Renata Rybarczyk,
Monika Schmidt
Deutsch Aktuell
Program
nauczania języka niemieckiego
dla klas I - III gimnazjum.
Kurs dla początkujących
SPIS TREŚCI
1. OGÓLNE INFORMACJE
O PROGRAMIE „DEUTSCH AKTUELL”
Drodzy Nauczyciele,
oddajemy do rąk Państwa program nauczania języka niemieckiego w kursie podstawowym dla klas I-III gimnazjum. Zapoczątkowana w roku szkolnym 1999/2000 reforma oświaty przyznaje programowi nauczania miejsce znamienne, gdyż bazując na podstawach programowych określa on nadrzędne cele edukacyjne w zakresie danego przedmiotu.
Znajomość języków obcych zyskuje we współczesnym świecie coraz większe znaczenie. Szczególnie ważna jest dla nas - Polaków, ponieważ nasz język ojczysty nie posiada zasięgu języka światowego. Dziś nikt już nie kwestionuje faktu, że znajomość języków jest wymogiem aktywnego uczestnictwa we współczesnym świecie. Człowiek rozumiejac język innych ludzi, zaczyna rozumieć ich samych i ich kulturę, a co się z tym wiąże, sam staje się bardziej otwarty na innych i bardziej tolerancyjny. Najważniejszym zatem zadaniem nauczyciela języka obcego jest przygotowanie ucznia do zdobycia sprawnoci posługiwania się danym językiem w stopniu umożliwiajacym jego wykorzystanie w przyszłości w konkretnych celach komunikacyjnych. Samo zaś nauczanie języka obcego jest mocno oparte na edukacyjnych zadaniach polskiej szkoły i realizowane w ramach tych zadań.
Mamy nadzieję, iż dokument ten, przygotowany zgodnie z wymogami nowych podstaw programowych, okaże się dla Pafstwa wszechstroną pomocą, ułatwiajaca planowanie zajęć dydaktycznych oraz przygotowywanie konspektów lekcji.
Niniejszy program nauczania języka niemieckiego w gimnazjum, a także adaptowany na jego podstawie podręcznik Deutsch Aktuell pomogą zapewne Państwu zrealizować cele edukacyjne nakreślone w PODSTAWIE PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO W GIMNAZJUM, którymi są m.in.:
osiągnięcie poziomu opanowania języka zapewniającego w miarę sprawną komunikację językową oraz
lepsze poznanie kultury i cywilizacji krajów niemieckiego obszaru językowego.
Myślimy, iż ten dokument będzie stanowić dla Pafstwa podstawę do skonfrontowania dotychczasowej wiedzy glottodydaktycznej i doświadczenia pedagogicznego z istniejacymi obecnie trendami w metodyce nauczania języków obcych, co przyczyni się, być może, do wyprowadzenia korzystnych dla procesu dydaktycznego wniosków.
Wyrażamy nadzieję, że proponowany w programie dobór metod i technik pracy zapewni Państwu odpowiednia realizację poszczególnych partii materiału, które Państwa uczniom pozwolą przyswoić wiedzę i umiejętności, mogace stać się dla nich stabilną bazą na dalszych etapach edukacji, tak by mogli sprostać wymaganiom stawianym oświacie w XXI wieku.
2. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Niniejszy dokument prezentuje program nauczania języka niemieckiego w kursie podstawowym dla klas I-III gimnazjum, którego uczniowie dopiero rozpoczynaja naukę tego przedmiotu. Program podkreśla znaczenie zarówno procesu nauczania, jak i uczenia się języka niemieckiego, łączac podejście komunikacyjne z koniecznościa uświadomienia uczacym się, jakie funkcje wyrażaja dane wypowiedzi w określonych kontekstach sytuacyjnych. Samo zaś przyswajanie przez uczacych się języka jest traktowane jako proces czynny, oparty na ćwiczeniach umożliwiajacych uczniowi uczestnictwo w różnorakich działaniach kreatywnych, zmuszajacych go do komunikowania się w języku niemieckim w zakresie jego mozliwości, oczekiwań i zainteresowań. Prezentowany program jest programem funkcjonalno-tematycznym, co oznacza, iż precyzuje, co uczeń będzie potrafi. wyrazić za pomoca języka niemieckiego i w jakich sytuacjach będzie umiać posługiwać się tym językiem na poszczególnych etapach kształcenia w gimnazjum.
Układ programu ma charakter linearny w odniesieniu do treści podstawowych oraz spiralny w odniesieniu do kategorii gramatycznych i pojęciowych, które to wprowadzone na poczatku nauki powracaja co pewien czas, wzbogacone o nowe możliwości ich wyrażania. Treści nauczania dostosowane zostały do możliwości percepcyjnych gimnazjalistów. Odbiorcami tegoż programu sa nauczyciele gimnazjów, realizujacy nauczanie języka niemieckiego od podstaw w wymiarze 3 lub 2 godzin tygodniowo, komisje egzaminacyjne, wydawcy materiałów dydaktycznych oraz władze oświatowe.
Dokument ma pomóc nauczycielowi języka niemieckiego prawidłowo i efektywnie zaplanować proces
dydaktyczny, w tym:
określić szczegółowe cele kształcenia: długo- i krótkoterminowe,
dać wgląd w materiał nauczania,
opracować konspekty jednostek lekcyjnych, uwzględniajacych potrzeby i możliwości tej grupy wiekowej
uczniów,
zaplanować prace kontrolne,
ocenić kwalifikacje komunikacyjne i lingwistyczne uczniów.
UWAGI WSTĘPNE O REALIZACJI PROGRAMU
Autorki programu uwzględniaja liczbę godzin przeznaczona dla języka obcego w RAMOWYM PLANIE NAUCZANIA (Dziennik Ustaw Nr 14/99, s. 537) - 9 godzin tygodniowo w ciągu trzech lat, czyli 3 godziny tygodniowo w ciagu roku.
Czas przeznaczony na realizację programu może być zwiększony o liczbę godzin przeznaczona w RAMOWYM
PLANIE NAUCZANIA do dyspozycji dyrektora szkoły.
LICZEBNOŚĺ GRUPY JĘZYKOWEJ
Idealna jest grupa składajaca się z 12-15 uczniów ze względu na specyfikę nauki języka obcego, która wymaga poświęcenia większej ilości czasu rozwijaniu sprawności mówienia. Autorki nie wykluczają pracy w grupach liczniejszych, jednakże zaleca się poinformować uczniów i ich rodziców o mniejszej efektywności takiego nauczania.
KWALIFIKACJE NAUCZYCIELA
Niniejszy dokument przeznaczony jest do realizacji przez nauczycieli posiadających kwalifikacje językowe i dydaktyczne wymagane przez władze oświatowe do nauczania języka niemieckiego w gimnazjum. Od nauczyciela języka niemieckiego w gimnazjum oczekuje się także kompetencji interpersonalnych, do których należy między innymi umiejętność pracy z grupa, umiejętność nawiązywania kontaktów.
METODY REALIZACJI PROGRAMU
Zalecanym przez autorki programu podejściem jest podejście eklektyczne, łączace w sobie wiele cech
wcześniejszych metod nauczania i opierające się na licznych technikach wypracowanych przez metody umożliwiajace uczacym się komunikację w języku obcym. Realizacji tego celu sprzyja stopniowe rozwijanie wszystkich sprawności językowych, analiza intencji komunikacyjnych oraz potrzeb kognitywnych i emocjonalnych gimnazjalistów. Warto zatem, aby nauczyciel przypomniał sobie lub poznał najwartościowsze aspekty rozmaitych metod nauczania i właczył ich najcenniejsze techniki do stałego sposobu pracy. Pryncypialna bowiem zasada nauczania jest rozwijanie i opanowanie specyficznych, niezależnych technik i strategii uczenia się. Umożliwia to stosowanie w klasie odpowiednich form pracy i form socjalnych, służacych zarówno celom językowym, jak i wychowawczym. Autorki proponuja stosowanie następujacych form pracy:
praca z całą klasą - wprowadzanie i utrwalanie nowych treści językowych, przydzielanie zadań typu: czytanie, wspólne recytacje, śpiewanie piosenek, prezentacje i podsumowywanie wyników pracy w grupach i parach etc.
praca w grupach - realizacja projektów, zadań problemowych, gry i zabawy
praca w parach - redagowanie i przeprowadzenie dialogów, utrwalanie i sprawdzanie leksyki, porównywanie rezultatów pracy indywidualnej
praca indywidualna - uczenie się nowego słownictwa, sporzadzanie notatek, szukanie informacji, formułowanie opinii.
