47)modyfikacje korzenia:
-spichrzowe: magazynuja subst. odzywczeu roslin tracacych na zime pedy nadziemne. np. marchew, burak
-kurczliwe: wciagaja rosline w glab ziemi w czasie mrozow i pomagaja w ukorzenianiu. np.kokorycz
-podporowestabilizuja rosline w podlozu; sa to korzenie przybyszowe. np. figowce, filodendron
-oddecowe: pobieraja tlen i umacniaja rosline w niestabilnym podlozu. np. namorzyny, cyprysniki
-czepne:przytwierdzaja rosline do podloza. np. bluszcz
-powietrzne: zaopatruja w wode epifity. np. storczyk
-ssawki- pobieraja wode z solami mineralnymi z innych roslin. np. jemiola
modyfikacje lodygi:
-spichrzowa: gromadzi material zapasowy. np. bulwa ziemniaka
-asymilacyjna: funkcje asymilacyjne. np.wilczomlecz, kaktus
-kłacze: organ przetrwalnikowy. np. szparagi, kosadzce, konwalie
-rozłogi: sluza do rozmnazania wegetatywnego. np. truskawki
-wąsy: wynosza rosline w gore. np.passiflora, winorosl
-ciernie: funkcja obronna. np. głóg
-piętka: typ skrócony. np. cebula
-źdźbło: u traw
modyfikacje lisci:
-pułapki: u roślin owadozernych np. rosiczka, dzbanecznik
-spichrzowe:magazynuja mat. zapasowy np. szpinak, cebula
-kolce:funkcje obronne np. berberys
-czepne: wynosza rosline w gore np. groszek
-kamienie: maskujace i gromadzace wode np. lithops
-asymilacyjne: funkcje asymilacyjne np. cebula
-wabiace: wabia owady zapylajace np. gwiazda

46)Formy życiowe roślin wg systemu Raunkiaera zostały podzielone ze względu na położenie i sposób ochrony pąków w okresie niesprzyjającym dla rozwoju roślin. Wyróżnił on:

• fanerofity, rośliny jawnopączkowe

• chamefity, rośliny niskopączkowe

• hemikryptofity, rośliny naziemnopączkowe

• terofity- rośliny jednoroczne nie zawiązujące pączków zimowych

• kryptofity, rośliny skrytopączkowe

• epifity - porośla, czasami zaliczane do fanerofitów

Ze względu na środowisko kryptofity można podzielić na:

• geofity, rośliny ziemnopączkowe

• helofity, rośliny błotnopączkowe, geofity bagiene

• hydrofity, rośliny wodnopączkowe

Można je także podzielić ze względu na sposób wykształcania organów podziemnych:

• geofity cebulkowe (np. tulipan, czosnek)

• geofity ryzomowe (np. kosaciec, konwalia)

• geofity korzeniowe(np. ostrożeń)

45)Jaskrowate Ranunculaceae - rodzina prawie wyłącznie roślin zielnych (także małych krzewów i pnączy) należąca do rzędu jaskrowców (Ranunculales Dumort.). Liczy ok. 2 tysięcy gatunków (w Polsce ok. 75 gatunków). Występują one w klimacie umiarkowanym i chłodnym, często w obszarach górskich. W Polsce na łąkach i w lasach oraz w górach. Charakterystyka: Liście Ułożone skrętolegle, bez przylistków, blaszki podzielone lub silnie powcinane. Kwiaty Zwykle promieniste, o silnie wypukłym dnie kwiatowym, zróżnicowane na kielich i koronę. Posiadają najczęściej wiele pręcików i słupków (zbudowanych z 1 owocolistka). Słupkowie apokarpiczne, pręciki i słupki ułożone są spiralnie. Część pręcików często przekształca się w miodniki wydzielające nektar. Owoc Otwierające się mieszki, rzadziej mięsiste jagody lub niełupki o charakterze drobnego orzeszka Liczne gatunki jaskrowatych zawierają silnie trujące substancje - glikozydy i alkaloidy.

(Rosaceae Juss.) - rodzina roślin zielnych, drzew i krzewów należąca do rzędu różowców. Należy do niej ok. 3000 gatunków, w Polsce występuje ok. 150. Zalicza się do nich wiele uprawnych drzew i krzewów owocowych: jabłoń, pigwa, grusza, śliwa, wiśnia czereśnia oraz poziomka, truskawka, jeżyna. Należą do nich liczne rośliny ozdobne: róża, jarzębina, głóg. Do różowatych należą też niektóre rośliny górskie np.: dębik ośmiopłatkowy, kuklik górski, róża alpejska. Charakterystyka: Liście Pojedyncze lub złożone, przeważnie z przylistkami, ustawione skrętolegle. Kwiaty O symetrii promienistej, obupłciowe, wolnopłatkowe, liczba pręcików jest najczęściej wielokrotnością 5, występują tu przylistki. Owoce Nasiona bezbielmowe.

Goździkowate (Caryophyllaceae)- rodzina roślin zielnych należąca do rzędu rzędu goździkowców. Liczy ok. 2000 gatunków występujących przede wszystkim w krajach o klimacie umiarkowanym. W Polsce występuje ok. 100 gatunków. Charakterystyka: Liście Liście pojedyncze, całobrzegie, ułożone naprzeciwlegle, wyrastające ze zgrubiałych węzłow. Kwiaty Promieniste, najczęściej 5-krotne, często zróżnicowane na kielich i koronę. Płatki korony są zwężone czasem u nasady w tzw. paznokieć. Owoce Przeważnie torebki, rzadziej orzeszki lub jagody.

Jasnotowate, wargowe (Lamiaceae) - rodzina roślin z rzędu jasnotowców. Należy do niej około 7 000 gatunków w 260 rodzajach. Występują na całym świecie. Charakterystyka: Pokrój -Byliny, krzewy, rzadko drzewa. Łodyga Zwykle 4-kanciasta, krawędzie są wzmocnione pasmami zwarcicy (kolenchymy). Liście Naprzeciwległe, parami nakrzyżległe, gruczołowato owłosione, aromatyczne. Kwiaty Mniej więcej wyraźnie grzbieciste lub prawie promieniste. Kielich zrosłodziałkowy, dwuwargowy lub promienisty, 5-ząbkowy. Korona 2-wargowa, warga górna 2-dzielna, powstała ze zrośnięcia 2 płatków; warga dolna 3-dzielna, powstała przez zrost 3 płatków; niekiedy tylko 1 warga - dolna jest dobrze wykształcona. 4 pręciki, nierównej długości, dwusilne (wyjątkowo u szałwi i rozmarynu występują tylko 2 pręciki). Słupek zwykle 2-krotny, zalążnia złożona z 2 owocolistków, już w czasie kwitnienia głęboko przedzielona fałszywą przegrodą na 4 guzki, w środku których osadzona jest szyjka słupka o 2-dzielnym znamieniu. U podstawy zalążni znajduje się pierścieniowaty miodnik. Kwiatostany w postaci wierzchotek dwudzielnych lub skrętek podwójnych, często zebrane w kłosowate lub w główkowate skupienia. Owoc Czterodzielna rozłupnia, rozpadająca się na cztery pojedyncze owocki. Zastosowanie- Wiele gatunków z tej rodziny zawiera wonne olejki eteryczne, które znalazły zastosowanie w medycynie, kosmetyce, a nawet kuchni.

