”, PWE, Warszawa 2001.
Rybak M., „Etyka menedżera - społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa”, PWN, Warszawa 2004.
ETYKA BIZNESU W PRAKSEOLOGICZNYM UJĘCIU WOJCIECHA GASPARSKIEGO
© Zakład Zarządzania Nauk Ekonomicznych i Prawnych Politechnika Łódzka
dr Jerzy W. Woźniak
Niniejsza prezentacja stanowi integralną część wykładu
Etos biznesu
„Etyka życia społecznego - jak wolą mówić jedni, albo etyka biznesu (…) - jak mówią inni, jest uprawiana jako filozoficzna refleksja nad etosem, czyli zespołem cnót wyznaczających zakres dzielności ludzi stanowiących świat biznesu.(…) występuje także jako nazwa samego zespołu norm uznawanych w świecie biznesu, czyli etosu tego świata lub poszczególnych jego fragmentów.”
Gasparski W.
Wartościowanie działalność gospodarczej w wymiarze trzech „E”
Efektywność - „jest wymiarem oceny wyniku działania, miarą osiągniętego skutku ( efekt = skutek), czyli stopnia realizacji zadania”
Ekonomiczność - „(dawniej nazywana gospodarczością) charakteryzuje proces czyli przebieg działania”
Etyczność - „…z etosu, czyli moralnego aspektu działań składających się na życie gospodarcze.”
Efektywność
„… przez efektywność rozumie się stosunek uzyskanych efektów do wydatkowanych czynników produkcji, a przez skuteczność - stopień realizacji celów”
Białoń L.
„Efektywność organizacji: miara sprawności i skuteczności organizacji; miara tego w jakim stopniu osiąga ona odpowiednie cele.”
Stoner J.A.F., Freeman R.E., Gilbert D.R.Jr.
Ekonomiczność
Proces działalności gospodarczej wraz
z jego perspektywą finansową związaną z wykorzystaniem na odpowiednim poziomie czynników produkcji.
Etyczność
Etyczne - moralne uwarunkowania ludzkiego działania.
Imperatyw technologiczny
„Podejmuj tylko takie projekty i pomagaj wdrażać tylko takie rozwiązania, które nie narażą na szwank dobra powszechnego, i wzbudzaj czujność społeczną przeciw wszelkim takim przedsięwzięciom, które nie spełniają tego warunku”
Bunge M.
Rozmaitość ujęć
termin etyka biznesu
„Etyka rozumiana przede wszystkim normatywnie jako zespół reguł podanych do wierzenia i stosowania. Ot, taki dekalog menedżera czy biznesmena.”
„…etycznie właściwe postępowanie prowadzi w dłuższym okresie do pozytywnych wyników w biznesie.”
„Redukowanie właściwej etyki biznesu do kodeksów postępowania to w wielu wypadkach nakładanie manikiuru na niewidzialną rękę rynku.”
etyka życia gospodarczego jako wartość absolutna - „Rodzi to dwa typy etyki biznesu: etykę wewnętrzną, tj. uprawianą wewnątrz danej kultury, oraz etykę biznesu międzykulturowego związaną przede wszystkim z międzynarodową działalnością gospodarczą.”
„Etykę w tak rozumianym biznesie wyznaczają (…) zasady sprawiedliwości dystrybutywnej (…) oraz zasady zwykłej przyzwoitości…”
Etyka biznesu - próba definicji
„Etyka biznesu jest dyscypliną uprawiana na przecięciu etyki jako działu filozofii praktycznej oraz działalności menedżerskiej (…). Etyka biznesu jest definiowana jako systematyczne studium kwestii moralnych (etosu) występujących w biznesie, przemyśle i w innych związanych z nimi rodzajach działalności, instytucji i - ogólnie - praktyki zachowań ludzi. Przedmiotem refleksji etycznej są także przekonania ludzi działających, aktualne normy, wartości i sposoby postępowania.”
Trzy poglądy na wzajemne związki biznesu i etyki
Biznes jest z natury amoralny - to umiejętności z gruntu techniczne (problem rzetelności i zaufania),
Biznes jest niemoralny rynek jest niemoralny - wygrywa silniejszy,
Uczciwość jest najlepszym sposobem postępowania - „…wszelka działalność ludzi, gospodarcza szczególnie, rządzi się normami moralnymi.”
