Europa Zachodnia po II wojnie światowej przemiany wewnętrz


Europa Zachodnia po II wojnie światowej - przemiany wewnętrzne na przykładzie wybranych państw (wybrane zagadnienia). Oprac. RM

1. Realizacja koncepcji państwa dobrobytu (welfare state) w Europie Zachodniej (na

wybranych przykładach).

- cechy welfare state („państwa dobrobytu”): realizacja przez państwo w życiu społecznym zasady

dobrobyt dla wszystkich”, połączenie gospodarki rynkowej - kapitalistycznej z koncepcją

państwa opiekuńczego (socjalnego)

- teoretycy welfare state: ekonomiści John Kenneth Galbraith, Gunnar Myrdal, Ludwig Erhard

(w ramach EWG oraz OECD)

▪ realizacja koncepcji „państwa dobrobytu” (welfare state”) przez ministra gospodarki Ludwika

Erharda w 1949 - 1966 (później kanclerza w latach 1963 - 1966),

▪ założenia polityki gospodarczej Erharda: „maksimum konkurencji, minimum planowania”,

„dobrobyt dla wszystkich”

▪ uwarunkowania tzw. „niemieckiego cudu gospodarczego” („Wirtschaftswunder”)w latach 50 -tych i 60-tych

pomoc gospodarcza USA dla RFN (początkowo w ramach planu Marshalla),

niewielkie wydatki na zbrojenia w okresie „zimnej wojny” (RFN była bowiem pod amerykańskim „atomowym parasolem

bezpieczeństwa”, zaś Bundeswehra miała np. zakaz posiadania broni nuklearnej),

ntegracja gospodarcza RFN z Europą Zachodnią w ramach EWWiS i EWG,

skuteczna polityka ekonomiczna Erharda począwszy od reformy walutowej w 1948 r., dążenie do realizacji „welfare state” w myśl

zasad: „maksimum konkurencji, minimum planowania”, „dobrobyt dla wszystkich”),

oparcie gospodarki na nowych technologiach i nowych gałęziach przemysłu, dobra organizacja pracy,

małe firmy motorem napędowym rozwoju gospodarczego,

w połowie lat 60 - tych na jednego bezrobotnego czekało kilka miejsc pracy, poziom bezrobocia wynosił mniej niż 1 %

2. Francja od IV (system parlamentarno - gabinetowy) do V Republiki (system półprezydencki).

- Francja w okresie IV Republiki (1944 - 1958): parlamentarno- gabinetowy system rządów, niestabilne rządy,

kryzysy rządowe

3. Ruch „nowej lewicy” i rewolta studencka 1968 r. w państwach zachodnich.

▪„Nowa lewica” - młodzieżowy ruch kontestatorski (zwł. studencki) w państwach zachodnich (Europa

Zachodnia, Ameryka Północna, zwł. USA), charakterystyczny dla lat 60 -tych, właściwy dla tzw. pokolenia

„dzieci kwiatów”, wynikający z buntu wobec rzeczywistości wysokorozwiniętych społeczeństw

konsumpcyjnych i industrialnych, o orientacji lewicowo- anarchistyczno- pacyfistycznej,

pozostający pod wpływem egzystencjalizmu (A. Camus, J. P. Sartre), maoizmu (np. teza o prymacie woli i

działania nad myślą, wpływ „Czerwonej książeczki” Mao Tse- tunga ), filozofii Herberta Marcuse (książka „Człowiek

jednowymiarowy”), pacyfizmu (np. opozycja wobec wojny w Wietnamie), muzyki pokolenia „Woodstock”

▪ krytyka wysokorozwiniętego społeczeństwa konsumpcyjnego i industrialnego w poglądach

przedstawicieli „nowej lewicy”: społeczeństwo industrialne jest represyjne, jednowymiarowe, ogranicza wolność

jednostki, nakłada na jednostkę wiele ograniczeń, kapitalizm należy zastąpić tzw. trzecią drogą

▪ wpływ ruchu „nowej lewicy” na rewoltę studencką 1968 roku (np. masowe demonstracje studentów

w okresie paryskiego maja 1968 roku, masakra studentów na placu Tlatelolco w Meksyku w 1968 r.)

▪ przywódcy ruchu nowej lewicy i rewolty studenckiej 1968 roku w Europie Zachodniej, np.