Trędownikowate (Scrophulariaceae Juss.) - rodzina roślin należąca do rzędu jasnotowców obejmująca około 200-300 rodzajów i ok. 4500 gatunków zamieszkujących całą kulę ziemską, głównie jednak strefę umiarkowaną. Są to rośliny przeważnie zielne, ale są wśród nich krzewy, pnącza oraz drzewa. Są wśród nich rośliny pasożytnicze. Charakterystyka: Liście Skrętoległe, czasem naprzeciwległe, rzadko okółkowe. Kwiaty Obupłciowe, o symetrii grzbiecistej, dwuwargowe, czasem wargi są tak mocno zwarte, że słabsze owady nie mogą dostać się do nektaru. Słupek górny, zbudowany z 2 owocolistków. Owoce Wielonasienne torebki, rzadko jagody lub pestkowce.

Astrowate, złożone Asteraceae - rodzina roślin należących do rzędu astrowców. Jedna z najliczniejszych rodzin roślin naczyniowych, obejmuje około 30 tysięcy gatunków.  Kwiaty zebrane w kwiatostan zwany koszyczkiem na rozszerzonym szczycie pędu - płaskim lub wypukłym osadniku, przez co powstają bardzo gęste kwiatostany imitujące kwiat, otoczone okrywą listków zwykle łuskowatych. Zewnętrzne kwiaty często znacznie większe od wewnętrznych i posiadają koronę grzbiecistą (kwiaty języczkowe), wewnętrzne mniejsze i o symetrii promienistej (kwiaty rurkowe). Pręciki zrośnięte są zawsze pylnikami w rurkę, nitki wolne. Kwiaty mogą być dwupłciowe, jednopłciowe lub płone. Są one zazwyczaj przedprątne.

(Liliaceae Juss.) - rodzina roślin należąca do rzędu jednoliściennych. Wszystkie rodzaje i gatunki można spotkać wyłącznie na półkuli północnej. Wyróżniają się one posiadaniem cebuli właściwej. W wyniku badań filogenetycznych znacznie przebudowana została systematyka tej rodziny. Kiedyś do liliowatych zaliczano także rośliny kłączowe i czasami drzewiaste (jak np. dracena czy jukka). Dawne szerokie ujęcie obejmowało nie powiązane filogenetycznie rośliny, z liliowatych wyodrębniono więc szereg rodzin, z których część (np. czosnkowate) trafiła nawet do innego rzędu. Charakterystyka: Liście Mają układ skrętoległy, rzadziej okółkowy, są pochwiaste lub ogonkowe. Unerwienie jest równoległe lub łukowate. Kwiaty Występują pojedynczo lub w gronach, wiechach, czasem w pozornych baldachach. Złożone są z dwu trójkrotnych okółków barwnego okwiatu, niezróżnicowanego na kielich i koronę. Listki okwiatu są w różnym stopniu zrośnięte (zimowit) lub całkiem wolne. Posiadają dwa trójkrotne okółki pręcików i jeden górny słupek, zrośnięty z trzech owocolistków z trójkomorową zalążnią U starszych ewolucyjnie form szyjki słupka są wolne, u młodszych zrośnięte w jedną. Kwiaty są owadopylne. Rolę powabni spełnia barwny okwiat. Kwiaty mogą wydzielać olejki lotne. Miodniki znajdują się na przegrodach zalążni, a nektar przesącza się na zewnątrz przez wąskie kanaliki, mogą być także położone u podstawy listków okwiatu. Kwiaty osiągają czasem potężne rozmiary, nadając wielu gatunkom znaczenie ogrodnicze. Wzór kwiatowy dla rodziny liliowatych przedstawia się następująco: *P3+3A3+3G(3).Owoce Torebka lub jagoda. Znajdujemy tutaj torebki pękające wzdłuż przegród np. u zimowita oraz torebki pękające pośrodku pomiędzy szwami np. u tulipana, lilii, szachownicy. Nasiona mają bielmo zrogowaciałe, czasem mięsiste, jest ono bezskrobiowe z hemicelulozą, tłuszczami i białkiem. Niektóre liliowate zawierają trujące alkaloidy i glikozydy. Biotop Przedstawiciele rodziny liliowatych w Polsce rosną na różnych siedliskach, przeważnie na miejscach otwartych, słonecznych i niezbyt wilgotnych.

Wiechlinowate, trawy (Poaceae - rodzina roślin zielnych (częściej bylin niż roślin jednorocznych) należąca do rzędu wiechlinowców. Liczy ok. 11 tys. gatunków. Stanowi ona główny komponent roślinności stepowej, łąkowej i pastwiskowej. Należą do niej również rośliny uprawe, w tym zboża. W Polsce występuje ponad 150 gatunków traw. Charakterystyka: Łodyga Nazywana źdźbłem, obła, pusta w międzywęźlach, a przegrodzona w węzłach. Tkanka twórcza znajduje się w dolnej części, dzięki czemu pasące się zwierzęta nie przerywają wzrostu. Liście Dwurzędowo ustawione, naprzemianległe, pochwiaste, równowąskie, żyłkowanie równoległe. W miejscu złączenia blaszki liściowej z pochwą najczęściej występuje języczek, a czasami także uszka obejmujące łodygę. Niektóre gatunki utwardzone są krzemionką, co ma zniechęcić pasące się zwierzęta. Kwiaty Zebrane w kłoski, u nasady kłoska są przysadki zwane plewami. Kwiaty są trójkrotne, przeważnie obupłciowe, ze zredukowanym okwiatem, zazwyczaj 3 pręcikami o długich nitkach i słupkiem z dwoma znamionami. Owoce Ziarniaki zawierające bielmowe nasienie. Korzeń Dwa rodzaje: wyrastające z ziarniaka delikatne korzenie zarodkowe i wyrastające z węzłów trwałe korzenie przybyszowe.

43) Typy owoców

Przykłady owoców suchych. Górny rząd od lewej: torebka maku (Papaver), orzechy leszczyny (Corylus), żołędzie dębu (Quercus), dolny rząd od lewej: łuszczyna, orzechy, orzechy kasztanowca(Aesculus).

Owoce mogą być pojedyncze (wówczas powstają z jednej zalążni) i złożone (owocostan) lub też zbiorowe (wtedy powstają z kilku słupków wolnych (apokarpicznie).

Ze względu na ekologię i morfologię, owoce dzielimy na suche i soczyste:

• Owoce suche:

• pękające - są one wielonasienne i mają suche owocnie, które otwierają się po dojrzeniu i rozsiewają nasiona:

• mieszek mogą one tworzyć owoce zbiorowe - wielomieszki.

• strąk

• łuszczyna

• łuszczynka

• torebka

• niepękające - są zazwyczaj jednonasienne, nasiona tych owoców pozostają zamknięte w całej owocni lub jej części.

