KULTUROWE I SPOŁECZNE ODDZIAŁYWANIE MEDIÓW

1. Kulturowe i społeczne oddziaływanie mediów

TEMAT: POJĘCIE KOMUNIKOWANIA

Rozumienie komunikowania

Lingwistyka (językoznawstwo) :

Dział nauk humanistycznych badający istotę, budowę i rozwój języka.

Socjolingwistyka:

Nauka z pogranicza socjologii i językoznawstwa

Bada rolę języka w społeczeństwie oraz związki między faktami jezykowymi a zjawiskami społecznymi, zwłaszcza między zmianami językowymi i odmianami języka a zmianami socjalnymi i grupami społecznymi

Filozoficzne:

Semiotyka:

Nauka o znakach i ich znaczeniu.

Nawet, gdy używa się tych samych słów/znaków w tych samych sytuacjach, to ich interpretacja ze strony nadawcy i odbiorcy może być odmienna-o tym mówi tzw. pułapka „przesądu prawdziwego znaczenia” / A.Richardsa /

Antropologia:

Socjologia:

Psychologiczne:

Ekonomiczne:

Nauka o zarządzaniu:

Informatyka:

Cybernetyka:

Komunikacja traktowana jest jako przepływ informacji / Griffin, Nęcki/

Claude Shannon- matematyczna teoria transmisji sygnałów, gdzie najważniejszym problemem było uzyskanie możliwie największej przepustowości przy jak najmniejszym stopniu zniekształcenia informacji.

Communicaire (łac)- „być w relacji (związku) z, uczestniczyć w, zrzeszać się z”

Definicje Społeczne:

Komunikacja interpersonalna- to psychologiczny proces, dzięki któremu jednostka przekazuje i otrzymuje informacje w bezpośrednim kontakcie z inną osobą. Jest to proces, który zachodzi nieustannie, bowiem przez cały czas swoją postawą ciała, mimiką, gestykulacją, no i wreszcie słowami przekazujemy określone informacje.

Komunikacja symboliczna- U podstaw znajduje sie koncepcja człowieka jako istoty, która potrafi tworzyć symbole i posługiwać się nimi. Zdolność tą ludzie wykorzystują do przekazywania sobie informacji z pomocą zachowań mających charakter symboliczny.

Komunikacja niewerbalna- mowa ciała, gesty

1. sygnały wrodzone, stanowiące część dziedzictwa biologicznego,
   2. sygnały wyuczone, należące do dziedzictwa kulturowego.

Komunikacja werbalna- komunikacja z użyciem języka naturalnego czyli mowy jako środka komunikacji

Komunikowanie masowe- Komunikowanie masowe jest to proces masowego tworzenia, rozpowszechniania i odbioru przekazów, podporządkowany ogólnym zasadom organizacji społecznej. Komunikowanie społeczne jest formą komunikacji społecznej, tzn. porozumiewania się za pomocą znaków, ma zatem cechy wspólne z pozostałymi formami komunikowania. Różni się jednak od nich swym zasięgiem, regularnością i ujednoliceniem oraz niezależnie od wewnętrznego zróżnicowania treści ma najbardziej systemowy charakter, tzn. rozpowszechnia spójne zespoły idei i wzorów społecznych.

Psychologia- Komunikacja interpersonalna

W tym rozumieniu komunikacja interpersonalna jest psychologicznym procesem, dzięki któremu jednostka przekazuje i otrzymuje informacje podczas kontaków z innymi. Mową, mimiką, pantomimiką i intonacją głosu, przekazujemy sobie określone informacje (Augustynek 2008).

Cechy konstytutywne komunikowania

1. Nadawca

2. Komunikat (przekaz, informacja)

3. Odbiorca

4. Kod

Ogólna definicja

Komunikowanie- to proces zachodzący między nadawcą komunikatu (informacji) oraz odbiorcą w wyniku kodowania i dekodowania znaczeń

Cechy informacji

• jest niematerialna

• jest niezużywalna

• jest odnawialna

• jest kumulowana

Ogólny model komunikowania

Kompetencja komunikacyjna nadawcy Kompetencja kom. odbiorcy

(dane, informacja, komunikat,

Kanał, kod, język, medium)

\

Intencja akcja bodziec reakcja efekt

VII Shannon, Weaver [1948]

Proces rozpoczyna źródło informacji, tworząc przekaz. W następnej fazie przekaz jest przekształcony w sygnał przez nadajnik. Ten sygnał powinien być dostosowany do kanału prowadzącego do odbiornika, a ten rekonstruuje przekaz z odebranego sygnału. I tak przekaz dociera do adresata. Sygnał jest podatny na zakłócenia (szum)

• w pierwotnym sformułowaniu odnosił się do transmisji sygnałów w układach technicznych (telefon, telegraf)

• nie ujęto zmiennych semantycznych, psychologicznych i społecznych

Nadawca - kodowanie informacji

Odbiorca - dekodowanie informacji

Nieporozumienie- różnica między sposobem kodowania a sposobem zdekodowania przekazu. Temu samemu pojęciu przypisujemy różne desygnaty.

Niezrozumienie- brak możliwości odkodowania przekazu. Nie potrafimy przypisać żadnego desygnatu do pojęcia.

Model recepcji Halla, 1980

• kluczowa kwestia: kodowanie i dekodowanie przekazu

• kodowanie jest zależne od celów nadawcy

• dekodowanie zależne od odbiorcy, który nie jest bierny i może się opierać intencjom nadawcy

Sposoby odbioru (wg Stuarta Halla):

• dekodowanie preferowane - interpretacja zgodna z oczekiwaniami nadawcy

• dekodowanie negocjowane - interpretacja jedynie częściowo zgodna z oczekiwaniami nadawcy

• dekodowanie opozycyjne - interpretacja sprzeczna z oczekiwaniami nadawcy

DESYGNAT, OZNAKA, ZNAK, SYMBOL, KOD, JĘZYK, DYSKURS

• Komunikowanie się ludzi możliwe jest dzięki znakom.

• Znakami nazywamy „byty dwoiste składające się z treści i stojącej za nią formy”.

• Znak „stoi za coś”, ale nie za rzecz, tylko za myśl o tej rzeczy.

• Umberto Eco twierdzi, że znak to coś, co umożliwia kłamanie.

• Znakiem bywa wyraz twarzy (mimika), gest, obraz, dźwięk, taniec, słowo.

• Zbiór znaków nazywamy kodem.

• Dwuklasowy zbiór znaków - tzn. składający się
  np. z wyrazów i reguł ich łączenia w większe całości - nazywamy językiem.