WYPOSAŻENIE PRACOWNI JĘZYKOWEJ
Wpływ na efektywną i atrakcyjna realizację programu nauczania ma również odpowiedni dobór pomocy naukowych i zadbanie o należyte wyposażenie pracowni językowej. Spośród pomocy naukowych warto zapewnić:
środki wizualne typu: mapy (mapę Europy, mapę krajów niemieckiego obszaru językowego itp.), zestawy plansz (leksykalnych i gramatycznych), kasety dla poszczególnych poziomów językowych, barwne ilustracje etc.
techniczne środki nauczania typu: magnetofon kasetowy, rzutnik pisma, rzutnik do przeźroczy, odtwarzacz wideo z monitorem, kserograf.
O ile pozwalaja na to fundusze, szkoły przydatne jest zainstalowanie stanowisk komputerowych, które ułatwia kontaktowanie się z partnerami z zagranicy przez Internet oraz umożliwia uczniom korzystanie z dydaktycznych programów komputerowych.
3. CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA
3.1. CELE OGÓLNE
Cele ogólne programu są zgodne z celami określonymi w PODSTAWIE PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO, według których do zadań szkoły i nauczyciela języka obcego należy:
rozwijanie w uczniach poczucia własnej wartości oraz wiary we własne możliwości językowe, m.in. przez pozytywną informację zwrotna dotycząca indywidualnych umiejętności lingwistycznych,
stopniowe przygotowanie ucznia do samodzielności w procesie uczenia się języka obcego,
zapewnienie uczniom możliwości stosowania języka jako narzędzia przy wykonywaniu zespołowych projektów, zwłaszcza interdyscyplinarnych,
rozwijanie w uczniach postawy ciekawości, otwartości i tolerancji wobec innych kultur.
Nauka języka niemieckiego daje uczniom możliwość zdobycia dodatkowego narzędzia w odbiorze i przekazywaniu informacji, bowiem w procesie poznawania języka obcego uczeń rozwija swoja osobowość i sposób myślenia, a także wzbogaca swój wewnętrzny świat. Nauka języka obcego sprzyja zatem rozwojowi ogólnemu i wykształceniu ucznia, a poza pragmatycznymi skutkami ma również znaczacy aspekt wychowawczy. Nauczyciel języka obcego winien rozwijać u uczniów kompetencję komunikacyjną i językową przez rozwijanie praktycznych umiejętności w zakresie czterech sprawności językowych, nie zapominajac o celach ogólnowychowawczych, do których zalicza się m.in.: wyrabianie pozytywnej postawy i motywacji względem języka nauczanego oraz społeczności nim władajacej, a także rozwijanie w uczniach postawy poczucia własnej wartości oraz wiary we własne możliwości językowe.
3.2. CELE WYCHOWAWCZE
Kształcenie merytoryczne ma na celu przyswojenie uczniom określonych kompetencji, jest zatem jednym z komponentów procesu dydaktycznego. Do bardzo ważnych elementów edukacji szkolnej należy również wychowanie uczniów, w tym przypadku gimnazjalistów, przez kształtowanie osobowości, światopogladu, przekonań i postaw, przez przygotowanie ucznia do podejmowania w przyszłości różnych ról społecznych oraz ponoszenia odpowiedzialności za swoje działanie. Cele wychowawcze odniesiono tu do ogólnych zadań, jakie powinny być realizowane w nowym ustroju szkolnym. Nauczanie języków obcych wpływa na rozwój osobowości ucznia i przyczynia się do kształtowania jego pogladu na otaczajacy go świat, toteż zagadnienia, które uczniowie poznaja na lekcjach języka niemieckiego w gimnazjum sa ściśle powiazane z kontekstami socjokulturowymi niemieckiego obszaru językowego i uwzględniaja doświadczenia i zainteresowania tej grupy wiekowej. Realizacja poszczególnych rozdziałów podręcznika Deutsch Aktuell może przyczynić się do osiągnięcia m.in. takich celów wychowawczych, jak: rozbudzenie motywacji uczenia się języka niemieckiego, rozwijanie kreatywności ucznia, opanowywanie strategii samodzielnego przyswajania języka w sposób systematyczny oraz stymulacji umiejętności współdziałania w zespole, kształtowanej podczas pracy projektowej. W poszczególnych rozdziałach podręcznika podano konkretne propozycje PROJEKTÓW.
Panujace obecnie tendencje w psychologii uczenia się wyraźnie akcentuja, iż wynik uczenia się zależny jest od motywacji ucznia, od atmosfery życzliwości, w której przebiega nauka, od aktywności ucznia w procesie dydaktycznym oraz od jego współodpowiedzialności za ten proces. Z tego względu nauczyciel realizujacy program nauczania języka obcego winien swoje działanie ukierunkować na:
holistyczne podejście do nauczania i wychowania, czyli na wykorzystanie języka do typowych sytuacji szkolnych,
symulowanie typowych sytuacji komunikacyjnych,
wizualizację, demonstrację,
techniki o charakterze zabawy,
przechodzenie z nauczania frontalnego do innych społecznych form pracy, takich jak praca w mniejszych lub większych grupach, praca w parach oraz indywidualna praca ucznia,
ciągłe motywowanie ucznia, dostrzeganie jego postępów i zachęcanie go do samodzielnego pogłębiania wiedzy,
wdrażanie go do dokonywania samooceny.
3.3. SZCZEGÓŁOWE CELE JĘZYKOWE
Cele szczegółowe określaja umiejętności językowe, jakimi uczeń powinien wykazać się w wyniku trzyletniego procesu nauczania języka niemieckiego.
1) Sprawności receptywne
a) sprawność rozumienia ze słuchu
Gimnazjalista powinien umieć:
rozróżnić wyrazy i syntagmy wykraczajace poza znany mu materiał językowy;
rozumieć globalnie i selektywnie informacje w tekście dotyczące znanych mu sytuacji;
rozróżnić warianty wypowiedzi na ten sam temat;
w wysłuchanym tekście wyodrębnić istotne informacje;
rozumieć teksty o charakterze monologowym i dialogowym wypowiadane przez rodzimych użytkowników języka w normalnym tempie i zawierające materiał leksykalny zgodny z tematyka przewidzianą w programie nauczania.
b) sprawność czytania (ze zrozumieniem)
Na sprawność czytania składają się: sprawność głośnego czytania i sprawność cichego czytania.
Gimnazjalista powinien więc umieć:
poprawnie przeczytać głośno teksty, w których występuje znane mu i nieznane słownictwo,
rozumieç krótkie teksty odnoszace się do sytuacji z życia codziennego oraz krótkie teksty o charakterze użytkowym (menu, ogłoszenia, rozkład jazdy etc.);
wyszukać w tekście informację ważna dla jego problematyki;
rozumieć informacje zawarte w adaptowanych tekstach na bazie dotychczas realizowanego materiału;
określić na podstawie tytułu, jakich zagadnień dotyczy dany tekst.
2) Sprawności produktywne
a) sprawność mówienia
Gimnazjalista powinien umieć:
formułować proste pytania i odpowiedzi;
inicjować i podtrzymywać prostą rozmowę na podstawowe tematy;
sformułować kilkuzdaniowa wypowiedź (5-8 zdań) na podstawie opisu sytuacji komunikacyjnej;
ułożyć krótkie opowiadanie w zwiazku z własnymi przeżyciami w ramach tematów i sytuacji przewidzianych w programie;
podać charakterystykę jednej osoby;
złożyć życzenia okolicznościowe i gratulacje, z zastosowaniem odpowiednich zwrotów grzecznościowych z uwzględnieniem wieku i statusu społecznego interlokutora;
opanować poprawna wymowę w zakresie poznanego materiału językowego, gwarantujaca zrozumiałość jego wypowiedzi.
b) sprawność pisania
Gimnazjalista powinien umieć:
napisać stereotypowy tekst zawierajacy życzenia okolicznościowe, gratulacje, pozdrowienia;
wypełnić różnego typu formularze;
wypełnić ankietę zawierającą dane personalne;
napisać własny życiorys;
napisać plan opracowanego tekstu z zastosowaniem zmian kategorii gramatycznych;
sporzadzić krótka notatkę na podstawie dwukrotnie wysłuchanego lub przeczytanego tekstu;
napisać charakterystykę danej osoby;
napisać krótkie wypracowanie na podstawie podanego tekstu;
poprawnie stosować podstawowe zasady ortografii i interpunkcji.
