Czasopisma literackie


kwartalnik literacki „FA-art”

Historia: Kwartalnik literacki „FA-art” powołany został w roku 1988 przez grupkę studentów Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, związanych ze śląskim kołem pacyfistycznego ruchu Wolność i Pokój. W najwcześniejszym okresie (1988-1989) ukazywał się poza cenzurą. W roku 1989 redakcję i prawa do tytułu objął Konrad Cezary Kęder, nadając pismu konsekwentnie literacki profil. Regularnie, w periodzie kwartalnym, pismo poczęło ukazywać się w roku 1991. Pierwszą edycją, która wzbudziła zainteresowanie w środowisku literackim całego kraju, był wydany w podwójnej objętości numer 2-3 z roku 1993 (12-13). Od tej pory „FA-art” zdecydowanie wykroczył poza status lokalnego pisma studenckiego, stopniowo zdobywając coraz większe uznanie.

Redakcja i współpracownicy: Obecnie redakcję pisma tworzą: Konrad C. Kęder (redaktor naczelny; ur. 1965), Robert Ostaszewski (ur. 1972), Krzysztof Uniłowski (ur. 1967). Ten ostatni na co dzień zawodowo związany jest z polonistyką Uniwersytetu Śląskiego (Zakład Krytyki Literackiej). W szerokim gronie stałych współpracowników pisma znajduje się jeszcze kilka osób, które z pracą naukowo-dydaktyczną na UŚ łączą działalność krytycznoliteracką (Anna Węgrzyniak, Józef Olejniczak, Stefan Szymutko, Adam Dziadek). Ludzie tworzący „FA-art” nie należą jednak bez wyjątku do górnośląsko-polonistycznej monokultury: Robert Ostaszewski i Wojciech Wilczyk związani są z Krakowem, Marta Mizuro z Wrocławiem, Grzegorz Tomicki z Legnicą. Nad opracowaniem graficznym pisma czuwa Katarzyna Bochenek (bytomianka, ale nie polonistka, a artystka-plastyk).

Charakterystyka: „FA-art” jest ogólnopolskim periodykiem literackim, prezentującym prozę i poezję głównie młodszych autorów (roczniki sześćdziesiąte i siedemdziesiąte). W ostatnich latach w polskim życiu literackim młodzi autorzy bardzo mocno zaznaczyli swoją obecność, czemu sprzyjały przemiany po roku 1989. Na łamach „FA-artu” bywała obecna znakomita większość wyróżniających się autorów tzw. literatury trzydziestolatków. Wszelako w odróżnieniu od innych polskich pism literackich „FA-art” położył akcent na krytykę, zajmując wyraziste i odrębne stanowisko wobec przemian w najnowszej literaturze polskiej. Pismo chętnie powraca do twórczości najwybitniejszych pisarzy poprzednich dekad, przypomina o celniejszych i najciekawszych dokonaniach bezpośrednich poprzedników debiutantów lat dziewięćdziesiątych, nieufnie przyjmując tezę o przełomowym znaczeniu wystąpienia roczników sześćdziesiątych i opowiadając się za potrzebą spoglądania na ich propozycje przez pryzmat tradycji literackiej.

Krytyka literacka na łamach „FA-artu” nie ucieka przed problematyką specjalistyczną, jest otwarta na nowe impulsy metodologiczne w literaturoznawstwie rodzimym i obcym. Pismo obserwuje i komentuje przemiany ogólnokulturowe (np. przenikanie się rozmaitych obiegów kultury, multimedia). „FA-art” prezentuje tak artykuły o charakterze naukowym, jak też swobodniejsze formalnie szkice literackie. Dba o poziom merytoryczny, jak i atrakcyjność publikowanych wystąpień krytycznych.

Miejsce pisma w polskim życiu literackim: „FA-art” plasuje się w ścisłej czołówce polskich pism literackich powstałych po roku 1989. Jest uznawany za periodyk o najwyrazistszym obliczu programowym. Zazwyczaj podkreśla się życzliwe zainteresowanie pisma zjawiskami w literaturze i kulturze rozpoznawanymi jako postmodernistyczne. Przez dłuższy czas „FA-art” był bodaj jedynym periodykiem literackim w Polsce, w którym refleksja nad postmodernizmem w literaturze zajmowała znaczące miejsce. Pismo chętne nawiązywało także do dziedzictwa powojennej awangardy literackiej. Po roku 2000 roku nastąpił zwrot w kierunku zastosowań teorii chaosu w literaturoznawstwie. Niezależnie od zwrotów programowych autorzy komentujący pismo zawsze zwracali uwagę na wysoki poziom krytyki literackiej.

„FA-art” od początku obserwował i komentował zjawiska literackie o zasięgu ogólnopolskim. W ten sposób - o czym chętnie się przypomina - zaprzeczył stereotypom na temat Górnego Śląska, uważanego przez wiele lat za region o znikomym znaczeniu dla polskiego życia literackiego.

Dorobek pisma: Do połowy 2007 r. ukazało się 68 numerów pisma (w tym kilka podwójnych). Standardowa objętość numeru pojedynczego wynosi w ostatnich edycjach 100 stron formatu A4. Oprócz utworów prozatorskich i literackich, pismo przedstawia szkice krytyczne i rozbudowany blok recenzji. Osobne miejsce zajmują obszerne antologie młodej literatury z krajów Europy Środkowo-Wschodniej.

Kwartalnik literacki „FA-art” przyczynił się również do wydania wielu pozycji książkowych. Ukazały się m.in. powieści Andrzeja Tuziaka i C.K. Kędera, tomy poetyckie Wojciecha Kuczoka, M.K.E. Baczewskiego, Adama Kaczanowskiego i Tomasza Titkowa, zbiór szkiców krytycznych K. Uniłowskiego oraz tłumaczenie na język polski pracy J. Derridy Pozycje oraz Szibbolet dla Paula Celana (obie w przekładzie Adama Dziadka).