ZNAKI

Rodzaje znaków - ze względu na relacje między

elementem znaczącym (środkiem przekazu) i przedmiotem odniesienie

ZNAK

znak naturalny znak właściwy

oznaka (indeks) ikona symbol

związek naturalny analogia percepcyjna umowa społeczna autentyzm sztuczność

zjawiska przyrodnicze, fotografia, malarstwo figuratywne, karykatura, kubizm alfabet,

Oznaka - dwa zjawiska powiązane związkiem przyczynowo-skutkowym: jedno, wyraźniejsze (najczęściej skutek), traktowane jako oznaka drugiego, będące jego odniesieniem

Znak ikoniczny (ikona) - materialna forma znaku (element znaczący) oraz jej związek z przedmiotem odniesienie ma charakter konwencjonalny (umowny). Znak jest pod pewnymi względami „podobny” do obiektu odniesienia („przypomina” ów obiekt), a owo dostrzegane podobieństwo (pozorne, oparte na analogii percepcyjnej) wydaje się naturalną reakcją na znak.

Znak symboliczny (symbol) - zarówno materialna forma znaku, jak i jej związek z odniesieniem są całkowicie umowne, konwencjonalne.

Obraz (ikona) pokazuje rzeczywistość, słowo (symbol) ją nazywa. Podstawowym znaczeniem obrazu jest obiekt rozpoznawany bezpośrednio w akcie percepcji (poczucie autentyzmu); podstawowym znaczeniem słowa jest pojęcie zrozumiałe za pośrednictwem użytego kodu językowego (poczucie sztuczności)

KODY

Znak nie istnieje w pojedynkę, ale jako element zbioru - systemu znaków. Podstawowym zbiorem-systemem znaków jest kod. Kod porządkuje relacje między elementami znaczącymi (formą znaku) i elementami znaczonymi (treścią pojęciową). W dobrym kodzie każdemu elementowi znaczącemu odpowiada tylko jeden element znaczony, a oba są tak umiejscowione w zborze, że nie sposób ich pomylić. Zasadą porządkowania zbiory elementów znaczących i znaczonych jest system pokrewieństw (podobieństw) i dystynkcji (różnic). Pokrewieństwa świadczą o przynależności do zbioru, różnice wyróżniają element w ramach zbioru.

JĘZYK

• Język to system obejmujący dwa składniki: semantyczny, tj. zbiór znaków, czyli kod (słownik), oraz syntaktyczny tj. reguły łączenia tych znaków w większe całości (gramatyka) - zdania, teksty, przekazy.
  (M. Mrozowski, Media masowe…, Warszawa 2001, s.21)

• Język jest systemem otwartym, zawiera reguły łączenia znaków i tworzenia nowych, większych całości.

• Obok języka werbalnego istnieje pewna liczba języków niewerbalnych (np. mowa ciała).

DYSKURS

• 
  Dyskurs jest społecznym procesem tworzenia, utrwalania i rozpowszechniania systemu (struktury) znaczeń, którego poznawanie odbywa się głównie dzięki analizie elementów tego systemu, czyli tekstów oraz ich społecznego otoczenia, czyli uczestników (partnerów) komunikowania.

Denotacja, Konotacja

DENOTACJA - mniej lub bardziej rozbudowany opis cech i właściwości obiektu odniesienia (desygnatu) lub uogólniony opis klasy obiektów odniesienia (typu) (znaczenie obiektywne - identyfikacja obiektu)

KONOTACJE - treści pojęciowe i skojarzenia wyrażające emocjonalny lub wartościujący stosunek użytkownika znaku do obiektu odniesienia lub samego znaku (znak zostaje nacechowany emocjonalnie, a odniesiony do innego przedmiotu wyraża jego ocenę, np. gliniarz, suka) (znaczenia subiektywne)

Znak „obrasta” zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi konotacjami. Przy każdorazowym użyciu znaku aktualizują się tylko niektóre konotacje - w zależności od kontekstu.

DANE - INFORMACJA —WIEDZA

Dane - wg meta-teorii TOGA dane są zdefiniowane jako "to wszystko co jest/może być przetwarzane umysłowo lub komputerowo".

Mogą przyjmować takie postaci jak: znaki, mowa, wykresy i sygnały. Różne dane mogą dostarczać tę samą informację, ale jednocześnie te same dane mogą też dostarczać różnych informacji. Z drugiej strony, np. zbiory liczb czy wyrazów mogą być danymi, ale jeśli nie wiemy co reprezentują to nie są informacją.

Informacja - W ujęciu infologicznym (Bo Sundgren 1973) informacja to treść komunikatu przekazywanego za pomocą danych. Zgodnie z nim, informacja dostarcza nowego punktu widzenia w interpretowaniu wydarzeń lub obiektów; sprawia, że to, co wcześniej było niewidoczne, zostało zauważone

Wiedza - Wiedza to ogół wiarygodnych informacji o rzeczywistości wraz z umiejętnościami ich wykorzystywania. Wiedza jest pojęciem znacznie szerszym w stosunku do danych i informacji. Ma ona nadrzędną pozycję w stosunku do danych jak i informacji, choć na nich bazuje.

Dane definiuje się jako niepołączone ze sobą fakty. Poprzez informacje rozumiemy te dane, które zostały poddane kategoryzacji i klasyfikacji lub w inny sposób zostały uporządkowane. Natomiast wiedza oznacza uporządkowane i „oczyszczone” informacje. Powstaje ona dopiero po wyciągnięciu wniosków z dostępnych danych i informacji. Posiadanie bogatej wiedzy na dany temat prowadzi zaś do mądrości. 

TEMAT: POJĘCIE KOMUNIKOWANIA MASOWEGO

„Piramida komunikowania” D. Mcquail [1994]

„Komunikowanie masowe obejmuje instytucje i techniki, za pomocą których wyspecjalizowane grupy posługują się urządzeniami technologicznymi (prasą, radiem, telewizją etc.) w celu szerzenia treści symbolicznych wśród dużych, heterogenicznych i znacznie rozproszonych audytoriów.”

Morris Janovitz

Encyclopedia of Social Science 1968

Komunikowanie masowe- przekazywanie jednorodnych komunikatów symbolicznych dużej, heterogenicznej i rozproszonej publiczności przez nieliczne ośrodki nadawcze. Zasadniczą cechą jest brak bezpośredniego kontaktu.

Narzędzia komunikowania masowego:

Prasa i wydawnictwa, radio, TV, kino

Cechy:

• Jednokierunkowość- docieranie z przekazem z jednego centrum do wielu odbiorców

• Standaryzacja- normalizacja, ujednolicenie, uproszczenie

• Niesymetryczność- docieranie z przekazem od nadawcy do wielu odbiorców, a niemożliwością sytuacji odwrotnej

Internet jako medium masowe?

