systemy pedagogiczne opracowanie na egzamin


  1. GENEZA I STRUKTURA WIEDZY PEDAGOGICZNEJ

Struktura pedagogiki:
I kryterium - podstawowe dyscypliny naukowe w ramach pedagogiki:

II kryterium - szczegółowe dyscypliny pedagogiczne wyznaczone linią rozwoju człowieka:

III kryterium - dyscypliny odpowiadające głównym obszarom działalności człowieka:

IV kryterium - dyscypliny pomocnicze i z pogranicza:

Geneza pedagogiki:

Pedagogika jako forma opieki nad młodym pokoleniem istnieje od początków ludzkości. Pedagogika jako wychowanie również istnieje od zawsze. Termin pochodzi od grec. wyrazu `paidagogos' - prowadzący chłopca. Paidagogos był niewolnikiem w starożytnej Grecji. Odprowadzali oni chłopców wolnych obywateli greckich na miejsce ćwiczeń fizycznych zwanych palestrą. Nazwa pedagogiki jako nauki pochodzi od słowa `paideia`.

3. SYSTEM - ROZUMIENIE POJĘCIA
SYSTEM - zbiór elementów oraz związków i zależności m.in. tworzący określoną całość w charakterze statycznym lub dynamicznym.

SYSTEM - zespół norm i sposobów działania, regulujących jakąś dziedzinę życia.

SYSTEM - uporządkowany zespół zdań, które łączy ze sobą stosunek logicznego wynikania.


4. DZIESIĘCIOŚCIAN ZBIGNIEWA KWIECIŃSKIEGO

Jest to całościowe spojrzenie na edukację i wybór tych problemów i procesów, które mają największy wpływ na edukację od strony jednostki. Do tych problemów edukacja lisi się odnieść, jeżeli tego nie uczyni skutki mogą być opłakane. Pierwsze sześć wymiarów znajduje się na zewnątrz jednostki, pozostałe dotyczą jej wewnętrznej sfery.

1. Globalizacja - dotyczy zagadnień obejmujących swym zasięgiem wszystkich mieszkańców Ziemi, w tym np. ochrony środowiska.

2. Etatyzacja - kategoria typu państwo - jego suwerenność, ustrój, urządzenie, sojusznicy, przeciwnicy tym problematyka: edukacja a państwo, zależności państwowe konieczne i mniej konieczne.

3. Nacjonalizacja - tradycja, swoistość kulturowa, więzi, odrębność narodu

4. Kolektywizacja - wtórna socjalizacja, istnienie w grupach społecznych, w tym polityczność związana z przynależnością do danej grupy społecznej.

5. Polityzacja, profesjonalizacja i biurokratyzacja - profesjonalizm zawodowy, odpowiedzialność, organizacja i instytucje.

6. Socjalizacja pierwotna - uspołecznienie pierwotne, rodzina i społeczność lokalna (w sensie mikro).

7. Inkulturacja i personalizacja - wchodzenie w kulturę, dostęp do wartości ogólnoludzkich.

8. Wychowanie i jurydyfikacja - wprowadzanie w prawo, uświadamianie, co czyni człowieka obywatelem danego kraju, uczestnikiem w systemie prawnym.

9. Kształcenie i humanizacja - stawanie się coraz bardziej osobą ludzką, również w wymiarze duchowym.

10. Hominizacja (biologiczność) - stawanie się człowiekiem w sensie rozwoju biologicznego.

W edukacji chodzi o to, by żaden z wymienionych elementów nie dominował, lecz by były one w równowadze. Dominacja któregokolwiek z nich rodzi określone konsekwencje.

5. FUNKCJE WYCHOWANIA

Biologiczna - odkryta przez medycynę, dowodzi, że złe wychowanie w dzieciństwie negatywnie wpływa na stan zdrowia, co warunkuje proces wychowania

Ekonomiczna - polega na wypracowaniu w społeczeństwie oszczędności, gospodarności i zwiększonej wydajności pracy

Kulturotwórcza - poprzez wychowanie naturalne i wychowanie w szkole następuje przekazanie dorobku kultury następnemu pokoleniu

Psychologiczna - w szkole i procesie wychowania naturalnego, można ćwiczyć myślenie, inteligencję, rozwijać uczucia, wyobraźnię, zainteresowania i uzdolnienia różnego typu

Patriotyczna - w procesie wychowania następuje wpajanie wychowankowi miłości i szacunku do własnej ojczyzny