Akcent - czasopismo poświęcone literaturze pięknej,
sztukom plastycznym i naukom humanistycznym

Akcent jest czasopismem niezależnym, utrzymuje się z dotacji budżetowych oraz dobrowolnych wpłat. Wydawany początkowo jako almanach, po Sierpniu 1980 został zalegalizowany jako czasopismo poświęcone literaturze, sztukom plastycznym i naukom humanistycznym. W latach osiemdziesiątych na skutek restrykcji politycznych był dwukrotnie zawieszany, ale środowisku artystycznemu udawało się odzyskać tytuł w niezmienionej postaci.

Akcent analizuje procesy kulturowe, jakie zachodzą na pograniczu narodowości. Pismo zainicjowało poważne zainteresowanie tym tematem przed kilkunastu laty, kiedy był on jeszcze zakazany przez PRLowską cenzurę.

Akcent był nazywany "domem najwybitniejszych śpiewających poetów" - publikowano tu utwory W. Młynarskiego oraz wysokiej próby przekłady piosenek G. Brassensa, J. Brela, B. Okudżawy, W. Wysockiego. W "Akcencie" debiutowało wielu młodych autorów, których nazwiska stały się głośne (m.in. P. Szewc, E. Ostrowska, M. Świetlicki, A. Niewiadomski).

Akcent ma znaczący udział w popularyzacji literatury polskiej tworzonej na obczyźnie - już w latach 80. prezentowano twórczość pisarzy emigracyjnych i jej kompetentne omówienia.

Akcent prezentował pierwsze polskie przekłady "Spotkania w Telgte" G. Grassa, "Pomalowanego ptaka" J. Kosińskiego, "Cementowego ogrodu" I. McEwana, "Szatańskich wersetów" S. Rushdiego, opowiadań I. B. Singera.

Co pewien czas Akcent publikuje blok tekstów poświęconych jednemu tematowi, problemowi czy osobie, np.: "Dziecko i świat", "Samobójcy i inni", "Gra - temat i metoda", "Chłopi - twórcy kultury", "Powstanie warszawskie", "Węgry i o Węgrach", "Erotyka w literaturze", "Komizm, humor i groteska w kulturze Europy", "Polscy Amerykanie", "Karol Wojtyła - poeta, dramaturg, filozof", "Czytanie Ukrainy".

Akcent gości na swych łamach m.in. Tadeusza Chabrowskiego, Karla Dedeciusa, Michała Głowińskiego, Ryszarda Kapuścińskiego, Tadeusza Konwickiego, Istvana Kovacsa, Jacka Łukasiewicza, Leszka Mądzika, Danutę Mostwin, Wiesława Myśliwskiego, Wacława Oszajcę, Piotra Sommera, Andrzeja Sosnowskiego, Sergiusza Sternę-Wachowiaka, Jerzego Święcha, Bolesława Taborskiego, abp Józefa Życińskiego.

Akcent ukazuje się cztery razy w roku. Cena rocznej prenumeraty wynosi 38 zł (koszty wysyłki pokrywa wydawca). Zamówienia przyjmujemy pod adresem redakcji.

Teksty Drugie

„Teksty Drugie" to czasopismo poświęcone przede wszystkim wiedzy o literaturze, teorii i krytyce literackiej, sięgające jednak do dziedzin pokrewnych, otwarte na interdyscyplinarne dyskusje nad problemami współczesnej humanistyki.

Specjalnością pisma są numery monograficzne dotyczące aktualnych zagadnień z zakresu wiedzy o literaturze, języku i kulturze, a także filozofii i estetyki, antropologii (kulturowej i literackiej), studiów genderowych i postkolonialnych. 

Od czasu założenia czasopisma w 1990 roku publikują tu - na równych prawach - uczeni o najwyższym autorytecie i debiutanci (doktoranci, a nawet studenci), poloniści krajowi i poloniści-slawiści pracujący za granicą, literaturoznawcy innych specjalności i językoznawcy oraz czołowi reprezentanci innych dyscyplin (filozofii, antropologii, kulturoznawstwa, socjologii, historii, historii sztuki i in.).

Komitet Honorowy tworzą: Edward Balcerzan, Stanisław Barańczak, Jan Błoński, Michał Głowiński, Janusz Sławiński.

Stale współpracują: Agata Bielik-Robson, Wojciech Burszta, Małgorzata Czermińska, Ewa Domańska, Paweł Dybel, Hanna Buczyńska-Garewicz, Dorota Głowacka, Michał Paweł Markowski, Leonard Neuger, Katarzyna Rosner, Andrzej Szahaj, Bożena Shallcross, Joanna Tokarska-Bakir, Marek Zaleski, Anna Zeidler-Janiszewska.

TEKSTY DRUGIE" są kontynuacją dwumiesięcznika "TEKSTY", który wydawany był w Warszawie przez Komitet Nauk o Literaturze i Instytut Badań Literackich PAN w latach 1972-1981.

Pismo redagowane przez Jana Błońskiego, Czesława Hernasa, Janusza Sławińskiego, Edwarda Balcerzana, Stefana Treugutta, zajmowało się głównymi metodami badawczymi i technikami interpretacyjnymi stosowanymi przez współczesne literaturoznawstwo i krytykę literacką, omawiało wybrane zjawiska twórczości literackiej, jej związki z życiem społecznym, tradycją literacką, innymi sztukami i środkami przekazu. Relacjonowało osiągnięcia różnych dyscyplin humanistycznych, m.in. semiologii, antropologii kulturowej, lingwistyki strukturalnej.

"TEKSTY" w dużym stopniu nastawione były na polemikę i konfrontację różnego rodzaju postaw i optyk, odmiennych ujęć interpretacyjnych.

"TEKSTY" skupiały artykuły problemowe wokół określonych zagadnień, wydając liczne numery monograficzne, np. nr 4 z 1973 roku poświęcony prozie 30-lecia PRL-u.

Pismo zawieszone w stanie wojennym odrodziło się 1990 roku jako "TEKSTY DRUGIE" pod redakcją Ryszarda Nycza.

"TEKSTY DRUGIE" z założenia są czasopismem fachowym, poświęconym wiedzy o literaturze, a więc przeznaczonym dla naukowców zainteresowanych teorią i metodologią badań literackich, technikami interpretacji, czy krytyką literacką.