• Jednokierunkowość- interaktywność

W przypadku Internetu, odbiorca ma możliwość odpowiedzieć, wymienić informacje oraz być bezpośrednio połączony z centrum informacji

• Standaryzacja- personalizacja

W przypadku Internetu nie traktujemy komunikatu, czy informacji jako czegoś, co trzeba ujednolicać aby „wpasowało się” w oczekiwania wielu odbiorców.

W przypadku Internetu programy, czy strony internetowe ( ustawień, sposobu zachowania lub wyglądu) są dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkownika.

• Niesymetryczność

Dążenie do symetryczności relacji komunikacyjnej, czyli zarówno nadawca jak i odbiorca mogą dotrzeć do siebie z przekazem

WEB 2.0

potoczne określenie serwisów internetowych, powstałych po 2001, w których działaniu podstawową rolę odgrywa treść generowana przez użytkowników danego serwisu. (blogi, portale społecznościowe czy strony umożliwiające umieszczanie amatorskich filmików i muzyki)

Partycypacja- Internauta uczestniczy, a nawet tworzy. Np. portale społecznościowe takie jak facebook, nasza klasa- to internauta je tworzy, a nie właściciel.

Wymiana- wymiana informacjami pomiędzy internautami

„odbiorca”= „nadawca”

TEMAT: MEDIA A MEDIA MASOWE

POZIOM PIRAMIDY McQuaile'a	WYBRANE MEDIA (nośniki informacji)
Masowe komunikowanie społeczne (społeczeństwo) Komunikowanie organizacyjne (instytucje) K. między grupami (stowarzyszeniami) K. wewnątrz grup (stowarzyszeń) i komunikowanie interpersonalne Komunikowanie intrapersonalne	Prasa, radio, TV, kino, Internet Wewnątrzorganizacyjna prasa, radio TV (np. BIP, gazetki ścienne), Intranet Telefon, fax, listy, flagi sygnalizacyjne Ciało (krtań, język, środki gestykulacji Chemiczne i biologiczne nośniki informacji warunkujące procesy psychologiczne

„Media”= „pomiędzy” (łac.)

„Środki naturalne i wytwory człowieka, które znajdują się pomiędzy nadawcą komunikatu a jego odbiorcą i których funkcja polega na transmisji komunikatu.”

Krtań, język i narządy mowy, książka, telefon, projektor, kipu

„Media masowe”= środki masowego przekazu, mass-media, ~media

Media masowe- narzędzia komunikowania masowego. Istotą mediów masowych jest przekazywanie informacji oraz dostarczanie jej dużej liczbie odbiorców.

TEMAT: TYPOLOGIE MEDIÓW

1)

• Wzrokowe, słuchowe i wzrokowo- słuchowe

• Proste- złożone

Proste- bez udziału urządzeń i energii elektrycznej (plansze, modele, podręczniki, materiały drukowane)

Złożone- (techniczne, elektroniczne) - ich elementami są zawsze określone urządzenia i wymagają energii elektrycznej (magnetofony, radia, filmy wideo, telewizja, komputery, multimedia)

• Drukowane- elektroniczne

Drukowane- słowne, obrazowe

Elektroniczne- wizualne, dźwiękowe, audiowizualne, komputerowe

• Gorące- zimne

Gorące-zdjęcia, film

Zimne- karykatury

im większa liczba informacji w komunikacie, tym komunikat jest gorętszy

• Transmisyjne- interaktywne

Transmisyjne- proces przesyłania dowolnej wiadomości lub ogólnych danych jako przekazu określonego przez nadawcę

Interaktywne- (dwukierunkowe) użytkownicy mogą przesyłać dane i podejmować działania

• Mass media- hipermedia

Mass-media - środki społecznego komunikowania o szerokim zasięgu, czyli prasa, radio, telewizja, Internet, a w szerszym znaczeniu także książka, film, plakat. Środki masowego przekazu to element kultury masowej.

Hipermedia- jest wyjściem poza  linearne struktury umysłu ukształtowane przez kulturę druku. Przedrostek hiper- oznacza poza- lub wielowymiarowość. W kontekście systemu komputerowego hipermedialność pojmowana jest jako wyjście poza dwuwymiarowość strony tekstowej przez dodanie jej trzeciego wymiaru - głębokości. Przykładem mogą tu być hiperłącza na  stronach  internetowych, które odsyłają do tekstów znajdujących się jakby pod powierzchnią dokumentu wyjściowego, tworzących głębszą jego warstwę. One jednocześnie stanowią osłonę dla danych znajdujących się jeszcze "głębiej". Hipermedialność jest wyjściem poza  linearne struktury umysłu  ukształtowane przez kulturę druku.

• ATL- BTL

ATL- to above-the-line, czyli działania reklamowe wykorzystujące mass-media.

BTL- to below-the-line (pod linią), czyli te działania promocyjno-reklamowe, które nie wykorzystują mass-mediów. Obecnie mają więcej wspólnego z komunikacja bezpośrednią.

Do mediów btl można zaliczyć: materiały promocyjne, internet, direct mail, gadżety, telemarketing.

2)Kryterium typologiczne:

• Technologia poligraficzna (gazety, plakat)

Książka jako medium:

- technika odbijania czcionek

- zszywane strony

- wiele kopii

- towarowy charakter

- Różnorodna treść

- indywidualne wykorzystanie

- wolność druku

Gazeta:

-regularne i częste ukazywanie się

- towarowy charakter

- treść informacyjne

- funkcje publiczne

- Miejska publiczność

- relatywna wolność

• Radiofoniczna

Radio:

- bardzo duży zasięg, zakres i publiczność

- przekaz audiowizualny

- złożona technika i organizacja produkcji

- publiczny charakter i społeczna regulacja działania

- narodowy i międzynarodowy charakter przekazów

- nader różne rodzaje przekazów

• Fonograficzna (płyty, kasety)

Fonograficzna:

- Różne techniki nagrywania i odtwarzania

- niski stopień społecznej regulacji

- wysoki stopień internacjonalizacji

- młodsza publiczność

- potencjał wywrotowy

- Fragmentyzacja produkcji

- różnorodne sytuacje odbioru

• Wideofoniczna (vis, dvd)

• Kinematograficzna

Film:

- technika audiowizualna

- publiczne pokazy

- uniwersalna atrakcyjność

- dominacja fikcji narracyjnej

- międzynarodowy charakter

- społeczna kontrola

- ideologiczny charakter

• Telewizyjna ( naziemna, satelitarna, kablowa, interaktywna)

Telewizja:

- bardzo duży zasięg, zakres i publiczność

- przekaz audiowizualny

- złożona technika i organizacja produkcji

- publiczny charakter i społeczna regulacja działania

- narodowy i międzynarodowy charakter przekazów

- nader różne rodzaje przekazów

• Telematyczna (połączenie telekomunikacji i informatyki: Sieci informatyczne, VR, gry komp.)

