werteryzm, romantyzm


Werteryzm.

Werteryzm to postawa charakteryzująca się przede wszystkim wybujałą, przesadną uczuciowością, postrzeganiem otaczającego świata przez pryzmat własnych marzeń i poezji, niezgodą na zastane konwencje obyczajowe i moralne, przy jednoczesnym braku konkretnego, zdecydowanego działania. To również głębokie poczucie bezsensu egzystencji, dążenie do samozagłady, gdyż najczęściej kulminacją działań bohatera jest samobójstwo. Nazwa została zaczerpnięta od głównego bohatera powieści "Cierpienia młodego Wertera" J. W. Goethego.

Gustaw z IV cz."Dziadów" to romantyczny bohater na miarę Wertera Goethego. Jest nieszczęśliwym, porzuconym kochankiem. Siła jego uczuć była tak wielka, że przestał istnieć dla świata, został skrzywdzony przez jego sztuczne konwenanse. Nie obchodziło go nic, poza własnym cierpieniem i wspominaniem ukochanej. Szaleństwo popchnęło go ku myślom samobójczym.

Werterowski typ bohatera był w dobie romantyzmu niesłychanie popularny. Szanującemu się romantycznemu poecie wręcz nie wypadało być szczęśliwie zakochanym. Liczyła się jedynie miłość wielka, tragiczna. Życie bywało układne, według wymogów sztuki (Zygmunt Krasiński nie mógł kochać pięknej i pełnej wdzięku Elżbiety Branickiej, ponieważ... została jego żoną).

Werteryzm - typ postawy bohatera przeżywającego rozterki filozoficzne, emocjonalne i etyczne, zwane bólem świata. Postawę cechuje pesymizm, melancholia, osamotnienie. Bohater nie może zrealizować ideałów i własnej osobowości. Doznaje zawodu w miłości - popełnia samobójstwo. Werteryzm to również moda na strój - niebieski frak, żółta kamizelka oraz biała sukienka z różowymi kokardami, sposób bycia - wybujała uczuciowość, patrzenie na rzeczywistość przez pryzmat poezji, zachwyt naturą, bunt przeciw arystokracji.

Akcja powieści epistolarnej "Cierpienia młodego Wertera" toczy się w II poł. XVIII w. w Niemczech. Młody Werter przyjechał do małego miasteczka, by załatwić sprawy spadkowe matki. W wolnych chwilach kontemplował z przyrodą. Poznał książęcego komisarza, który zaprosił go do leśniczówki. Tam poznał Lottę - urzekł go widok dziewczyny karmiącej młodsze rodzeństwo. Kolejne dni zrodziły uczucie do Lotta. Ona jednak planowała zaręczyny z Albertem. Werter postanowił wyjechać do innego miasta, pracować w poselstwie. Po kilku miesiącach dowiedział się o ślubie. Stwierdził, iż jego miłość do Lotta nie wygasła. Powrócił do miasteczka i spotykał się z nią. Czuł żal, cierpienie, popadł w depresję. Podobne uczucia targały Henrykiem - również nieszczęśliwie zakochanym w Lotcie. Werter wysyła pożegnalne listy do przyjaciela Wilhelma i do Lotty.

Romantyzm

Romantyzm jako prąd umysłowy i literacki rozwijał się w Europie od czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej (1789-1799) do końca lat czterdziestych XIX wieku, a w wielu literaturach narodowych nieco dłużej.

Fundamentalnym składnikiem romantycznego myślenia o świecie
i człowieku było zaufanie do pozarozumowych źródeł poznania, takich jak wiara,
uczucie, intuicja, moce wewnętrzne. Postawa taka wynikała zarówno z
chrześcijańskiej religijności, jak i swobodnych inspiracjach różnych filozofii
(np. panteizmu), czy też tzw. nauk tajemnych, okultyzmu, magii, doktryn
teozoficznych.
Funkcjonujący w oświeceniu podział na przyrodę żywą i
martwą, został zastąpiony inną opozycją: świata widzialnego i niewidzialnego,
materii i ducha.
Wytworzyły się postawy nacechowane heroizmem i aktywizmem,
buntem w imię idei, skrajnymi postawami religijnymi i egotycznymi lub
tragizmem, wynikającymi ze starcia dwu racji: społeczno-normatywnej i
indywidualno-progresywnej:
Werteryzm (wrażliwość, nieszczęście) - model postawy
bohatera literackiego utrwalony w literaturze końca XVIII wieku i pierwszej
ćwierci XIX wieku za sprawą “Cierpień młodego Wertera” J. W. Goethego. Cechowała
go: wybujała uczuciowość, widzenie świata przez pryzmat marzeń i poezji,
niezgoda na konwencje obyczajowe i normy moralne, której towarzyszy
pesymistyczne poczucie bezcelowości życia, wyraża się w tzw. weltschmerz,
kulminującym się najczęściej w geście samobójczym. Utwór Goethego oddziaływał
na ukształtowanie się swoistego stylu życia, a nawet na modę (żółte spodnie,
pantofle, niebieski frak - strój Wertera).
byronizm (bunt, tajemniczość) - zespół tendencji
literackich, ideowych, obyczajowych ukształtowanych za sprawą twórczości i biografii
reprezentanta angielskiego romantyzmu J. G. Byrona. Otoczony aurą skandalu,
legendą niezwykłości i tajemniczości lord stworzył w swoich dziełach podobny
typ bohatera: jednostki o nieprzeciętnej indywidualności, nieszczęśliwej,
skłóconej z otoczeniem i samotnie walczącej o prawa dla innych.
wallenrodyzm (spisek, walka nieetyczna) - postawa
człowieka, który poświęcając swe życie słusznej walce z wrogiem ojczyzny ucieka
się w swym działaniu do metod podstępu i zdrady, skądinąd moralnie nagannych.
Wzorem takiej postawy był tytułowy bohater Mickiewiczowskiego “Konrada
Wallenroda”.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Cierpienia Młodego Wertera, Romantyzm
polski-romantyzm charakterystyka wertera3 , CHARAKTERYSTYKA WERTERA Z CYTATAMI Werter był bohaterem
Cierpienia Młodego Wertera - Opracowanie, Filologia polska, II rok, Romantyzm
polski-romantyzm charakterystyka wertera2 , CHARAKTERYSTYKA WERTERA W KONTEKŚCIE DOZNAWANYCH UCZUĆ U
Koncepcja romantycznej miłości w Cierpieniach młodego Werter
! Romantyzm Werteryzm
polski-romantyzm charakterystyka wertera lotty alberta , CHARAKTERYSTYKA WERTERA ANALIZUJĄC ŹRÓDŁA J
Romantyczna miłoć i romantyczni kochankowie w wietle Cierpień młodego Wertera i Giaur, WYPRACOWANIA,
Moje serce mam ja tylko – Werter Co jest istotą romantycznej miłości
Werteryzm jako charakterystyczny zespół cech osobowościowych bohatera romantycznego, opracowania, ro
polski-romantyzm cierpienia wertera switezianka switez , ROMANTYCZNA KONCEPCJA NATURY NA PRZYKŁADZIE
Cierpienia Młodego Wertera apogeum sentymentalizmu, zapowiedź romantyzmu, powieść epistolarna
Werter i Giaur, dwaj bohaterowie romantyczni, dwie postawy wobec życia
Werter i jego romantyczna choroba
cierpienia mlodego wertera streszczenie

więcej podobnych podstron