Mimo tego, zdawać by się mogło sztywnego profilu, "TEKSTY DRUGIE" utrzymują formułę otwartą: publikują teksty nie tylko wybitnych naukowców zajmujących się literaturą, takich jak m.in.: Jan Błoński, Jerzy Jarzębski, Ryszard Nycz, Marian Stala, ale także pisarzy i reprezentantów innych dziedzin szeroko pojętej humanistyki, np. teksty Juliana Kornhausera, Anny Nasiłowskiej, Artura Grabowskiego, Anny Łebkowskiej.

"TEKSTY DRUGIE" zamieszczają również tłumaczenia tekstów krytycznych poświęconych polskiej literaturze, napisanych w językach obcych oraz przekłady ważnych tekstów teoretyczno-literackich.

Każdy numer "TEKSTÓW DRUGICH" podzielony jest na stałe działy: Szkice, Roztrząsania i rozbiory, Interpretacje, Przechadzki; prócz tego, w zależności od potrzeb, pojawiają się także Archiwalia, Polemiki, Kronika.

Redakcja "TEKSTÓW DRUGICH" stawia nie tylko na wysoki poziom publikowanych tekstów, ale też na ich aktualność wobec toczących się w humanistyce sporów, dlatego specjalnością pisma są numery tematyczne, m.in. o problemie podmiotowości, tożsamości, numery poświęcone pluralizmowi sztuk, biografizmowi.

"TEKSTY DRUGIE" adresowane są głównie do środowisk naukowych i literackich, a także do nauczycieli i studentów.

Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN.

"Ruch Literacki",

1) miesięcznik naukowo-literacki wydawany w Warszawie w latach 1926-1939, kolejno pod redakcją: B. Gubrynowicza, J. Gebethnera, P. Grzegorczyka. Pismo kładło nacisk na prace przyczynkarsko-materiałowe, recenzowanie prac naukowych, bibliografię.
2) dwumiesięcznik publikowany w Krakowie od 1960 przez Komisję Historii Literatury PAN, przy współudziale Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, pod redakcją kolejno: W. Danka, B. Farona, F. Ziejki.

"Nowe Książki. Przegląd Literacki i Naukowy", miesięcznik (wcześniej dwutygodnik) wydawany od 1949 w Warszawie, poświęcony nowościom wydawniczym. Oprócz przeglądu nowości książkowych głównie z dziedziny literatury pięknej i humanistyki, zawiera prezentację sykwetki i dorobku wybranego autora, adnotacje bibliograficzne, kronikę, cykle felietonowo-recenzyjne. Stałe działy to m.in. O literaturze, Proza polska, Proza obca, Poezja, Dramat, Wspomnienia-biografie, Sztuka, Wokół religii, Filozofia, Historia, Publicystyka, Polityka, Popularyzacja nauki, Dla dzieci, Wydawcy - Rynek - Biblioteki. Od 1953 ukazuje się roczny skorowidz zawartości czasopisma. Autorami zamieszczanych artykułów są krytycy i naukowcy bądź specjaliści z danych dziedzin.

"Twórczość" to najstarsze polskie czasopismo literackie. Ukazuje się nieprzerwanie jako miesięcznik od 1945 roku, początkowo w Krakowie, a od 1950 roku w Warszawie. Kolejnymi redaktorami naczelnymi byli: Kazimierz Wyka (1945-49), Adam Ważyk (1950-54), Jarosław Iwaszkiewicz (1955-80), Jerzy Lisowski (1981-2004). Po śmierci Jerzego Lisowskiego redaktorem naczelnym został Bohdan Zadura.

Pismo publikuje poezję, prozę i eseje wybitnych pisarzy, przede wszystkim polskich, otwarte jest również na interesujące debiuty. Na każdy numer składają się również stałe działy "Książka miesiąca" i "Wśród książek", poświęcone nowym książkom polskich autorów oraz "Na widnokręgu" i "Noty", zawierające krótkie eseje o zróżnicowanej tematyce (teatr, filozofia, sztuki plastyczne, literatura obca, plastyka). Istotne uzupełnienie numeru stanowi "Przegląd zagraniczny" i nieregularnie pojawiający się dział "Archiwum".

Przez wiele lat z "Twórczością" związani byli m.in. Henryk Bereza, Zbigniew Bieńkowski, Ziemowit Fedecki, Marta Fik, Anna Kamieńska, Andrzej Kijowski, Artur Międzyrzecki, Julian Stryjkowski, Jan Śpiewak, Helena Zaworska.

Wśród stałych współpracowników znaleźli się m. in. Małgorzata Baranowska, Jan Błoński, Tomasz Burek, Janusz Głowacki, Michał Głowiński, Jerzy Kwiatkowski, Włodzimierz Paźniewski, Edward Stachura, Henryk Waniek.

W ostatnich latach "Twórczość" publikowała m.in. prozę Wojciecha Kuczoka, Wiesława Myśliwskiego, Mariana Pankowskiego, Janusza Rudnickiego i Michała Witkowskiego, wiersze Julii Hartwig, Kazimierza Hoffmana, Wisławy Szymborskiej, Tadeusza Różewicza, Jarosława Marka Rymkiewicza, Andrzeja Sosnowskiego oraz niemal całej czołówki poetów średniego i młodszego pokolenia.

Szczególnie ważną rolę w polskim życiu literackim odegrała "Twórczość" za czasów Jarosława Iwaszkiewicza, który ukształtował jej profil, oraz w latach 80. i 90. kiedy za sprawą Henryka Berezy stała się laboratorium młodej prozy. (W wydawanej pod auspicjami pisma serii ukazało się kilkanaście książek takich autorów jak Waldemar Bawołek, Krzysztof Bielecki, Dariusz Bitner, Marek Bukowski, Marek Gajdziński, Andrzej Łuczeńczyk, Jerzy Łukosz, Adam Małyszek, Paweł Przywara, Janusz Rudnicki, Zyta Rudzka, Grzegorz Strumyk, Krystyna Sakowicz, Tadeusz Zubiński).

