Monter/składacz okien

(712501)

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych

Monter/składacz okien (712501)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem źródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (całość)

ISBN 978-83-7951-185-3 (185)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]

e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]

e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

Spis treści

1. Dane identyfikacyjne zawodu 4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfikacjach 4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy 4

2. Opis zawodu 6

2.1. Synteza zawodu 6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary występowania zawodu 6

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy) 6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu 7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie 7

2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-dacji kompetencji 7

2.7. Zadania zawodowe 8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych 8

2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK 9

3. Opis kompetencji zawodowych 10

3.1. Wykonywanie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad Kz1 10

3.2. Wykonywanie prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad Kz2 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS 13

4. Profil kompetencji kluczowych 14

5. Słownik 15

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS 2010):

712501 Monter/składacz okien

Grupa wielka 7 - Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (w Międzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 - poziom 3).

Grupa elementarna 7125 - Szklarze (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 7125 Glaziers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

Sekcja F. Budownictwo, Dział 43. Roboty budowlane specjalistyczne, Grupa 43.3. Wykonywanie robót budowlanych wykończeniowych.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz głównie wyników badań analitycznych na 16 stanowiskach pracy w 11 przedsiębiorstwach (duże - 1, średnie - 1, małe − 3, mikro − 6, w tym produkcyjne − 1, usługowe − 3, inne - produkcyjno-usługowo-handlowe - 7) przeprowadzonych w marcu i kwietniu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

• Jakub Kus - Związek Zawodowy Budowlani w Warszawie,

• Mariola Berdysz - Wyższa Szkoła Biznesu: Budownictwo i Proces Inwestycyjny w Lublinie,

• Adam Jakubiak - INDESIT Company Polska w Łodzi,

• Joanna Orda - Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego w Łodzi.

Ewaluatorzy:

• Jadwiga Furgalska - Firma W. Lewandowski P.H.U. we Włocławku,

• Artur Frankiewicz - Firma OKNO Frankiewicz w Łodzi.

Recenzenci:

• Maciej Matczak - ekspert niezależny, były właściciel firmy AAS w Łodzi,

• Danuta Urbaniak - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 10 w Łodzi.

Komisja Branżowa (zatwierdzająca):

• Waldemar Czaplicki (przewodniczący) - Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości w Warszawie,

• Krzysztof Baranowski - przedstawiciel pracodawców, Polskie Stowarzyszenie Producentów Gipsu w Warszawie,

• Ireneusz Goździołko - Zarząd Krajowy Związku Zawodowego Budowlani w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

• 10.10.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Monter/składacz okien montuje i demontuje okna, fasady aluminiowe i naświetla dachowe.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu

Zawód montera/składacza okien jest zawodem o charakterze usługowym. Monter/składacz okien montuje okna drewniane, plastikowe, z włókien szklanych, węglowych i kompozytów lub aluminiowe w otworach okiennych i fasadach. Montuje okna z roletami nakładanymi lub roletami zewnętrznymi oraz okna z moskitierami. Montuje okna dachowe, naświetla i wyłazy w połaciach dachowych. Montuje fasady budynków - wykonuje ściany kurtynowe. Demontuje stare okna, przygotowuje otwory okienne do montażu, demontując i montując obróbki blacharskie oraz parapety. Monter/składacz okien wykonuje również drobne roboty wykończeniowe ościeży, w tym roboty murarsko-tynkarskie, montaż płyt gips-karton oraz wykończenia innymi materiałami. Dokonuje niezbędnych pomiarów i korzysta z dokumentacji technicznej oraz instrukcji producentów. Stosuje pianki montażowe, silikony i akryle, wkręty ościeżnicowe, kołki rozporowe, kołki szybkiego montażu, kołki uniwersalne, folie paroszczelne, taśmy do montażu oraz inne materiały wykończeniowe.

2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)

Monter/składacz okien posługuje się narzędziami, maszynami
i urządzeniami w pracach montażowych, murarskich, tynkarskich i wykończeniowych. Posługuje się specjalistycznymi uchwytami do transportu ręcznego szyb zespolonych, urządzeniami do pomiarów, poziomowania i pionowania elementów. Pracuje w ekipach montażowych w przedsiębiorstwie produkującym okna, naświetla i fasady, w przedsiębiorstwie wykonującym roboty budowlano-montażowe, zakładach rzemieślniczych prowadzących działalność remontowo-budowlaną lub prowadzi działalność gospodarczą. Roboty wykonuje pod nadzorem lub samodzielnie, w zależności od stopnia skomplikowania zadań,
w obiektach budowlanych w budowie oraz w obiektach użytkowanych. Praca montera/składacza okien wykonywana jest w zróżnicowanych warunkach, na wysokości i w niewygodnych pozycjach, w zmiennych warunkach atmosferycznych. Monter narażony jest na hałas, urazy mechaniczne oraz upadki z wysokości, a także choroby układu mięśniowo-szkieletowego. Pracuje w podstawowym wymiarze czasu pracy, w systemie zmianowym, dostosowując czas pracy do harmonogramu robót lub do wymogów klienta.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Wykonywanie zawodu montera/składacza okien wymaga dużej sprawności fizycznej i manualnej oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej. Powinien charakteryzować się wytrzymałością na długotrwały wysiłek fizyczny oraz zdolnością do pracy w niesprzyjających warunkach atmosferycznych. Monter powinien być odpowiedzialny, samodzielny, rzetelny i sumienny. Specyfika zawodu wymaga także uzdolnień organizacyjnych oraz umiejętności pracy w zespole. Przeciwwskazaniem do wykonywania pracy w zawodzie są: lęk wysokości, astygmatyzm, reakcje alergiczne na substancje wykorzystywane w montażu.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Osoba wykonująca zawód montera/składacza okien powinna posiadać wykształcenie zasadnicze zawodowe w zawodach: 711102 Monter konstrukcji budowlanych; 712905 Monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie; 711501 Cieśla; 711503 Stolarz budowlany. Możliwe jest zatrudnienie pracownika niewykwalifikowanego i przyuczenie go do pracy w zawodzie. W prowadzeniu samodzielnej działalności gospodarczej wskazane jest posiadanie prawa jazdy kat. B lub C.