4. TREŚCI NAUCZANIA
Treści kształcenia językowego zgrupowane zostały wokół kilku kręgów tematycznych, powtarzajacych się na każdym etapie nauki języka niemieckiego w gimnazjum. Zostały podzielone na następujace rozdziały:
TEMATY I SYTUACJE, Z JAKIMI SPOTKA SIĘ UCZEŃ W PROCESIE KOMUNIKACJI
ROLE SPOŁECZNE
a) autentyczne: uczeń, kolega, turysta, pasażer, pacjent, klient, petent, słuchacz, widz etc.
b) nieautentyczne: dorośli członkowie rodziny, nauczyciel, piosenkarz, kasjerka, sprzedawca, farmaceuta,
kelner, lekarz, listonosz, policjant, trener, piłkarz, gastarbeiter etc.
TYPY TEKSTÓW (krótkie teksty odnoszace się do sytuacji z życia codziennego oraz krótkie teksty o charakterze użytkowym (menu, ogłoszenia, bilety wstępu, kalendarz szkolny, rozkład jazdy pociagów, rozkład lotów, zaproszenie, krótki list, pocztówka, lista zakupów, formularz na paczkę, przekaz pieniężny, okazjonalne życzenia, telegram, fragmenty przewodników turystycznych, plany miast etc.),
ASPEKTY INTERKULTUROWE (kultura zachowaniowa charakterystyczna dla mieszkańców krajów niemieckiego obszaru językowego, tradycje i zwyczaje, elementy kultury: przysłowia, piosenki etc. ze szczególnym zaakcentowaniem zainteresowań młodzieży w wieku gimnazjalnym)
ZAGADNIENIA GRAMATYCZNE Z PODZIAŁEM NA POSZCZEGÓLNE KATEGORIE GRAMATYCZNE (grupa zagadnień ściśle gramatycznych stanowi integralny składnik kształcenia językowego w każdej klasie; elementy podstawowe gramatyki opisowej są nauczane zawsze w perspektywie funkcjonalnej),
FUNKCJE KOMUNIKACYJNE JĘZYKA (wyrażenie intencji).
5. TABELARYCZNE ZESTAWIENIE MATERIAŁU NAUCZANIA
PIERWSZY ROK NAUCZANIA
KRĘGI TEMATYCZNE / SYTUACJE |
FUNKCJE KOMUNIKACYJNE JĘZYKA Uczeń potrafi wyrazić w języku niemieckim następujące intencje: |
PRZYKŁADY REALIZOWANIA INTENCJI |
KATEGORIE GRAMATYCZNE |
ALSO LOS |
• przywitać się i pożegnać |
• Hallo! / Tag! / Guten Tag! / Grüß dich! / Grüß Gott! / Tschüs! / Bis später! / Auf Wiedersehen! |
• zdania pytające i oznajmujące |
MEINE FAMILIE |
• przedstawić swoją rodzinę i określię stopień pokrewieństwa |
• Mein Bruder ist ... / Meine Schwester heißt ... |
• zdania pytające c.d. |
WAS MACHST DU? |
• umówić się na spotkanie |
• Was machst du heute? / Ich spiele Tennis. / Ich möchte zum Rockkonzert. Kommst du mit? / Hast du heute Zeit? / Wann geht's los? |
• czasownik „haben” |
SCHULE |
• opowiedzieć o szkole |
• Die Schule beginnt um ... / In Mathe gibt's immer Probleme! / Sie bekommt in Englisch eine Zwei. |
• rodzajnik określony |
ZU BESUCH |
• opisać pogodę |
• Wie ist das Wetter heute? / Die Sonne scheint. / Es regnet. / Es ist kalt, warm, ... |
• rodzajniki nieokreślone (ein, eine, ein) w mianowniku i bierniku |
|
• wyrazić zdziwienie |
• Wie gefällt dir in Magdeburg? Wann möchtest du dorthin fahren? / Im Frühling. |
• partykuły pytajne „wie viel?” i „wie viele?” |
GUTEN APPETIT! |
• wybrćç dania z menu i zamówić je |
• Hier ist die Speisekarte. |
• czasowniki modalne (mögen, möchten, müssen, wollen) |
WIE GEFÄLLT DIR DAS? |
• doradzić coś i wyrazić opinię |
•Wie gefällt dir ...? Wie findest du ...? / Du brauchst etwas Farbe. /Das ist zu eintönig. / Das steht dir gut./ Das passt dir gut. / Nicht schlecht. / |
• czasowniki modalne (dürfen, können, sollen) |
|
• wyrazić swoje umiejętności i możliwości |
• Welche Farben haben deine Kleidungsstücke? Ich habe ...an. / Der rote Pulli steht mir gut. |
|
GEBURTSTAG |
• składać życzenia i gratulacje |
• Wann hast du Geburtstag? / Am vierten Mai / Herzlichen Glückwunsch zum |
• czasowniki nieregularne ze zmiana samogłoski w temacie (fahren, geben) |
DRUGI ROK NAUCZANIA
KRĘGI TEMATYCZNE / SYTUACJE |
FUNKCJE KOMUNIKACYJNE JĘZYKA Uczeń potrafi wyrazić w języku niemieckim następujące intencje: |
PRZYKŁADY REALIZOWANIA INTENCJI |
KATEGORIE GRAMATYCZNE |
UNTERHALTUNG |
• zaplanować weekend |
• Was hast du heute vor? / Ich muss... / Ich möchte ... / Ich gehe ... |
• czasowniki rozdzielne |
SPORT |
• zaproponować aktywne spędzenie czasu wolnego |
• Möchtest du mit uns |
• rodzajnik określony, nieokreślony i zaimek dzierżawczy w celowniku (Dativ) |
REISEN |
• opowiadać o podróżach, planach wakacyjnych i preferowanych środkach komunikacji |
• Fahrt ihr wieder zur Ostsee? / Wir bleiben eine Woche auf dem Campingplatz. / Dann besuchen wir ... / |
• czas przeszły dokonany (Perfekt) czasowników regularnych |
|
|
• Ich bin auch fremd hier. / Gehen Sie die Straße geradeaus. / Hier gleich um die Ecke. / Das ist ganz in der Nähe. Biege rechts ab. Gleich siehst du ... |
|
DAS MACHT SPAß! |
• przyjać lub odrzucić zaproszenie |
• Ich habe keine Lust zum Tanzen zu gehen. / Na , dann komme ich auch. |
• czas przesz.y dokonany (Perfekt) czasowników nieregularnych |
WILLKOMMEN |
• przeprowadzić wywiad |
• Wie gefällt es dir in Österreich? / Das Land ist .... / Die Leute sind ... |
• czas przesz.y dokonany (Perfekt) - powtórzenie |
WOHIN GEHT'S? |
• uzyskać informacje na lotnisku |
• Das Flugzeug nach München fliegt um ...ab./ Wie komme ich zum Flugsteig vier? / Wo bekomme ich Bordkarten? / Am Schalter. |
• stopniowanie przymiotników |
VERGNÜGEN |
• zapytać o warunki i regulamin na campingu i w schronisku młodzieżowym |
• Um wie viel Uhr gibt's Mittagessen? / Darf man hier...? / Was gibt es hier zu tun? / Wir gehen schwimmen. |
• zaimki zwrotne w bierniku i celowniku |
FERIEN |
• zachęcić do czegoś |
• Du kannst es zuerst versuchen! |
• czas przeszły niedokonany (Imperfekt) czasowników regularnych |
TRZECI ROK NAUCZANIA
KRĘGI TEMATYCZNE / SYTUACJE |
FUNKCJE KOMUNIKACYJNE JĘZYKA Uczeń potrafi wyrazić w języku niemieckim następujące intencje: |
PRZYKŁADY REALIZOWANIA INTENCJI |
KATEGORIE GRAMATYCZNE |
WOHNEN |
• poprosić o pomoc |
• Kannst du mir bei ... helfen? |
• czas przeszły (Imperfekt) czasowników modalnych |
WIE SCHMECKT'S? |
• ułożyć jadłospis |
• Auf der Speisekarte stehen... |
• dopełniacz (Genitiv) |
|
• identyfikować przynależność |
dieses Restaurants? / Heute empfehlen wir .../ Der Braten ist auch sehr gut. / Ich habe Appetit auf ... |
• zaimki wskazujące (dieser, diese, dieses) |
LEBENSMITTEL |
• zrobić listę zakupów |
• Auf meiner Einkaufsliste |
• zaimki wskazujące c.d. |
ALLTAG |
• rozmawiać o dniu powszednim |
• Endlich ist die Woche vorüber. / Ich freue mich schon auf ... / Am Nachmittag mache ich ... |
• odmiana przymiotnika po rodzajniku określonym |
FESTE UND FEIERTAGE |
• składać życzenia na różne okazje |
• Frohe Ostern! / Viel Glück! / Alles Gute! |
• odmiana przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym |
POST UND MEDIEN |
• zaadresowaç kopertę |
Ich möchte das Paket aufgeben. / Ich möchte |
• przyimki z biernikiem i celownikiem |
|
• robiç komuś wyrzuty |
• Warum bist du nicht zu ... gegangen? / Warum hast du das nicht gemacht? / Das kann ich nicht verstehen! |
|
GESUNDHEIT |
• opisac swoje dolegliwości |
• Was fehlt dir denn? / Bist du krank? / Was tut denn weh? |
• czas zaprzeszły (Plusquamperfekt) |
UMWELT |
• wypożyczyć rower |
• Wir brauchen die Fahrräder heute und morgen./ Suchen wir uns schnell die Fahrräder aus./ Die Farbe ist nicht wichtig. / Die Lenkstange gefällt mir. |
• rekcja czasownika |
6. OCZEKIWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW PO KLASIE III GIMNAZJUM
Zakładane osiągnięcia uczniów
Program przewiduje, że pod koniec gimnazjum uczeń będzie w stanie rozumieć globalnie i selektywnie informacje w tekście, dotyczace znanych mu sytuacji. Ponadto powinien umieć poprawnie przeczytać głośno teksty, w których występuje znane mu i nieznane słownictwo, a także rozumieć występujące w nich słownictwo odnoszace się do sytuacji z życia codziennego. Gimnazjalista winien umieć sformułować kilkuzdaniowa wypowiedź na podstawie opisu sytuacji oraz inicjować, podtrzymywać i zakończyć prosta rozmowę na podstawowe tematy, posługujac się podstawowym słownictwem i prostymi strukturami gramatycznymi. Uczeń jest w stanie osiagnać efekt komunikacyjny zgodny z intencja i sytuacja.
