Roman Jakobson Poetyka w świetle językoznawstwa


Roman Jakobson, Poetyka w świetle językoznawstwa

Streszczenie

Przedmiot rozważań poetyki: co przekształca komunikat językowy w dzieło sztuki.

Poetyka rozpatruje problemy struktury języka może być rozpatrywana
jako integralna część lingwistyki.

Opis synchroniczny obejmuje nie tylko produkcję literacką danej epoki, lecz także tę część tradycji, która jest dla epoki tej żywotna lub została w nim przywrócona
do życia.

Schemat sytuacji komunikacyjnej

0x08 graphic

KONTEKST

KOMUNIKAT

NADAWCA.........................................ODBIORCA

KONTAKT

KOD

Nadawca kieruje komunikat do odbiorcy. Aby komunikat był efektywny, musi być zastosowany do kontekstu (tj. musi coś oznaczać) uchwytnego dla odbiorcy
i albo zwerbalizowanego, albo takiego, który da się zwerbalizować. Konieczny jest kod w pełni lub przynajmniej w części wspólny dla nadawcy i odbiorcy.
Musi też istnieć kontakt - fizyczny kanał i psychiczny wiązek między nadawcą
i odbiorcą, umożliwiający im nawiązanie i kontynuowanie komunikacji.

6 podstawowych aspektów języka:

Schemat sytuacji komunikacyjnej uzupełniony funkcjami

0x08 graphic

POZNAWCZA

POETYCKA

EMOTYWNA KONATYWNA

FATYCZNA

METAJĘZYKOWA

Dwa podstawowe w postępowaniu językowym: wybór i kombinacja

Funkcja poetycka - projekcja zasady ekwiwalencji z osią wyboru na oś kombinacji: ekwiwalencja staje się konstytutywnym chwytem szeregu.

Analiza wiersza mieści się całkowicie w kompetencjach poetyki, a poetykę można określić jako część lingwistyki, która rozpatruje funkcję poetycką w jej stosunku do innych funkcji językowych.

Poetyka - w szeregowym znaczeniu tego słowa - zajmuje się funkcją poetycką nie tylko w poezji, gdzie jest ona nadrzędna w stosunku do innych funkcji językowych, lecz także poza poezją, gdzie jakaś inna funkcja jest nadrzędna w stosunku
do poetyckiej.

„Figura dźwiękowa” - w której Hopkins upatrywał konstytutywny czynnik wiersza:

Rysy fakultatywne należą do dziedziny metru

Wzorzec wersowy wykracza daleko poza zagadnienia samej formy dźwiękowej - zjawisko lingwistyczne o wiele szersze

Opracowanie

Poetyka w świetle językoznawstwa

Ontologiczne dzieło literackie zanim się nim stanie, jest komunikatem językowym.

Dzieło literackie - tekst - jest komunikatem językowym i jako takie może być rozpatrywane w ramach teorii komunikacji.

Komunikat skierowany jest sam na siebie, dominantą jest funkcja poetycka komunikat jest dziełem literackim.

Funkcja poetycka to projekcja zasady ekwiwalencji z osią wyboru na oś kombinacji.

0x08 graphic

wyboru

0x08 graphic

oś kombinacji

0x08 graphic
(możliwości)

paradygmat

- zbiór wyrażeń

ekwiwalentnych

wobec siebie

Oś wyboru - by ułożyć jakiś komunikat, trzeba dokonać pewnego wyboru (jakichś elementów z danego paradygmatu).

Oś kombinacji - składnia.

Przykład

I koń II galopuje

rumak biegnie

klacz kłusuje połączenia - kombinacje

źrebię cwałuje

chabeta stoi

0x08 graphic
0x08 graphic
szkapa itp.

itd.

0x08 graphic
0x08 graphic

wybór

Dziełem literackim jest to, co jest uznawane za dzieło literackie przez daną grupę społeczną.

metafora porównanie

0x08 graphic
0x08 graphic

„Poetyka rozpatruje problemy struktury języka, podobnie jak studia
nad malarstwem
skupiają się na strukturze malowideł.”

„Poetyka może być rozpatrywana jako integralna część lingwistyki” - albo część,
albo w świetle językoznawstwa.

Artykuł Jakobsona to perswazja.

Nie można porównywać rodzajów sztuk. W obrębie danej sztuki też nie można porównywać dzieł. Można porównywać jedynie dzieła z jednego gatunku.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Roman Jakobson Poetyka w świetle językoznawstwa
Roman Jakobson Poetyka w swietle jezykoznawstwa opracowanie
Roman Jakobson Poetyka w świetle językoznawstwa opracowanie
Roman Jakobson Poetyka w świetle językoznawstwa streszczenie i opracowanie
Jakobson Roman - Poetyka w świetle językoznawstwa
POZYCJA 5 Poetyka w świetle językoznastwa
R Jacobson Poetyka w świetle językoznawstwa
Poetyka w świetle językoznawstwa, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła
Jakobson - Poetyka w -wietle językoznawstwa (notatki), Romanistyka, SEMESTR I, Wstęp do literaturozn
ROMAN JAKOBSON Poetyka w Âwietle jŕzykoznawstwa
Roman Jakobson OPRACOWANIE
notatek pl dr R Gliwa, Teorie j zykoznawcze, Roman Jakobson
Roman Jakobson
Styl to ogół środków językowych charakterystycznych dla konkretnego autora, Opracowania, Poetyka

więcej podobnych podstron