Kamica układu moczowego

Kamica układu moczowego jest stanem chorobowym, w przebiegu którego w nerce lub w drogach moczowych tworzą się złogi z substancji chemicznych stanowiących prawidłowy lub patologiczny składnik moczu.

Objawy sugerujące kamicę układu moczowego:

 bóle brzucha i ewentualne objawy dyzuryczne

 krwiomocz lub krwinkomocz

 zakażenia układu moczowego z krwinkomoczem

 ceglasty osad na pieluszkach

 biegunki

 w wywiadzie: kamica nerkowa w rodzinie, operacje urologiczne, wady układu moczowego

Postępowanie diagnostyczne:

Tabela 1

Procedury medyczne	Szczebel referncyjny
 wywiady  badania ogólne i bakteriologiczne moczu  klirens kreatyniny  USG układu moczowego	1-3
 zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej  urografia  cystografia	2-3
 szczegółowe badanie określające stan zagrożenia kamicą układu moczowego  badania w kierunku tubulopatii  ocena wpływu sodu, wody, węglowodanów i białka zwierzęcego na nadmierne wydalanie metabolitów w moczu  DPX (densytometria)  ewentualnie badanie izotopowe nerek	3

Tabela 2

Wskaźnik zagrozenia krystalizacją w moczu (przy prawidłowych wartościach CI, kreatyniny, wapnia, fosforu i magnezu w surowicy)

Wskaźniki krystalizacji	Przeliczanie	W zależności od wieku
Ca/kr (wapniowo-kreatyninowy)	Ca: wartość w mmol/1 x 4 = wartość mg%        wartość w mEg/2 x 2 = wartość mg%	lata       normy (mg/mg)   <1                < 0,3   1-5               <0,28   5-10             <0,21   > 10              <0,16
P/kr (fosforanowo-kreatyninowy)	P: wartość w mmo1/1 x 3,1 = wartość mg%	lata                normy   <1               0,3-1,2   1-5               0,3-1,0   5-10             0,3-0,8   >10              0,2-0,7
UA/kr (kwas moczowy/kreatynina)	UA: wartość w mmo1/1 x 0,018 = wartość w mg%	poniżej 0,8
Mg/kr (magnezowo-kreatyninowy)	Mg: wartość w mmo1/1 x 2,4 = wartość w mg%	ok. 0,1
Mg/Ca (magnezowo-wapniowy)	.	0,8-1,3
Kreatynina	Kreat.: wartoć w mmo1/1 x 0,012 = wartość mg%	.

Postępowanie terapeutyczne

W każdym przypadku kamicy układu moczowego konieczna jest odpowiednia podaż płynów. Wskazane jest podawanie (szczególnie w nocy) wody ubogomineralnej w takiej ilości by, ciężary właściwe moczu nie przekraczały 1015.

Kamica szczawianowo-wapniowa

 dieta

z ograniczeniem:           odpowiednia podaż:

rabarbar               produkty mleczne
szczaw                 inne warzywa;
szpinak
włoska kapusta
botwina
kakao
herbata
coca-cola;
vit. C, vit. D

 sole magnezu w dawce 5 - 15 mg/kg mc/d Mg elementarnego;

preparaty polecane:
Magnesol 150 (cytrynian Mg) zawiera w 1 tabl. 150 mg Mg,
Asmag (asparginian Mg)                      w 1 tabl. 20 mg Mg,
Asmag forte                                        w 1 tabl. 40 mg Mg,
Oximag (tlenek Mg)                             w 1 tabl. 110 mg Mg;

Z solami Mg podajemy vit. B6 w dawce 50 - 75 mg/dobę (wg niektórych autorów nawet 450 mg/dobę).
Zasady leczenia solami Mg przedstawiono w rozdziale pt. "Hiperkalciuria idiopatyczna".

Kamica moczanowa

 dieta

z ograniczeniem:                      z dużą zawartością:
wywary mięsne                      warzywa
żelatyna                                  owoce
podroby                                  nabiał;
nasiona roślin strączk.
mleko sojowe
tłuste ryby
skorupiaki morskie
mięso;

 alkalizacja moczu poprzez stosowanie cytrusów, ewentualnie Citrolytu dla uzyskania optymalnego pH moczu 6,5 - 6,8;

 ewentualnie allopurinol w dawce 5 - 10 mg/kg mc/dobę (hamuje utlenianie hipoksantyny i ksantyny do kwasu moczowego).

---