Twórczość

„Twórczość" jest najstarszym polskim pismem literackim, ukazuje się od sierpnia 1945 roku, początkowo w Krakowie, a od 1950 r. w Warszawie. Od 1994 roku jest wydawane przez Bibliotekę Narodową.

Redakcją miesięcznika kierowali kolejno: Kazimierz Wyka (choć pierwszy numer został formalnie podpisany przez Leona Kruczkowskiego), Adam Ważyk, Jarosław Iwaszkiewicz i Jerzy Lisowski. Od października 2004 r. redaktorem naczelnym jest Bohdan Zadura.

Profil „Twórczości" obejmuje przede wszystkim publikację i ocenę dzieł literackich przed ich ukazaniem się w druku, eseje poświęcone literaturze polskiej i światowej oraz polską prozę współczesną (prezentacja całości lub obszernego fragmentu prozy zajmuje ok. połowy objętości numeru).

Wśród najważniejszych stałych rubryk w historii miesięcznika należy wyróżnić ukazujące się od 1968 „Przeglądy Prasy" przekształcone następnie w słynne „Kroniki Dedala". Ukazywały się one na łamach „Twórczości" do roku 1984.

W ostatnich latach „Twórczość" publikowała m.in. prozę Wojciecha Kuczoka, Wiesława Myśliwskiego, Mariana Pankowskiego, Janusza Rudnickiego i Michała Witkowskiego, wiersze Julii Hartwig, Kazimierza Hoffmana, Wisławy Szymborskiej, Tadeusza Różewicza, Jarosława Marka Rymkiewicza, Andrzeja Sosnowskiego oraz niemal całej czołówki poetów średniego i młodszego pokolenia.

Szczególnie ważną rolę w polskim życiu literackim pismo odegrało za czasów Jarosława Iwaszkiewicza, który ukształtował jego profil, oraz w latach 80. i 90. kiedy za sprawą Henryka Berezy stało się laboratorium młodej prozy.

Kwartalnik Artystyczny

„Kwartalnik Artystyczny" jest wydawany w Bydgoszczy i Toruniu od 1993 roku. Na jego łamach można spotkać nazwiska najznakomitszych twórców polskiej literatury (Wisława Szymborska, Julia Hartwig, Tadeusz Różewicz, Jan Błoński). W numerach archiwalnych zaś Czesława Miłosza, Jana Twardowskiego, Zbigniewa Herberta, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.

Adresatami pisma są przede wszystkim, ale nie tylko miłośnicy kultury wysokiej i odbiorcy o już wyrobionych gustach. Kwartalnik publikuje głównie utwory uznanych pisarzy. Do grona jego stałych autorów należą Kazimierz Brakoniecki, Mirosław Dzień, Aleksander Fiut, Michał Głowiński, Henryk Grynberg, Kazimierz Hoffman, Jerzy Jarzębski, Aleksander Jurewicz, Marek Kędzierski, Julian Kornhauser, Ryszard Krynicki, Antoni Libera, Kazimierz Nowosielski, Leszek Szaruga, Piotr Szewc.

Pismo jest starannie wydawane na kredowym papierze, co umożliwia atrakcyjną formę prezentacji sztuk plastycznych. Stałe działy periodyku to poezja, proza, esej, rozmowy z pisarzami, recenzje, noty o książkach oraz ankiety.

Kwartalnik co jakiś czas przeznacza swe łamy na dogłębną prezentację danego tematu lub monografię. Do tej pory zaprezentowani zostali m.in. Samuel Beckett, Allan Ginsberg, Zbigniew Herbert, Jerzy Andrzejewski, Czesław Miłosz, Jan Twardowski, Harold Pinter, Josif Brodski, Francis Bacon i Ryszard Kapuściński, a także poezja amerykańska, literatura izraelska, francuska, rosyjska, niemiecka i czeska.

Lampa i Iskra Boża - niezależne polskie wydawnictwo literackie.

Na jego czele stoi Paweł Dunin-Wąsowicz, który od 1989 wydaje w ruchu alternatywnym zin o tematyce artystycznej - "Iskra Boża" (następnie "Lampa i Iskra Boża"). W 1993 wydawnictwo zostało zarejestrowane jako firma, w związku z tym czasopismo także wkroczyło do oficjalnego obiegu.

Wydaje prozę i poezję, m.in. Marcina Świetlickiego, Krzysztofa "Grabaża" Grabowskiego, Krzysztofa Vargi, Doroty Masłowskiej, Agnieszki Drotkiewicz, Jakuba Żulczyka, a także miesięcznik "Lampa". Największy sukces wydawniczy to Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną autorstwa Doroty Masłowskiej, (120 tys. sprzedanych egzemplarzy).

Odra - dwutygodnik, a potem tygodnik społeczno-kulturalny ukazujący się w Katowicach w latach 1945-1950. Obecnie pod tym tytułem ukazuje się miesięcznik wydawany we Wrocławiu (zob. Odra (miesięcznik)).

Charakterystyka ogólna profilu czasopisma [edytuj]

Pierwszy numer periodyku ukazał się 20 lipca 1945 w Katowicach. „Odra” wychodziła najpierw jako dwutygodnik, a od 7 czerwca 1946 jako tygodnik podporządkowany administracyjnie spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Redakcję tworzyli: Wilhelm Szewczyk (od trzeciego nr jako redaktor naczelny), Zdzisław Hierowski i August Grodzicki. Działalność pisma została przerwana 29 stycznia 1950. Plan przeniesienia „Odry” z Katowic do Wrocławia, co miało być dla niej ratunkiem, nie powiódł się. Szansa wskrzeszenia „Odry” pojawiła się dopiero w 1958, kiedy to we Wrocławiu zaistniał nowy tygodnik społeczno-kulturalny o tym tytule. Pismo ukazujące się od 1961 powstało z połączenia „Nowych Sygnałów” i pisma studenckiego „Poglądy”.

