Skala pH

1. Wykonanie ćwiczenia

1. Skala pH

1. Do kolbki miarowej o pojemności 25 cm³ wprowadzić pipetą 2,5 cm³ 1 M roztworu

HCl i dopełnić wodą destylowaną do kreski i po wymieszaniu roztwór wylać do zlewki na 25 cm³. Z tak przygotowanego 0,1 M roztworu HCl pobrać 2,5 cm³ i przenieść roztwór do kolbki miarowej na 25 cm³ i uzupełnić wodą destylowaną do kreski; otrzymujemy roztwór o stężeniu 0,01 M. W ten sam sposób przygotować roztwory o następujących stężeniach 0,001 M; 0,0001 M; 0,00001 M HCl.

Przed przystąpieniem do pomiarów należy pH-metr skalibrować ( do zlewki na 25 cm³ wlać około 20 cm³ roztworu wzorcowego pH; opuścić elektrodę do zlewki i ustawić pH na wartość pH roztworu wzorcowego).

Te same czynności powtórzyć z roztworem 1 M NaOH ( do rozcieńczeń używać tylko wody świeżo destylowanej i schłodzonej do temperatury pokojowej).

2. W ten sam sposób jak w pkt. 1.1.1. przygotować, zmierzyć i zanotować pH dla roztworów 0,1 M CH₃COOH lub 0,1 M (COOH)₂ i odpowiednio rozcieńczyć postępując analogicznie jak w pkt. 1.1.1.

2. pH zmiany barwy wskaźników :błękitu tymolowego, oranżu metylowego, fenoloftaleiny i czerwieni metylowej.

Do zlewki o pojemności 50 cm³ wprowadzić 10 cm³ roztworu 0,1 M HCl i 5 kropli odpowiedniego wskaźnika. Następnie mieszając dodawać powoli roztwór 0,1 NaOH początkowo po 2 cm³, później mniejsze porcje jednocześnie mierząc pH roztworu w pobliżu punktu zmiany barwy wskaźnika. Dla usprawnienia wykonania ćwiczenia, przeprowadzić próbę wstępną, dodając wodorotlenek sodu w sposób ciągły kroplami i odczytać objętość wodorotlenku przy której nastąpiła zmiana barwy wskaźnika.

Opracowanie wyników

Stężenie molowe kwasu:	0,1	0,01	0,001	0,0001	0,00001
pH
Stężenie molowe zasady:	0,1	0,01	0,001	0,0001	0,00001
pH
Stężenie molowe kwasu: CH3COOH lub (COOH)2	0,1	0,01	0,001	0,0001	0,00001
pH

Nazwa wskaźnika	Barwa w roztworze kwaśnym	Barwa w roztworze zasadowym	Przedział pH zmiany barwy wskaźnika
Błękit tymolowy
Oranż metylowy
Fenoloftaleina
Czerwień metylowa

- uzasadnić, że mieszanina kwasów o różnej mocy zachowuje się podobnie jak kwas wie-

zasadowy.

- przedstawić wyniki z ćwiczenia 1.1. w postaci wykresu pokazującego zależność pH

jako funkcję ujemnego logarytmu ze stężenia kwasu ( zasady ).

2. Wnioski

3. Zakres materiału

a. Pojęcie kwasu i zasady. Teorie kwasów i zasad. Rola rozpuszczalnika.

b. Iloczyn jonowy wody. Pojęcie pH.

c. Wartości pH roztworów kwasów i zasad.

d. Wskaźniki pH.

e. Reakcje kwasów i zasad.

f. Kwasy i zasady wieloprotonowe.

4. Literatura

1. J. Minczewski, Z, Marczenko, Chemia analityczna t.I. PWN W-wa 1971 str.41-69

2. A. Hulanicki, Reakcje kwasów i zasad w chemii analitycznej PWN W-wa 1972 str. 28-75 oraz 123-173

3. G. Charlot, Chemia nieorganiczna PWN W-wa 1976 str. 130-202

---