2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji

W systemie kształcenia rzemieślniczego można uzyskać kwalifikacje potwierdzone dyplomem czeladnika lub mistrza w zawodzie np. 711503 Stolarz budowlany. W systemie kształcenia formalnego lub pozaformalnego (kurs kwalifikacyjny) można potwierdzić kwalifikacje egzaminem zewnętrznym organizowanym przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne np. w zawodzie 711102 Monter konstrukcji budowlanych. Monter/składacz okien może uzyskać kompetencje do pracy w zawodzie na kursach organizowanych przez producentów okien i organizacje branżowe. Po przeszkoleniu u producentów okien można uzyskać branżowe potwierdzenie kwalifikacji do montażu okien w określonej grupie produktowej. Monter/składacz z odpowiednim doświadczeniem zawodowym może pełnić funkcję brygadzisty, a następnie mistrza. Posiadając kompetencje w zawodzie montera/składacza okien można pracować na równorzędnych stanowiskach robotniczych: 712502 Szklarz i 712503 Szklarz budowlany.

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepisami BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska (niezbędne kompetencje Kz1, Kz2, KzS).

Z2. Wykonywanie pomiaru otworów okiennych i obmiaru robót montażowych (niezbędne kompetencje Kz1, KzS).

Z3. Transportowanie okien, naświetli i elementów fasad na budowę lub do budynku klienta (niezbędne kompetencje Kz1, KzS).

Z4. Demontowanie okien, naświetli i fasad w celu montażu nowej stolarki (niezbędne kompetencje Kz1, KzS).

Z5. Montowanie okien, naświetli i fasad (niezbędne kompetencje Kz2, KzS).

Z6. Wykonywanie prac wykończeniowych - obróbka ościeży okien, montowanie kołnierzy okien dachowych i wyłazów dachowych oraz rolet, moskitier, parapetów i obróbek blacharskich (niezbędne kompetencje Kz2, KzS).

Z7. Ocenianie jakości wykonywanych prac związanych z montażem okien, naświetli i fasad (niezbędne kompetencje Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 - Wykonywanie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z2, Z3, Z4).

Kz2 - Wykonywanie prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z5, Z6, Z7).

KzS - Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z6, Z7).

2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zadań w zawodzie sugeruje się wykorzystać do opisu kwalifikacji na poziomie 3 właściwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europejskiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalności (grupa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonująca zawód montera/składacza okien:

1. w zakresie wiedzy: zna podstawowe fakty, zasady, procesy i pojęcia ogólne, zna i rozumie podstawowe zależności w zawodzie monter/składacz okien oraz w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania prowadzonej działalności w branży budowlano-montażowej;

2. w zakresie umiejętności: potrafi wykonywać niezbyt proste zadania w obszarze montażu okien według ogólnej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, potrafi rozwiązywać proste, typowe problemy, uczyć się w części samodzielnie pod kierunkiem w zorganizowanej formie; umie odbierać i formułować niezbyt złożone wypowiedzi, także bardzo proste wypowiedzi w języku obcym.

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefiniowanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Wykonywanie robót przygotowawczych
do montażu okien, naświetli i fasad Kz1

Wiedza - zna i rozumie podstawowe fakty, zasady, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane z wykonywaniem robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad; rodzaje zabezpieczeń indywidualnych przy pracach na wysokości i na płaszczyznach pochyłych; zasady wykonywania przedmiarów robót montażowych i wykończeniowych oraz obmiarów otworów okiennych; obsługę i przeznaczenie narzędzi i urządzeń pomiarowych; zasady sporządzania szkiców i rysunków; proste rusztowania i pomosty do wykonywania robót montażowych; narzędzia i sprzęt stosowany do demontażu okien, naświetli i fasad; metody demontażu okien i szyb zespolonych; zasady zabezpieczeń otworów okiennych po demontażu; recykling i utylizację odpadów powstałych w wyniku demontażu; zasady transportu elementów po demontażu okien, naświetli i fasad; zasady transportu i składowania okien, naświetli i fasad.