Charakterystyka głównych działań redakcji [edytuj]

Kresy - kwartalnik poświęcony literaturze i sztuce, redagowany przez naukowców z lubelskich uczelni. Wydawany przez Stowarzyszenie Literackie "Kresy". Ukazuje się od 1989 r.

Red. naczelny - Arkadiusz Bagłajewski

Kwartalnik literacki "Kresy" łączy formułę pisma literackiego i poświęconego sztuce współczesnej z formułą pisma akademickiego. Drukowane są zarówno utwory prozatorskie i poetyckie czołowych pisarzy polskich różnych generacji, przekłady z literatur obcych oraz eseje i szkice poświęcone literaturze. W "Kresach" ukazał się głośny w latach 90. szkic Janusza Sławińskiego "Zanik centrali" 1994, nr 2, oraz wiele wystąpień diagnozujących stan kultury współczesnej (np. szkice Przemysława Czaplińskiego, ankiety: "Pejzaż po przełomie, ale nie po klęsce", "Co się dzieje po "brulionie"", dyskusje: "Na powierzchni literatury i w środku"). Wiele uwagi poświęcono twórczości Bruno Schulza (osobne bloki w kilkunastu numerach pisma), jak również tradycji romantycznej we współczesności. Od pewnego czasu pojawiają się wielogłosy poświęcone twórcom średniego i młodszego pokolenia (np. Tomaszowi Różyckiemu, Michałowi Witkowskiemu). Systematycznie prezentowani są wybitni twórcy w rozmowach. Osobne miejsce zajmuje dział Sztuki. Drukowane są także archiwalia, głównie z kręgu kultury emigracyjnej).

 

"Pro Libris" ukazuje się od 2001 r. Pierwsze pięć numerów wydano w cyklu półrocznym, a następne - kwartalnym.
Potrzebę istnienia tego typu pisma zgłaszały środowiska literackie i naukowe Zielonej Górze. Ich przedstawiciele znaleźli się w zespole redakcyjnym, tak więc obok literatów, naukowcy z Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz bibliotekarze i muzealnicy.
Sprzyjające dla powstania pisma było też przygraniczne położenie województwa lubuskiego i sąsiedztwo Niemiec. Czynniki te, a także dofinansowanie z Euroregionu "Sprewa - Nysa - Bóbr" zadecydowały o kształcie i charakterze pisma. Jest ono przede wszystkim miejscem prezentacji tekstów literackich autorów polskich i niemieckich, dokonań plastycznych i wydarzeń kulturalnych po obu stronach granicy. Jest też miejscem wymiany myśli i polemik na temat niełatwych kontaktów polsko-niemieckich, uwarunkowanych przeszłością obu narodów i historią Środkowego Nadodrza, a także wynikających współcześnie na pograniczu. Pisanie o tych sprawach ma służyć poznaniu, a przez to lepszemu wzajemnemu zrozumieniu, stąd artykuły interesujące obie strony publikowane są w języku polskim i niemieckim. Należą do nich opisy ciekawych miejsc naszego regionu przedstawione w cyklu "Krajobrazy lubuskie". Przyroda, zabytki i historia miejscowości są tak przedstawione, by zachęcić do ich odwiedzenia. Redakcji zależy też na pokazaniu niemieckim czytelnikom dorobku twórczego ważnych postaci literatury lubuskiej. Jest to realizowane w stałym dziale "Sylwetki". Inne cykle pisma - "Mały leksykon poetów lubuskich", "Przypomnienia literackie", "Prezentacje Pro Libris" (plastyka), "Varia biblioteczne" są w większości publikowane w języku polskim. Nie mniej materiały dwujęzyczne, szczególnie literackie - wiersze, proza - umożliwiają porównanie tekstu - oryginału i tłumaczenia, dając również sposobność doskonalenia języka, tak polskiego, jak i niemieckiego odbiorcy. Każdy numer pisma ma swoją odrębną promocję. Spotkania odbywają się po obu stronach granicy, pozwalając Redakcji pisma na nawiązanie bezpośrednich kontaktów z potencjalnymi autorami i czytelnikami "Pro Libris". Wysoki poziom zamieszczanych tekstów oraz atrakcyjna oprawa plastyczna pisma sprawiają, iż znajduje ono sponsorów na wydanie kolejnych numerów, wśród których - obok Euroregionu, Urzędu Miasta Zielona Góra - są Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej. Pismo dostępne jest w wersji elektronicznej na stronach www Biblioteki.

Jest to jedno z najbardziej znanych czasopism poświęconych nowościom wydawniczym. Zajmuje się głównie książką literacką (zarówno polską, jak i obcą) oraz humanistyczną i popularnonaukową.

W każdym numerze można znaleźć dużą ilość recenzji i not. Około stu książek jest odnotowanych w „Kurierze Nowości" i „Zapowiedziach Wydawniczych" - wkładce do „Nowych Książek" zawierającej dane bibliograficzne i opisy poszczególnych tytułów.

W każdym numerze „Nowe Książki" przedstawiają dorobek i sylwetkę znanego autora, publikując rozmowę z nim przeprowadzoną oraz umieszczając na okładce pisma jego portret. Pismo omawia również bieżące wydarzenia związane z życiem literackim, odnotowuje spotkania autorskie, rocznice oraz sesje naukowe poświęcone literaturze.

Topos

„Topos" to dwumiesięcznik literacki ukazujący się od maja 1993 r., jest periodykiem o zasięgu ogólnopolskim, dostępnym w całym kraju w sieci salonów EMPiK, w wybranych księgarniach i galeriach oraz w prenumeracie.

„Topos" zaprasza do artystycznego i intelektualnego dialogu. Opinię pisma niekomercyjnego kształtują głównie numery tematyczne o m.in. Zbigniewie Herbercie, Czesławie Miłoszu, Tadeuszu Różewiczu, Julii Hartwig, Ryszardzie Kapuścińskim, Tymoteuszu Karpowiczu, Krzysztofie Karasku, Julianie Kornhauserze, Edwardzie Stachurze, a także numery o R. M. Rilkem, Franzu Kafce, Tomaszu Mertonie i in.