Daniel Cohn - Bendit (Francja), Rudi Dutschke (RFN), Joschka Fischer (RFN)

▪ ideologia „nowej lewicy” była inspiracją dla

- ruchów ekologicznych (np. Partia Zielonych w RFN, pozarządowa organizacja „Greenpeace”)

- ruchów pacyfistycznych (np. opozycja wobec wojny w Wietnamie, tzw. marsze wielkanocne w RFN)

- tzw. terroryzmu lewackiego („Czerwone Brygady” we Włoszech, „Frakcja Czerwonej Armii” - „RAF” w RFN)

4. Terroryzm w Europie Zachodniej:

- terroryzm lewacki:

▪ RAF (”Frakcja Czerwonej Armii”, grupa „Baader - Meinhof”) - porwania i zamachy terrorystyczne - „bomby przeciw aparatowi

ucisku rzucamy również w świadomość mas”)

▪ „Czerwone Brygady” we Włoszech (uprowadzenie i zabójstwo byłego premiera Aldo Moro w 1978 r.)

- terroryzm postkolonialny, np. OAS (Organizacja Tajnej Armii) we Francji - organizacja terrorystyczna, przeciwnicy

niepodległości Algierii i prezydenta Ch. de Gaulle,

- terroryzm etniczny, np. IRA (Irlandia Północna), ETA (Hiszpania, Baskowie)

- terroryzm islamski (zamachy bombowe w Madrycie i w Londynie)

5. Procesy demokratyzacyjne w Portugalii (1974) i Hiszpanii (1975)

6. Eurokomunizm - program polityczny kilku zachodnioeuropejskich partii komunistycznych,

(kształtujący się od 1956 r., a zwłaszcza od około 1968 r. - po stłumieniu przez wojska Układu Warszawskiego „Praskiej Wiosny”),

zakładający pogodzenie ideologii komunistycznej z demokracją parlamentarną, akceptację

procesów integracyjnych w Europie Zachodniej w ramach Wspólnot Europejskich, krytyczny

stosunek wobec ZSRR i państw socjalistycznych Europy Środkowo- Wschodniej (za dążenie ZSRR do

utrzymania w zależności państw Europy Środkowej oraz brak demokracji w krajach tzw. realnego socjalizmu )

eurokomunizm był cechą programu francuskiej (przywódca: Georges Marchais) , włoskiej

(przywódca: Enrico Berlinguer) i hiszpańskiej partii komunistycznej (przywódca: Santiago Carillo)

w latach 70-tych i 80-tych

czynniki wpływające na kształtowanie się eurokomunizmu:

7. Thatcheryzm w Wielkiej Brytanii jako przejaw odejścia od idei państwa opiekuńczego.

Thatcheryzm - rządy premier Margaret Thatcher („żelaznej damy”) w Wielkiej Brytanii w latach

1979 - 1991(polityczne, ekonomiczne i społeczne aspekty rządów M. Thatcher w Wielkiej Brytanii w latach 1979 - 1991)

cechy thatcheryzmu: konserwatyzm polityczny, liberalizm ekonomiczny (zdławienie inflacji, reprywatyzacja

niewydolnych ekonomicznie przedsiębiorstw państwowych , zwł. przemysłu stoczniowego i górnictwa, walka ze

związkami zawodowymi, przeciwstawianie się koncepcji państwa opiekuńczego i interwencjonizmu państwowego w

gospodarce,, zmniejszanie dotacji i świadczeń społecznych, t. początkowo prowadził do wzrostu bezrobocia

polityka zagraniczna M. Thatcher: dążenie do zwiększenia prestiżu W. Brytanii na arenie międzynarodowej,

zacieśnianie sojuszu Wielkiej Brytanii z USA (współpraca M. Thatcher z R. Reaganem), wojna z Argentyną o Falklandy

(Malwiny) w 1982 r.

8. Zjednoczenie Niemiec (3 X 1990) zob. temat: Kwestia niemiecka na arenie międzynarodowej po II wojnie światowej

2



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Przejawy zimnej wojny w Europie zachodniej po II wojnie światowej 2
Europa po II wojnie swiatowej i Nieznany
Barwiński, Marek Mniejszość litewska na tle przemian politycznych Polski po II wojnie światowej (20
Systemy walutowe po II wojnie światowej
Świat i Polska po II wojnie światowej
ZMIANY TERYTORIUM POLSKI PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
Gospodarka państw socjalistycznych po II wojnie światowej
Podział terytorialny kraju po II wojnie światowej
Osiągnięcia przemysłu chemicznego po II wojnie światowej
Gospodarka krajów socjalistycznych po II wojnie światowej, Opracowane zagadnienia
Kształtowanie się polskiej i żydowskiej wizji martyrologicznej po II wojnie światowej
ustalenie granic polski po ii wojnie światowej
Sprawa niemiecka po II wojnie światowej, Sprawa niemiecka po II wojnie światowej
4 Zmiany w strukturze etnicznej ziem polskich w czasie i po II wojnie światowej Kopiax
Problem niemiecki po II wojnie światowej
Periodyzacja polskiej polityki zagranicznej po II wojnie światowej, Dyplomaca Europejska, 4 semestr,

więcej podobnych podstron