W wyniku opanowania sprawności pisania powinien umieć poprawnie przepisać tekst, napisać życzenia okolicznościowe, gratulacje, pozdrowienia. Uczeń umie w głównej mierze zapisać to, co sam jest w stanie wyrazić w języku niemieckim.
W ciagu trzech lat nauki w gimnazjum uczeń zdobędzie także podstawowe informacje o krajach niemieckiego obszaru językowego oraz pozna nazwy geograficzne, imiona, nazwiska czy fakty i zjawiska kulturowe.
Uczeń pozna strategie i techniki zarówno samodzielnego uczenia się, jak i pracy w rożnych układach społecznych, co zapewni mu efektywne przyswajanie przekazywanych przez podręcznik Deutsch Aktuell treści.
7. KONTROLA I EWALUACJA OSIĄGNĺĘĆ UCZNIÓW
Kontrola osiągnięć uczniowskich winna być przeprowadzana często na podstawie o następujących elementów:
samokontrola i samoocena uczniów,
wewnątrzszkolna kontrola bieżąca i etapowa prowadzona przez nauczyciela,
ocena zewnętrzna w postaci testu przygotowanego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną.
Zaleca się bieżacą oraz okresową kontrolę sprawdzajacą progresję językowa ucznia. W odniesieniu do poszczególnych sprawności językowych autorki zalecaja m.in. następujace formy kontroli osiagnięć uczniów:
Sprawności receptywne
a) sprawność rozumienia ze słuchu:
dobieranie odpowiedniego obrazka do wysłuchanego tekstu,
uzupełnienie niekompletnego obrazka - dorysowanie brakujacych fragmentów,
szeregowanie obrazków - układanie w kolejności zgodnej z usłyszanym tekstem,
rysowanie według poleceń lub porzadkowanie przedmiotów zgodnie z instrukcja nauczyciela (tzw. ustne dyktanda),
uzupełnianie tabeli,
uzupełnianie tekstu z lukami,
wybór zdań zgodnych lub niezgodnych z ćwiczonym tekstem (ćwiczenia typu: prawda-fałsz),
technika „wielokrotnego wyboru”,
pytania i odpowiedzi (w j´zyku polskim i niemieckim)
b) sprawność czytania (ze zrozumieniem):
Kontrola głośnego czytania jest realizowana w klasie, zaś kontrola zrozumienia przeczytanego tekstu może mieć formę zarówno pisemną, jak i ustna. Zastosować tu można techniki wymienione wyżej, tj.
ćwiczenia typu: prawda-fa.sz,
wielokrotny wybór,
uzupełnianie zdań,
odtwarzanie tekstu przez szeregowanie jego fragmentów,
dobieranie odpowiedniego obrazka do wysłuchanego tekstu,
uzupełnianie luk,
podkreślanie (wyróęnianie kolorem) zdań z informacjami istotnymi,
wyrazy-klucze (wypisywanie z tekstu tych wyrazów, na których opiera się znaczenie tekstu)
Sprawności produktywne
a) sprawność mówienia:
odgadywanie treści obrazka,
wyszukiwanie różnic na obrazkach (wymagane jest posiadanie par obrazków) różniacych się od siebie kilkoma szczegółami),
historyjka obrazkowa,
opis sytuacji,
odgrywanie ról,
streszczenie,
opowiadanie,
wypowiede według planu,
wywiad etc.
b) sprawność pisania:
zabawa w przedmioty na daną literę (nauczyciel podaje literę, na którą mają zaczynać się podawane wyrazy),
mnożenie wyrazów (dopisywanie do liter podanego wyrazu-matki nowych wyrazów zaczynajacych się od jego liter),
uzupełnianie brakujacych liter,
„wąż. literowy” (tworzenie w ciągu wyrazów zaczynajŕcych się na literę, na którą skończył się poprzedni wyraz),
pisanie tekstu równoległego,
zakończenie tekstu zgodnie z jego początkiem,
liściki klasowe,
redagowanie krótkich tekstów użytkowych typu: okazjonalne życzenia, zaproszenie, pocztówka z pozdrowieniami, krótki list, e-mail, telegram, lista zakupów,
sporządzanie krótkich notatek itp.
Autorki niniejszego programu pragną zauważyć, iż w przeprowadzaniu kontroli osiągnięć uczniowskich pomocne mogą okazać się zarówno materiały testujące występujące w podręczniku ćwiczeń, jak i testy opracowane dodatkowo przez nauczyciela. Jednakże odwoływanie się do testów może być jedna z wielu, a nie jedyna, forma kontroli wyników nauczania.
8. SAMOKONTROLA I SAMOOCENA UCZNIA
Jednym z podstawowych elementów systematycznej kontroli osiagnięć uczniów jest samokontrola i samoocena ucznia. Program zaleca wczesne przyzwyczajanie ucznia do przejmowania odpowiedzialności za własna naukę, jej przebieg i efekty. Zaleca się systematyczną refleksję nad tym, jaki materiał, jakie umiejętności i w jakim stopniu uczeń już sobie przyswoił, a jakich jeszcze nie opanował. Nieodzowną pomoc do przeprowadzenia samokontroli i samooceny ucznia stanowią arkusze samooceny z lista umiejętności, na podstawie których uczeń będzie mógł samodzielnie stwierdzić stopień opanowania materiału i poczynione postępy. Kartę samooceny ucznia można uzupełnić o ocenę nauczyciela, weryfikujacą zdanie ucznia o jego umiejętnościach. Przeprowadzenie samooceny zaleca się po przerobieniu określonej partii materiału np.: po każdym rozdziale.
Proponowany przez nas arkusz samooceny pomaga uczniom również określić cele nauki na poszczególnych
etapach (np. w ramach każdego rozdziału), umożliwia sformułowanie wymagań wewnatrzszkolnej kontroli bieżącej oraz motywuje ucznia do samodzielnej pracy i mobilizuje do skonfrontowania swoich umiejętności z tym, co powinien opanować.
Na poczatkowym etapie proponujemy prowadzenie samooceny w języku polskim, jednak w miarę zdobywania
umiejętności językowych i w zależności od stopnia zaawansowania językowego możliwe jest również stosowanie arkuszy samooceny w języku niemieckim.
Arkusz samooceny z listą umiejętności może być także sporzadzony przez ucznia, a w wykonaniu tego zadania pomoże precyzyjne formułowanie przez nauczyciela celów lekcji i zapisywanie ich jako temat (np. Ich kann einen Brief schreiben./ Ich kann über mein Hobby sprechen.).