Polityczna - w procesie wychowania można nastawić naród wrogo do innych narodów lub nauczyć pokojowego współżycia z innymi narodami

Techniczna - przygotowuje do politechnizacji

6. ZNACZNIE EDUKACJI I KULTURY W PEDAGOGICE. WYZWANIA EDUKACJI.

Edukacja - ogół wpływów na jednostki, grupy ludzkie sprzyjające takiemu ich rozwojowi posiadanych możliwości, a by w maksymalnym stopniu stały się świadomymi i twórczymi członkami wspólnoty społecznej, kulturowej, narodowej i globalnej oraz aby stały się zdolne do aktywnej samorealizacji, niepowtarzalnej i stałej tożsamości i odrębności, były zdolne do rozwijania własnego JA poprzez podejmowanie zdań ponadosobistych, poprzez utrzymanie ciągłości własnego JA, w toku spełniania zadań dalekich.

Edukacja - to ogół czynności prowadzenia drugiego człowieka i jego aktywności w osiąganiu pełnych i swoistych dlań możliwości, jak też ogół wpływów i funkcji ustanawiających i regulujących osobowość człowieka i jego zachowanie w relacji do innych ludzi i wobec świata.

Kultura wg E. Tylor - złożona całość obejmująca wiedzę, wierzenia, sztukę, prawo, moralność, obyczaje oraz wszystkie inne zdolności i nawyki nabyte przez człowieka jako członka społeczeństwa przyjętych.

Kultura wg J. Szczepańskiego - ogół wytworów działalności ludzkiej, materialnych i niematerialnych wartości i uznawanych sposobów postępowania zobiektywizowanych i przyjętych w dowolnych zbiorowościach, przekazywanych innym zbiorowościom i następnym pokoleniom.

Kultura wg B. Suchodolskiego - całokształt dorobku ludzkości, społecznie utrwalony i gromadzony w ciągu jej dziejów, stale wzbogacanym nowymi dziełami twórców i pracą wszystkich społeczeństw, również poziom rozwoju społeczeństw, grup, jednostek w danej epoce historycznej uwarunkowanym stopniem rozwoju sił przyrody, osiągniętym stanem wiedzy i twórczości artystycznej oraz formami życia społecznego.

Funkcje kultury:

Celem wychowania jest bycie człowiekiem szanującym władzę, rozumiejącym władzę, odróżniającym dobro od zła. Można to osiągnąć poprzez rządzenie dziećmi.

Kultura:

1) prefiguratywna - starsze pokolenie narzuca młodemu swoje miary, poglądy-> świat stoi w miejscu, nie ma postępu.

2) postfiguratywna - młodzi narzucają starszym swoje racje, buntują się, zwracają uwagę, że system szkolny jest przestarzały.

3) konfiguratywna - współegzystencja młodych i starych, za wzmocnieniem kultury postfiguratywnej; wychowanie w szkole herbartowskiej opierało się na groźbie. Były stosowane kary cielesne. Królowały metody nauczania pamięciowego

7. WYCHOWANIE JAKO DZIAŁANIE KOMUNIKACYJNE I FAKT KULTUROWYWychowanie jest sztuką kontaktu między nauczycielem - wychowawcą a uczniem - wychowankiem. Skuteczne - wymaga osiągania założonych celów.

Aby skutecznie się komunikować, wychowawca powinien: wiedzieć, kiedy i jak ludzi słuchać; wiedzieć, kiedy i jak z ludźmi rozmawiać; jak rozwiązywać problemy, by nikt nie czuł się dotknięty z powodu porażki; zbudować i utrzymywać otwarty dialog. Służą porozumieniu i zaufaniu narzędzia skutecznej komunikacji:
- pytania: mogą być konstruktywne i nie. Konstruktywne są wtedy, kiedy służą zdobywaniu wiedzy o faktach, otwierają dyskusję, odkrywają uczucia innych ludzi, pogłębiają wątek rozmowy. Ale mogą być też pytania nie konstruktywne, kiedy zawierają tezę, którą pytany winien potwierdzić, mają zmusić odpowiadającego do ujawnienia czegoś istotnego poprzez odpowiadanie na pozornie niewinne pytanie, kiedy jedno pytanie zawiera kilka, kiedy wprowadzają pytanego w błąd;
- aktywne słuchanie, w tym stosowanie parafrazy: powtórzenie własnymi słowami kluczowej treści zawartej w wypowiedzi partnera, dzięki czemu rozmówca czuje się słuchany, a słuchacz ma pewność, że dobrze rozumie usłyszaną wypowiedź, przy okazji porządkując rozmowę. Ale można także przy parafrazie popełniać błędy, kiedy jest ona interpretowaniem, kiedy próbuje się parafrazować oczywistości i stanowiska, kiedy nie daje się rozmówcy możliwości potwierdzenia lub zaprzeczenia, że został właściwie zrozumiany;
- komunikat „ja”;
- informacja zwrotna;
- właściwa ekspresja. Komunikat wychowawcy powinien być wsparciem - bez ogólnych etykietek, sarkazmu, wywlekania przeszłości, negatywnych porównań, osądzania, gróźb. Powinien być bezpośredni - mówić wprost o tym, o czym ma mówić, a także natychmiastowy, nie odroczony w czasie. Powinien jasno wyrażać myśl, pragnienia i uczucia, rozdzielać obserwacje i myśli.