Literatura
Ditl J., Gasparski W. (red.) „Etyka biznesu”, PWN, Warszawa 1997.
Marciniak St. (red.) „ Makro i mikroekonomia dla inżynierów”, PWN, Warszawa 1995.
Stoner J.A.F., Freeman R.E., Gilbert D.R. Jr., „Kierowanie”, PWE, Warszawa 2001.
ETYKA BIZNESU - MORALNA KONIECZNOŚĆ CZY FORMALNY OBOWIĄZEK.
Kodeks dobrych praktyk GPW
Liderzy przemian
Prawidłowe zrozumienie przemian gospodarczych w początkach tego stulecia wymaga przede wszystkim znajomości podstawowych pojęć i towarzyszących im procesów gospodarczych, które często określamy w sposób syntetyczny mianem globalizacji. Liderami tych przemian wydają się być wszelkiego rodzaju korporacje obejmujące swoim zasięgiem coraz większe obszary życia społeczno - gospodarczego naszej cywilizacji. Społeczny odbiór tych organizacji kształtuje pozytywne i negatywne opinie o nich oraz wpływa explicite na zachodzące w gospodarce procesy.
Korporacje a Globalizacja
Globalizacja często bywa postrzegana jako zagrożenie wolności i demokracji oraz ograniczanie swobód obywatelskich. Specyficzną rolę w tym negatywnym obrazie rzeczywistości odgrywają korporacje postrzegane jako wielkie zdehumanizowane, międzynarodowe twory nastawione na realizację jak największych zysków kosztem zatrudnionych w nich ludzi. Obrazowi temu prezentowanemu często przez różne organizacje anty- i alter- globalistyczne towarzyszą niestety negatywne fakty związane z działalnością tych organizacji. Jednym z nich są bardzo drażliwe społecznie zachowania, przede wszystkim wielkich korporacji w czasie kryzysów gospodarczych - polegające na dość pochopnym i nieprzemyślanym redukowaniu kosztów poprzez zwolnienia pracowników. Tego rodzaju postępowanie wywołuje szereg negatywnych skutków, które w konsekwencji przysparzają tym organizacją coraz większą liczbę wrogów.
Antyglobaliści przeciwstawiają się bezwzględnie procesom globalizacji, natomiast alterglobaliści krytykują go za jego liberalny charakter, uznając jednocześnie jego konieczność dziejową; por.: ttp://pl.wikipedia.org/wiki/Ruch_alterglobalistyczny, 12.02.2010.
Pojęcie korporacji
1. Internetowa Encyklopedia PWN:
„korporacja [łac.], ekon., prawo zrzeszenie osób (uznane przez prawo za osobę prawną) mające na celu realizację określonych wspólnych zadań; w Polsce cechy korporacji mają np. spółdzielnie, związki rzemieślnicze, stowarzyszenia, samorząd terytorialny”.
2. Portal wiedzy Onet.pl:
„korporacja 1) zrzeszenie osób, zwykle posiadające osobowość prawną. 2) jedna z form organizacyjnych, w jakich może być prowadzona działalność gospodarcza charakterystyczna dla dużych przedsiębiorstw”,
„korporacja (łc. corporatio `łączenie się') 1. związek osób (gł. mających osobowość prawną) lub przedsiębiorstw powołanych do wspólnego wykonania zadania. 2. ekon. forma działalności gospodarczej dużych przedsiębiorstw; spółka akcyjna. 3. daw. zarejestrowane stowarzyszenie, np. studentów, rzemieślników, a nawet żebraków”. http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3925941
Korporacja pojęcie cd.
3. Encyklopedia zarządzania:
„Korporacje międzynarodowe ponadnarodowe, wielonarodowe przedsiębiorstwa, firmy, spółki kapitałowe, prowadzące działalność gospodarczą, w co najmniej dwóch krajach i tworzące zintegrowany, międzynarodowy system powiązań gospodarczych, podporządkowany wspólnej strategii”.