Arkusze samokontroli i samooceny ucznia nie tylko ilustruja poziom jego umiejętności i pomagaja w ogólnej
ocenie efektów nauki, ale również mogą być jedna z części składowych portfolio językowego ucznia, czyli teczki z pracami, demonstrujacej uczniowskie umiejętności. Wyboru materiałów do portfolio dokonuje sam uczeń spośród swoich wypracowań, listów, rysunków, przykładowych testów. W miarę postępów w nauce uczef może aktualizować swoje portfolio uzupełniajac je o nowe, lepsze prace, ilustrujace i dokumentujace jego aktualny poziom językowy. Portfolio jest sposobem na pokazanie swoich umiejętności na przykładzie konkretnych prac.
Przykładowy arkusz samooceny ucznia
uzupełniony o ocenę nauczyciela
PIERWSZY ROK NAUKI
Umiem, potrafię |
Moja ocena |
Ocena mojego nauczyciela |
||||||
|
data |
słabo |
średnio |
dobrze |
data |
słabo |
średnio |
dobrze |
1. ALSO LOS |
|
|
|
|
|
|
|
|
Przywitać się i pożegnać |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o samopoczucie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Przedstawić się |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o numer telefonu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Podać swój numer telefonu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Przedstawić kogoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o miejsce zamieszkania |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o wiek |
|
|
|
|
|
|
|
|
Podać swój wiek |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zasygnalizować niezrozumienie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Policzyć do dwudziestu |
|
|
|
|
|
|
|
|
2. MEINE FAMILIE |
|
|
|
|
|
|
|
|
Przedstawić swoja rodzinę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o dzień tygodnia |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o godzinę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Powiedzieć, która godzina |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zacząć rozmowę telefoniczną |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić opinię o kimś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wykonać działanie matematyczne |
|
|
|
|
|
|
|
|
Nazwać dni tygodnia |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić znudzenie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Policzyć do tysiąca |
|
|
|
|
|
|
|
|
3. WAS MACHST DU? |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić ochotę zrobienia czegoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o zainteresowania |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić swoje upodobania |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić opinię pozytywną |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić opinię negatywną |
|
|
|
|
|
|
|
|
Polecić program telewizyjny |
|
|
|
|
|
|
|
|
Przeprosić kogoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zlokalizować położenie miast |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o planach na dany tydzień |
|
|
|
|
|
|
|
|
Napisać krótki list |
|
|
|
|
|
|
|
|
4. SCHULE |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać kolegę o plan lekcji |
|
|
|
|
|
|
|
|
Przedstawić swój plan lekcji |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać swój ulubiony przedmiot |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać kolegę o ocenę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Przyznać komuś rację |
|
|
|
|
|
|
|
|
Nazwać przybory szkolne |
|
|
|
|
|
|
|
|
Podać niemiecki system ocen |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić potrzebę posiadania czegoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
5. ZU BESUCH |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać pogodę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Nazwać wszystkie miesiące |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać pory roku |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zaprosić kogoś w odwiedziny |
|
|
|
|
|
|
|
|
Określić cel podróży |
|
|
|
|
|
|
|
|
Napisać list |
|
|
|
|
|
|
|
|
Nazwać kraje i ich języki urzędowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
6. GUTEN APPETIT! |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zamówić coś w restauracji |
|
|
|
|
|
|
|
|
Polecić coś do jedzenia i picia |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić opinie o potrawie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać swoje nawyki żywieniowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić konieczność zrobienia czegoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wykazać się wiedzę o czymś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wykazać się znajomością czegoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić głód i pragnienie |
|
|
|
|
|
|
|
|
7. WIE GEFÄLLT DIR DAS? |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić części garderoby damskiej |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić części garderoby męskiej |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić kolory |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić pozytywną opinię o garderobie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić opinię negatywną o garderobie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Doradzić zakup czegoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o cenę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o swoich planach |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić powinność zrobienia czegoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić pozwolenie na coś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o umiejętnościach |
|
|
|
|
|
|
|
|
Przekazać komuś pozdrowienia |
|
|
|
|
|
|
|
|
Napisać pocztówkę z wakacji |
|
|
|
|
|
|
|
|
8. GEBURTSTAG |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o datę urodzin |
|
|
|
|
|
|
|
|
Podać datę swoich urodzin |
|
|
|
|
|
|
|
|
Złożyć życzenia urodzinowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o wymarzony prezent |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zaprosić gości |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić prośbę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Polecić zrobienie czegoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić meble w pokoju |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o Austrii |
|
|
|
|
|
|
|
|
DRUGI ROK NAUKI
Umiem, potrafię |
Moja ocena |
Ocena mojego nauczyciela |
||||||
|
data |
słabo |
średnio |
dobrze |
data |
słabo |
średnio |
dobrze |
1. UNTERHALTUNG |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o plany na weekend |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o planach na weekend |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zachęcić do obejrzenia filmu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zaprosić do kina |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o swoim hobby |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić prawdopodobieństwo |
|
|
|
|
|
|
|
|
Nazwać czynności domowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o swoich wydatkach |
|
|
|
|
|
|
|
|
2. SPORT |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zaproponować wspólną grę w tenisa |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić dyscypliny sportowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o ulubionej dyscyplinie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Podać wynik meczu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zdać sprawozdanie z meczu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić części ciała |
|
|
|
|
|
|
|
|
3. REISEN |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o planach na wakacje |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać przygotowania do podróży |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić środki transportu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Polecić najlepszy środek transportu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o drogę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać drogę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wskazać kierunek |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o połączenia kolejowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
Kupić bilety na dworcu |
|
|
|
|
|
|
|
|
4. DAS MACHT SPAß! |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zaproponować wspólne wyjście |
|
|
|
|
|
|
|
|
Odrzucić zaproszenie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Przyjąć zaproszenie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić instrumenty muzyczne |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać swoje upodobania muzyczne |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o wydarzenia z przeszłości |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o dniu wczorajszym |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o Szwajcarii |
|
|
|
|
|
|
|
|
5. WILLKOMMEN |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o sobie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o ostatnich wakacjach |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o fakty |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyjaśnić znaczenie tablic informacyjnych |
|
|
|
|
|
|
|
|
6. WOHIN GEHT'S? |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o połączenia lotnicze |
|
|
|
|
|
|
|
|
Uzyskać informacje na lotnisku |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić różne rodzaje bagażu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Porównać cechy osób |
|
|
|
|
|
|
|
|
Porównać przedmioty i miejsca |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić swoje preferencje |
|
|
|
|
|
|
|
|
Polecić podróż do Niemiec |
|
|
|
|
|
|
|
|
7. VERGNÜGEN |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o regulamin w schronisku |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o warunkach na kempingu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Podać instrukcję |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać poranną toaletę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ponaglić kogoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić radość |
|
|
|
|
|
|
|
|
Napisać artykuł do gazetki szkolnej |
|
|
|
|
|
|
|
|
8. FERIEN |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zachęcić do zrobienia czegoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Udzielić wskazówek |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić zwierzęta domowe |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiadać o przeszłości |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zaproponować rodzinną wycieczkę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Polecić wycieczkę w Alpy |
|
|
|
|
|
|
|
|
TRZECI ROK NAUKI
Umiem, potrafię |
Moja ocena |
Ocena mojego nauczyciela |
||||||
|
data |
słabo |
średnio |
dobrze |
data |
słabo |
średnio |
dobrze |
1. WOHNEN |
|
|
|
|
|
|
|
|
Poprosić o pomoc |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić zniecierpliwienie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać swoje mieszkanie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Argumentować |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o Lichtensteinie |
|
|
|
|
|
|
|
|
2. WIE SCHMECKT'S? |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ułożyć jadłospis |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zamówić dania z menu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić przynależność |
|
|
|
|
|
|
|
|
Nazwać elementy zastawy stołowej |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić opinie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zaproponować piknik |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wydać dyspozycje |
|
|
|
|
|
|
|
|
3. LEBENSMITTEL |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zrobić listę zakupów |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zrobić zakupy w piekarni |
|
|
|
|
|
|
|
|
Nazwać owoce i warzywa |
|
|
|
|
|
|
|
|
Poprosić o zważenie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o odpowiednie stoisko |
|
|
|
|
|
|
|
|
Poinformować, gdzie jest dane stoisko |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o ofertę dnia |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zapytać o kraj pochodzenia towaru |
|
|
|
|
|
|
|
|
4. ALLTAG |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wydać opinie o modzie |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić pewność |
|
|
|
|
|
|
|
|
Nazwać przeciwieństwa |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o dniu powszednim |
|
|
|
|
|
|
|
|
5. FESTE UND FEIERTAGE |
|
|
|
|
|
|
|
|
Złożyć życzenia noworoczne |
|
|
|
|
|
|
|
|
Złożyć życzenia ślubne |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zaproponować pożyczenie czegoś |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić swój nastrój |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zrelacjonować wycieczkę klasową |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić dni świąteczne |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać zwyczaje świąteczne |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opowiedzieć o tradycjach |
|
|
|
|
|
|
|
|
6. POST |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zaadresować kopertę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wymienić rodzaje przesyłek |
|
|
|
|
|
|
|
|
Nadać paczkę |
|
|
|
|
|
|
|
|
Skorzystać z innych usług pocztowych |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyrazić relacje przestrzenne |
|
|
|
|
|
|
|
|
Robić wyrzuty |
|
|
|
|
|
|
|
|
7. GESUNDHEIT |
|
|
|
|
|
|
|
|
Opisać dolegliwości |
|
|
|
|
|
|
|
|
Postawić diagnozę |
|
|
|
|
|
|
|
|
życzyć powrotu do zdrowia |
|
|
|
|
|
|
|
|
9. KRYTERIA I SYSTEM USTALANIA OCENY
Obiektywna ocena stanowi podstawą silnej motywacji ucznia do dalszej nauki. Warto zatem, aby nauczyciel zadbał o jasne kryteria i uczynił z oceny ważna informacją o osiaganych przez ucznia wynikach łącznie ze wskazowkami, jak należy uzupełnic wiadomości, nadrobic zaległości, w jaki sposob skorygowac błędy i zapobiegac im w przyszłości. Informowanie o uzyskiwanych rezultatach i ocenach pomaga uczniowi osiagnąć lepsze wyniki. Na poczatku roku szkolnego nauczyciel winien poinformować uczniów o zasadach wystawiania oceny semestralnej i końcowej. Nie może stanowic ona średniej arytmetycznej ocen cząstkowych, gdyż rożna jest ich wartość. Bieżąca ocena semestralna lub końcowa powinna być wyra żona cyfrą w skali 1.6 (rozporzadzenie MEN z dnia 19. 04. 99).
