Joanna Wilkosz
I L.O. w Tarnowie
Kl. II l.
„ Chrześcijańskie wartości społeczne”
W Kazaniu na Górze Jezus przekazuje pewne radykalne przesłanie, skłaniające do przewartościowania tradycyjnych postaw. Uznanie dla skromności, prostoty i umiłowania pokoju, występuje w Ewangelii, zyskuje dzięki Pawłowi istotne uzupełnienia w późniejszej myśli społecznej. Człowiek nie jest istotą „pozostającą w niewoli żywiołów tego świata”(Ga 4,3),ale powołaną do podejmowania decyzji, a przez to do społecznej odpowiedzialności.
Dopiero zrozumienie chrześcijańskiego obrazu człowieka pozwala na sensowne rozwinięcie nauki społecznej, opierającej się na naturze ludzkiej i określając tym samym wartości chrześcijańskie. Już w Kazaniu na Górze Jezus zobowiązuje chrześcijańską naukę społeczną do zajęcia radykalnego stanowiska każdego człowieka. Podnoszona jest stale kwestia troski o skrzywdzonych, zmusza nieustannie do wyboru na rzecz biednych. Jest to nic innego jak jedna z form realizowania chrześcijańskiej miłości. Obowiązek dzielenia się z innymi ma każdy kto przyjął naukę Chrystusa. W liście św. Jakuba zostało wypowiedziane takie przesłanie które uzmysławia nam ciężar odpowiedzialności w społeczeństwie:
„Teraz wy, bogacze zapłaczcie wśród narzekań na utrapienia, jakie was czekają. Bogactwo wasze zbutwiało, szaty wasze stały się żerem dla moli, złoto wasze i srebro zardzewiało, a rdza ich będzie świadectwem przeciw wam i toczyć będzie ciała wasze niby ogień. Zebraliście w dniach ostatecznych skarby. Oto wola zapłata robotników, żniwiarzy pół waszych, którą zatrzymaliście, a krzyk ich doszedł do uszu Pana Zastępów” (Jk 5, 1-4).
Wartości podstawowe i główne zasady:
Katolicka nauka społeczna występuje przeciw jednostronnemu myśleniu o polityce jako aktywności zmierzającej jedynie do osiągnięcia jak największych korzyści ; występuje przeciw czystemu pragmatyzmowi; określa dokładnie wartości podstawowe, ludzkie i chrześcijańskie, które wynikają z natury ludzkiej i chrześcijańskiej Dobrej Nowiny. W naszych czasach ważną wartością podstawową jest troska o utrzymanie środowiska naturalnego. Pokój pozostaje wciąż w sferze życzeń.
Dyskusja polityczna powinna odbywać się zawsze w duchu szczerości; stanowi on bowiem nie tylko wartość chrześcijańską, lecz także podstawową wartość wyznaczającą kierunek działalności politycznej, oczywiście w ramach kultury politycznej, która na takie miano zasługuje.
Były prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński, na krótko przed śmiercią powiedział, że w obecnej sytuacji społecznej wciąż chodzi o te właśnie wartości, składają się one na sprawiedliwy ład. Ostatecznie prowadzi to do przekonania, że zadaniem polityki jest tworzenie ładu i że potrzebuje ona do tego nie tylko samych narzędzi i środków technicznych, lecz także musi się opierać na pewnym określonym systemie wartości. Są one istotne z jednej strony dla małych grup społecznych jak i dla jednostki, państwa a nawet organizacji wspólnoty międzynarodowej .
Szczególne znaczenie przypada zasadzie pomocniczości. Oznacza ona stosunek większych wspólnot do mniejszych, czyli np. państw do gmin bądź rodzin. Większa wspólnota musi wypełniać te zadania które wykraczają poza możliwości mniejszych. Natomiast państwo nie może mieszać się do życia rodzinnego, do uprawnień wychowawczych rodziców, a także nie może wkraczać w dziedzinę kompetencji różnych mniejszych wspólnot. Ta sama zasada obowiązuje w stosunkach między państwem a wspólnotami kościelnymi. W zasadzie pomocniczości chodzi bowiem o odpowiedzialność człowieka za samego siebie, co dla chrześcijanina powinno być w pełni zrozumiałe. Ostatecznie pojedynczy człowiek może osiągnąć swe życiowe spełnienie tylko wówczas, gdy wszystkie małe wspólnoty podołają zadaniom podejmowanym dla wspólnego dobra.
Kolejną zasadą która powinien kierować się to; zasada solidarności wszystkich ludzi za siebie w rozmaitych sytuacjach społecznych. Obowiązuje ona zarówno w rodzinie, jak i w państwie, w wspólnotach religijnych, stowarzyszeniach itd. Nie istnieje człowiek, który nie pozostawałby w łączności ze wspólnotą. Ta zasada zobowiązuje do współpracy przy wykonywaniu różnych działań i zadań
Zasada sprawiedliwości oznacz zaś taki stan w społeczeństwie, w jakim każdemu człowiekowi przysługuje to, co mu się należy. Ludzie są bardzo odmienni pod względem swoich zainteresowań i zdolności, różne są też ich potrzeby. Obowiązuje jednak zasada równości. Prawa w danym państwie muszą być z zasady równe dla wszystkich, powinny być one otwarte na działania zapewniające realizację życiowych aspiracji wszystkich ludzi. Chodzi tu o sprawiedliwość społeczną, a ona musi być uzupełniona o miłość społeczną
W końcu chodzi o uznanie człowieka jako osoby. Chodzi o podkreślanie, że człowiek jest również celem polityki społecznej, a społeczeństwo powinno być ukształtowane na miarę człowieka.
Jednak nad tymi wszystkimi wartościami góruje jedna podstawowa która scala je wszystkie. Tą wartością jest „Miłość”. Ewangelia formułuje przykazania miłości Boga i bliźniego, które mają umacniać więź między ludźmi oraz z Bogiem. Przykazanie miłości domaga się szukania dobra drugiego człowieka a tym samym poszanowania praw i godność drugiego. Miłośc jest z tego powodu fundamentem wszelkich działań społecznych i etycznych. Źródłem tej miłości jest sam Jezus Chrystus w swym zbawczym dziele jakiego podjął się przez swoją mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Nagrodą za takie życie i postępowanie będzie życie wieczne w Królestwie Niebieskim.
„ Będziesz miłował Pana Boga swego, z całego serca swego, z całej duszy swojej i ze wszystkich sił swoich , a bliźniego swego jak siebie samego”