W piśmie zwraca uwagę bogaty dział recenzencki - w każdym numerze omówionych jest ok. 40 książek przez kilkunastu recenzentów oraz obszerny dział eseistyki literackiej. Czasopismo organizuje także w cyklu dwuletnim Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. R. M. Rilkego oraz - zawsze w grudniu - Festiwal Poezji.

W cyklu „Biblioteka Toposu" ukazało się już kilkadziesiąt tomów, m.in. wiersze Rainera Marii Rilkego w przekł. Andrzeja Lama, Kazimierza Hoffmana, Krzysztofa Karaska, Zbigniewa Jankowskiego, Teresy Ferenc, Adriany Szymańskiej, Tadeusza Dąbrowskiego, M. K. E. Baczewskiego, Wojciecha Gawłowskiego, Wojciecha Kudyby, Jana Sochonia, Grzegorza Kociuby, Przemysława Dakowicza, debiuty Joanny Roszak i Artura Nowaczewskiego.

Na kilkudziesięciu arkuszach-plakatach poetyckich „Toposu" ukazały się wiersze m.in. Ryszarda Krynickiego, Juliana Kornhausera, Bogusława Kierca, Józefa Barana, Tomasza Różyckiego, Jacka Gutorowa, Mariusza Grzebalskiego, Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Karola Maliszewskiego, a także debiuty Mariusza Więcka i Anny Pitry.

TOPOS, dwumiesięcznik literacki ukazujący się od maja 1993 r., to periodyk o zasięgu ogólnopolskim, dostępny w całym kraju w sieci salonów EMPiK, w wybranych księgarniach i galeriach oraz w prenumeracie.

TOPOS zaprasza do artystycznego i intelektualnego dialogu. Opinię pisma niekomercyjnego kształtują głównie numery tematyczne o m.in. Zbigniewie Herbercie, Czesławie Miłoszu, Tadeuszu Różewiczu, Julii Hartwig, Ryszardzie Kapuścińskim, Tymoteuszu Karpowiczu, Krzysztofie Karasku, Julianie Kornhauserze, Edwardzie Stachurze, a także numery o R. M. Rilkem, Franzu Kafce, Tomaszu Mertonie i in.

W TOPOSIE zwraca uwagę bogaty dział recenzencki - w każdym numerze omówienie ok. 40 książek (!), piórami kilkunastu (!) recenzentów oraz obszerny dział eseistyki literackiej.

TOPOS organizuje w cyklu dwuletnim Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. R. M. Rilkego oraz - zawsze w grudniu - Festiwal Poezji.

W cyklu Biblioteka TOPOSU ukazało się już kilkadziesiąt tomów, m.in. wiersze Rainera Marii Rilkego w przekł. Andrzeja Lama, Kazimierza Hoffmana, Krzysztofa Karaska, Zbigniewa Jankowskiego, Teresy Ferenc, Adriany Szymańskiej, Tadeusza Dąbrowskiego, M. K. E. Baczewskiego, Wojciecha Gawłowskiego, Wojciecha Kudyby, Jana Sochonia, Grzegorza Kociuby, Przemysława Dakowicza, debiuty Joanny Roszak i Artura Nowaczewskiego

Na kilkudziesięciu arkuszach-plakatach poetyckich TOPOSU ukazały się wiersze m.in. Ryszarda Krynickiego, Juliana Kornhausera, Bogusława Kierca, Józefa Barana, Tomasza Różyckiego, Jacka Gutorowa, Mariusza Grzebalskiego, Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, Karola Maliszewskiego a także debiuty Mariusza Więcka i Anny Pitry.

Czasopismo kulturalne „Opcje”

Kategorie czasopisma: Film, Filozofia i antropologia, Literatura, Muzyka, Sztuka, Teatr, Krytyka

Wydawca

Górnośląskie Centrum Kultury w Katowicach

adres: Pl. Sejmu Śląskiego 2, 40-032 Katowice

Pierwsze wydanie

Redaktor naczelny

Średni nakład

1200 egz.

Format

200 x 260 mm

Liczba stron

136

Spis treści:

Opcje 1 (74) 2009

Proza

Wojciech Śmieja
Świniobicie tango

Śmiech i kicz

Simon Critchley
Dlaczego superego jest naszym kolegą? Wokół Freudowskiej teorii humoru

Paweł Ćwikła
Dlaczego Jorge ma rację…

Jan Baron
Rozpacz i żart

Monika Gnieciak
Służebna rola kiczu, czyli o zabawie z widzem w opozycję

Monika Kapuścińska
Groteska — na pokaz i naprawdę.
Polskie Kroniki Filmowe jako dokument „idealnej podstawy idei”

Magdalena Kempna
Całując stópki Jezuska — kilka uwag o kiczu we współczesnym filmie religijnym

Magdalena Dziadek
Śmiech Chopina

Jarosław Nowosad
Kicz w cudzysłowie (rzecz o parodii i pastiszu)

Radosław Kossakowski
Kury, świńskie łby i black metal — o paradoksach najekstremalniejszej ze sztuk

Roman Eryk Książek
The rise and fall (and rise) of Lech Roch Pawlak (and other spiders from Web)

Andrzej Urbanowicz
Bizarre

Jola Bielańska
Reorganizacja jaźni Marioli Brillowskiej

Stefan Szymutko
O dziennikach Teodora Parnickiego

Ryszard Koziołek
Koniec Zgody albo powrót interpretacji

Psychocukier — niebieskie ptaki łódzkiego undergroundu.
Z członkami zespołu rozmawia Łukasz Folda

Jarosław Mianowski
Chwyt teatralny jako transformacja dzieła w koncepcji reżyserskiej Petera Konwitschnego

Lesław Czapliński
De color concentionis albo o stylistycznej tożsamości autora.
Krystyna Moszumańska-Nazar, klasyk sonoryzmu

Magdalena Hasiuk
„Koło i spirala”

Recenzje

Dariusz Nowacki
Pochlastać się można (Wojciech Chmielewski: Brzytwa)