• niełupka

• ziarniak

• orzech (np. żołędzie i orzeszek (np. kłębki buraka)

• skrzydlak

• ozpadające się na rozłupki

• rozpadające się na jednonasiene niełupki - np. strąk przewęzisty seradeli lub łuszczyna przewęzista łopuchy

• Owoce soczyste (mięsiste):

• pestkowiec

• jagoda

• jagoda pozorna owoce jabłkowate lub owoce szupinkowe

• owoc zbiorowy

• owoc złożony, owocostan

41) KWIATY WIATROPYLNE LESZCZYNY
OKWIAT ULEGA REDUKCJI, ZNAMIONA ZNACZNIE SIE POWIĘKSZJĄ. ROŚLINA WYTWARZA DUŻĄ ILOŚĆ PYŁKU

40) Klasa: Magnoliopsida

DWULIŚCIENNE

• PODKLASY:

• Magnoliidae

• Hamamelidae

• Rosidae

• Caryophyllidae

• Dilleniidae

• Asteridae

1. Klasa: Liliopsida JEDNOLIŚCIENNE

PODKLASY:

• Alismatidae

• Liliidae

• Arecidae

• Commelinidae

• Zingiberidae

37) Archaeanthos linenbergeri - jako potwierdzenie teorii szyszkokwiatowej, Lesqueria sp - jako zaprzeczenie teorii szyszkokwiatowej

38) Cechy, uważane przez teorię szyszkokwiatową za pierwotne występują u współczesnych roślin okrytonasiennych Są rozproszone w różnych taksonach. Brak rośliny, której wszystkie cechy moża uznać za pierwotne. Syntetyczny, konceptualny wzorzec rośliny pierwotnej

37) Wywodzi prymitywne kwiaty od obupłciowej strobili bennettytów. Uważa kwiat obupłciowy za pierwotny. Uznaje szereg cech za prymitywne Poszukuje cech prymitywnych u współczesnych okrytonasiennych.

36) Na szyszki męskie składają się osadzone na osi mikrosporofile, bez żadnych dodatkowych struktur podporowych, są to zatem szyszki proste. Można szyszkę męską określić mianem kwiatu, jako że mikrosporofile to właściwie pręcikowie ułożone spiralnie wokół osi szyszki. Szyszka żeńska to zazwyczaj szyszka złożona: na osi osadzone są łuski nasienne z zalążkami i twarde łuski wspierające.

35) Gniotowe (Gnetopsida - klasa nielicznych roślin krzewiastych należących do typu (gromady) nagonasiennych. Do gniotowych zalicza się około 70 gatunków, o bardzo zróżnicowanej budowie, od tropikalnych pnączy takich jak gniot (Gnetum) po jedną z najbardziej niezwykłych roślin naczyniowych - welwiczję (Welwitschia). Według niektórych badaczy gniotowe są jedynymi żyjącymi potomkami mezozoicznych benetytów. Rośliny owadopylne, charakteryzujące się wieloma cechami zbliżającymi je do okrytonasiennych (Magnoliopsida). Gniotowe różnią się od pozostałych nagonasiennych, ponieważ ich tkanka przewodząca przypomina raczej tkankę przewodzącą okrytonasiennych.

34) Benetyty (Bennettitopsida, Cycadeoidopsida) - klasa roślin kopalnych należących do typu (gromady) nagonasiennych. Żyły w erze mezozoicznej od triasu do połowy kredy. Benetyty czasem uważane są za oddzielny typ (gromadę) - Bennettitophyta. Przypominały nieco żyjące do dziś sagowce. Zalążki i pylniki benetytów ulokowane były razem w tworze przypominającym kwiat roślin okrytonasiennych. Miały kwiaty obupłciowe z zaczątkowym okwiatem. Przypuszcza się, że były one jednym z głównych źródeł pożywienia mezozoicznych zwierząt, w tym olbrzymich dinozaurów.

33) Klasa: benetyty (Bennettitopsida), Podgromada: Paprocie nasienne(Pteridospermatophyta), Klasa: kordaity, kordaitowe (Cordaitopsida)

31)
Rozmnażanie się roślin nasiennych
· Rozmnażanie się roślin nagonasiennych
Nagonasienne dzielimy na cztery typy:
1.Szpilkowe
Do których należą np. sosna, świerk, jodła i tsuga, są krzewami lub drzewami.
Drzewo sosny jest pokoleniem sporofitowym, wytwarzającym spory. Sosna, roślina różnozarodnikowa, tworzy dwa rodzaje spor - duże megaspory i mniejsze mikrospory - w oddzielnych szyszkach. Powszechnie znane zdrewniałe szyszki sosny ą szyszkami żeńskimi; powstają one zwykle na górnych gałęziach drzewa i po zapyleniu oraz zapłodnieniu wykształcają nasiona. Mniejsze od żeńskich szyszki męskie tworzą się każdej wiosny na ogół na końcach dolnych rozgałęzień.
Szyszka męska składa się z łuskowatych struktur - sporofili, na których powstają sporangia. U podstawy każdego sporofilu znajdują się dwa mikrosporangia, zawierające liczne mikrosporocyty, zwane też komórkami macierzystymi mikrospor. Mikrosporocyty w wyniku podziału mejotycznego tworzą haploidalne mikrospory. Rozwijające się mikrospory przekształcają się w gametofity męskie, które u iglastych są silnie zredukowane. Niedojrzałe gametofity męskie zwane też ziarnami pyłku, uwalniają się z szyszek męskich w ogromnych ilościach i roznoszone są przez wiatr. Niektóre z nich dzięki prądom powietrza dostają się na niedojrzałe szyszki żeńskie. Ziarnko pyłku, które osiadło na szyszce żeńskiej, wypuszcza łagiewkę pyłkową, ta zaś toruje sobie drogę do komórki jajowej w archegonium trawiąc tkankę gametofitu żeńskiego. Następnie komórka we wnętrzu ziarna pyłku dzieli się tworząc dwa niezaopatrzone w wici plemniki, zwane też jądrami plemnikowymi ziarna pyłku lub po prostu jądrami plemnikowymi albo jądrami generatywnymi. Jedno z nich łączy się z komórką jajową tworząc zygotę, czyli zapłodniona komórkę jajowa. W wyniku podziałów i różnicowania się zygoty powstaje wielokomórkowy zarodek sporofitu sosny w nasieniu.

2.Sagowce
Sagowce rozmnażają się podobnie jak sosny, z ta jednak różnicą, że są roślinami dwupiennymi, tworzącymi na odrębnych osobnikach szyszki nasienne (żeńskie) i szyszki produkujące pyłek (męskie).
Nasiona sagowców pod względem budowy są najbardziej podobne do nasion najwcześniejszych roślin nasiennych. Sagowce zachowały też prymitywną cechę, jaką są ruchliwe, zaopatrzone w wici plemniki. Jest to jednak cecha szczątkowa gdyż pyłek sagowców przenoszony jest na rośliny żeńskie przez wiatr i prawdopodobnie przez owady. Ziarna pyłku kiełkują i wytwarzają łagiewkę pyłkową, w której przemieszczają się plemniki, docierając w ten sposób do komórki jajowej. Innymi słowy, mimo posiadania ruchliwych plemników sagowce nie potrzebują wody jako środka transportu umożliwiającego zapłodnienie.


3.Miłorząb
Podobnie jak sagowce miłorząb jest dwuwapienny (oddzielnie drzewa żeńskie i męskie) i tworzy ruchliwe plemniki, chociaż jego pyłek jest przenoszony przez wiatr. Nasiona miłorzębu są całkowicie nieosłonięte i powstają tylko na drzewach żeńskich.

4.Gniotowe
Są różne rodzaje gniotowców wszystkie jednak rozmnażają się podobnie np. u gatunku welwiczja, w okresie rozmnażania tworzy szyszki wokół tarczowej części łodygi.