Media telepatyczne:

- technologie oparte na procesorze lub wykorzystujące komputery

- hybrydowy charakter

- możliwość interakcji użytkowników

- funkcje zarówno prywatne i publiczne

- niski poziom regulacji

- wzajemne powiązania mediów

3)

INTERMEDIA	INTRAMEDIA
Prasa	Gazeta Wyborcza, Polityka, Wprost, Rzeczpospolita
Radio	RMF, Zet,
TV	TVP 1, TVP 2, TVN, Discovery

4)

• Publiczne

-stanowią własność Skarbu Państwa,

- publiczny środek masowego przekazu ustawowo zobowiązany jest do szerzenia tzw. społecznej misji programowej, bowiem generowanie zysków nie jest dla niego podstawowym zadaniem.

• Niepubliczne

• Komercyjne

- są własnością prywatnego kapitału

TEMAT: PARADYGMATY W ANALIZIE ODDZIAŁYWANIA MEDIÓW MASOWYCH

• Paradygmat dominujący (Co myśleć albo co robić?) P.Lazarsfeld, E. Katz

• Paradygmat techniczny (Jak myśleć?) McLuhan, Innis, Eisenstein, D. De Kerckhove

• Paradygmat instytucjonalny (O czym myśleć? ) McCombs, D.Show

• Paradygmat krytyczny ( Czego nie myśleć?) J.Habermas, Szkoła Frankfurcka, Chomsky N., Baudrillard J.

PARADYGMAT DOMINUJĄCY

• Liberalno- pluralistyczny ideał dobrego społeczeństwa

• Perspektywa funkcjonalistyczna

• Linearny model transmisji przekazów

• Siła mediów modyfikowana przez wpływ osobowy

• Badania ilościowe i analiza zmiennych

Opiera się na wizji społeczeństwa uznającej za normalne, dobre społeczeństwo

- współczesne społ. Demokratyczne (wolne wybory, reprezentacja polityczna)

- liberalne (świeckie, wolnorynkowe, indywidualistyczne)

- pluralistyczne ( istnieje zinstytucjonalizowa konkurencja między partiami i grupami interesu)

- ustabilizowane ( pokojowe, zintegrowane, sprawiedliwe)

H.Lasswell, K.Lewin, P. Lazarsfeld, E.Katz

PARADYGMAT KRYTYCZNY

• Krytyka paradygmatu dominującego

• Podejście „pojmujące” (verstehende)

• Instytucjonalne i ideologiczne uwarunkowania mediów

• Perspektywa lewicowa i postmodernistyczna

• Źródła: „Szkoła Frankfurcka”

• Badania jakościowe i etnograficzne

Szkoła Frankfurcka

Przedstawiciele:

Max Horkheimer (1895- 1973)

Theodor Adorno (1903- 1969)

Inspiracją dla szkoły frankfurckiej były poglądy K. Marksa i na nich bazowano. Na jego podstawie analizowali i jednocześnie krytykowali współczesną kulturę masową. Byli przeciwni profetyzmowi, autorytaryzmowi i totalitaryzmowi.

Max Horkheimer - krytyczna teoria jest o charakterze aktywnym w stosunku do świadomości społeczeństwa. Ta krytyczna analiza społeczeństwa jest jego składnikiem. Obecnie społeczeństwo a także kultura masowa są zniewoleniem dla jednostki (człowieka). Celem tej teorii jest doprowadzenie do sprawiedliwości i wolności. Krytyka ta jest spuścizną po oświeceniu i jednocześnie jego przezwyciężeniem. Hasłem krytycznej teorii jest wolność i indywidualność człowieka, a także usunięcia rozgraniczenia między rozumem a rzeczywistością.

Theodor Adorno- nie ma punktu wyjścia do tworzenia filozoficznego systemu. Adorno uważał, że istnieje tylko negacja. Negatywna dialektyka to protest w stosunku do opisów oraz metod ubiegających się do ogólności systemu, a także ich ujawnienia. Dialektyka negacji to metoda poznania istoty rzeczy, to znaczy tego co jest dla nich charakterystyczne oraz niepowtarzalne. To metoda ciągłej negacji i szukania odmienności. Negatywna dialektyka broni jednostki, jej rozumu oraz myślenia, co ma przedstawić to, jak zgrać ze sobą naturę i współczesną filozofię. Nie zgadzała się z idealizmem i marksizmem. Chciała przez to przedstawić krytykę bezpojęciową. Według Adorno filozofia powinna uczyć jak żyć, co byłoby jej praktyczną rolą.

Horkheimer M., Adorno T., Dialektyka Oświecenia 1947

Autorzy ujmują oświecenie jako postęp myśli oraz rozumu, który ma pomóc człowiekowi zapanować nad jego światem, innymi słowy człowiek ma stać się panem swojego losu, a nie bierną jednostką uwarunkowaną od mitów go otaczających.

Chodzi tutaj o to, iż człowiek musiał zrozumieć błędność mitów, dopiero dojrzewając mógł odnaleźć swoje własne „ja” w tym całym chaosie i wtedy mogła dokonać się przemiana filozofii z teoretycznej na praktyczną, użyteczną - służącą do panowania nad tym czego człowiek bał się przez wieki, czyli przyrody. Jednak pojawiła się jeszcze jedna kwestia, im większa była możliwość panowania nad światem
i postęp, tym bardziej człowiek zatracał się w tym wszystkim i jego myślenie zaczynało się kierować w odwrotnym kierunku, tutaj jest cały kruczek filozofii oświecenia, żeby czymś rządzić trzeba to rozumieć, wcześniej nie wymagano tak dużej analizy świata, aby w nim funkcjonować, po prostu człowiek był podporządkowany. Reasumując oświecenie wzmocniło pozycję człowieka nad resztą świata, jednak nie wyjaśniając wszystkiego, również mogło doprowadzić do odrzucenia przez człowieka wolności umysłu, tym samym cofając go do sfery „czarów”.

WSPÓŁCZESNA PERSPEKTYWA KRYTYCZNA

• Habermas J.- kolonizacja „świata życia” przez „system”

Świat życia (świat codzienny, przeżywany) to coś, czego nie poddaje się wątpliwości i co jest wspólne wszystkim członkom danej wspólnoty komunikacyjnej. „ Świat życia ogranicza sytuację działania na modłę kontekstu, który się rozumie, ale o którym się nie mówi. Komponenty „świata życie to”: kultura, społeczeństwo, osobowość.

Drugim aspektem bytu społecznego jest system.

System- uporządkowany zbiór elementów, przejawiających tendencję do utrzymania aktualnego zasobu i stanu struktur . Na system składają się państwo oraz gospodarka, a ich wyrazem jest działanie instrumentalne.