Bernadetta Darska
A jednak było to możliwe
(Daniel Mendelsohn: Zagubieni. W poszukiwaniu sześciorga spośród sześciu milionów)

Michał Murowaniecki
Smutek jako instytucja (Piotr Gajda: Hostel)

Piotr Fast
„Wszystko zawsze dzieje się równocześnie” (Michaił Szyszkin: Włos Wenery)

Alina Świeściak
Oddycham, więc jestem (Julia Fiedorczuk: Tlen)

Magdalena Kempna
O świętości inaczej (Wyspa, reż. Paweł Łungin)

Alicja Jurasz
Danse macabre (33 sceny z życia, scen. i reż. Małgorzata Szumowska)

Tomasz Rabsztyn
Pustka i beznadzieja w miejsce piękna (Droga do szczęścia, reż. Sam Mendes)

Joanna Aleksandrowicz
W poszukiwaniu utraconych historii (Jagodowa miłość, reż. Wong Kar-Wai)

Joanna Walewska
Stare maszyny i Nowe Tendencje, czyli o wystawie Bit International

Lesław Czapliński
Welon przechodni, czyli szalony dzień w Sewilli
(Wesele Figara, reż. Marek Weiss-Grzesiński)

Magdalena Dziadek
Dysonanse krytyki (Anna Chęćka-Gotkowicz: Dysonanse krytyki. O ocenie wykonania muzycznego)

Magdalena Dziadek
Inspiracje plastyczne w muzyce (Jacek Szerszenowicz: Inspiracje plastyczne w muzyce)

Paweł Sztarbowski
Tylko ceremonie (Król umiera, czyli ceremonie, scen. i reż. Piotr Cieplak)

Jakub Derbisz
W stronę Wokulskiego (Lalka, reż. Wiktor Rubin)

Paweł Sztarbowski
Cały rok w teatrze (Witaj/Żegnaj, reż. Jan Klata)

Poezja

Mariusz Grzebalski
Wiersze

Edward Pasewicz
Wiersze

komentarze

Anna Kałuża
Wyjścia i wejścia

Alina Świeściak
Grzebalski i Pasewicz — rejestratorzy

Strefa debiutu

Radek Sączek
Wiersze

Tomasz Dalasiński
Wiersze

komentarz

Katarzyna Zdanowicz-Cyganiak
Układ? Układanka?

Felietony

Krzysztof Łęcki
Pilch albo racja idola

Marek K. E. Baczewski
Copulatio lucri causa albo łańcuszek św. Hermesa

Andrzej Gwóźdź
Zimo adé

gratka kulturalna

Opcje 3 (72) 2008

proza

Hubert Klimko-Dobrzaniecki
Hawajski różaniec

smak

Karolina Wojtasik
Smaki perwersji. Włókienka i chrząstki. I Chianti

Jarosław Gibas
Zepsucie smaku

Beata Popczyk-Szczęsna
Dramat i smak

Joanna Szymajda
Obejść się smakiem, czyli o tańcu bez tańca

Jarosław Mianowski
Vademecum operowego kiczmena. Zapiski smaczne i niesmaczne

Barbara Kita
Smak(i) filmu

Jadwiga Sebesta
Smak krwi

Stefan Szymutko
Poezja i nic

Joanna Walewska
Komputer i „szczęśliwe przypadki”, czyli o archeologii mediów

Krzysztof Brzechczyn
O racjonalną postawę wobec Marksa

Marcin Gacek
Raymond Aron, czyli dlaczego Monteskiusz?

Bliżej mi do bluesa…
Z Peterem Brötzmannem rozmawia Andrzej Dorobek

Dariusz Brzostek
Wielka improwizacja saksofonisty Brötzmanna

Twórcze palenie mostów. Z Hubertem „Spiętym” Dobaczewskim,
wokalistą zespołu Lao Che, rozmawia Radosław Kossakowski

Radosław Kossakowski
Lao Che — trylogia bezkompromisowa

Niezidentyfikowane obiekty pożądania i inne fenomeny życia artystycznego
na Górnym Śląsku: X-lecie Galerii Sektor I.
Ze Stanisławem Rukszą rozmawia Sebastian Cichocki

Sebastian Cichocki
RGB w akwarium, LSD w umyśle i inne przygody z ludzkim okiem.
Kilka uwag na marginesie sztuki Leszka Lewandowskiego

Dziesięć lat minęło…
Z Leszkiem Lewandowskim i Tomaszem Janikowskim rozmawia Marta Raczek

recenzje

Bernadetta Darska
W uścisku życia i śmierci (Erica Fischer: Aimée & Jaguar. Historia pewnej miłości)

Aldona Kopkiewicz
Proza no name (Jerzy Franczak: Przymierzalnia)

Alina Świeściak
Różewicz i kot w worku (Tadeusz Różewicz: Kup kota w worku (work in progress))

Katarzyna Zdanowicz-Cyganiak
Poezja interwencyjna (Ewa Furgał: Ekstremizmy)

Piotr Fast
Rewolucja czy zaniechanie? (Anna Achmatowa: Milczenie było moim domem)

Dorota Mieszek
Come back (i co dalej?) (Piotr Kletowski, Piotr Marecki: Żuławski. Przewodnik Krytyki Politycznej)

Alicja Jurasz
Krew z krwi, kość z kości (Aż poleje się krew, scen. i reż. P. Thomas Anderson)

Joanna Aleksandrowicz
Kraina znikających jaszczurek (Obaba, scen. i reż. M. Armendáriz)

Tomasz Rabsztyn
Młodość stulatka (Młodość stulatka, scen. i reż. F. F. Coppola)

Joanna Walewska
Jak możliwe jest rysowanie za pomocą komputera, czyli o wystawie
Art Station Preview — It from Bit (Art Station Preview — It from Bit. Poznań 2008)

Piotr Zawojski
Remiksowanie ego. Ars Electronica 2008

Adam Hammudeh
A Perfect Place (jak dorobiono film muzyce) (Mike Patton: A Perfect Place)

Adam Hammudeh
Poczucie winy (Beck: Modern Guilt)