28) Widłaki, widłakowe (Lycopodiophyta) - typ (gromada) roślin naczyniowych liczący około 1000 gatunków. Ponad 300 milionów lat temu widłaki dominowały na Ziemi. Tworzyły rozległe podmokłe lasy. Pradawne widłaki dorównywały rozmiarami dzisiejszym drzewom. Z ciał tych roślin a właściwie ich wymarłych krewniaków powstały wykorzystywane do dziś pokłady węgla kamiennego. Widłakowe odgrywały ogromną rolę w erze paleozoicznej, kiedy wykształciły olbrzymią rozmaitość form, w tym wiele o potężnych wielometrowych rozmiarach. Współczesne widłaki są przeżytkami tej wymarłej grupy roślin, charakteryzujących się przewagą sporofitu nad gametofitem, pokryciem łodyg drobnymi, mikrofilnymi liśćmi oraz umieszczeniem zarodni produkujących mejospory na górnej stronie liści lub też w kącie tych liści. Widłaki mają widlasto rozgałęzione pędy i korzenie. W liściu znajduje się tylko 1 wiązka przewodząca. Liść widłaka jest prawdopodobnie tworem filogenetycznie niezależnym od liścia innych paprotników i roślin nasiennych. Pędy pokryte są drobnymi listkami, przymocowują się do podłoża za pomocą korzeni. Dzisiejsze widłaki są niepozornymi, zimozielonymi roślinami, coraz rzadziej spotykanymi w poszyciu naszych lasów lub w wyższych piętrach górskich. Większość widłaków charakteryzuje długi cykl życiowy. Od wykiełkowania zarodnika do powstania dojrzałej rośliny mija niekiedy 20 lat.

Skrzypy (Equisetophyta) - typ (gromada) roślin naczyniowych. Większość gromady stanowią rośliny kopalne, żyjące skrzypy zebrane są w jednym rodzaju - skrzyp (Equisetum), który obejmuje ok. 30 gatunków. Charakteryzują się okółkowym umieszczeniem liści i gałęzi na pędzie. Zarodnie są umieszczone terminalnie na trzoneczkach u form prymitywnych, a u form ewolucyjnie zaawansowanych zarodnie tworzą parasolikowaty twór zwany tarczowatym liściem zarodnionośnym. Główną formą rośliny jest sporofit, gametofit zaś jest drobny i plechowaty. Plemniki opatrzone są wieloma niciami.

Paprotniki (Polypodiophyta Cronquist, Filicinophyta, Pteridophyta) - gromada (typ) naczyniowych roślin lądowych. Najprawdopodobniej pochodzą od trymerofitów. Niektórzy badacze uznają paprotniki za takson parafiletyczny, wchodzące w jej skład klasy podnoszą do rangi gromad, a nazwę paprotniki stosują jako termin morfologiczno-ekologiczny, a nie taksonomiczny.Budowa morfologiczna: korzeń - korzenie przybyszowe rozłożone wzdłuż łodygi, osiągające znaczną długość, łodyga - kłącze wspomaga korzeń mechanicznie, liść - rola asymilacyjna, transpiracja, oddychanie, wytwarzanie zarodników trofofil - liść fotosyntezujący, sporofil - liść wytwarzający zarodniki ,sporotrofofil - liść wytwarzający zarodniki i fotosyntezujący. Cykl rozwojowy W ich rozwoju dominuje sporofit. Rozmnażanie płciowe uzależnione jest od wody - plemniki przepływają z plemni do rodni.

26) Różnozarodnikowość, inaczej heterosporia, jest to zdolność niektórych roślin do wytwarzania w procesie rozmnażania bezpłciowego dwóch rodzajów zarodników (spor): męskich mikrospor (powstają w mikrosporangiach w wyniku mejozy mikrosporocytów) i żeńskich makrospor (powstają w mikrosporangiach w wyniku mejozy makrosporocytów). Zdolność te posiadły niektóre gatunki roślin z typu widłakowych i paproci oraz rośliny nagonasienne i okrytonasienne.

Jednakozarodnikowość, izosporia, homosporia, wytwarzanie niezróżnicowanych morfologicznie mejospor, z których rozwijają się jednak rozdzielnopłciowe gametofity. Wśród roślin wyższych jednakozarodnikowość występuje u mszaków i większości paprotników.

25) Mszaki (Bryophyta) - typ (gromada) roślin ziemno-wodnych, w których rozwoju jeszcze dominuje gametofit. Systematyka mszaków nie jest do końca ustalona. Istnieją teorie, według których mszaki nie są taksonem w randze gromady (typu), ze względu na parafiletyczność tej grupy. Wchodzące w jej skład klasy podniesiono do rangi gromad, nazwę mszaki zaczęto zaś stosować jako termin morfologiczny, a nie taksonomiczny. Dział botaniki badający mszaki to briologia.

• Klasa: glewiki (Anthocerotopsida)

• Klasa: mchy (Bryopsida, Musci)

• Podklasa: bezlisty (Buxbaumiidae)

• Podklasa: torfowcowe, torfowce (Sphagnidae)

• Podklasa: prątniki, mchy właściwe, mechowcowe, prątnikowe, prątnikowcowe (Bryidae)

• Podklasa: naleźliny (Andreaeidae)

• Podklasa: płonniki (Polytrichidae)

• Podklasa: Tetraphidae

• Podklasa: Archidiidae

• Klasa: wątrobowce

• Podklasa: Porostnice (Marchantiopsida)

• Podklasa: Jungermaniowe (Jungermanniopsida)

Mszaki charakteryzują się znacznym zróżnicowaniem morfologicznym, o wiele większym niż stojące niżej plechowce. Można u nich odróżnić łodyżkę (setę) o funkcji zbliżonej do funkcji łodygi, lecz prostszej budowie i listki o funkcji zbliżonej do funkcji liści lecz prostszej budowie. Mszaki nie mają korzeni właściwych, które występują u roślin naczyniowych i po raz pierwszy pojawiają się u paprotników. Organami utrzymującymi mszaki w podłożu są chwytniki. Sporofit jest niewielki i zależny od gametofitu - wrasta w niego tzw. stopą, przez która pobiera wodę i związki organiczne. Jest pokoleniem krótkotrwałym, zamiera po wytworzeniu zarodników. Ma postać pojedynczej, nierozgałęzionej łodyżki - sety, zakończonej na szczycie zarodnią. Zarodnia ta ma w górnej części mechanizm otwierający - wieczko, umożliwiające wysyp dojrzałych zarodników. Sporofity większości mszaków mają aparaty szparkowe, a niektóre nawet chloroplasty, dzięki którym mogą same wytwarzać związki organiczne. W rozwoju mszaków występuje tzw. przemiana pokoleń: pokolenie płciowe (gametofit - 1n) wytwarza dwa rodzaje narządów rozrodczych: męskie, zwane plemniami (antheridia) i żeńskie, zwane rodniami (archegonia). W pierwszych powstają komórki rozrodcze męskie czyli plemniki, w drugich żeńskie - komórki jajowe. Mszaki mogą być dwupienne lub jednopienne. Jajo zapłodnione ulega podziałom, w wyniku których powstaje wielokomórkowy zarodek rozrastający się i tworzy drugie pokolenie - bezpłciowe (sporofit - 2n). Na wierzchołku łodyżki sporofitu powstaje torebka, tzw. zarodnia (sporangium), w której rozwijają się zarodniki, które w odpowiednich warunkach kiełkują i rozwijają się w osobniki pokolenia pierwszego - płciowego.