W społecznościach tradycyjnych „ świat życia” i system stanowiły jedno.

Dopiero w wyniku odczarowania świata dokonał się ich rozdział. Wraz z postępem procesu modernizacji system uzależnił się od tego stopnia , że wkroczył w obszar świata życia, dokonując tym samym kolonizacji.

Interakcja społeczna odbywa się , za pomocą takich uogólnionych wartości instrumentalnych jak pieniądz i władza, wypierając tym samym rozum jako medium koordynacji działań. Wskutek tego dochodzi do „kolonizacji świata życia”

• Debord G. ('69, '88)- „Społeczeństwo spektaklu”

• "Społeczeństwo spektaklu" to czysty ekstrakt filozoficznej teorii zorientowanej na uchwycenie prawdy o otaczającym nas świecie.

• „Spektakl oznacza moment, w którym towar całkowicie opanował życie społeczne. Odniesienie do towaru staje się nie tylko zauważalne, ale nie widać nic poza nim: świat staje się tym, co widzimy. Reguły współczesnej produkcji panują coraz silniej i w coraz większej ilości obszarów życia społecznego” (1998: 42).

• Nigdzie nie ujawnia swej przemożnej siły tak jaskrawo jak w konsumpcyjnej wolności kupowania. Wolności zredukowanej do wyboru między towarami podsuwanymi przez reklamę, promocje, mody, przeceny i inne mechanizmy rynkowego przymusu.

• całkowita bierność konsumenta, manipulacja jego potrzebami i rozdzielenie, które dotyczy zarówno stosunku jednostki do otaczającej ją rzeczywistości, jak i do samej siebie.

• Tożsamość konsumenta jest spektakularna - biernie wybrana z dostępnej właśnie oferty stylów życia, ubierania się, jedzenia, uprawiania seksu, spędzania wakacji...

SPEKTAKL to społeczeństwo, jest materialnym wyrazem oddzielenia i oddalenia się człowieka od człowieka.
-    To fałszywa świadomość czasu, alienacja,
-    Sztuczne doznania zamiast prawdziwych,
-    Proces izolowania ludzi,
-    Tworzy iluzje i sam nią jest,
-    Zacieranie w kulturze wszelkich śladów historii, rozpad komunikacji,
-    „Rzeczywistość czasu wyparła jego reklama”,

• Baudrillard J. ('81)- „Simulacrum” - „kopia bez oryginału”

„Simulacrum”, czyli obraz, który nie ma jakiegokolwiek związku z rzeczywistością. Baudrillard twierdzi, że żyjemy w epoce simulacrum, w której rzeczywistość została wchłonięta przez jej własne przedstawienie. W epoce, w której prawda, referencja albo przyczyna obiektywna przestały istnieć. Według filozofa nie postrzegamy już rzeczywistości, tylko symulację, która nie poprzedza już, jak kiedyś działania, lecz to działanie po prostu zastępuje. Baudrillard w następujący sposób widzi kolejne fazy rozwoju obrazu:

• obraz jest odbiciem głębszej rzeczywistości

• przesłania i wynaturza głębszą rzeczywistość

• przesłania brak głębszej rzeczywistości

• nie ma związku z jakąkolwiek rzeczywistością: jest swoim własnym simulacrum

Simulacrum stało się więc w opinii Baudrillarda jedną z najważniejszych kategorii naszej kultury. Media prowadzą do unieważnienia realności i do przyspieszenia obiegu informacji.

• Postman N. ('85)- „Zabawić się na śmierć”

telewizja wprowadza wszędzie myślenie rozrywkowe — powierzchowne, płytkie, w którym nie ma miejsca na prawdziwą dyskusję, kulturę, religię,

Przekaz za pomocą obrazu apeluje nie do rozumu, ale do emocji. Telewizja zastępuje więc racjonalny dyskurs wszechogarniającą rozrywką. Czyniąc z rozrywki „naturalny format”, który wykorzystuje do przedstawiania wielkich problemów, telewizja w efekcie degraduje je do roli rozrywki. Taka banalizacja i trywializacja poważnego dyskursu (politycznego, dziennikarskiego, religijnego, edukacyjnego) to znak epoki.

• Eisenberg R. („Phone Call” 02/1980)- „Infotainment”

Infotainment - odmiana informacji - połączenie informacji z rozrywką. Nie tylko informuje o otaczającej rzeczywistości, ale bawi, nawet szokuje. Jest wynikiem komercjalizacji mediów, traktowanych jako towar, a także tzw. KREACYJNEGO DZIENNIKARSTWA. Często towarzyszy mu zdjęcie, rysunek, zabawna ilustracja filmowa itp.

W druku po raz pierwszy posłużył się nim Ron Eisenberg w periodyku "Phone Call" (luty 1980)

• Martin&Schumann (20%/ 80%)

W nadchodzącym stuleciu obowiązywać będzie formuła 20:80. Co ona oznacza? To mianowicie, że 20% społeczeństwa będzie w stanie wytworzyć dobra i usługi potrzebne dla zaspokojenia potrzeb całej populacji. Te 20 proc. będzie mieć pracę i będzie prowadzić aktywne życie. A 80% zostanie bez pracy.- powodem jest globalizacja.

• Noam Chomsky Edward Herman (model propagandy 1988)

Model ten zakłada tendencję systemowo-uwarunkowanego odchylenia w obiektywności niepaństwowych środków masowego przekazu, którą wyjaśnia na podstawie uwarunkowań ekonomicznych.

Zaproponowany model sugeruje, że informacje w mediach "prywatnych" są filtrowane, chociaż poprzez filtry inne niż w mediach rządowych.

PARADYGMAT INSTYTUCJONALNY

(nazywany jest również paradygmatem politycznym lub poznawczym)

 

Wywodzi się on przede wszystkim z uczelni i instytutów kształcących dziennikarzy. Paradygmat ten kładzie nacisk na proces przekazywania informacji przez środki masowego przekazu w ramach systemu politycznego. Zwolennicy tego paradygmatu krytykują paradygmat dominujący m.in. za to, że: traktują media masowe jako narzędzie perswazji, a nie jako źródło informacji w sferze publicznej; czy sprowadzają rolę mediów do wpływu na wyniki wyborów; albo nie doceniają siły oddziaływania środków masowego przekazu na politykę; Zwolennicy paradygmatu instytucjonalnego postrzegają politykę nie jako zespół zachowań zbiorowych, ale jako instytucję, jako zespół norm, ról, form organizacyjnych i koncentrują swoją uwagę na interakcjach między elementami tej instytucji. Reprezentanci tego paradygmatu, to twórcy teorii porządku dziennego (agenda- setting) - M. McCombs i D. Show. Oni reprezentują pogląd, że media sugerują odbiorcom, o czym mają myśleć.

