1492-1501	Daty panowania Jana Olbrachta
1501-1506	Daty panowania Aleksandra Jagiellończyka
X 1501	Przywilej mielnicki
1505	Sejm zbiera się w Radomiu
1548-1572	Panowanie Zygmunta II Augusta
1519	Ostatnia wojna z zakonem krzyżackim
1537	Pospolite ruszenie pod Lwowem na wyprawę włoską, zmieniło się już w otwarty rokosz nazwany przez zwolenników króla wojną kokoszą.
1504	Sejm w Piotrkowie uchwalenie ustaw godzących w podstawy potęgi rodów senatorskich. Oraz odebranie dóbr koronnych przywłaszczonych przez wielkie rody
1526	Przyłączenie Mazowsza do Korony
1569	Unia z Litwą (dążenie do scalenia ziem rządzonych przez Jagiellonów)
1569	Sejm w Lublinie
1573	Zjazd szlachty w Warszawie sejm konwokacyjny, Konfederacja warszawska - akt zapewniający porządek w państwie.
1572	Śmierć ostatniego Jagiellona
1573	Pierwsza wolna elekcja Henryka Walezego
1573	Artykuły henrykowskie - gwarantowały szlachcie zachowanie wszystkich dotychczasowych przywilejów. Śmierć Zygmunta Augusta.
1575	Elekcja cesarza Maksymiliana Habsburga
1587	Elekcja Anny Jagiellonki
1576	Koronacja Stefana Batorego (męża Anny)
1586	Śmierć Stefana Batorego
1587	Druga podwójna elekcja (Zygmunt Waza - siostrzeniec Anny i Maksymiliana Habsburga).
1569	Wcielenie ogromnych obszarów mówiących po Rusku, wyznających religię prawosławną.
1548	Śmierć Zygmunta I Starego
1520-1540	Zygmunt Stary wydaje szereg dekretów antyreformacyjnych.
1562-1565	Wspólnota kalwinistów rozpada się na zbiór większy (kalwiński) i zbiór mniejszy (ariański)
1558	Powstanie w Gdańsku gimnazjum luterańskiego
1557	Powstanie w Toruniu -||-
	Szkoła Ormian
1541	Założenie uniwersytetu królewieckiego
1548-1572	Zygmunt II August
1562	Sąd egzekucyjny uchwalił ostateczne zniesienie starościańskiej egzekucji wyroków duchownych
1570	Luteranie, kalwini, bracia czescy (arian wyłączono)zawarli ogólne porozumienie tzw. Zgoda sandomierska
1596	Unia brzeska - akt unii z kościołem katolickim

Folwark pańszczyźniany - był gospodarstwem rolnym lub rolno - handlowym, którego funkcjonowanie opierało się na przymusowej pracy chłopów na rzecz właściciela ziemi. Koniunktura - całokształt wskaźników życia gospodarczego wskazujących stan gospodarki kraju lub danego rynku towarowego. Pańszczyzna - zobowiązanie chłopów do wykonywania bezpłatnych prac w pańskim gospodarstwie. Pańszczyzna sprzężajna - wykonywana przez kmieciów (chłop pełno rolny). Sprzężaj stanowiły konie i woły, które kmieć musiał utrzymywać w swoim gospodarstwie. Pańszczyzna piesza - wykonywana przez zagrodników (posiadających kilka morgów ziemi). Gospodarka ekstensywna - zwiększanie produkcji rolnej przez zwiększenie terenu uprawy. Faktorzy - osoba upoważniona przez przedsiębiorców do prowadzenia w ich imieniu działalności handlowej. „Parlamentum generale” - łacińska nazwa zjazdu walnego. Sejmiki ziemskie - zbierały się jako zgromadzenia ogółu szlachty w poszczególnych ziemiach. Posłowie ziemscy - pełnomocnicy szlachty przybywający w jej zastępstwie. Izba poselska - izba posłów ziemskich. Skład senatu - arcybiskupi i biskupi rzymsko - katoliccy wojewodowie, kasztelanowie, oraz najwyżsi urzędnicy władz centralnych (marszałkowie nadworny i wielki, kanclerz, podkanclerzy, podskarbi). Nihil novi - „nic nowego” zasada wprowadzona na sejmie w Radomiu 1505 - konstytucja nihil novi (wg niej nie wolno było ustanowić w dziedzinie praw ogólnopaństwowych i uprawnień stanu szlacheckiego bez zgody obu izb sejmu, senatu i izby poselskiej) ustanawiała demokrację szlachecką. Egzekucja dóbr - godziła w podstawy majątkowe możnowładców, miała zapewnić stałe dochody skarbowi państwa. Annaty - opłaty przesyłane do Rzymu przez duchownych. Rzeczpospolita Obojga Narodów - wspólny monarcha, wspólny sejm. Interrex - głowa państwa w okresie bezkrólewia. Kaptury - konfederacje szlacheckie - przejęły władzę w poszczególnych ziemiach i województwach. Sądy kapturowe - zobowiązane do strzeżenia porządku publicznego. Trybunał koronny i Litewski - najważniejsze instancje sądowe. Sejmiki przedsejmowe - wybierały posłów na sejm walny. Sejmiki deputackie - obierające deputatów do Trybunału. Sejmiki elekcyjne - wybierały urzędników powiatowych oraz kandydatów do królewskiej nominacji na sędziego. Sejmiki relacyjne - przyjmujące sprawozdania posłów z obrad sejmu i podejmujące decyzje o poborze podatków. Attyki - dekoracyjne ściany wieńczące budowle i często przesłaniające dach.

Nazwiska: Maciej z Miechowa - wydał drukiem pierwszą nowożytną geografię Europy wschodniej. Mikołaj Kopernik - 1543 o obrotach sfer niebieskich A.F.Modrzewski (1503-1572) - Łaski czyli o karze za mężobójstwo. Mikołaj Rej - Krótka rozprawa między 3 osobami Jan Kochanowski (1530-1584) - Stanisław Orzechowski (1513-1566) - głosił, że ustrój Rzeczypospolitej nie potrzebuje naprawy Franciszek Florentczyk i Bartłomiej Berecci odbudowują częściowo spalony Wawel.

---