Pokolenie płciowe (gametofit) jest pokoleniem dominującym, ponieważ:

• występuje przez większą część cyklu

• jest samożywne

• sporofit nie może istnieć bez gametofitu

23) Ryniofity, ryniofyty (Rhyniophyta) - gromada roślin kopalnych, pierwotnych, pionierskich roślin lądowych. Pojawiły się na ziemi w pierwszej połowie ery paleozoicznej - w sylurze. Zapoczątkowały wszystkie linie rozwojowe prowadzące do współcześnie żyjących gatunków roślin lądowych. Ryniofity wymarły pod koniec dewonu, 370 mln lat temu. W okresie dewonu żyły ryniofity dorastające do pół metra wysokości, ich skamieniałości odkryto w skamieniałych dewońskich bagniskach odkopanych pod szkocką miejscowością Rhyn. Od nazwy tej miejscowości nazwano całą grupę. Łodyga Osiągająca od kilkunastu do kilkudziesięciu cm wysokości, wzniesiona, naga, zakończona pojedynczymi zarodniami (sporofit), widlasto rozgałęziająca się, z zaczątkami prymitywnych wiązek przewodzących. W miejscu, w którym odnaleziono ryniofity, odkryto rośliny będące zarówno sporofitami jak i gametofitami, co może oznaczać równoznaczność obydwu pokoleń w cyklu rozwojowym ryniofitów. KłączePłożące, ryniofity nie wykształciły korzeni. Budowa anatomiczna Ryniofity charakteryzowała prosta budowa wewnętrzna, ich ciało było pokryte epidermą, pod którą znajdowała się tkanka miękiszowa pełniąca funkcje asymilacyjne. Środkiem przebiegała cienka wiązka przewodząca. W ciągu 40 mln lat z ryniofitów utworzyły się wszystkie linie rozwojowe współczesnych roślin lądowych. Dały one początek grupom roślin o dominującym gametoficie - mszakom i glewikom, oraz o dominującym sporoficie, u których gametofit uległ niejednokrotnie znacznej redukcji i całkowitemu uzależnieniu od pokolenia bezpłciowego, ta gałąź rozwojowa doprowadziła z kolei do powstania współczesnych widłakowych, skrzypów, paproci i roślin nasiennych.

Rodzaje ryniofitów:

• aglaofiton (Aglaophyton)

• hornea (Horneophyton)

• kuksonia (Cooksonia)

• rynia (Rhynia)

Trymerofity, trimerofyty (Trimerophyta, Trimerophytophyta) - gromada roślin kopalnych, prymitywnych roślin lądowych. Żyły w czasie dewonu. Wywodziły się prawdopodobnie od ryniofitów i dały początek trzem następnym linią: skrzypowym, wymarłym kladoksylonom, psylotowym oraz współczesnym paprociowym, pranagozalążkowym Z pranagozalążkowych rozwinęły się dwie grupy: nagozalążkowe drobnolistne, nagozalążkowe wielkolistne. Nagozalążkowe wielkolistne były przodkami najmłodszej grupy roślin - okrytozalążkowych.

Łodyga Rozgałęziona monopodialnie z zarodniami umieszczonymi na końcach.

U trymerofitów doszło do poważnych przekształceń pierwotnego dychotomicznego układu telomów, jaki reprezentowała kuksonia. Istotę tych przekształceń wyjaśnia teoria telomowa.

Rodzaje trymerofitów: Perlica, Psylophiton, Trimerophyton

zosterofilofity, Zosterophyllophyta, gromada wymarłych roślin zarodnikowych, żyjących w dewonie; były to niewielkie, tworzące gęste darnie, bezlistne rośliny (fotosynteza zachodziła prawdopodobnie na całej długości łodygi); przodkowie z. to ryniofity; z. dały początek linii rozwojowej prowadzącej do współcz. widłaków.

22) Psylofity (Psilophyta Heintze, Psilotophyta) - gromada roślin kopalnych, najpierwotniejszych, pionierskich roślin lądowych. Pojawiły się one na Ziemi na przełomie syluru i dewonu, przed 400 milionami lat. Najprawdopodobniej od psylofitów wywodzą się paprotniki. Niektóre źródła podają, że psylofity to takson parafiletyczny, którego miejsce zajęły ryniofity, trymerofity i zosterofilofity. Łodyga Niewielka (do 0,5 m wysokości), rośliny nie posiadały jeszcze liści i korzeni. Łodyga była dichotomicznie rozgałęziona, pokryta skórką z aparatami szparkowymi. Zakończona była zarodniami.

Psylotowe, psyloty (Psilopsida D.H. Scott) - klasa roślin należących do gromady psylofitów, w niektórych systematykach oznaczana jako Psylotophytina i traktowana jako odrębna od psylofitów jednostka taksonomiczna. Należy tu kilka gatunków należących do dwóch rodzajów: Psilotum i Tmesipteris. Są to prymitywne rośliny o sporoficie pozbawionym typowych korzeni, z podziemnymi pędami przypominającymi kłącza. Naziemne części roślin są niepozorne, u niektórych gatunków pokryte łuskowatymi listkami. Wykazują wiele cech wspólnych z kopalnymi psylofitami, ale też z widłakami. Pozycja systematyczna psylotowych jest niejasna, stąd wielość systematyk. Jeśli traktować psylotowe jako klasę należącą do gromady psylofitów, to można uznać żyjące dziś psylotowe za jedynych we współczesnej florze przedstawicieli psylofitów. Psylotowe zostały odkryte i opisane dopiero w XX wieku - w ostatnich dziesięcioleciach na Półwyspie Iberyjskim odkryto rozproszone stanowiska Psilotum nudum. Do stosunkowo niedawnych odkryć należy także odkryta na Nowej Kaledonii zagadkowa grupa paproci, mająca wiele cech wspólnych z psylotowymi (gatunek Stomatopteris).

20) teorie pochodzenia roślin lądowych
1. z nich objasnia pochodzenie przemiany pokoleń ale 2-ga mówi o tym, że rośliny lądowe kiedy wychodziły na ląd już ją miały - czyli nie mówi skąd i jak
to jest moje zdanie po przeczytaniu tego
czyli wg. odp będzie taka:
żeby powstała przemiana pokoleń konieczne były dwa zdarzenia
1) związanie się komórki jajowej z organizmem macierzystym,a tym samym: dokonywanie się zapłodnienia na organizmie macierzystym,
2) opóźnienie podziału redukcyjnego tak by pierwsze stadia rozwoju zygoty odbywały się na tej roślinie macierzystej - umożliwiło to powstanie zarodka
I taki "początek" przemiany widzimy u Tarczowłosa, ponieważ komórka jajowa i zygota u niego jest opleciona płonnymi nitkami i połączona z organizmem macierzystym, jednak pierwszy podział jest redukcyjny. Czyli nie możemy nazwać tego przemianą pokoleń.

19) Ramienicowe (Charophyceae) - klasa glonów należących do gromady zielenic. Do ramienicowych zaliczają się najpospolitsze zielenice słodkowodne, takie jak nitkowata skrętnica (Spirogyra) czy wielokomórkowa, plechowata ramienica (Chara), która porasta dno słodkowodnych zbiorników. Budowa jednokomórkowa, często kolonijna lub nitkowata, po rozbudowaną wielokomórkową plechę. U ramienicowych wrzeciono kariokinetyczne nie zanika, podobnie jak u watkowatych, jednakże tworzenie nowej ściany komórki w trakcie podziału zaczyna się w środku wrzeciona i postępuje ku ścianom komórki, a więc podobnie jak u zielenic właściwych - inaczej niż u watkowych.