PARADYGMAT TECHNOLOGICZNY

koncentracja wokół podstawowych cech dominującego w danej epoce środka masowego przekazu i pokazanie, w jaki sposób wpływa on na ład społeczny

-w mniejszym stopniu przyciąga uwagę badaczy
- MCLUHAN przedstawiciel determinizmu technicznego
- zwolennicy tego podejścia koncentrują swe rozważanie wokół podstawowych cech dominujących w dawnej epoce środka masowego przekazu i wskazują w jaki sposób wpływa on na ład społeczny
- uważają że media masowe mogą sugerować społeczeństwu jak myśleć i jak porządkować rzeczywistość
- każdy nowy środek masowego przekazu ma określony wpływ na ład społeczny -determinizm techniczny

INIS(1950) - wpływ papirusu na rozwój starożytnego Egiptu i pisma na rozwój Imperium Rzymskiego , niemożliwy rozwój bez komunikacji

twórca szkoły „determinizm technologiczny”,

spopularyzował telewizje. Podzieli rozwój cywilizacji ludzkiej na dominujące medium. Uznał ze rozwój cywilizacji rozpoczyna się od okresu Mezopotamii „tabliczki klinowe”.

-Era Gutenberga gdzie możliwe stało się drukowanie różnych tekstów. Uważał ze druk spowodował fale zmian w gospodarce i ekonomii.

-Epoka celuloidu - pojawia się kino, możliwość obejrzenia obrazów na taśmie. -Epoka elektryczności - wszystkie media zasilane prądem. Uznał ta epokę za epokę nowego sprawowania władzy.

Wprowadził BIAS - przechylenie ku jednemu sposobowi komunikowania się.

Zaproponował 2 modele społeczne.:

1.SPOLECZNESTWO CZASU posługuje się komunikatem oralnym tzn. mowa. Jest społeczeństwem teokratycznym - władza boska. Wszystko wydaje się niezmienne, ograniczone, terytorialne. Człowiek jest częścią grupy. Nie istnieją potrzeby jednostki najważniejszą relacją społeczeństwo-Bóg.

2.SPOLECZENSTWO PRZESTRZENI- posługuje się komunikatem wizualnym tzn. pismem. Jest imperium w którym rządzi władca świecki. Społeczeństwo jest bardzo dynamiczne, zachodzą ciągłe zmiany, ulepszanie tego co jest teraz. Człowiek ma prawo do własnych ambicji.

EISENSTEIN(1979) - w jakim stopniu druk zrewolucjonizował naukę i kulturę renesansu, jak upowszechnienie czytania i przekłady Biblii przyspieszyły reformację

CAREY ( 1983) - telegraf a rozwój ogólno amerykańskiego rynku

BENIGER(1986) - masowy rozwój prasy oderwał jednostki od społ. lokalnych i regionalnych i powiązał je w społ. narodowe. Oraz ogromny wpływ radia na sposób sprawowania władzy w USA. Zwiększenie zakresu władzy prezydenta. W Polsce nie byłoby unarodowienia chłopstwa bez prasy.

-kładą nacisk na technikę jako czynnik sprawczy wszelkich przeobrażeń społecznych a rozwój środków masowego komunikowanie łączą z rozwojem społ.

-„mass media ułatwiają dyfuzję, równoczesność, dokładność, powtarzalność przekazów, dzięki czemu może osiągnąć określone efekty - rozwój polityczny, nauki, oświata.”

-głębsza refleksja nie tylko nad wpływem mediów masowych na opinię jednostek ale także ich wpływ na organizację społeczną.

A.TOFFLER

Cała historię ludzkości rozpatruje on w kontekście trzech następujących po sobie fal technologicznych:

• pierwsza fala - agrarna - związana była zdaniem Tofflera z pojawianiem się około 10 000 lat temu wynalazkami i umiejętnościami związanymi z rolnictwem i upowszechnieniem osiadłego trybu życia

• druga fala - przemysłowa to związane z wynalazkiem druku i maszyny parowej pojawienie się industrializmu; wzbierająca około 300 lat temu fala przyniosła wytwarzanie stali, elektryczność, nowe środki transportu i masowej komunikacji, standaryzację i uniformizację

• trzecia fala - doświadczana zdaniem Tofflera obecnie, związana jest bezpośrednio z powstaniem nowych technologii umożliwiających nieograniczoną komunikację między jednostkami dzięki rozwojowi usług i odejściu od masowej produkcji; trzecia fala jest jedynie w początkowej fazie i spotyka opór obrońców drugiej fali

Najważniejsze w teorii Tofflera jest teza o nachodzeniu na siebie różnych form i faz cywilizacyjnych. Wg niego Zjawisko to przybiera na sile zwłaszcza w ostatnim półwieczu, kiedy to nastąpiło ogromne przyśpieszenie rozwoju technologicznego przy jednoczesnej globalizacji i wciągnięciu niemal wszystkich krajów w wir gospodarki światowej.

Wnioskiem, jaki wyciąga Toffler z tezy o nakładających się na siebie falach cywilizacyjnych jest nieprzewidywalność procesów historycznych. Przewidywanie takie jest możliwe w ramach jednej, określonej fali, wszelkie przewidywania natomiast tracą na wartości gdy występują zderzające się różne fale i żadna nad innymi nie góruje. W obliczu takich zmian tracą na wartości zastane podziały na prawicę, lewicę, konserwatyzm, reakcję czy awangardę.

D.KERCKOVE- uważa on, że społeczeństwa są różnie zorganizowane bo posługują się różnymi sposobami zapisywania informacji.

1.Kultura całościowa- czepianie się szczegółów, analizowanie

2.Kultury kontekstowe - traktują fragmenty rzeczywistości całościowo.

MARSHAL MCLUHAN
- kanadyjski uczony jest najbardziej znanym przedstawicielem determinizmu technicznego
- środki masowego przekazu determinuzują społecznego indywidualne
- podzielił dzieje ludzkości na cztery epoki w oparciu o kryterium jakim był dominujący w danej epoce środek komunikacji
-wiek plemienny
-wiek pisma
-wiek druku
- wiek elektroniczny
przejścia z jednej epoki do drugiej to nie ewolucja ale skok, nigdy nie było stopniowe
epoka plemienna - dominował zmysł słuchu, ludzie nastawieni na odbiór bodźców docierających przez słuch, życie samotne zupełnie niemożliwe

epoka pisma - pismo pozwala człowiekowi na alienacje czyni go niezależnym od plemienia

epoka druku - upowszechnienie epoki pisma na epokę druku, np. zmienia się cena książki
epoka elektroniczna - przywróciła człowieka do epoki plemiennej , czyni on świat globalna wioską

Tabela 5. Cechy teorii H. innisa i M. McLuhana (porównanie)