Proponujemy średnia ważoną, polegajaca na traktowaniu poszczegolnych ocen jako wielokrotności ocen cząstkowych, np.
praca domowa, odpowiedź ustna z niewielkiej partii materiału (dialog, recytacja wiersza z pamięci)- 1 ocena
kartkówka, odpowiedź ustna z ostatnich trzech lekcji, dłuższa wypowiedź pisemna jako zadanie domowe- 2 oceny
praca klasowa, odpowiedź ustna obejmujaca np. materiał całego semestru- 3 oceny
PRZYKŁAD:
Uczeń uzyskał w ciagu semestru następujące noty:
zadanie domowe . 2, 4, 5; dialog . 3, 5, 5; wiersz . 5, 4, 4 ( x 1)
kartkówka 3, 4, 3; odpowiedź ustna z ostatnich trzech lekcji 2, 4; dłuższa wypowiedź pisemna jako zadanie domowe 4 ( x 2)
praca klasowa 3, 5; odpowiedź ustna z całego semestru 4 ( x 3)
średnia ważona = |
(2+4+5+3+5+5+5+4+4) x |
1+(3+4+3+2+4+4) x 2+(3+5+4) |
x 3 = 113: |
30 = 3,76 |
|
| |
| |
| |
| |
|
9 ocen |
12 ocen |
9 ocen |
łacznie 30 ocen |
Uczeń otrzymałby na koniec semestru słabą ocenę dobrą.
Sprawiająca często trudności kontrola osiągnięc ucznia w zakresie sprawności produktywnych powinna być przeprowadzana konsekwentnie przez dłuższy czas. Nieodzowna pomoca dla nauczyciela przy rejestrowaniu zarówno ustnych, jak i pisemnych wypowiedzi uczniów mogą okazac się KARTY WYPOWIEDZI UCZNIA, mające formę zapisu osiągnięć ucznia, a obejmujące najważniejsze komponenty wypowiedzi ustnej i pisemnej, które stanowia jednocześnie obiektywne i przejrzyste kryteria oceny danej wypowiedzi. Konsekwentne stosowanie kart wypowiedzi ucznia daje pełen obraz jego postępów w zakresie sprawności produktywnych.
Ocenianie może odbywać się w skali ocen 1- 6, której wykorzystanie proponujemy w naszym programie lub innym systemie, np. punktowym.
KARTY WYPOWIEDZI UCZNIA stanowiące rownież punkt wyjścia do opracowania przez nauczyciela własnych kryteriow zgodnych z wewnatrzszkolnym systemem oceniania moga wyglądać następujaco:
KARTA WYPOWIEDZI USTNEJ UCZNIA
Imię i nazwisko ucznia : _________________________________________________________________
Klasa : _____________________________________________________________________________
Data : ______________________________________________________________________________
Temat : ____________________________________________________________________________
Ocena : ____________________________________________________________________________
Uwagi : ____________________________________________________________________________
Ocena |
Reakcja |
TreĘć |
Słownictwo |
Gramatyka |
P˘łynnośc |
Wymowa |
6 |
szybka, pewna, |
wypowiedee wyczerpująca temat, |
bogate słownictwo wykraczające poza ramy programowe, wyrażenia idiomatyczne |
aktywne użycie |
bardzo płynna wypowiedż, swobodna |
bardzo dobra wymowa |
5 |
normalna, pełne zrozumienie pyta. |
wypowiedź wyczerpująca temat, |
bogate słownictwo, trudniejsze konstrukcje leksykalne |
aktywne użycie trudniejszych struktur gramatycznych, sporadyczne błędy niezakłócajace komunikacji |
wypowiedź płynna bez nienaturalnych przerw |
dobra wymowa i intonacja |
4 |
lekko spóeeniona, |
wypowiedź na temat, zadowalająca, poprawna, zrozumiała |
podstawowe słownictwo i konstrukcje leksykalne, |
podstawowe struktury gramatyczne, nieliczne błędy niezakłócające komunikacji |
wypowiedź dość |
poprawna wymowa, nieliczne błędy fonetyczne, niezakłócające komunikacji |
3 |
spóźniona, niepełne zrozumienie pytań, wymaga interwencji nauczyciela |
wypowiedź powierzchowna, nie wyczerpująca tematu, |
ograniczone słownictwo, nieliczne |
podstawowe struktury gramatyczne, liczne błędy jednak niezakłócające komunikacji |
wypowiedee mało płynna, częste przerwy |
liczne błędy fonetyczne, jednak niezakłócające komunikacji |
2 |
spóźniona, sterowana w całości przez nauczyciela, brak zrozumienia pyta. |
wypowiedź bardzo |
ubogie słownictwo, nietrafny dobór i zastosowanie, liczne błędy zakłócające komunikację |
proste struktury gramatyczne, liczne błędy zakłócające komunikację |
wypowiedź mało płynna, niesamodzielna, częste przerwy |
wymowa niepoprawna, |
1 |
brak reakcji, rownież na wspomagające pytania nauczyciela |
wypowiedź niezrozumiała, nie na temat |
ubogie słownictwo, nieumiejętnośc jego zastosowania |
liczne błędy w prostych strukturach |
brak płynności wypowiedzi |
wymowa niepoprawna, |
Proponowana skala ocen dla wypowiedzi ustnej ucznia:
34 - 36 |
celują cy (6) |
31 - 33 |
bardzo dobry plus (5+) |
28 - 30 |
bardzo dobry (5) |
25 - 27 |
dobry plus (4+) |
22 - 24 |
dobry (4) |
19 - 21 |
dostateczny plus (3+) |
16 - 18 |
dostateczny (3) |
13 - 15 |
dopuszczający plus (2+) |
10 - 12 |
dopuszczający (2) |
poniżej 10 |
niedostateczny (1) |
KARTA WYPOWIEDZI PISEMNEJ UCZNIA
Imię i nazwisko ucznia : _________________________________________________________________
Klasa : _____________________________________________________________________________
Data : ______________________________________________________________________________
Temat : ____________________________________________________________________________
Ocena : ____________________________________________________________________________
Uwagi : ____________________________________________________________________________
Ocena |
Treść wypowiedzi |
Struktura wypowiedzi |
Słownictwo |
Gramatyka |
Ortografia i interpunkcja |
|
6 |
wypowiedź wyczerpująca temat, interesująca, zrozumiała, kreatywna |
wypowiedee zwarta; prawidłowa, spójna, klarowna struktura; bardzo dobra, logiczna |
bogate słownictwo wykraczające poza ramy programowe, wyrażenia idiomatyczne |
aktywne użycie trudnych |
poprawność ortograficzna |
|
5 |
wypowiedź wyczerpująca |
wypowiedź zwarta; prawidłowa, klarowna struktura, poprawna, logiczna argumentacja |
bogate słownictwo, trudniejsze konstrukcje leksykalne |
