Witamina B7
Witamina B7 to inaczej biotyna. Jej nazwa pochodzi od słowa "bios", którym początkowo nazwano biologicznie czynną substancję powodującą wzrost niektórych rodzajów drożdży. Później zresztą okazało się, że "bios" nie jest jednorodnym związkiem, a w jego skład oprócz biotyny wchodzą inne substancje, m.in. inozytol czy kwas pantotenowy. Jednak witaminę B7 nadal określa się jako biotynę.
W swojej historii nosiła ona także inne nazwy, takie jak koenzym R, czynnik ochronny X czy witamina H. To ostatnie określenie wzięło się od niemieckiego słowa "Haut" oznaczającego skórę, gdyż B7 jest uważana za witaminę wpływającą przede wszystkim na stan skóry i włosów.
Witamina B7 rozpuszcza się w wodzie, a jej nadmiar jest wydalany z moczem. Organizm potrafi także produkować jej niewielkie ilości dzięki bakteriom znajdującym się w jelicie cienkim. które wytwarzają pewne dawki tej witaminy. Tak więc zdrowa flora bakteryjna układu pokarmowego chroni nas również przed niedoborem, a zakłócenia w funkcjonowaniu tych narządów powodują awitaminozę.
Jaką pełni rolę w organizmie ???
Podobnie jak inne witaminy z grupy B bierze udział w syntezie i rozkładzie tłuszczów, aminokwasów i węglowodanów, czyli jest konieczna w przemianie materii. Odgrywa dużą rolę w przemianie glukozy, przede wszystkim w pierwszym etapie, w którym współdziała z insuliną, hormonem trzustki oraz pobudza proces przemiany glukozy powstającej w wątrobie, w której witamina ta jest magazynowana. Stabilizuje także poziom glukozy we krwi. Ze względu na udział w procesie przemiany glukozy, odpowiednia ilość witaminy B7 w organizmie ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie systemu nerwowego, na witalność, dobre samopoczucie, a także odczuwanie bólu oraz wrażliwość czuciową. B7 może być również nazywana witaminą piękności, gdyż wpływa na prawidłowy stan skóry, a także włosów i paznokci. Zapobiega łojotokowi oraz wzmożonej aktywności gruczołów łojowych.
Niedobór i nadmiar
Brak witaminy B7 zdarza się rzadko, jeśli wystąpią niedobory to m.in. pojawią się zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego, a więc depresja, apatia, wzmożona senność, stany lękowe, halucynacje, bóle mięśni, nerwowość, rozdrażnienie, lękliwość, nadwrażliwość czuciowa, cierpnięcie dłoni i stóp. Pacjent ma nudności, traci apetyt, niedokrwistość, powiększoną wątrobę. Wzrasta poziom cholesterolu we krwi. Pojawiają się zapalenia skóry, spojówek, a włosy i skóra tracą barwę. Błony śluzowe ust i gardła stają się szare.
Źródła witaminy B7 w pożywieniu
Jest ona szeroko rozpowszechniona w wielu produktach żywnościowych, jednak zawierają one jej bardzo mało. Można ją znaleźć w mleku, wątrobie, nerkach, żółtku jaj, serze, otrębach, rybach (sardynkach, łososiu), drożdżach, mięsie wieprzowym, cielęcym, drobiowym, ciemnym ryżu, kukurydzy i mące ze zbóż.
Znajduje się w owocach (arbuzach, bananach, melonach, grejpfrutach, brzoskwiniach, winogronach), warzywach (kalafiorach, burakach, cebuli, grochu, pomidorach, szpinaku, marchwi) oraz orzechach, soi, rzepaku i słonecznikach.
Jednak podobnie jak w przypadku innych witamin procesy przetwarzania i utrwalania żywności powodują obniżenie zawartości tej substancji w produktach. Ubytki witaminy B7 następują w czasie przemiału pszenicy lub kukurydzy, a także konserwowania warzyw. W konserwowanych odżywkach dla dzieci straty witaminy B7 po 6 miesiącach przechowywania dochodzą do 15%.
Witamina B7 ulega stopniowemu rozkładowi pod wpływem promieniowania UV
W suchej postaci jest dość trwała, ale w silnie kwaśnych i alkalicznych roztworach traci swoją aktywność biologiczną, szczególnie w podwyższonej temperaturze.
Współdziała z witaminami B5, B9 oraz B12.
Łagodzi objawy niedoboru witaminy B5 i cynku.
Dorota Haas-Kimel
Bibliografia:
„Zdrowie dzięki witaminom” - praca zbiorowa
„ABC witamin i minerałów” - Magdalena Szczypka i Janina Gajewska
„Ryzyko braku witamin” Andreas Jopp