Dla celów niniejszego opracowania przyjmijmy nieco schematyczne określenie pojęcia korporacji, które nie do końca odzwierciedla wszystkie jego odniesienia deskrypcyjne, a mianowicie zdefiniujmy je przy pomocy „Słownika wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych” Wł. Kopalińskiego: „Korporacja wielkie rozgałęzione przedsiębiorstwo, spółka akcyjna przemysłowa albo handlowa, zwłaszcza amerykańska; przestarzałe - stowarzyszenie, organizacja (zawodowa), zazwyczaj posiadająca osobowość prawną; średniowieczne - cech rzemieślniczy, gilda; stowarzyszenie studenckie (w Niemczech po 1815 r. narodowo - liberalne, po 1870 r. - nacjonalistyczne; w Polsce, na ich wzór, do r. 1939)”.
Wł. Kopaliński, „Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych”, Wiedza Powszechna, Warszawa 1989, s. 281.
Jak studenci postrzegają korporacje
duża międzynarodowa firma najczęściej po połączeniu kilku mniejszych, której głównym i nadrzędnym celem jest osiągnięcie jak największych zysków; może zajmować się kilkoma gałęziami przemysłu, rynku,
duża firma będąca na giełdzie,
„zrzeszenie” najbogatszych, najbardziej wpływowych przedsiębiorstw, mających wpływ na rynek gospodarczy na świecie,
zrzeszenie firm, przedsiębiorstw działających w skali międzynarodowej; posiada wspólną politykę dla swoich oddziałów; pracownicy na całym świecie posługują się zunifikowanymi standardami,
organizacja finansowa, posiadająca wiele zakładów oraz przedsiębiorstw na całym świecie; celem korporacji są jak największe zyski,
przedsiębiorstwo działające na skalę międzynarodową, które posiada oddziały w wielu państwach - zrzesza ludzi o różnych kulturach,
Korporacje w oczach ludzi czynnych zawodowo
coś negatywnego, wielki moloch, rozgałęziona olbrzymia spółka o charakterze międzynarodowym, której głównym celem jest maksymalizacja zysków; jedna z głównych sił napędzających globalizację, podmiot który oddziałuje na inne podmioty międzynarodowe i rządowe; korporacje prowadzą do standaryzacji rynku, „zabijając” różnorodność i niszcząc niszowe jego elementy,
ogromne międzynarodowe przedsiębiorstwo, posiadające wiele rozgałęzień by ukrywać swoje zyski, posiada duży wpływ na politykę,
„pojęcie to rozumiem poprze wyścig szczurów; ogólnie korporacja kojarzy mi się z intelektualnym wyzyskiem ludzi, a następnie zatrudnianiu nowych z świeżymi pomysłami”,
duża organizacja powstała w wyniku ewolucyjnego połączenia kilku organizacji, niekoniecznie tej samej branży, a nawet niedziałających w tym samym sektorze; są też oczywiście korporacje typowo branżowe, często zawiązujące się celem poprawienia swojej skuteczności - duży może więcej,
kojarzy się moim zdaniem z „silnym” i „wszystko mogącym” zrzeszeniem przedsiębiorstw, które powstały przez „wchłanianie” mniejszych, słabszych firm w celu budowania przewagi na rynku,
przedsiębiorstwo o międzynarodowym zasięgu, zatrudniające dużo pracowników i mające wpływ na gospodarkę, społeczeństwo itp.,
Kryzys a korporacje
Giełdy Papierów Wartościowych
w gospodarce światowej
GPW cd.
Kodeksy dobrych praktyk
Kodeksy dobrych praktyk pojawiły się na przełomie wieków jako kolejne narzędzia kreujące społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw, a ich rola znacznie wzrosła po ujawnieniu nadużyć w sprawozdawczości korporacyjnej - tzw. kreatywnej księgowości m. in. w takich spółkach jak „Enron”, której skutkiem był upadek tego energetycznego giganta. Kodeksy te, jako jeden z czynników kreujących nowy ład korporacyjny, miały odbudować zaufanie akcjonariuszy do spółek notowanych na giełdach papierów wartościowych, a stały się zalążkiem kreowania dobrych praktyk społecznych w globalnym wymiarze. Ich znaczenie w relacjach gospodarczych jest - pomimo różnych sprzeciwów m. in. ze strony zarządów spółek, coraz istotniejsze. Hasło realnej transparentności w działalności korporacji kreuje nowy styl zarządzania, którego zasady są coraz bardziej przejrzyste a działalność konkurencyjna coraz częściej bywa podporządkowana ogólnospołecznym normom etycznym: „…zasady etyczne w prowadzeniu biznesu stają się coraz istotniejszym elementem ładu ekonomicznego, a w gospodarkach wysokorozwiniętych są już standardem” [Nogalski B., Dadej R., 2006, s. 347].
