1. Rozwój myśli politycznej wczesnego okresu chrześcijaństwa głównie w Palestynie, w dobie utraty niepodległości przez Izrael po podbiciu przez Rzym (63r.p.n.e.).

2. Zawsze silny mistycyzm żydowski wzmagał przekonania o powtórnym przyjściu Mesjasza.

3. Stratyfikacja grupowa społeczeństwa:

1. ortodoksyjni faryzeusze (głosili szybkie nadejście Mesjasza)

2. zamożni sadyceusze (przywiąznie do tradycji, refleksja wobec hellenizmu)

3. zeloci <skrajnie nacjonalistyczni i ortodoksyjni> (głosili szybkie przyjście Mesjasza, nie tylko jako pomazańca Bożego, ale także wyzwoliciela i przywódcy narodowego & religijnego)

4. W tej rzeczywistości myśli chrześcijańska miała duży wpływ na ludzi ubogich. Związne to było z jej atrakcyjnością dla nich:

1. głoszenie haseł etyki miłości

2. nawoływanie do skromności

3. rzetelność

4. nawoływanie do wybaczania

5. niewolnik mógł być członkiem wspólnoty domowej

6. powszechna wolność i równość

5. Przy poszanowaniu stabilności i niezłomności rodziny zjednywało chrześcijanom zwolenników.

6. Praca powszechnym obowiązkiem:

1. integruje ze zbiorowością

2. wyrabia uczynność w dzieleniu

3. dostarcza źródeł na skromne życie

7. Należało doskonalić życie duchowe zgodnie z Pismem Świętym.

8. Wiara w Boga potwierdza godność jednostki ludzkiej.

9. Cnotliwe życie jest dowodem duchowej kultury ludzi.

10. Nieważne dobra materialne w kontakcie z Bogiem, gdyż On był pierwszym właścicielem wszystkiego.

11. Prawo natury- katalog podstawowych praw i powinności ustalonych przez Boga, odpowiadających człowiekowi.

12. Z prawa naturalnego wynikała też zasada pokoju, który jest podstawą sprawiedliwości. Pokój rodziny, społeczeństwa, państwa, ludzkości pozwala na rozwój człowieka (przeciwstawianie się militaryzacji, wojnom ograniczającym rozwój).

13. Miłość bliźniego- filozofia nawiązująca do idei humanistycznych, penetrująca codzienne tęskonoty, podbudowując poczucie godności.

Św. AUGUSTYN (Aureliusz Augustyn)

1. Żył w latach 354- 430.

2. Urodził się w Tagarcie. Uczył gramatyki i retoryki. Był pod dużym wpływem platonizmu i epikureizmu. Na studiach w Mediolanie spotkał się z gminami chrześcijańskimi i przyjmuje chrzest, potem święcenia kapłańskie- osiada na stałe w Hipponie, w Afryce u biskupa jako pomoc, a potem jako za-ca.

3. Obserwował dzieje Rzymu i jego upadek pod napaścią Alaryka. Chrześcijanom zarzucano osłabienie obronności Rzymu. Pod wpływem tych obserwacji pisze pracę „O państwie Bożym” (liczył 20 tomów).

4. Augustyn był teocentrykiem: ...”człowiek ma w swojej duszy wpojone poczucie prawdy i szuka jej przez całe życie. [...] Poznając rzeczywistość poznaje Boga.

5. Woluntarystyk- człowiek kształtuje swoje postępowanie świadomie i swobodnie.

6. Moralność:

1. wolność formalna- możliwość wyboru między dobrem a złem

2. wolność moralna- wewnętrzna dyspozycja do czynienia dobra, a unikania zła. Prowadzi do obcowania z Bogiem.

7. Metodologia 2 państw:

1. państwo Boże „Civitas Dei” - państwo pokoju, sprawiedliwości, szczęścia,dobra, miłości, przewodzi w nim Chrystus

2. państwo ziemskie „Civitas terrena” - państwo sztana, siedliska zła, nienawiści, destrukcji.

8. Istota państwa:

1. u podstaw państwa leży rodzina, która jest zaczątkiem państwa.

2. Państwo jest wspólnotą obywateli (jak u Cycerona) zwartą, połączną prawem dla wspólnego dobra.

3. Sprawiedliwość jest istotną cechą tak pojmowanego państwa, lecz państwo ziemskie jest jej pozbawione.

4. Pokój jest 2 jego cechą- każde państwo do niego dąży.

5. Obok pokoju i sprawiedliwości szczególną ideę stanowi porządek: ...”polega m.in. na umieszczaniu różnych rzeczy we właściwym dla nich miejscu”...

6. cele państwa upatruje w porządku, jedności, pokoju i sprawiedliwości (na podstawie prawa Bożego).

7. Państwo powinno bronić obywateli przed wrogiem zewnętrznym, ale także zapewniać pokój wewnętrzny- w wykonywaniu tych obowiązków winno państwo być stanowcze i kierować się sprawiedliwością.

8. Karać się winno herezję.

9. Tak skonstruowany model państwa i władzy pochodzi od Boga, a jego podstawą winna być sprawiedliwością.

9. Władza:

1. zbiór obowiązków

2. każdy władca winien się troszczyć o swoich poddanych i służyć im

3. zdecydowanie powinien władca bardziej służyć niż panować

4. władza dobrych dobrodziejstwem, a władza złych jest szkodą nie tylko dla obywateli, ale także samej władzy

10. Prawo:

1. prawo = porządek

2. hierarchiczne z prawem wiecznym na czele

3. prawo wieczne wolą Boską i rozumu

4. prawo wieczne przenika wszechświat

5. dostrzega istotę prawa naturalnego (po prawie wiecznym) jest normą uniwersalną zapisaną przez Boga w duszy człowieka

6. te 2 prawa (naturalne i wieczne) konkretyzują reguły pokoju

7. bez zgody tych praw nie może ukonstytuować się żaden porządek

8. władca nie może spełniać swej roli ani poza, ani ponad prawem

9. narodziny prawa są początkiem misterium miłości

10. przemyślenia o prawie w pracy „O dobrej woli”

• lex dei- prawo wieczne

• lex naturalis- prawo naturalne -> te 3 prawa stanowią ład normatywny

• lex temporaris- prawo doczesne

Ład normatywny = hierarchiczny- reguły mądrości Bożej.

...” miłość najwyższym prawem świata. Stanowi osnowę aktu stworzenia”...

---