Paweł Sztarbowski
Aktorzy przyjechali (Hamlet, reż. M. Pęcikiewicz)

Aneta Głowacka
Języki władzy (Ifigenia. Nowa tragedia, reż. i scenogr. M. Zadara)

Aneta Głowacka
Festiwalowe rozmaitości (Międzynarodowy Festiwal Teatralny Kontakt. Toruń 2008;
XII Festiwal Szekspirowski. Trójmiasto 2008)

Teresa Dorożała-Brodniewicz
Pod znakiem Rosjan (63. Międzynarodowy Festiwal Chopinowski. Duszniki Zdrój 2008)

Lesław Czapliński
Jago — przedostatnia opera Verdiego (Otello, insc. M. Znaniecki)

poezja

Jacek Gutorow
Dopiski do Innego tempa

Tomasz Majeran
Ars poetica

komentarze

Anna Kałuża
Teksty i ich ogony

Alina Świeściak
Językowa apokalipsa w tonacji serio i buffo

strefa debiutu

Marcin Jurzysta
Wiersze

Dominika Dymińska
Wiersze

komentarz

Katarzyna Zdanowicz-Cyganiak
Wyjście, wejście

felietony

Krzysztof Łęcki
Napoleon i napoleonki

Dariusz Nowacki
Ocaleni do zapomnienia

Marek K. E. Baczewski
Nie wykonujcie sobie jaj z literatury ojczystej
albo rzucając perły czystej elokwencji przed wieprze z trzody czczej erudycji

Andrzej Gwóźdź
Wakacyjne wspominki

gratka

Opcje to kwartalnik o bardzo szerokiej formule - pismo zainteresowane literaturą, filmem, teatrem, muzyką poważną i rozrywkową, współczesną sztuką, ale także filozofią i socjologią. Obok pomysłowych i kompetentnie redagowanych bloków tematycznych (Scenografia, Kabaret, Wizjonerzy i fantaści, Nowa dramaturgia - tematy, które trudno byłoby znaleźć w innych czasopismach) każdy numer OPCJI przynosi bogaty zestaw recenzji poświęconych premierom książkowym, filmowym, spektaklom teatralnym, koncertom i wystawom, a także dodatek poetycki „Kursywa”. Każdy numer zawiera teksty na temat muzyki: relacje z wydarzeń, recenzje, teksty o teorii i historii muzyki i o twórczości kompozytorskiej oraz osobny arkusz z wierszami poetów wkraczających na scenę literacką. Panorama kultury kreślona jest na łamach OPCJI w sposób atrakcyjny także od strony graficznej, na co pozwala format pisma (A4 w lakierowanej okładce) oraz wzbogacenie go o kolorowe, kredowe strony, na których zamieszczane są reprodukcje prac omawianych w artykułach i recenzjach. Środowisko autorów i redaktorów skupione wokół OPCJI wywodzi się w większości spośród absolwentów i pracowników naukowych Uniwersytetu Śląskiego, katowickiej Akademii Muzycznej i Akademii Sztuk Pięknych, ale czytelnikami dwumiesięcznika są także licealiści i studenci, niekoniecznie mieszkający na Śląsku, a także szeroko rozumiana inteligencja. W Opcjach nie można jednak znaleźć wszystkiego, a tylko to, czego warto szukać. Czasopismo powstaje dzięki Stowarzyszeniu Inicjatyw Wydawniczych w Katowicach.

Pismo Opcje ukazuje się od czerwca 1993 r. Jego wydawcą była Górnośląska Macierz Kultury. Obecnie tytuł jest wydawany przez Górnośląskie Centrum Kultury w Katowicach. Ukazuje się jako dwumiesięcznik, w języku polskim. W ciągu tego czasu pismu udało się wypracować własną formułę redakcyjną oraz ugruntować swoją pozycję na ogólnopolskim rynku prasy kulturalnej. Od roku 1999 pismo wzbogacone zostało o kolorowe strony, na których zamieszczane są reprodukcje prac plastycznych omawianych w artykułach i recenzjach.

Kolejne edycje "Opcji" zyskują uznanie wśród czytelników i recenzentów prasy kulturalnej nie tylko ze względu na stronę merytoryczną zamieszczonych artykułów, ale także ze względu na szatę graficzną i poziom edytorski. Podkreślana jest też kulturotwórcza rola dwumiesięcznika, który umożliwił debiut prasowy - już to artystyczny, już to krytyczny - wielu autorom najmłodszego pokolenia.

Czwarty numer kwartalnika kulturalnego „Opcje” (grudzień 2007)

W najnowszym numerze „Opcji” zawarto pięć wywiadów i pięćdziesiąt prezentacji dzieł sztuki. Czytelnika z pewnością zainteresują rozmowy z rzeźbiarzem Mirosławem Bałką i prof. Michałem Bristigerem, a także rozważania Piotra Wilczka na temat kanonu literatury polskiej. O tym jakich aluzji powinien unikać pisarz pisze Dariusz Nowacki.
W numerze znajdują sie również instrukcje gier przygotowane przez artystów dla początkujących i zaawansowanych.



18



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Czasopisma literackie Dwudziestolecia
Czasopisma literackie, programy i manifesty literackie
Główne czasopisma literackie międzywojnia
Nowe czasopisma literackie lat 90 (np „bruLion”, „Czas Kultury”, „FA art”, „Kre sy”, „Nowy Nurt”)
Czasopisma literackie ostatniego ćwierćwiecza
Spór o powieść kobiecą w Dwudziestoleciu międzywojennym sylwetka krytyczki I Krzywicka sylwetka cz
Literatura czasopisma Psychologia i pedagogika mediów
Czasopisma grup literackich
Cieślikowski literatura i podkultura dziecięca czasoprzestrzeń
Sylwetka czasopisma bruLion na podst P Czapliński, P Śliwiński Literatura polska 1976 98
TECHNIKA ROLNICZA literatura
Metaphor Examples in Literature
Literature and Religion
rycerz w literaturze europejskiej
061 Literatura firmowaid 6544
nauka pisania literek dla dzieci litera y

więcej podobnych podstron