Kodeks Dobrych Praktyk
Ewolucja zasad ładu korporacyjnego GPW
W preambule dokumentu dostępnego na stronach Warszawskiej GPW czytamy: „Celem „Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW” jest umacnianie transparentności spółek giełdowych, poprawa jakości komunikacji spółek z inwestorami, wzmocnienie ochrony praw akcjonariuszy także w materiach nie regulowanych przez prawo, a przy tym nie stwarzanie obciążeń dla spółek giełdowych, nie równoważonych korzyściami wynikającymi z potrzeb rynku. Dlatego też Dobre Praktyki dotyczą wyłącznie dziedzin, w których ich stosowanie może wpływać dodatnio na rynkową wycenę przedsiębiorstw, a przez to obniżać koszt pozyskiwania kapitału”[DPSNnGPW 2008].
Zasady ładu korporacyjnego opinia
Cel niniejszego dokumentu jest w tych słowach zwięźle określony, choć można sobie wyobrazić sytuację, w której umacnianie transparentności spółki będzie wiązało się z ponoszeniem dodatkowych kosztów nie równoważonych korzyściami. Powstają również inne wątpliwości związane m. in. z pytaniem dotyczącym transparentnej działalności spółek notowanych na GPW, które to dziedziny - konkretnie mają być wyłączone spod kontroli społecznej. Przecież już w tejże Preambule nawiązuje się do tego co stanowi swoistą praktykę nie tylko polskiego rynku corporate governance, ale również rynków światowych: „Giełda Papierów Wartościowych zapewnia funkcjonowanie mechanizmu, który w ramach zasady „comply or explain” pozwala na uzyskiwanie przez rynek pełnej i jednoznacznej informacji na temat stosowania zasad ładu korporacyjnego przez spółki giełdowe”[op. cit., 2008]. Niniejsza zasada skuteczne chroni interesy każdej spółki notowanej na GPW i zapewnia jej możliwość pełnego wyjaśnienia motywów swojego postępowania rynkowego.
Dwa kodeksy GPW
Interpretacja zasad proponowanych w „Kodeksie Dobrych Praktyk z 2005r.” i 2008 roku pozwala na stwierdzenie m. in. następujących różnic:
brak jednoznacznej pełnej korelacji miedzy kodeksami i ich częściami,
nowe zasady w części pierwszej nie podlegają regule „comply or explain”,
hasło transparentności realizowane ma być poprzez szeroki przekaz medialny - Internet,
zbyt restrykcyjne zalecenia z wcześniejszej wersji Kodeksu zostały przeniesione do części pierwszej, a inne pominięte na przykład zalecenia dotyczące walnych zgromadzeń,
zastosowana tzw. „miękkie” zasady, pozwalające spółkom zachować tajemnice rynkowe,
wprowadzono postulat kreowania innowacyjności i konkurencyjności na rynkach krajowych i zagranicznych,
sprecyzowano zadania zarządów spółek, przesuwając kwestie drażliwe np. wynagrodzeń do części pierwszej,
zmieniono formę prezentacji zasad - ze szczegółowej na ogólną,
Etyka przedsiębiorstwa
H. Steinmann i G. Schreyögg w następujący sposób ją charakteryzują:
etyka przedsiębiorstwa tworzy pokój w firmie, umożliwia rozwiązywanie konfliktów,
etyka przedsiębiorstwa jest odzwierciedleniem „miary rozsądku jej menedżerów”, jest zawsze dialogiem umożliwiającym rozwiązanie konfliktu,
organizacja musi mieć etyczną swobodę działania, np.: zasada generowania zysku jest niezbędnym założeniem związanym z egzystencją firmy na rynku,
etyka organizacji jest formą samozobowiązania,
etyka przedsiębiorstwa nie może zastąpić socjalnych działań firmy i otoczenia, może natomiast je inspirować,
etyka przedsiębiorstwa winna kształtować etykę jej menedżerów.