Wychowanie przekazuje jednostkom dziedzictwo kulturowe, wzory zachowań - utrzymuje ciągłość kulturową społeczeństw, a jednocześnie przygotowuje do uczestnictwa i przekształcania rzeczywistości społecznej.

8. KATEGORIE PEDAGOGICZNE:

PODMIOTOWOŚĆ - określa się najczęściej jako wewnętrzne źródło wszelkiej przyczynowości. W pedagogice mówi się o podmiotowości w relacjach wychowawca - wychowanek. Podmiotem jest ten, co podejmuje określony rodzaj aktywności, a przedmiotem ten, wobec którego ta aktywność została zainicjowana.

-wg. Piotra Sztompki - podmiotowość to zdolność do wywierania wpływu na struktury społeczne ( podmiotowość społeczna)

- wg. T Lewowicki - podmiotowość- to istnienie jakiejś struktury, wewnętrznej organizacji człowieka wielostronnie determinowanej.

- podmiotowość to świadomość związków z otoczeniem, rozumienia otoczenia i sytuacji w nim powstających oraz umiejętność formowania zadań, programów własnej działalności, sposobu działania.

Podmiotowość, jest to prawo i są to możliwości człowieka podjęcia się świadomego wyboru samego siebie. Jest więc podmiotowość sprowadzana do pojęcia indywidualności, specyficznej tożsamości czasem pojęcia świadomości, jaźni, struktury ja".

Według Habermasa podmiotowość - tożsamość, to pewien swoisty rodzaj internalizacji oczekiwań „uogólnionego innego".

W koncepcjach psychologicznych podmiotowości zwraca się uwagę na trzy czynniki:

Cechy, które tworzą podmiotowość:

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Pojęcie „odpowiedzialność” jest kategorią „czysto” naukową, ma wymiar praktyczny, rozpatruje się ją na gruncie wielu dyscyplin naukowych, ale brakuje integralnej koncepcji odpowiedzialności.

Odpowiedzialność- wywodzi się z dziedziny prawa rzymskiego, języku łacińskim „responde” czyli `odpowiedz za siebie, samoobronę przed sądem'.

Jest to pojecie eschatologiczne, ma podwójne odniesienie: odpowiada się za coś, albo jest się odpowiedzialnym przed kimś (zleceniodawcą , instancją), kto jest źródłem odpowiedzialności.

- wg. Pierre Faucounet: Odpowiedzialność - jest istotnym elementem treści relacji między sprawcą a czynem, czyli jest stosunkiem sprawcy do kary.

Kazimierz Sośnicki Wyróżnia 3 rodzaje odpowiedzialności:

Na gruncie wychowania rozpatruje się odpowiedzialność w różnych kontekstach. Bowiem odpowiedzialne funkcjonowanie w świeci społecznym jest jednym z wymiarów dojrzałości człowieka. Uczenie ludzi bycia odpowiedzialnym należy tez do podstawowych kwestii pedagogicznych.

SAMOREALIZACJA

Samorealizowanie się to stawanie się wszystkim, kim jesteśmy w stanie być; realizowanie samego siebie; własny udział jednostki w wyzwalaniu pewnej formy aktywności życiowej.

Samorealizacja- cecha, postawa, proces, kategoria pedagogiczna (człowiek wierzy w siebie i w swoje możliwości). Samorozwój, spełnianie się, samokształcenie, kreowanie się, doskonalenie siebie, samowiedza, samokontrola.

-wg. Górniewicza - samorealizacja jest procesem aktualizowania potencjalnych zdolności człowieka i osiągania w toku tego procesu poczucia szczęśliwości.

