Z ekologią na TY
"Nie odziedziczyliśmy Ziemi po naszych przodkach.
Pożyczyliśmy ją od naszych dzieci."
Lester Brown
W czasach, gdy świat nasz jest niszczony bezmyślną działalnością człowieka, bardzo ważną rolę w wychowaniu najmłodszych odgrywa edukacja ekologiczna będąca instrumentem układania się człowieka ze światem oraz sposobem zachowania względnej równowagi między nimi. Tak rozumiana edukacja ekologiczna to droga odkrywania przez dziecko ekologicznego porządku życia, odkrywania związków człowiek-świat. Zatem priorytetowym celem edukacji ekologicznej w przedszkolu jest rozwijanie zainteresowania przyrodą, rozumienie współzależności człowieka i środowiska oraz rozbudzanie wrażliwości ekologicznej dzieci. Środowisko, w którym żyje dziecko jest również nośnikiem wielu wartości wychowawczych. Dlatego też zaszczepiona i rozwijana od najmłodszych lat wrażliwość ekologiczna spowoduj zrozumienie tego, że zdrowe środowisko to gwarancja bytu obecnych i przyszłych pokoleń. Przedszkole nasze przystąpiło do konkursu "Z ekologią na TY". Wspólnie z koleżankami opracowałyśmy i wdrożyłyśmy program aktywnej edukacji ekologicznej w zakresie oszczędzania wody i papieru pt. "Ekodwunastka". W konkursie zajęłyśmy III miejsce spośród 8 uczestników z rejonu miasta i powiatu. Prace oceniała Fundacja "Nasza Ziemia" patronująca akcji "Sprzątanie Świata", z siedzibą w Warszawie.
Edukacja ekologiczna dzieci w wieku przedszkolnym jest zadaniem bardzo wdzięcznym, o ile włoży się w nią trochę własnych przekonań, zaangażowania oraz ciekawych pomysłów. W programie zastosowałyśmy podział tematyki na moduły o wodzie i papierze.
P-jak papier, W-jak woda
W- jak woda stanowi jeden z podstawowych elementów kształtujących środowisko życia człowieka. Jest ona zarówno artykułem pierwszej potrzeby, jak i środkiem utrzymania czystości, surowcem i środkiem produkcji przemysłowej oraz źródłem energii.
Zabawy z wodą są dla dzieci fantastycznym przeżyciem, wypływającym ze spontanicznej aktywności. Woda przelana z kubeczka do miseczki to ta sama woda, której przepływ dziecko może zaobserwować, patrząc jak cieknie. Woda może wydawać dźwięki, błyszczeć, stawiać opór, mieć różne barwy, różną temperaturę, można śledzić jej ruch. Zabawa wodą pozwala na swobodne eksperymentowanie, ujawnianie badawczego nastawienia i prezentowania twórczej postawy, której efektem są ciekawe pomysły dziecięce.
Woda to życie. Bez jedzenia możemy się obejść 40 dni, bez wody nie przetrwamy nawet 3. Dzieci poznały właściwości wody, badały jej czystość przez filtrowanie, wymieniały przyczyny i skutki jej zanieczyszczenia, zwiedziły oczyszczalnię ścieków, opisywały jak powstaje kwaśny deszcz, ustalały, do czego wykorzystywana jest woda w domu i w przedszkolu, tworzyły prace plastyczne, a przede wszystkim uczyły się oszczędzać wodę.
P- jak papier. Nie jest łatwo wytłumaczyć przedszkolakom, dlaczego mają oszczędzać papier. Otóż, żeby "ocalić leśne duszki, zaklętych w drzewach ludzi i żeby pozwolić Jasiowi i Małgosi znaleźć drogę do domu. Jeszcze dlatego, że gdzieś tam w lesie jest domek Siedmiu Krasnoludków i chatka babci Czerwonego Kapturka. O oszczędzaniu wody małe dzieci też muszą pamiętać, bo gdy zabraknie wody, nikt nie będzie mógł zacząć bajki od słów: Za siedmioma górami, za siedmioma lasami, za siedmioma rzekami...".
Zbierając papier, który nadaje się do ponownego wykorzystania oszczędzamy środowisko i pieniądze. Odzysk papieru ratuje lasy, bo celuloza z makulatury może z powodzeniem zastąpić czystą celulozę pozyskiwaną ze ścinanych drzew. Na wysypisku i wokół nas jest mniej śmieci. Ratujemy drzewa, bo 1 tona papieru to 17 drzew, a 1 tona makulatury da nam 910 kg dobrej jakości papieru. Ponowne wykorzystanie surowców nie tylko pozwala oszczędzić pieniądze, chronić środowisko, może jeszcze pomóc rozwijać wyobraźnię.
Tani, ekologiczny i wypróbowany sposób, aby dziecko przyjemnie spędzało czas, a przy tym nabywało sprawności manualnych, zdobywało ogólną sprawność ruchową, ćwiczyło umiejętności logopedyczne, poprawiało swoją zdolność wypowiedzi na określony temat, doskonaliło swoje talenty plastyczne...to zabawy z gazetami. Dzieci badały papier różnymi zmysłami, wymieniały jego właściwości, ustalały kolejne etapy powstawania papieru, wyjaśniały dlaczego opakowania papierowe są lepsze ekologicznie od innych, zbierały makulaturę, a przede wszystkim tworzyły z nieużytków. Efekty swojej pracy zaprezentowały na wystawie pt. "Nieużytek to pożytek".
Realizacja tego programu pozwoliła dzieciom na: poszerzenie wiedzy o przyrodzie, dostrzeganie i wskazywanie pozytywnych i negatywnych zachowań ludzi w kontakcie z przyrodą; samodzielne formułowanie wniosków wynikających z przeprowadzanych doświadczeń, a przede wszystkim włączanie się do działań ekologicznych w przedszkolu i propagowanie treści ekologicznych w domu (segregacja śmieci, oszczędzanie papieru i wody). Z rozmów z rodzicami wynika, że dzieci zmieniły swoje zachowania w domu, np. nie wyrzucały baterii do kosza na śmieci, bo mogły je przynieść do przedszkola, segregowały również domowe śmieci umieszczając je w odpowiednich pojemnikach.