Transcendentna rola etyki
Etyka biznesu, czy przedsiębiorstwa z normatywnej stała się bardziej pragmatyczną, z absolutnej relatywną. Ewolucja tego rodzaju wskazuje na niepokojące zjawisko we współczesnym świecie korporacji, odchodzenie od jasnych, przejrzystych i jednoznacznych (czasami niewygodnych) zasad w kierunku ogólnych, rozmydlonych haseł transparentności w działaniu firmy. W tym kontekście powstają pytania, czy tego rodzaju praktyki staną się normą, czy kodeksy przestaną pełnić swą pozytywną rolę, czy kreowanie prawdziwie transparentnych firm zostanie zatrzymane. Odpowiedź wydaje się prosta, póki istnieją ogólno-społeczne normy i zasady postępowania etycznego, póty kodeksy dobrych praktyk będą pozytywnie kształtowały zachowania korporacji na rynku. Etyka jako nośnik transcendentnych wartości będzie kształtowała naszą rzeczywistość, a kodeksy dobrych praktyk jako jej praktyczne eksplikacje będą przyczyniały się do wzrostu wartości rynkowej firmy.
Literatura
Kopaliński Wł., „Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych”, Wiedza Powszechna, Warszawa 1989.
Nogalski B., Dadej R., „Kodeks dobrych praktyk jako narzędzie budowania zaufania na rynku kapitałowym”, w: Rudolf St.(red.), „Tendencje zmian w nadzorze korporacyjnym”, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2006.
Peszko A., Strategiczne funkcje nadzoru korporacyjnego w procesie rozwoju przedsiębiorstwa, [w] St. Rudolf [red.], Tendencje zmian w nadzorze korporacyjnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2006.
Steinmann H., Schreyoegg G. „Zarządzanie”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1995.
Woźniak J. W., Etyczne przesłanie kodeksu dobrych praktyk, [w] St. Rudolf [red.], Rola nadzoru korporacyjnego w kreowaniu wartości przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008.
Woźniak J. W., ,,Społeczny odbiór pojęć korporacja, ład korporacyjny i kodeks dobrych praktyk wśród wybranej grupy studentów”, rozdział 22 w ,,Nadzór korporacyjny w warunkach kryzysu gospodarczego”, red. Urbanek P., Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010.
CZŁOWIEK - WSPÓŁCZESNA KONCEPCJA WEDŁUG B. SKARGI
Opracowanie według Barbary Skargi „Człowiek to nie jest piękne zwierzę”
dr J. W. Woźniak
Co to znaczy człowiek
„Człowiek to pojęcie ogólne”
„Może szaleństwem jest poszukiwanie istoty człowieka”
W sformułowaniu „…ktoś zatracił człowieczeństwo” kryje się jednoznaczny „etyczny postulat”
Grecka dyrektywa
„Gnothi seauthon” - „poznaj samego siebie”
Czy jesteś w stanie to zrobić i zaakceptować siebie, czy chcesz się zmienić, czy możesz się zmienić, czy …
?
Koncepcje człowieka
„homo sapiens” - człowiek rozumny posiadający rozum,
„Homo faber” - człowiek działający,
„Homo socialis” - człowiek społeczny,
„homo creator” - twórca,
„homo loquens” -człowiek mówiący, człowiek symboliczny,
„O człowieku inaczej”
„spróbujmy mówić o człowieku inaczej, nie określając go w jeden ze sposobów, lecz starając się uchwycić to, co czasem wynika także z tych określeń, lecz przede wszystkim z prostych ludzkich doświadczeń”.
Człowiek przekraczający granice
„…człowiek stoi nieustannie wobec granicy zarówno swego myślenia, jak działania i tworzenia. Tę granicę musi poznać, gdy pragnie ją przekroczyć, o ile to możliwe, lecz nie wolno mu tego czynić lekkomyślnie”.
