ROMAN JAKOBSON Poetyka w świetle językoznawstwa

Przedmiot rozważań poetyki: co przekształca komunikat językowy w dzieło sztuki.

Poetyka rozpatruje problemy struktury języka może być rozpatrywana
jako integralna część lingwistyki.

Opis synchroniczny obejmuje nie tylko produkcję literacką danej epoki, lecz także tę część tradycji, która jest dla epoki tej żywotna lub została w nim przywrócona
do życia.

synchroniczna poetyka nie powinna być utożsamiana ze statyką

Dwa podstawowe w postępowaniu językowym: wybór i kombinacja

• wybór dokonuje się na bazie ekwiwalencji podobieństwa, synonimiki,
  lub różnicy, antonomiki

• kombinacja powstaje na bazie przyległości

Funkcja poetycka - projekcja zasady ekwiwalencji z osią wyboru na oś kombinacji: ekwiwalencja staje się konstytutywnym chwytem szeregu.

• mierzenie szeregów

• wiersz - typ wypowiedzi, w której całkowicie lub częściowo powtarzają się
  te same figury dźwiękowe

Analiza wiersza mieści się całkowicie w kompetencjach poetyki, a poetykę można określić jako część lingwistyki, która rozpatruje funkcję poetycką w jej stosunku do innych funkcji językowych.

Poetyka - w szeregowym znaczeniu tego słowa - zajmuje się funkcją poetycką nie tylko w poezji, gdzie jest ona nadrzędna w stosunku do innych funkcji językowych, lecz także poza poezją, gdzie jakaś inna funkcja jest nadrzędna w stosunku
do poetyckiej

„Figura dźwiękowa” - w której Hopkins upatrywał konstytutywny czynnik wiersza:

• każda sylaba zawiera fonem zgłoskotwórczy, a przerwa między dwoma następującymi po sobie fonemami zgłoskotwórczymi zostaje spełniona przez marginalne, niezgłoskotwórcze fonemy

• w tzw. wersyfikacji sylabicznej liczba fonemów zgłoskotwórczych
  w ograniczonym metrycznie szeregu (sekwencji czasowej) jest zwykle konstantną

• w każdym wierszu akcentowym kontrast między wyższą i niższą wydatnością zostaje osiągnięty przez przeciwstawienie sylab pod przyciskiem sylabom

• większość systemów akcentowanych operuje głównie kontrastem sylab
  z akcentem wyrazowym i sylab bez akcentu wyrazowego

• wiersz „tonematyczny” - oparty na następstwie różnorodnych intonacji zgłosek

• inna odmiana wersyfikacji - wiersz zagadek

Ontologiczne dzieło literackie zanim się nim stanie, jest komunikatem językowym.

Dzieło literackie - tekst - jest komunikatem językowym i jako takie może być rozpatrywane w ramach teorii komunikacji.

Komunikat skierowany jest sam na siebie, dominantą jest funkcja poetycka komunikat jest dziełem literackim.

---