- wg. Maslowa cechy sprzyjające samorealizacji:

TOLERANCJA

Wywodzi się z języka greckiego „tolero-are” ozn. cierpliwa wytrwałość.

Tolerancja (wg. PWN):

- w znaczeniu szerokim ozn. Wyrozumiałość, pobłażanie dla cudzych poglądów, upodobań, wierzeń, mimo, że są odmienne od tego, co się samemu uważa za słuszne lub prawdziwe.

- tolerancja wobec poglądów może być szersza niż tolerancja wobec działań.

Trzy znaczenia pojęcia tolerancja wg. I. Lazari - Pawłowska:

  1. Tolerancja negatywna: oznacza brak interwencji, znoszenie czyichś zachowań i poglądów, mimo negatywnej ich ocen przez osobę tolerancyjna. Przyczynami mogą być: obojętność, poczucie przewagi nad innymi ludźmi, , pragnienie harmonijnego współżycia społecznego.

  2. Tolerancja jako wartość pozytywna: pojawia się gdy ludzie przyjmują postawę tolerancji ze względu na treści, do których się ona odnosi. Jednostka tolerancyjna stara się „ czynić tolerancję”, to znaczy, że jest aktywna w tym działaniu. Jednostka tolerancyjna wyraża zrozumienie i szacunek dla odmienności innych ludzi, ich poglądów i zachowań.

  3. Tolerancja jako brak przymusu: jednostka tolerancyjna nie narzuca innym swojego zdania lub sposobu rozumienia świata. Stara się wnikać w tok rozumowania innych nie narzucając im swoich kryteriów analizy i oceny rzeczywistości społecznej, stwarza swojemu partnerowi obszar wolności.

Tolerancja- umiejętność łączenia ze sobą dwóch odmiennych postaw, czyli brak interwencji mimo negatywnego nastawienia w subiektywnej ocenie. A także umiejętność partnerskiego traktowania ludzi, którzy maja odmienne potrzeby, wartości.

WYOBRAŹNIA

Wyobraźnia- to zdolność człowieka w kreowaniu obrazów umysłowych o różnym stopniu oryginalności.

Wyobraźnia - (wg. Wincentego Okonia) to fantazja, proces psychiczny polegający na tworzeniu nowych wyobrażeń i myśli na podstawie posiadanej wiedzy i doświadczenia.

Wyobraźnia- (wg. John Dewey) jest obecna wszędzie ta gdzie rzeczy dobrze znajome nabierają cech nowości, gdzie to co doświadczane staje się zagadkowe i intrygujące.

- w pedagogice zagadnienie wyobraźni dotyczy wyobraźni uczniów i jej kształtowania jako celu działalności dydaktyczno- wychowawczej szkoły, a następnie wyobraźni podmiotu procesu nauczania i wychowania czyli wyobraźni nauczyciela, który wykorzystuje tę dyspozycję w swojej codziennej działalności. Ważne SA także zagadnienia wyobraźni pedagogicznej, będącej częścią wyobraźni moralnej.

10.HERMENEUTYKA

- Procedura dążąca do interpretacji tekstu, jego rozumienia (tekstem dla nauczyciela jest uczeń i świat, w którym funkcjonuje myśl jego, dzieła i ślady naszej sensotwórczej działalności w świecie, czyli wiedza).

- metoda badania, objaśniania i wewnętrznej interpretacji dokumentów pisanych, pism, dzieł sztuki; jej celem jest ustalenie poprawnego ich rozumienia. Najbardziej fundamentalny sposób istnienia człowieka w świecie, sposób poznawania świata i siebie.

Założenia:

1-w znaczeniu tradycyjnym - dyscyplina naukowa. zajmująca się badaniem, objaśnianiem i interpretacją źródeł pisanych, po to by ustalić ich poprawny tekst i właściwy sens. Pełni rolę pomocniczą w stosunku do nauk historycznych.

2-w znaczeniu ściślejszym sztuka interpretacji różnych przejawów aktywności ludzkiej, zwłaszcza o charakterze kulturowym, zmierzająca do odkrycia ich głębokiego sensu i umieszczenia ich w szerszym kontekście historycznym, społecznym, światopoglądowym itp.