Ramienicowce, ramienice właściwe (Charales) - rząd glonów należący do typu (gromady) zielenic. Przedstawiciele ramienicowców mają, tak jak rośliny zielone, chlorofil a i b, celulozową ścianę komórkową, a jako materiał zapasowy - skrobię.

17) Neotenia, zjawisko polegające na uzyskaniu dojrzałości płciowej i zdolności rozmnażania przez zwierzęta utrzymujące cechy form larwalnych (neotenia pełna) lub na znacznym przedłużeniu życia larwalnego bez zdolności rozmnażania się (neotenia niepełna). Neotenia- występowanie pewnych cech zarodka lub młodego organizmu u osobników dojrzałych (w wieku reprodukcyjnym) np. podobieństwo cierni Turbinicarpus valdezianus i młodej rośliny Turbinicarpus lophoporoides

16) Zielenice (Chlorophyta) - parafiletyczna grupa jednokomórkowych (o strukturze wiciowcowej, kapsalnej i kokoidalnej) lub wielokomórkowych, samożywnych roślin występujących w wodach słodkich i słonych, rzadko w środowisku lądowym. Należy tu ok. 9000 gatunków. Swą polską nazwę wzięły od dominującej barwy chlorofili a i b, występują jednak w nich również karoteny i ksantofile. Zielenice stanowią jedną z trzech linii rozwojowych roślin (obok glaukofitów i krasnorostów). Współcześnie dzielone są na dwie lub cztery równorzędne grupy (gromady). W rygorystycznych ujęciach taksonomicznych do zielenic zaliczane są także rośliny lądowe, przy czym dla takiego ujęcia stosuje się odrębną nazwę rośliny zielone. Termin zielenice oznacza w aktualnym ujęciu wszystkie linie rozwojowe roślin zielonych po wyłączeniu z nich roślin lądowych.

U zielenic obserwuje się znaczną różnorodność procesów rozmnażania. Rozmnażają się zarówno bezpłciowo (poprzez podział komórki, fragmentację plechy, zoospory lub aplanospory) jak i płciowo. W zależności od stopnia rozwoju danego przedstawiciela, w procesie płciowym występuje izogamia (najczęściej), anizogamia lub oogamia. U niektórych grup zachodzi przemiana pokoleń (izomorficzna lub heteromorficzna).

Postęp jaki dokonał się w zakresie badań molekularnych w końcu XX w. i na początku XXI w. pozwolił na znaczącą przebudowę systematyki zielenic, tworzonej wcześniej głównie na podstawie analiz cech morfologicznych i cytologicznych. Odkryte powiązania filogenetyczne pozwalają na identyfikację taksonów monofiletycznych. Ze względu na parafiletyczny charakter samych zielenic, w rygorystycznych pod względem formalnym ujęciach systematycznych do grupy tej zaliczane są rośliny lądowe (Embryophytes), a zielenice dzielone są na 2 (wg Lewisa i McCourta 2004 w randze gromad) lub 4 równorzędne grupy.

15)Przemiana pokoleń u roślin, występowanie w cyklu rozwojowym roślin dwóch następujących po sobie pokoleń: haploidalnego pokolenia płciowego (gametofit) i diploidalnego pokolenia bezpłciowego (sporofit).
Pokolenie płciowe wytwarza gamety, po połączeniu których powstają diploidalne zygoty. Z zygoty rozwija się pokolenie bezpłciowe, wytwarzające w wyniku mejozy haploidalne zarodniki (mejospory), dające początek gametofitom.
Przemiana pokoleń u roślin występuje w dwóch typach: w izomorficznej przemianie pokoleń u roślin (występującej u niektórych glonów morskich) oba pokolenia nie różnią się morfologicznie od siebie i mają jednakowy udział w cyklu rozwojowym rośliny, odróżnia je tylko liczba chromosomów w jądrach komórkowych.
W typie heteromorficznym jedno z pokoleń ma wyraźną przewagę nad drugim w cyklu rozwojowym, ponadto różnią się one morfologicznie. Ten typ przemiany pokoleń u roślin występuje u licznych gatunków glonów, grzybów i u wszystkich roślin wyższych.
U mszaków pokoleniem dominującym jest gametofit, u paprotników i roślin nasiennych - sporofit, a gametofit ulega redukcji do niewielkiego, lecz jeszcze samodzielnie rosnącego przedrośla u paprotników i kilkunastokomórkowego niesamodzielnego tworu w obrębie kwiatu roślin nasiennych (woreczek zalążkowy i ziarno pyłku).
Charakterystyczną dla roślin cechą jest cykl życiowy, na którego jeden pełny obrót składają się zawsze dwa następujące po sobie pokolenia: Jedno z nich, zwane gametofitem, jest haploidalne (każda jego komórka ma pojedynczy garnitur chromosomów - 1n). Rozmnaża się płciowo, produkując w specjalnych organach (gametangiach), na drodze mitozy, haploidalne gamety. W wyniku połączenia dwóch gamet, czyli zapłodnienia, powstaje diploidalna zygota, mająca już podwójny garnitur chromosomów (2n): jeden zestaw chromosomów pochodzi z jednej gamety, drugi z drugiej. Zygota jest zaczątkiem nowego organizmu i jednocześnie drugiego pokolenia - sporofitu. Sporofit jest organizmem diploidalnym (2n), rozmnażającym się bezpłciowo. W specjalnych jego organach - zarodniach, czyli sporangiach - produkowane są na drodze mejozy haploidalne (1n) zarodniki, czyli spory. Kiełkujący zarodnik daje początek haploidalnemu pokoleniu płciowemu, czyli gametofitowi.
Cykl zatoczył pełen obrót. Dwa następujące po sobie pokolenia, gametofit i sporofit, mogą nie różnić się budową i wyglądem, mimo że drastycznie różnią się pod względem genetycznym. Również długość i sposób ich życia mogą być praktycznie takie same. Tak jest wśród wielu grup glonów. Wśród innych grup glonów oraz u wszystkich żyjących obecnie na Ziemi roślin lądowych sporofit i gametofit, mimo iż są następującymi po sobie pokoleniami w życiu jednego 'rodu', różnią się całkowicie wyglądem, budową zewnętrzną, sposobem i długością życia. Niekiedy różnice te są tak duże, że w czasach, gdy nie zdawano sobie sprawy z istnienia przemiany pokoleń, sporofit i gametofit tego samego gatunku zaliczano do różnych grup systematycznych. Podobne trudności mają obecnie paleobotanicy, dysponujący często jedynie fragmentami roślin, z których trudno jest odtworzyć nawet wygląd danego organizmu, nie mówiąc o poszczególnych etapach jego cyklu życiowego.

Aby łatwiej zapamiętać:

Gametofit - bo rozmnaża się przez gamety.
Sporofit - bo rozmnaża się przez spory.