aktywne użycie trudniejszych struktur gramatycznych, sporadyczne błędy niezakłócajace komunikacji |
poprawność ortograficzna |
|
4 |
wypowiedź na temat, zadowalająca, poprawna, zrozumiała |
wypowiedź zwarta; prawidłowa struktura; nieprzekonywująca argumentacja |
podstawowe słownictwo |
podstawowe struktury gramatyczne, nieliczne błędy niezakłócające komunikacji |
nieliczne błędy ortograficzne i interpunkcyjne niezakłócające komunikacji |
|
3 |
wypowiedź powierzchowna, nie wyczerpująca tematu, mało interesująca, wielokrotne powtórzenia |
wypowiedź niespójna, mało klarowna struktura, nieprzekonywająca argumentacja |
ograniczone słownictwo, nieliczne błędy niezakłócające komunikacji |
podstawowe struktury gramatyczne, liczne błędy, jednak niezakłócające komunikacji |
liczne błędy ortograficzne i interpunkcyjne, niektóre zakłócające komunikację |
|
2 |
wypowiedź bardzo powierzchowna, nie |
wypowiedę niespójna, brak klarownej struktury, niepoprawna argumentacja |
ubogie słownictwo, nietrafny dobór i zastosowanie, liczne błędy zakłócające komunikację |
proste struktury gramatyczne, liczne błędy zakłócające komunikację |
liczne błędy ortograficzne i interpunkcyjne zakłócające komunikację |
|
1 |
wypowiedź niezrozumiała, nie na temat, względnie brak odpowiedzi |
wypowiedź niespójna, brak klarownej struktury, brak argumentacji |
ubogie słownictwo, nieumiejętność jego zastosowania |
liczne błędy w prostych strukturach gramatycznych wykluczające komunikację |
liczne błędy ortograficzne i interpunkcyjne wykluczające komunikację |
|
Ocena |
|
|
|
|
|
|
Suma : |
Proponowana skala ocen dla wypowiedzi pisemnej ucznia:
29 - 30 |
celujący (6) |
26 - 28 |
bardzo dobry plus (5+) |
23 - 25 |
bardzo dobry (5) |
21 - 22 |
dobry plus (4+) |
18 - 20 |
dobry (4) |
16 - 17 |
dostateczny plus (3+) |
13 - 15 |
dostateczny (3) |
11 - 12 |
dopuszczający plus (2+) |
8 - 10 |
dopuszczający (2) |
poniżej 8 |
niedostateczny (1) |
Sprawności receptywne: rozumienie ze słuchu i czytanie ze zrozumieniem oraz znajomość zasad gramatyki i słownictwa można sprawdzać za pomoca testów, stosując rożnorodne, aczkolwiek znane uczniowi techniki. Uczeń powinien zostać poinformowany o:
celu i zakresie testu
kryteriach oceny
terminie
Autorki programu sugerują przygotowanie dodatkowego zadania, wykraczajacego poza objęty testowaniem materiał, z przeznaczeniem dla uczniow zdolnych (tzw. zadanie na szostkę).
Do oceniania testow w gimnazjum proponuje się przyjęcie następujacej skali:
ocena niedostateczna |
0 - 50 % |
ocena dopuszczająca |
51 - 63 % |
ocena dostateczna |
64 - 76 % |
ocena dobra |
77 - 89 % |
ocena bardzo dobra |
90 - 100 % |
ocena celująca |
100 % + zadanie dodatkowe |
PRZYKŁADOWE ĆWICZENIA KONTROLNE PODSTAWOWYCH SPRAWNOŚCI JĘZYKOWYCH
Sprawnośc rozumienia ze słuchu
1. Technika wielokrotnego wyboru
Welche Antwort ist richtig? Hr den Dialog und Aussagen mit Fragen und Antworten zur Auswahl. Kreuze die
richtige Antwort an! Du wirst den Dialog zwei Mal horen. Bist du fertig?
Która odpowiedź jest prawidłowa? Wysłuchaj dialog i wypowiedzi z pytaniami i odpowiedziami do wyboru.
Zakreśl odpowiedź zgodną z treścią wysłuchanego tekstu. Dialog usłyszysz dwa razy. Czy jesteś gotowy?
Petra: |
Hast du jetzt Zeit Lisa? |
Lisa: |
Nein, ich muss meine Biologieaufgaben machen. |
Petra: |
Die mache ich später. Für Englisch haben wir keine Hausaufgaben. |
Lisa: |
Ich komme später so gegen halb sechs zu dir, Petra. |
Petra: |
Ja, gut. Meine Cousine Angelika kommt um neun. |
Lisa: |
Woher kommt sie denn? |
Petra: |
Aus Aachen. |
Lisa: |
Wie kommt sie denn zu dir? |
Petra: |
Mit dem Zug. Ihre Mutter kommt auch. Sie bleiben eine Woche hier. |
Lisa: |
Bis später. Tschüs. |
Petra: |
Tschüs, Lisa. |
|
|
2. Technika prawda / fałsz
Hor den Text! Du kannst einige Worter nicht verstehen. Nach dem Text horst du vier Äußerungen. Wenn die Äußerung mit dem Text ubereinstimmt, dann kreuze "ja" an. Wenn die Äußerung mit dem Text nicht ubereinstimmt, dann kreuze "nein" an. Den Text wirst du zwei Mal horen.
Wysłuchaj tekstu. Możesz nie zrozumieć wszystkich słówek. Po wysłuchaniu tekstu usłyszysz cztery wypowiedzi. Jeśli wypowiedź jest zgodna z treścią tekstu, zakreśl "ja". Jeśli wypowiedź nie jest zgodna z treścia tekstu, zakreśl "nein". Tekst usłyszysz dwa razy.
Bianca wohnt in Mainz. Das ist eine Stadt, nicht weit von Frankfurt. Bianca ist funfzehn Jahre alt. Biancas Freundin
hei©¬t Ilona. Ilona wohnt nicht in Mainz. Sie wohnt in Wiesbaden. Ilona ist alter als Bianca. Sie ist schon sechzehn.
1. Bianca wohnt in Mainz. |
|
3. Technika prawda / fałsz z zastosowaniem obrazków
Sieh dir die Bilder an. Zu jedem Bild horst du einen kurzen Dialog. Entscheide, ob die gehorte Äußerung zu dem Bild passt. Wenn die Äußerung mit dem Bild ubereinstimmt, dann kreuze "ja" an. Wenn die Äußerung mit dem Bild nicht ubereinstimmt, dann kreuze "nein" an.
Spojrz na obrazki. Do każdego obrazka usłyszysz krótki dialog. Zdecyduj, czy usłyszany tekst pasuje do obrazka. Jeśli wypowiedź jest zgodna z obrazkiem, zakreśl "ja". Jeśli wypowiede nie jest zgodna z obrazkiem, zakreśl "nein".
Was hast du da?
Drei CDs und ein Buch.
Jens kommt gleich.
Ja, um zwei.
Wo ist Tanja?
Im Wohnzimmer.
Heute ist Montag.
Wirklich? Dann habe ich keine Zeit.
Arbeitsblatt
|
|
|
1. ja nein |
|
2. ja nein |
|
|
|
3. ja nein |
|
4. ja nein |
4. Uzupełnianie tekstu z lukami
Ergänze die Lücken wahrend des Horens. Jeden Satz horst du zwei Mal.
Uzupełnij luki w zdaniach podczas słuchania. Każde zdanie usłyszysz dwa razy.
Rudis Eltern sprechen immer Deutsch.
Munchen gefällt mir sehr.
In Spanien spricht man Spanisch.
Besuchst du deinen Onkel?
Meine Tante kommt in zwei Wochen.
Morgen schreibe ich einen Brief.
Im Oktober ist es kühl.
