Kwak - Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja.
Rodzina- kryzys czy przemiany.
Wielu autorów wyraźnie podkreśla, że to co dzieje się z rodziną nie odbywa się w izolacji. Rodzina jako instytucja oraz przemiany jakim podlega to tylko część szerszego kontekstu relacji procesów społecznych.
Socjologiczna analiza- 3 podejścia:
całkowite uzależnienie rodziny od procesów społecznych
całkowita niezależność, własny mikroświat
wyraźna odrębność ale też nieuchronne powiązania
Tyszka- 3 stadia przemiany rodziny powiązane z 3 formami społeczeństw:
preindustrialny
industrialny
postindustrialny
RODZINA EPOKI PREINDUSTRIALNEJ
tradycyjna rodzina patriarchalna podporządkowana władzy ojca
interes rodziny nadrzędny w stosunku do potrzeb jednostki
spójność
cechy instytucjonalne
ekonomiczne partnerstwo męża i żony
podział zadań ze względu na płeć
praca w domu, opieka nad dzieckiem należała do kobiety
rozróżnienie między pracą domową i niedomową
specjalizacja zawodowa wynika z przydziału zadań zależnie od płci
RODZINA EPOKI INDUSTRIALNEJ
odchodzenie od instytucjonalnego wymiaru
rodzina zredukowana do dwóch pokoleń mieszkających w osobnym mieszkaniu i prowadzących 1 gospodarstwo domowe
najczęściej nieprodukcyjna
żona także pracuje zawodowo poza domem
dużego znaczenia nabierają więzi osobowe
mniej stabilna, bardziej podatna na rozpad
Elliot- 2 okresy epoki industrialnej:
wczesny- rozszerzenie roli pani domu- matki
późniejszy- po drugiej wojnie światowej
RODZINA EPOKI POSTINDUSTRIALNEJ
autonomizacja, tendencje wolnościowe
dążenie kobiet do samorealizacji na gruncie życia zawodowego i społecznego
małżeństwo partnerskie, koleżeńskie, symetryczne
ograniczone zaangażowanie męża w prace domowe, przyjemną stronę zajmowania się dzieckiem
macierzyństwo staje się raczej fazą w życiu kobiety a nie stylem życia
Modernizacja- proces, który obejmuje nowe wydarzenie o charakterze strukturalnym, kulturowym, psychologicznym.
Modernizacja zmienia tradycyjny porządek społeczny, ale trudno jednoznacznie określić które zmiany- strukturalne czy kulturowo- psychologiczne były pierwsze.
Indywidualizm:
moralny( prawa i wolności, odpowiedzialność, tolerancja)
pragmatyczny( nacisk na niezależność osobistą)
Zdaniem U. Becka indywidualizm występował już wcześniej np. w średniowieczu, renesansie
Indywidualizacja ma 3 wymiary:
uwolnienie od tradycyjnej struktury władzy i ochrony bytu
utrata stabilności w wyniku odrzucenia tradycyjnych przekonań dotyczących działania, wiary i norm
ponownej integracji czyli nowego rodzaju więzi społecznych
Indywidualizacja jest długofalowym, nieplanowanym procesem mającym związek ze wzrostem możliwości adresowanych do jednostki
W wyniku indywidualizacji wzrosła liczba dopuszczalnych moralnie i praktycznie wyborów, . Jednostka może i musi podejmować decyzje dotyczące jej samej. Indywidualizacja nie oznacza jedynie możliwości wyboru ale oznacza też przymus wybierania.
Proces indywidualizacji w rodzinie ma 2 wymiary:
wewnętrzny
zewnętrzny
Obecnie życie rodzinne nie zawęża się tylko do tradycyjnej rodziny nuklearnej, zwiększył się zakres możliwości wyboru jej form i sposobów organizacji. Jednoznacznie dotychczas rozumiane pojęcia jak rodzina, małżeństwo, rodzicielstwo przestały być tak oczywiste.
Obserwuje się wzrost wskaźnika rozwodów liczby 1-os. gospodarstw domowych, związków kohabitacyjnych, zmiany w zakresie zachowań seksualnych.