prawo pozostaje w interakcji z psychiką człowieka
teorie prawne są wytworem ludzkiej psychiki
prawo wpływa na rozwój psychiczny człowieka, czyniąc go coraz lepszym. Ale prawo musi dostosować swoje instrumenty do poziomu rozwoju człowieka
A) PSYCHOLOGIZM - Prawo jest zjawiskiem psychologicznym. Istnieje w psychice jednostki.
Powinno być badane przy użyciu metod psychologicznych, głównie introspekcji.
Teorie prawne powstają przez przypisywanie obiektywnego znaczenia bytom psychicznym.
Normy prawne są rezultatem przypisywania waloru ogólnego indywidualnym przeżyciom psychicznym.
Każde przeżycie imeratywno-atrybutywne jest przeżyciem prawnym.
Normy prawne są poprzedzone normami moralnymi.
Przechodzenie od norm imperatywnych do norm-imperatywno atrybutywnych.
B) proces wzajemnego uszlachetniania się prawa i człowieka.
Prawo wpływa na psychikę człowieka. W pewnym stopniu kształtuje człowieka.
Przez wielokrotne powtarzane motywacje kształtuje prawidłowe wzory zachowań.
Uczy respektowania wszelkich norm. Sprawia, że człowiek staje się coraz lepszy. Stymuluje jego rozwój.
Z drugiej strony, żeby prawo mogło skutecznie oddziaływać musi dostarczyć odpowiednich motywacji dostosowanych do poziomu psychicznego człowieka - podmiotu prawa
Instrumenty oddziaływania prawa muszą być dostosowane do kultury społeczeństwa.
Powinny rozwijać się razem z nią.
Wraz z rozwojem społeczeństwa prawo staje się coraz łagodniejsze, ale jednocześnie coraz więcej wymaga od członków społeczeństwa, napędzając ich rozwój
Następuje proces wzajemnego uszlachetniania się prawa i człowieka.
„Coraz lepszy staje się człowiek, coraz łagodniejsze staje się prawo wobec niego”
ANTYETATYZM i PLURALIZM PRAWNY
Petrażycki krytykował państwową koncepcje prawa.
Państwo nie jest jedynym źródłem prawa i nie można prawa ograniczać do państwa.
Stanowisko takie jest konsekwencją poglądu, że każda norma imperatywno-atrybutywan jest normą prawną jest stwierdzenie, więc autor normy prawnej nie zawsze jest identyfikowalny.
Sprowadzanie prawa do państwa ogranicza pole widzenia na całokształt zjawisk prawnych.
Na całokształt zjawisk prawnych składają się również zjawiska, które powstały i powstają poza państwem, niezależnie od państwa i przed pojawieniem się państwa.
Obok prawa oficjalnego (państwowego) istnieje prawo nieoficjalne, określające zasady w danej grupie społecznej, rodzinnej, zawodowej.
W danej grupie z jednej strony zasady wyznaczane są przez prawo oficjalne przyjmowane, popierane i sankcjonowane przez członków tej grupy. Z drugiej strony - istnieje szereg norm nieoficjalnych, którym podporządkowuje się ta sama grupa.
korelatywizm uprawnień i obowiązków
Zdaniem Petrażyckiego pojęcie uprawnienia tkwiło wprost w prawie od samego początku. Wiąże się ono z samą atrybutywmo-imperatywną istotą normy prawnej.
Przez bardzo długo w historii prawa przepisy prawne uwzględniały niemal wyłącznie stronę imperatywną, akcentując obowiązek. Skorelowane z obowiązkami uprawnienia pozostawały w cieniu.
W rozwoju prawa następowało przechodzenie od norm imperatywnych do norm imperatywno-atrybutywnych..
Uprawnieniu jednej strony towarzyszy obowiązek strony drugiej. Określone uprawnienia jest skorelowane z określonym obowiązkiem.
„Uprawnienia to związane z nami, należne nam obowiązki innych osób”
prawo jest efektem przystosowania
Przystosowanie ma charakter socjocentryczny, tzn. ma na celu dobro grupy.
Pod wpływem powtarzanych wzorów zachowań kształtują się normy.
Grupa przyjmuje normy, które są dla niej pozytywne.
LEON PETRAŻYCKI strona 1 z 1
GŁÓWNE ZALOŻENIA