	Harold A. Innis		Marshall McLuhan
KONTEKST
Epoka	Lata pięćdziesiąte - czas badań i rozważań nad problemem prze­trwania demokracji	Lata sześćdziesiąte, odznaczające się euforią konsumpcji i fascynacją me­diami
Dyscyplina naukowa reprezentowana przez badacza	Ekonomia polityczna	Literatura angielska, psychologia po­pularna
Instytucja macierzysta badacza	Uniwersytet	Uniwersytet
Problematyka	Jak obronić demokrację?	Co tworzy świat współczesny
ISTOTA TEORII
Organizacja społeczna	Wszystkie formy społeczne konstytuowane są przez oddziaływa­nie mediów i walkę interesów klas posiadających władzę	Etapami rozwoju organizacji ludzkie­ są: plemię-państwo narodowe globalna wioska
Perspektywa ludzka	Media kreują określoną perspekty­wę odpowiadającą danej formie społecznej	Odmienne percepcje jednostki żyjącej we wspólnocie plemiennej, izolowanej (epoka mechaniczna). Żyjącej w erze elektronicznej
Media	Zasoby komunikowania zoriento­wane według władzy czasu i prze­strzeni	Zimne i gorące
Władza	Jako główny organizator społecz­ny	Przechwytywana na poziomie global­nego i kulturowego oddziaływania Mediów
Strategie teoretyczne	Analiza ekonomiczno-historyczna przy powoływaniu się na doku­menty oryginalne	Spekulacja oparta na wiedzy z zakresu literatury i psychologii
Główny akcent teorii	Monopol wiedzy	Środek przekazu jest przekazem

Źródło: jak w tab. l

zimne i gorące? Dlaczego radio jest gorące, a telewizja zimna? Skoro medium o charakterze zimnym wymaga wysokiego stopnia zaangażowania w przekaz, dlaczego zalicza on do tej kategorii telewizję, czyli środek, który nie wymaga dużej wyobraźni od odbiorcy. W przypadku radia, słuchacz musi „dopowiedzieć" sobie to, czego nie może zobaczyć, dotknąć, powąchać. P. Attallah stawia tezę. iż może być prawdziwe zjawisko, które polega na przemianie medium zimnego w gorące przez wprowadzenie modyfikacji technicznych zmieniających jego cha­rakter⁵⁸. Jeżeli przyjęlibyśmy takie założenie, wówczas także moglibyśmy skło- nić się ku interpretacji tej kwestii przez McLuhana, dla którego telewizja mogła być zimna. Dzisiaj raczej postrzegamy ją w kategoriach medium gorącego, które pozostawia bardzo mało miejsca dla inicjatywy odbiorcy.

Inis - 1950 - papirus / ogromny wpływ na cywilizacje Egiptu i Rzymu
Eisenstein 1979 - druk / zrewolucjonizował renesansową Europę, upowszechnienie czytania, pismo, przekłady Bibli
Carey 1983 - telegraf / wykształcił i ukształtował amerykański rynek
Beniger 1986 - prasa / jej rozwój sprawił że społeczności lokalne tworzą narodowe, radio wpływa na sposób sprawowania władzy i siły prezydenta
Technika czynnikiem przeobrażeń społecznych, wpływa na organizacje społeczne poprzez ludzi występujących w nich. Media wpływają na rozwój polityczny, gospodarczy i naukowy, oświaty, kultury kościoła itd.
McLUHAN Media determinują życie społeczne i indywidualne „globalna wioska”

De Kerckhove- Jak rozwój Internetu wpływa na świadomość społeczną?

DETERMINIZM TECHNOLOGICZNY

• „Globalna wioska”- McLuhan 1964

termin wprowadzony w 1962 przez Marshalla McLuhana w jego książce The Gutenberg Galaxy (Galaktyka Gutenberga), opisujący trend, w którym masowe media elektroniczne obalają bariery czasowe i przestrzenne, umożliwiając ludziom komunikację na masową skalę. W tym sensie glob staje się wioską za sprawą elektronicznych mediów.

• „Społeczeństwo informacyjne”- Umesamo 1963/ Koyama 1968, Martin i Butler 1981

[cywilizacja niewidoczna]

tym terminem określa się społeczeństwo, w którym towarem staje się informacja traktowana jako szczególne dobro niematerialne, równoważne lub cenniejsze nawet od dóbr materialnych. Przewiduje się rozwój usług związanych z 3P (przechowywanie, przesyłanie, przetwarzanie informacji).

Termin został wprowadzony w 1963 roku przez Japończyka T. Umeso w artykule o teorii ewolucji społeczeństwa opartego na technologiach informatycznych, a spopularyzowany przez K. Koyama w 1968 roku w rozprawie pt. "Wprowadzenie do Teorii Informacji"

• „Społeczeństwo postmodernistyczne” Etzoni 1968

Społeczeństwo postmodernistyczne , powstające pod silnym wpływem globalizacji.

Postmodernizm jest odejściem od ideologii politycznej, odejściem od wszelkiej utopii, objawem utraty wiary w bogów nauki i rozumu. Koniec stulecia jest czasem relaksu , hedonizmu i indywidualizmu, życia chwilą.

Aspekty postmodernizmu odrzucają szacunek dla tradycji, natomiast poszukują nowości i innowacji, chwilowej radości, euforii, nostalgii, niekonsekwencji

• „Społeczeństwo skomputeryzowane” Martin i Norman 1970

• „Era technotroniczna” Brzeziński 1970

• „Wiek informacji” Helvey 1971

• „Trzecia fala” Toffler

Trzecia fala gwałtownie poszerzyła zasób informacji obiegających świat. Rewolucja komputerowa, rozmnożenie satelitów, gwałtowny rozwój kopiarek, magnetowidów kasetowych, sieci elektronicznych, baz danych, faksów, TV kablowej, satelitów radiowo- telewizyjnych oraz dziesiątek innych technologii posługiwania się informacją.

Świat wszedł w erę automatyzacji, która obejmowała swoim zasięgiem nie tylko procesy energo-materialne,

ale także procesy informacyjno-decyzyjne.

Pojawiło się nowe zjawisko społeczne

• mechanizacja i automatyzacja sterowania i zarządzania.