Człowiek samotny
Świadomy swojej ulotności, kruchości, poszukujący swej tożsamości:
„Czy mając świadomość własnej znikomości , można pominąć to najważniejsze pytanie: kim jestem i jaki jestem? Lecz ten, kto zacznie poszukiwać odpowiedzi, odczuwa, że jest sam. Szuka innych, szuka kontaktu, ale gdy tylko zwróci wzrok ku sobie, gdy tylko zastanowi się nad sobą, jest sam, w samotności z własnym losem. I może właśnie samotność jest potrzebna, by człowiek mógł siebie zbudować, odnaleźć własną ciągle umykającą tożsamość”.
Człowiek zagubiony
„Jest chyba prawdą, że człowiek staje wciąż na krawędzi dobra i zła, z wszystkich stron to zło mu grozi, gdyż sam jest jego źródłem. Zło płynie z samego człowieka. Kiedy jednak to stwierdzamy a robimy to od niepamiętnych czasów, jednocześnie wiemy, że w tych słowach kryje się wezwanie do przezwyciężenia zła, do odmiany, …”
„Tak więc pełnym sprzeczności jest człowiek. Żadna definicja nie może określić jego złożonej postaci. Mądry
i pogrążony w wygodnej głupocie. Mężny i tchórzliwy, gdy tylko ktoś mu stawia opór, wielki w swej twórczości i wielki także w swych zbrodniach, ceniący prawdę i pogrążony w kłamstwie, i tak dalej”
Skarga Barbara „ Człowiek to nie jest piękne zwierze”, Wydawnictwo znak, Kraków 2007.
NEGOCJACJE WEDŁUG ROGERA FISHERA I WILLIAMA URY
Opracowanie dr Jerzy W. Woźniak
© Zakład Zarządzania Nauk Ekonomicznych i Prawnych
Politechnika Łódzka
Niniejsza prezentacja stanowi integralną część wykładu
Określenie problemu negocjacji
Dwie główne drogi interpretacji:
to spór wokół stanowisk,
to dyskusja „wokół meritum”.
Brońmy stanowisk
„Im bardziej ekstremalne stanowiska wyjściowe i im mniejsze ustępstwa, tym więcej czasu i wysiłku zbierze odkrycie, czy porozumienie jest w ogóle możliwe”
Negocjacje miękkie
Celem jest porozumienie między przyjaciółmi w związku z tym postępujemy w następujący sposób:
łatwo ustępujemy,
łatwo zmieniamy stanowiska,
składamy oferty możliwe do zaakceptowania,
unikamy sytuacji konfliktowych,
poddajemy się naciskom,
ufamy i dążymy do porozumienia,
poddawaj się presji,
itp..
Negocjacje twarde
Celem jest zwycięstwo nad przeciwnikiem:
nie ustępuj - bądź twardy,
broń swojego stanowiska,
stosuj groźby i oszukuj co do oferty możliwej do zaakceptowania,
żądaj korzyści za wszelką cenę i nie ufaj innym,
nie poddawaj się naciskom,
wywieraj presję,
itp..
Harwardzki Projekt Negocjacyjny
Mądry wynik osiągany efektywnie
i polubownie czyli „negocjacje oparte na zasadach lub negocjacje wokół meritum”
Cztery kluczowe punkty - zasady
Ludzie
- oddziel ludzi od problemu.
Interesy
- skoncentruj się na interesach.
Rozwiązania
- przygotuj wiele różnych alternatywnych rozwiązań przed podjęciem decyzji.
Kryteria
- stosuj i domagaj się stosowania obiektywnych kryteriów.
Negocjacje wokół meritum - oparte na zasadach
„Celem jest mądry wynik osiągnięty efektywnie i polubownie”:
rozwiązuj problem - zdefiniuj go,
ustal reguły, kryteria obiektywne w negocjacjach,
bądź miękki w stosunku do ludzi i twardo stawiaj problem,
kwestia zaufania nie jest problemem,
identyfikuj interesy stron,
unikaj określenia dolnej granicy,
opracuj alternatywne rozwiązania,
itp..
Literatura
Fisher R. i Ury W., „Dochodząc do Tak. Negocjowanie bez poddawania się”, PWE, Warszawa 1991.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------