Regnet es in Nurnberg?
Arbeitsblatt
Rudis Eltern ....................immer Deutsch.
Munchen ................ mir sehr.
In Spanien spricht man ..........................
...........................du deinen Onkel?
Meine Tante kommt in zwei ...........................
Morgen ........................ich einen Brief.
Im Oktober ist es......................
................................. es in Nurnberg?
Sprawność czytania ze zrozumieniem
1. Odtwarzanie tekstu przez szeregowanie jego fragmentów
Ein Tag bei Jochen.
Jochen Biedermann wohnt in Bad Homburg. Diese Stadt liegt im Norden von Frankfurt. Jochen ist fünfzehn. Sein Bruder Mark ist erst zwölf. Frau Biedermann, Jochens und Marks Mutter, muss schon früh ins Büro. Jochens Schule beginnt fünf Minuten vor acht Uhr. Um viertel acht geht er aus dem Haus. Der Bus kommt zehn Minuten später.
Zwanzig vor acht ist er bei der Schule. Wolf und Frank, Jochens Freunde, sind schon da.
Jochen: |
Hallo! Hast du dein Englischbuch? |
Wolf: |
Das brauchen wir heute nicht. Wir haben kein Englisch. |
Frank: |
Da bin ich froh. Die Hausaufgaben sind viel zu schwer. |
Jochen: |
Nicht für Wolf. Kommt doch nach der Schule rüber. Dann machen wir drei die Hausaufgaben. |
Frank: |
Gute Idee! Geht das, Wolf? |
Wolf: |
Warum nicht? Kommt aber zu meinem Haus. Jochen, bring deine Computerspiele mit. |
Jochen: |
Das mach ich gern. |
Wolf: |
Oh, es ist schon fünf vor acht. Wir haben heute Deutsch. |
Jochen, Wolf und Frank gehen jetzt in die Klasse. Frau Liebetroth ist die Deutschlehrerin. Sie kommt immer pünktlich. Jochen hat heute Deutsch, Biologie, Chemie, Mathe, Physik und Polnisch. Jochen findet Mathe und Physik leicht. In Mathe und Physik bekommt er oft eine Fünf. In Deutsch, Biologie und Chemie ist er auch ganz gut, aber in Polnisch bekommt er oft eine Drei.
Gegen zwei Uhr kommt Jochen aus der Schule, und um halb drei Uhr ist er zu Hause. Zuerst macht er die Hausaufgaben für Deutsch. Es dauert nur eine Stunde. Dann hört er Rockmusik und spielt Computerspiele. Um halb fünf geht er zu Wolf. Er bring Computerspiele und das Englischbuch mit. Frank kommt auch. Zuerst machen sie die Hausaufgaben. Dann haben sie viel Spaß mit den Computerspielen. Wie sagt man? ”Erst die Arbeit, dann das Vergnügen!”
Was ist die richtige Reihenfolge?
Jaka jest właściwa kolejność wydarzeń?
Jochen macht die Hausaufgaben fur Frau Lieberoth.
Wolf, Frank und Jochen haben zuerst Deutsch.
Jochen geht aus dem Haus.
Jochen, Wolf und Frank machen die Hausaufgaben fur Englisch.
Jochen ist um 7 Uhr 40 bei der Schule.
Jochen kommt aus der Schule.
Jochen hört Rockmusik.
Frau Biedermann geht ins Büro.
Jochen geht zu Wolf.
Der Bus kommt.
Jochen kommt nach Hause.
2. Pytania do tekstu
Beantworte diese Fragen!
Odpowiedz na podane pytania!
Wo wohnt Jochen?
Wie alt sind Jochen und Mark?
Wohin muss Frau Biedermann schon so früh?
Um wie viel Uhr kommt der Bus?
Wer ist schon bei der Schule?
Warum brauchen Wolf, Frank und Jochen kein Englischbuch?
Was haben sie heute zuerst?
Wie findet Jochen Physik?
Was bekommt er oft in Polnisch?
Wann ist Jochen zu Hause?
Was macht er gleich nach der Schule?
Wohin geht er um halb fünf?
3. Przyporządkowywanie informacji
Sie spielen Tennis
Bastian: |
Möchtest du mit uns Volleyball spielen? |
Steffie: |
Heute nicht. Um zwei spielen Anke und ich Tennis. |
Bastian: |
Wir brauchen noch zwei. |
Steffie: |
Ruf doch Martina und Ramon an. Die machen immer gern mit. |
Bastian: |
Martin ist schon sportlich. Aber mit dem Ramon geht's oft nicht so gut. Er ist zu langsam und nicht sehr |
Was passt zusammen?
Połącz w pary!
Martina ist
Steffie und Anke spielen
Ramon ist
Bastian braucht
Bastian soll
Steffie mochte
Martina und Ramon anrufen
zu langsam
heute nicht Volleyball spielen
Tennis
sportlich
noch zwei Leute
4. Uzupełnianie luk
Was ist da in Frankfurt los? Ergänze die fehlenden Informationen!
Co dzieje się we Frankfurcie? Uzupełnij brakujace informacje!
1. Am 23. Oktober spielt Eintracht Frankfurt gegen .............................................. im ....................................................
2. ........................................................ wird am 6. Oktober in der ..................................... auftreten.
3. The Hollies geben ein .............................................. am 26. ........................................
4. Am 1. Oktober gibt ..................................... ein Konzert in der ....................................
5. Am 9. Oktober spielen Eintracht ...................................... und VFB Leipzig ...........................................im Waldstation.
6. .................................................Grönemeyer singt in der Frankfurter ...................................................
Sprawność mówienia
1. Odgrywanie ról przedstawionych na
Sieh dir das Bild an! |
|
2. Uzupełnianie dialogów
Bilde einen Dialog!
Utwórz dialog!
Freund(in): |
Was machst du am Samstag? |
Du: |
.................... |
Freund(in): |
Komm doch mit zu Tanja. |
Du: |
.................... |
Freund(in): |
Sie hat Geburtstag. |
Du: |
.................... |
Freund(in): |
Peter, Natalie und vielleicht auch Jürgen und Anne. |
Du: |
.................... |
Freund(in): |
So gegen sieben. |
Du: |
.................. |
3. Reakcje
Reagiere auf die folgenden Fragen und Aussagen! Wenn du einverstanden bist, sag "das stimmt", wenn du nicht einverstanden bist, gib die richtige Antwort!
Zareaguj na podane pytania i wypowiedzi. Jeśli się zgadzasz, powiedz "ja, das stimmt", jeśli nie zgadzasz się, udziel prawidłowej odpowiedzi.
Heiß t du ...?
Wohnst du in Berlin?
Zehn plus vier ist funfzehn?
Ist zehn minus zwei acht?
Ist Petra ein Junge?
4. Wywiad
Interviewe deinen Banknachbarn. Frage, wie er heißt, wie alt er ist und wo er wohnt.
Przeprowadź z kolega z ławki krotka rozmowę. Zapytaj go o nazwisko, ile ma lat i gdzie mieszka.
Przykład: |
Uczeń 1: |
Wie heißt du? |
|
Uczeń 2: |
Ich heiße Thomas. |
|
Uczeń 1: |
Wie alt bist du? |
|
Uczeń 2: |
Ich bin 13. |
|
Uczeń 1: |
Wo wohnst du? |
|
Uczeń 2: |
Ich wohne in Poznań. |
Zamieńcie się miejscami i koledze z innej pary opowiedz o tym, czego dowiedziałeś się o w pierwszej rozmowie.
Przykład:
Er heißt Thomas. Thomas ist 13. Er wohnt in Poznań.
Sprawność pisania
1. Opisywanie obrazków
Beschreibe, was Rainer und Klaus machen. Schreib mindestens einen Satz über jede Zeichnung!
2. Wypełnianie formularzy
Eine Paketkarte.
Stell dir vor, du bist auf der Post und willst deinem Freund oder deiner Freundin ein Paket schicken. Ein Beamter gib dir eine Paketkarte und sagt dir, du sollst sie ausfüllen.
3. Argumentowanie
Zu welcher Jugendherberge möchtest du fahren? Warum? Schreib 10 oder mehr Sätze, warum du gern dorthin fahren möchtest! Sei so kreativ, wie nur möglich!
4. List
Schreib einen kurzen Brief an deinen Freund / deine Freundin! Lade ihn / sie ein, dich in den Sommerferien zu besuchen.
Napisz krótki list do swojego kolegi/swojej koleżanki. Zaproś go/ją do siebie na wakacje letnie.