• „Epoka simulacrum” Baudrillard 1981

Współczena….. tam wcześniej o nim jest!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Symulacja w prostej linii prowadzi do wytworzenia hiperrzeczywistości, czyli do rzeczywistości bardziej rzeczywistej niż sama rzeczywistość. Media oferują nam piękno piękniejsze od piękna oraz prawdę prawdziwszą od prawdy. Baudrillard twierdzi, że nie ma rzeczywistości, ale nie ma tu na myśli tego, że żyjemy wyłącznie w świecie fantazji. Twierdzi tylko, że nie sposób już dotrzeć do rzeczywistości niezapośredniczonej. Baudrillard mówi, że to nie rzeczywistość znikła, to znikła różnica między tym co rzeczywiste a tym co symulowane. Nasze zmysły nie są już w stanie odróżnić wyobrażenia (czy przedstawienia) od rzeczy samej w sobie, obrazu od simulacrum.
W hiperrzeczywistości odbiorca nie funkcjonuje już jako całość. Skoro przekaz jest poszatkowany, rozdrobniony i przyspieszony, również odbiorca musi ulec fragmentaryzacji. Ludzka podmiotowość w świecie hiperrzeczywistości zyskuje wymiar

• „Społeczeństwo sieciowe” Castells 1996

• „Zbiorowy umysł”, „inteligencja otwarta” De Kerckhove 1997

TEMAT: KONCEPCJE ODDZIAŁYWANIA MEDIÓW MASOWYCH

1. Koncepcja „wszechmocy mediów” (~1920-40)

• Człowiek kształtuje się przez media

• Media kształtują obrazy w naszych głowach

(model wpływu bezpośredniego H. Lasswella, W.Bidelle`a, S.Tchakhotine`a („magiczny pocisk”) s.41-42

KONCEPCJA MEDIÓW TOTALNYCH

Ogólny model transmisji

Model wpływu Lasswella [1948]

Jak marsjanie uprawomocnili koncepcję wszechmocnych mediów?

(Czyli jak media manipulują ludźmi)

• „Najazd z Marsa” słuchowisko Orsona Wellesa, adaptacja „Wojny Światów” H.G. Wellsa 30 X 1938 w USA

• Oraz Ekwador 1939 panika i późniejsze rozruchy po wykryciu mistyfikacji- które doprowadziły do spalenia radiostacji i śmierci 21 osób

2. Koncepcje pośredniej komunikacji (~1940-1970)

• Zaprzeczanie koncepcji „wszechmocy mediów”

• Media posiadają na nas wpływ, ale też inne czynniki (środowisko, społeczeństwo itd.)- media są tylko jednym z czynników

(model ograniczonego wpływu oddziaływania mediów (P.Lazarsfeld, E.Katz), koncepcja minimalnego wpływu mediów J.Klappera s.45 i 46?

KONCEPCAJ OGRANICZONEGO WPŁYWU (pośredniej komunikacji)

Model dwustopniowego przepływu informacji [Katz, Lazarsfeld 1955]

Model „selekcjonerów” K.Lewin [1947] i White'a [1961] (“gate keepers”)

Selekcjonerzy:

1 2

White [1961]

Gates

N1 N21

N2

N3

N4 N31

N- źródło

N1,2,3,4- wiadomość

M- odbiorcy

N1, N4- odrzucenie wiadomości

N21, N21 - wybór

3. Koncepcja negocjowanego wpływu mediów (~1970-…)

• Jak media kształtują odbiorcę, tak i odbiorca kształtuje media

(„Spirala milczenia” (Noelle- Neumann 1974, 1984, 1991), hipoteza

„Agenda- Setting (M.Mc Combs i D.Show 1972), hipoteza

“Knowledge gap” (Tichenor, Donohue, Olien 1970) s.48 I 49

Określa języka przekaźnika

orientacje i oczekiwania poznaw-
orientacje i oczekiwania poznawcze, cze ekspresyjne, wartościujące ekspresyjne, wartościujące

Społeczne usytuowanie Społeczne usytuowanie

Nadawcy nadawcy

Określa sytuację przekaźnika

Model recepcji informacji Stuart Hall [1980]

Nadawca: Odbiorca:

Kodowanie Dekodowanie opozycyjne

(preferowane) lub dekodowanie negocjacyjne

Lub dekodowanie preferowane

• Hipoteza „Agenda-Sitting”

(M. Mc Combs i D.Show 1972)

„Agenda- Sitting”- czyli ustalenie „porządku dziennego” tzn. przypuszczenie, że rola społeczna środków komunikowania masowego polega głównie na tym, że wyznaczają one hierarchię aktualnych tematów, a więc jakby porządek dzienny rozmów i myśli.

• „Spirala milczenia” (E.Noelle- Neumann)

„Przekonanie jednostki o cechach dominującej opinii większości, wpływa na ekspresję opinii tej jednostki”

UWAGI DO SPIRALI MILCZENIA

• Jednostki mogę źle rozpoznawać klimat opinii (Tichenor, Wackman 1973)

• Teoria spirali milczenia ignoruje pozytywne wzmocnienia (nagrody) za upublicznianie swojego stanowiska (Salmon i Kline 1985)

• Sama chęć wypowiedzi nie zawsze prowadzić musi do rzeczywistej ekspresji opinii (Petric, Pinter 2001)

• Chęć wypowiedzi może być ograniczona dostępem do środków masowego przekazu

Ludzie ukrywają swe poglądy, gdy czują , że są w mniejszości, a chętniej mówią to, co sądzą, iż ma za sobą większość.

• Hipoteza „Knowledge gap” [Tichoner, Donohue, Olien (1970)]

czyli Różnica wiedzy

„W miarę jak ilość informacji, którymi media masowe zalewają społeczeństwa, wzrasta, odłamy ludności o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym przejawiają tendencję do przyswajania tych informacji w szybszym tempie niż odłamy o niższym statusie społeczno-ekonomicznym, tak iż luka w zakresie wiedzy miedzy tymi odłamami raczej się zwiększa niż maleje”

Nadawca

kodowanie

PRZEKAZ

DEKODOWANIE

Odbiorca

Źródło (nadawca)

Nadajnik (medium, kanał)

Kanał

Odbiornik

Adresat (przekaz)

Sygnał nadany

Sygnał odebrany

Szum informacyjny

Źródło zakłóceń

NADAWCA

PRZEKAZ

ODBIORCA

BODZIEC

PRZEKAZ

REAKCJA

KTO?

CO?

JAKIM MEDIUM?

DO KOGO?

Z JAKIM SKUTKIEM?

ANALIZA NADAWCY

ANALIZA TREŚCI

ANALIZA AUDYTORIUM

ANALIZA EFEKTÓW

NADAWCA

PRZEKAZ

KANAŁ

PRZYWÓDCA OPINII

ODBIORCA

ODBIORCA

ODBIORCA

ODBIORCA

ODBIORCA

ODBIORCA

ODBIORCA

ODBIORCA

ODBIORCA

jednostki

jednostki

jednostki

jednostki

Jednostka kluczowa

Wiadomości

N

N1

N4

M

KULTURA

MOTYWACJA

EFEKT

NADAWCA

PRZEKAŹNIK

PUBLICZNOŚĆ

STRUKTURA SPOŁECZNA

KULTURA

---