Ważniejsze założenia hermeneutyki:

  1. odsłonięcia zakrytych znaczeń, których nie da się uchwycić wyłącznie w zewnętrznej warstwie tego, co interpretowane,

  2. podmiot i przedmiot interpretacji warunkują siebie nawzajem, tzn. dzieło czy badany problem już z góry determinują sposób, w jaki będą postrzegane, a odkrycie ich sensu jest też rozpoznaniem własnej postawy interpretującego wobec nich

  1. nie jest jednoznacznie powiązana z jakąś metodologią, tę ostatnią określa konkretna sytuacja interpretacyjna:np. charakter dzieła.

Kategorie:

-rozmowa

-dialog

-spotkanie

Reguły:

  1. zrozumieć część/ szczegół, można tylko przez całość i odwrotnie,

  2. aby zrozumieć świat ludzki trzeba mu się oddać, zanurzyć żyć i współtworzyć i odwrotnie

  3. odsłaniamy rzeczywistość wspólnoty ludzkiej, a rzeczywistość ta odsłania prawdy o nas samych i odwrotnie.

11. EGZYSTENCJALNE PATRZENIE NA WYCHOWANIE
Osobę w ujęciu egzystencjalnym cechują: zaakcentowanie egzystencji w pełnej jej znajomości, jednostkowość, autentyczność, tragiczny optymizm, konkretne usytuowanie, zaangażowanie, wolność i di alogiczność. Egzystencjalne kategorie pedagogiczne to:
a)autentyczność- ponieważ wiąże się ona z urzeczywistnieniem jedynej, niepowtarzalnej egzystencji w całym wachlarzu jej zmiennych możliwości
b)zaangażowanie - które wynika z właściwego odkrycia swego konkretnego usytuowania z jego trudnościami, konfliktami, całym tragizmem
c)dialogiczność - opierająca się w gruncie rzeczy na uznaniu wolności zarówno własnej jak i innych

12. PERSONALISTYCZNE ODDZIAŁYWANIA WYCHOWAWCZE
Pedagogika personalistyczna nie jest jakimś kierunkiem całkowicie nowym w pedagogice, lecz jej geneza sięga odległych czasów, zwłaszcza tradycji chrześcijańskiej wychowania, która otrzymała jedynie swoje pełniejsze i bardziej dogłębne ujęcie. W ujęciu personalistycznym wychowanka uważa się za pierwszego i podstawowego działającego w procesie wychowania. Jest on podstawowym i pierwszym czynnikiem wychowania. Wychowawca natomiast jest jedynie kooperatorem, współpracownikiem w tym dziele. Jest to stanowisko bardzo wyraźnego podkreślania realistycznego charakteru relacji wychowawczej, występujące wyraźnie przeciwko np. ujmowaniu jej w idealizmie. W programach personalistycznych szkół treścią nauczania czyni się: integralny humanizm i to nie tylko literacki lub artystyczny ale także naukowy i techniczny, kulturę natomiast traktuje się jako środek wychowania i nauczania oraz źródło z którego się czerpie przekazywane treści. Wychowanie jako ważny czynnik wysiłku na rzecz promowania wspólnoty osób, najwyższym celem wychowania jest uzdalnianie podmiotu do przejęcie kierownictwa nad własnym procesem rozwoju, jako osoba wychowanek nie jest własnością ani rodziny, ani państwa.

8


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
opracowanie na egzamin z socjologii (1), Pedagogika - Uniwersytet wrocław, Różne
zagadnienia opracowane na egzamin z botaniki, eeeeeeeeh, Sem 2, Bot systematyczna
opracowanie na egzamin z kierunków ped. współcz, APS, kierunki pedagogiki współczesnej
koncepcja kształcenia multimedialnego, STUDIA PWSZ WAŁBRZYCH PEDAGOGIKA, zagadnienia na egzamin dypl
Prawoznawstwo - opracowanie na egzamin, Prawoznawstwo
Opracowania na egzamin z RPE RPE
Fizyka opracowanie na egzamin, wersja 2
Opracowanie na egzamin z fizyki, semestr I(1)
ANTROPOLOGIA OPRACOWANIE NA EGZAMIN
Filozofia opracowanie na egzamin
MAŁE+GRUPY+ OPRACOWANIE NA EGZAMIN, socjologia
Metodologia wykłady - opracowanie na egzamin, studia różne, Opracowania
egz end, opracowania na egzamin obrone, Wstęp do nauki o państwie , prawie i polityce
Opracowania na egzamin z RPE, 3. Celtowie, CELTOWIE
Opracowanie na egzamin
opracowanie na egzamin inżynierski z przedmiotu inżynieria leśna

więcej podobnych podstron