14) Plastydy - organelle otoczone podwójną błoną komórkową, występujące tylko u roślin. Plastydy rozwijają się one proplastydów - jednego rodzaju struktur wyjściowych, a niekiedy mogą się przekształcać z jednego rodzaju w inny. Protoplastydy posiadają słabo wykształconą lub niewykształconą strukturę wewnętrzną. Występują w komórkach embrionalnych i merystematycznych. Plastydy dzielimy na:

• bezbarwne, wytwarzane bez udziału światła, aktywne podczas procesów metabolicznych:

• leukoplasty, których główną funkcją jest przechowywanie materiałów zapasowych, do których zaliczają się:

• lipidoplasty, elajoplasty (magazynujące tłuszcze)

• amyloplasty (magazynujące węglowodany - w postaci ziaren skrobii)

• proteinoplasty (magazynujące białka - w postaci ziaren aleuronowych)

• etioplasty, powstają z proplastów w etiolacji zawieraja protochlorofil

• barwne, wytwarzane z udziałem światła:

• aktywne w procesie fotosyntezy i innych procesach metabolicznych:

• chloroplasty oraz inne rożnobarwne aktywne chromatofory, występujące w niektórych glonach, mające za zadanie produkowanie glukozy z wykorzystaniem energii świetlnej (fotosynteza)

• nieaktywne podczas fotosyntezy i innych procesów metabolicznych

• chromoplasty - zawierające barwnik czerwony karoten lub żółty ksantofil, czyli barwniki nadające barwę kwiatom, owocom, a czasem rówież korzeniom (np. marchwi)

13) Mikoryza - występujące powszechnie niepasożytnicze lub rzadziej słabo pasożytnicze współżycie korzeni lub innych organów, a nawet nasion roślin naczyniowych (roślin wyższych z takich gromad jak: nasienne, paprotniki, czy mszaki) z grzybami (dotyczy około 85% gatunków roślin wyższych z całego świata). Tego typu symbioza daje obu gatunkom wzajemne korzyści, polegające na obustronnej wymianie substancji odżywczych, rośliny mają lepszy dostęp do wody i rozpuszczonych w niej soli mineralnych ale także do substancji regulujących ich wzrost i rozwój, które produkuje grzyb, ten zaś korzysta z produktu fotosyntezy roślin - glukozy. Ze względu na stopień inwazyjności strzępek grzybni do komórek roślinnych wyróżnić można:

• mikoryzę ektotroficzną, czyli zewnętrzną, gdy strzępki grzybni oplatają korzenie roślin tworząc tzw. opilśń i wnikają do wnętrza wypełniając przestwory komórkowe dzięki czemu mogą przejąć dotychczasowe funkcje włośników, które w takim wypadku zanikają;

• mikoryzę endotroficzną, czyli wewnętrzną, tu strzępki grzybni wnikają bezpośrednio do tkanek roślinnych a włośniki nie zanikają;

• mikoryzę ektendotroficzną, czyli mieszaną, gdzie strzępki jednocześnie wnikają do komórek roślinnych i tworzą na zewnątrz opilśń.

Rozwój wielu gatunków roślin jest całkowicie zależny od obecności określonego gatunku grzyba, gdzie brak partnera grzybowego oznacza śmierć dla rośliny, ale i wiele znanych gatunków grzybów kapeluszowych dojrzewa tylko wtedy, gdy grzybnia ma dostęp do korzeni drzew dlatego przy tego rodzaju symbiozie mówimy o mutualizmie. Mikoryza jest powszechnym zjawiskiem w przypadku drzew leśnych, tu niektóre grzyby wykazują specjalizację w wyborze partnera, ograniczając się do określonego gatunku, np.:

• maślak zwyczajny i sosna zwyczajna (mikoryza nie występuje u sosen rosnących na glebach bogatych w składniki pokarmowe);

• grzyby z rodzaju koźlarz i brzoza;

• grzyby z rodzaju borowik i sosna, buk zwyczajny, dąb, czy grab.

Jeżeli chodzi o rośliny, to np. nasiona storczyków kiełkują tylko w obecności grzybni, a obecność strzępek grzybni stwierdzono w nasionach wielu roślin, np. niecierpków, wrzosu.

Może się zdarzyć, że w symbiozie z grzybem biorą udział całe rośliny, czego efektem jest powstanie nowego organizmu, różniącego się pod względem morfologicznym i biologicznym od każdego z symbiontów co miało miejsce w przypadku porostów, gdzie z cudzożywnym grzybem współżyją nierozerwalnie organizmy samożywne (glony lub sinice).

12) Porosty (Lichenes) - typ (gromada) zaliczana przez wielu naukowców do grzybów. Są to organizmy plechowate utworzone przez powiązanie komórki glonu (zielenice lub sinice) i strzępki grzyba (workowce lub podstawczaki). Uznawane za grzyby lichenizowane (zdolne do symbiozy z glonami). Nauka zajmująca się porostami to lichenologia. Porosty są organizmami pionierskimi porastającymi korę drzew, kamienie, gleby najbardziej ubogie, a także bardziej suche zwane też "glebami poligonowymi". Występują niemalże na wszystkich długościach i szerokościach geograficznych. Najwięcej gleb poligonowych znajduje się w tundrze, a także na pustyniach i stepach. Gleby tundrowe, pustynne i stepowe należą do bardzo ubogich w azot i dlatego porosty, asymilują azot z atmosfery przy pomocy bakterii znajdujących w zgrubieniach grzybni. Porosty tworzą plechy, które mogą mieć dwie postacie. Komponenty grzybowe i glon mogą być rozmieszczone równomiernie (plecha homeomeryczna) lub komponenty ułożone są warstwowo (plecha heteromeryczna). W drugim przypadku wyróżniamy korę górną (grzyb), warstwę glonową i niżej warstwa strzępek grzyba. Plecha porostów może mieć formy:

• nitkowatą

• krzaczkowatą - porozgałęziana i wzniesiona (zwisająca w wypadku porostów nadrzewnych)

• listkowatą - lekko odstaje od podłoża i przypomina pofałdowany na brzegach liść

• skorupiastą - płaska i ściśle przylega do podłoża np. skały, muru lub kory drzewa

W symbiozie komponent grzybowy określany jako mikobiont należy w przeważającej części do workowców(Ascomycota), rzadziej grzybów podstawkowych (Basidiomycota) lub grzybów niedoskonałych (Deuteromycota). Komponentami autotroficznymi, określanymi mianem fotobiont, są zielenice lub sinice. Związki między tymi organizmami mogą mieć różny charakter, od bardzo swobodnego po bardzo ścisły i jest różnie interpretowany. Niektórzy uważają go za związek mutualistyczny inni jako symbiozę antagonistyczną (helotyzm, pasożytnictwo, endosaprofityzm, glonopasożytnictwo). Porosty rozmnażają się wyłączne bezpłciowo (przez zarodniki zwane urwistkami lub soreliami, czyli małymi kuleczkami zawierającymi komórki glonu otoczonego przez grzybnię), rozmnóżki lub też wegetatywnie poprzez rozłogi, strzępki grzybni.

• Porosty jako organizmy pionierskie mają bardzo ważną funkcję glebotwórczą.

• Są ważnym składnikiem pokarmowym (dla reniferów i piżmowołów) oraz schronieniem bezkręgowców. Niektóre ptaki wykorzystują porosty do budowy gniazd. Porosty wykorzystywane są w lecznictwie (płucnica lekarska, brodaczka, tarczownica), inne są cenione w kuchni (krusznica jadalna - "manna z nieba").