Umiejętności - wykonuje niezbyt proste zadania związane z wykonywaniem robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad, według określonej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, w szczególności potrafi: stosować zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad; stosować zabezpieczania indywidualne podczas prac na wysokości i na płaszczyznach pochyłych (na dachach); wykonywać przedmiar robót montażowych i wykończeniowych oraz obmiar otworów okiennych; posługiwać się sprzętem do pomiarów zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa pracy; wykonywać szkice i rysunki; montować proste rusztowania i pomosty do wykonywania robót montażowych; dobierać sprzęt i narzędzia do demontażu okien, naświetli i fasad; planować etapy demontażu okien i szyb zespolonych; demontować okna i szyby zespolone; porządkować i zabezpieczać miejsca demontażu po zakończeniu robót; segregować odpady powstałe po demontażu okien, naświetli i fasad; transportować ze stanowiska pracy elementy powstałe w wyniku demontażu okien, naświetli i fasad; transportować na stanowisko pracy i składować okna, naświetla i fasady.

Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z5, Z6, Z7 wymaga posiadania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Wykonywanie prac montażowych
i wykończeniowych okien, naświetli i fasad Kz2

Wiedza - zna i rozumie podstawowe fakty, zasady, procesy, pojęcia ogólne i zależności związane z pracami montażowymi i wykończeniowymi okien, naświetli i fasad, w szczególności zna: zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie wykonywania prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad; zasady transportu ręcznego i składowania okien i szyb zespolonych; dokumentację techniczną montażu - instrukcje montażu okien z różnych materiałów i w różnych przegrodach budowlanych: ścianach i połaciach dachowych; narzędzia i urządzenia stosowane w pracach montażowych okien; sposoby zabezpieczania okien przed uszkodzeniami; systemy stolarki otworowej; podstawy robót, tynkarskich, malarskich, ciesielskich, blacharskich, dekarskich; narzędzia i urządzenia stosowane w robotach wykończeniowych; urządzenia montowane z oknami: rolety, moskitiery, parapety wewnętrzne i zewnętrzne oraz siłowniki i automatykę; zasady regulacji okien, okuć, zamków i automatyki; metody oceny jakości robót montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad; sposoby konserwacji okien, naświetli i fasad.

Umiejętności - wykonuje niezbyt proste zadania związane z pracami montażowymi i wykończeniowymi okien, naświetli i fasad, według określonej instrukcji, w częściowo zmiennych warunkach, w szczególności potrafi: stosować zasady i przepisy BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska w zakresie wykonywania prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad; transportować z użyciem ręcznych urządzeń okna i szyby zespolone; czytać instrukcje oraz szkice i rysunki dotyczące montażu okien, naświetli i fasad; stosować narzędzia, sprzęt i urządzenia używane przy montażu okien, naświetli i fasad; zabezpieczać okna na czas montażu i wykonywania robót wykończeniowych ościeży; wykonywać podstawowe roboty wykończeniowe, tynkarskie, malarskie, ciesielskie, blacharskie, dekarskie; stosować narzędzia, sprzęt i urządzenia używane w robotach wykończeniowych; montować urządzenia związane z oknami: rolety, moskitiery, parapety wewnętrzne i zewnętrzne oraz siłowniki i automatykę; regulować okna, okucia, zamki i automatykę; oceniać jakość wykonania montażu okien, naświetli i fasad oraz jakość robót wykończeniowych; instruować przyszłych użytkowników o sposobach bieżącej konserwacji okien, naświetli i fasad.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zadań zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

• ponosi odpowiedzialność za wykonywanie robót przygotowawczych do montażu okien, naświetli i fasad oraz wykonywanie prac montażowych i wykończeniowych okien, naświetli i fasad,

• pracuje częściowo samodzielnie i podejmuje współpracę w zorganizowanych warunkach pracy ekipy budowlano-montażowej,

• ocenia wpływ swoich działań realizowanych w ramach współpracy zespołowej w miejscu pracy i ponosi odpowiedzialność za ich skutki,

• dostosowuje zachowanie do zmian w środowisku pracy.

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocenę ważności kompetencji kluczowych dla zawodu montera/składacza okien przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 712501 Monter/składacz okien

5. Słownik

Zawód	zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji i kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów.
Specjalność	jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub przedmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki.
Zadanie zawodowe	logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją.
Kompetencje zawodowe	wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowiednio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane są trzema zbiorami: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych.
Wiedza	zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Umiejętności	zdolność wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Kompetencje społeczne	zdolność autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju, z uwzględnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje kluczowe	wiedza, umiejętności i postawy odpowiednie do sytuacji, niezbędne do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard kompetencji zawodowych	norma opisująca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja	zestaw efektów uczenia się (zasób wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych), których osiągnięcie zostało formalnie potwierdzone przez uprawnioną instytucję.
Europejska Rama Kwalifikacji	przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji, umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyróżniono 8 poziomów kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się; stanowią one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama Kwalifikacji	opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowanego rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy System Kwalifikacji	ogół rozwiązań służących ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji (potwierdzaniu efektów uczenia się) oraz zapewnianiu ich jakości.

5

Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy

---