• Porosty są bardzo czułym biowskaźnikiem (bioindykatorem) czystości atmosfery. Specjalna skala porostowa pozwala na podstawie składu gatunkowego porostów określić stopień zanieczyszczenia atmosfery.

• Szczątki porostów przyczyniają się do powstawania próchnicy, która z rozdrobnionym materiałem skalnym tworzy glebę.

11) Grzyby niedoskonałe (Fungi imperfecti), ogromna grupa (ok. 30 tys. gatunków) grzybów, które zatraciły w toku ewolucji zdolność do rozmnażania płciowego i rozmnażają się wyłącznie wegetatywnie, dzięki czemu powstałe potomstwo posiada dokładnie takie same cechy fizjologiczne jak osobnik rodzicielski. Fakt ten ma zasadnicze znaczenie dla utrzymania się gatunku, gdyż grzyby niedoskonałe są przeważnie wąsko wyspecjalizowanymi pasożytami, lub rzadziej, saprofitami (roztocza) żyjącymi na ściśle określonych podłożach. Do grupy tej należą również grzyby drapieżne.

10) Podstawczaki - bardzo zróżnicowana i duża grupa grzybów. Ściana zbudowana jak u większości grzybów z chityny. Formy od jednokomórkowych drożdżopodobnych do zaawansowanych, dużych owocników. Powstają one ze ścisłego splecenia strzępek dikariotycznych. Cechą wspólną wszystkich podstawczaków jest sposób wytwarzania mejospor. Powstają one na tzw. podstawce. Jest to komórka, w której nastąpiła kariogamia, następnie podział redukcyjny, po którym nastąpiło wytworzenie zarodników. Zarodniki tworzą się jednak na specjalnych wyrostach - sterygmach, czyli zewnętrznie, nie jak w przypadku workowców (wewnętrznie). Zarodnik tworzy się na końcu wyrostków (odcinany ścianą), jest on nazywany bazydiosporą. Początkowo ze strzępek powstają komórki macierzyste podstawek, w których następuje kariogamia, dając komórkę diploidalną (jedyna u podstawczaków) zaraz po tym następuje mejoza dająca cztery jądra haploidalne, a w tym samym czasie tworzą się na szczycie sterygmy (4 wyrostki). Właśnie do nich przedostają się jądra haploidalne, które następnie są odcinane na końcach sterygm i tworzą już właściwe bazydiospory. Kiełkujący zarodnik (rozmnażanie płciowe) daje pierwotną grzybnię, a strzępki, które ją tworzą są początkowo komórczakami, dopiero później następuje ich podział na jednojądrowe komórki. Grzybnia taka może się dalej rozwijać tylko po połączeniu z grzybnią o przeciwnym znaku. Wówczas następuje dikariotyzacja, w komórkach powstają pary jąder sprzężonych. U podstawczaków wyraźnie widoczne jest podzielenie cyklu życiowego na fazę haploidalną i dikariotyczną (grzybnie z jądrami sprzężonymi), a faza diploidalna ograniczona jest tylko do komórki macierzystej podstawki.

7) Cykle rozwojowe

Sprzężniaki (Zygomycetes)

- kopulują całe organy płciowe

- powstaje wielojądrowa zygota (zygospora)

- kiełkuje przechodząc mejozę i tworzy strzępkę

- na jej szczycie tworzy się kulista zarodnia z zarodnikami haploidalnymi

Sprzężniaki (Zygomycetes), klasa należąca do typu sprzężniowce, królestwa grzyby. Liczne gatunki saprofityczne i pasożytnicze zbudowane ze strzępek podzielonych ścianami komórkowymi na wielojądrowe komórki.
Rozmnażanie płciowe polega na zbliżeniu się identycznych morfologicznie, lecz różnych fizjologicznie strzępek, na końcach których odcinane są (ścianami komórkowymi) gametangia. Po ich zlaniu się powstaje tzw. zygospora, która ma charakter przetrwalnika i otoczona jest grubą, często kolczastą ścianą komórkową. W czasie kiełkowania zygospory zachodzi podział redukcyjny. Na strzępkach wytwarzają się zarodnie wypełnione zarodnikami
W obrębie sprzężniaków wyróżnia się rząd mukorowców (Mucorales), do którego należą głównie grzyby saprofityczne, oraz dwa rzędy grzybów pasożytniczych - owadomorkowców (Entomophtorales) i zwierzomorkowców (Zoophagales), w skład których wchodzą grzyby drapieżne.

4) Śluzowce, śluzorośla (Myxomycota) - grupa organizmów eukariotycznych o niepewnej przynależności, dawniej zaliczana do grzybów, obecnie do protistów grzybopodobnych (wraz z lęgniowcami). Z przyczyn historycznych w podręcznikach traktowana jako klasa roślin zarodnikowych, a w szczególności grzybów. Prawdopodobnie jednak bliższa typowo zwierzęcym Protista (Pierwotniaki). Młody śluzowiec ma postać niewielkiej pełzakowatej komórki, czasem z wicią. Potem rozrasta się w gigantyczną "amebę", która żyje najczęściej w cienistych, wilgotnych lasach. odżywia się materią organiczną. Mają cechy pośrednie między światem grzybów a światem zwierzęcym. Rozmnażają się przez zarodniki, a przemieszczają ruchem pełzakowatym. Występują w ściółce wilgotnych lasów. Śluzowce są organizmami heterotroficznymi. Ich stadium wegetatywne stanowi wielojądrowa śluźnia, która pełza za pomocą nibynóżek. Występują na rozkładającej się materii organicznej, butwiejącym drewnie, w ściółce leśnej, na odchodach zwierząt roślinożernych.

1) MATERIAŁ GENETYCZNY NIE JEST ODDZIELONY OD PROTOPLASTU BŁONĄ ELEMENTARNĄ - BRAK JĄDRA. MATERIAŁ GENETYCZNY W FORMIE KOLISTEJ CZĄSTKI DNA, POJEDYNCZEJ LUB W WIĘKSZEL LICZBIE KOPII. CZĘSTO DODATKOWE, PIERSCIENIOWE CZĄSTKI DNA - PLAZMIDY, KTÓRE MOGĄ NOSIĆ GENY WARUNKUJĄCE NP. LEKOOPORNOŚĆ.

NIE POSIADAJĄ STRUKTUR OGRANICZONYCH BŁONAMI ELEMENTARNYMI - BRAK ORGANELLI KOMÓRKOWYCH (BRAK PRZEDZIAŁOWOŚCI)

BRAK TYPOWEGO PROCESU PŁCIOWEGO.

ORGANY RUCHU (RZĘSKI) NIE POSIADAJĄ CIAŁEK PODSTAWOWYCH.

MOGĄ BYĆ JEDNO- LUB WIELOKOMÓRKOWE.

2) progenota to starszy przodek bakterii, który musiał się powielać. I mozliwe, że juz nie występuje na świecie. A to,że uniwersalni to może dlatego, że dały początek bakteriom jako pierwszym organizmom.

Teoria zalążkowa- teorie synangialno-telomową w myśl której zalązek powstał z ciasno poskładanych telomów, w których ważne sąrzonki. Tam on robił jeszcze taki rysunek gdzie wewnątrz było płonne makrosporangium a na zewnątrz wyglądające jak listki kwiatu zewnętrzne makrosporangia które uległy również wypłonnieniu. Tę teorię postawił M. Benson

---