Załącznik nr 1
Podstawowe pojęcia i wyjaśnienia związane z realizacją prac zleconych
PRACE ZLECONE (symbol - PZ) obejmują umowną działalność związaną z prowadzeniem badań naukowych, prac rozwojowych i świadczeniem usług badawczych, podejmowaną na rzecz przedsiębiorców, instytucji naukowych, państwowych jednostek organizacyjnych, jednostek samorządu terytorialnego oraz osób fizycznych.
BADANIA NAUKOWE (symbol - NB) - w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 238, poz. 2390 ze zm.) obejmują:
- badania podstawowe (symbol - P) - związane z prowadzeniem badań eksperymentalnych lub teoretycznych - podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy o zjawiskach i faktach i nieukierunkowane na bezpośrednie zastosowanie w przemyśle,
- badania stosowane (symbol - S)- podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy i ukierunkowane na zastosowanie w praktyce,
PRACE ROZWOJOWE( symbol - BR) - w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki, obejmują prace związane z wykorzystaniem dotychczasowej wiedzy i prowadzone w celu wytworzenia nowych lub udoskonalenia istniejących materiałów, wyrobów, urządzeń, usług, procesów, systemów lub metod. Pracami rozwojowymi są w szczególności prace konstrukcyjne, technologiczno-projektowe oraz doświadczalne.
USŁUGI BADAWCZE ( symbol - BU) - obejmują między innymi:
- ekspertyzy związane z specjalistycznymi badaniami przeprowadzonymi przez ekspertów w celu wydania opinii lub orzeczenia w jakieś sprawie,
- analizy związane z rozpatrywaniem problemu lub zjawiska z różnych stron w celu jego zrozumienia lub wyjaśnienia,
- oceny związane z wydaniem opinii o czymś lub o kimś dokonane w wyniku analizy.
UMOWA O DZIEŁO - przedmiotem umowy jest wykonanie dzieła, będącego osiągnięciem określonego z góry efektu. Dziełem stanowiącym przedmiot umowy cywilnoprawnej może być zarówno dobro materialne jak i niematerialne. Celem umowy o dzieło i treścią zobowiązania wykonawcy dzieła nie jest działanie, które ma doprowadzić do uzyskania uzgodnionego rezultatu, lecz samo jego osiągnięcie w postaci wykonania dzieła. Umowa o dzieło jest umową rezultatu, a rezultatem tej umowy może być jakiś utwór lub wyrób. Mogą tutaj mieć zastosowanie przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006r. Nr 90, poz. 631 ze zm.). Definicja utworu podana jest w art. 1 ust. 1 tej ustawy. Dzieło należy wykonać w terminie określonym w umowie. Terminem rozpoczęcia wykonywania dzieła jest termin zawarcia umowy, względnie w przypadku późniejszego rozpoczęcia wykonywania dzieła - termin ustalony w postanowieniach umowy. Regulację prawną umowy o dzieło zawierają artykuły 627- 646 Kodeksu cywilnego.
UMOWA O ŚWIADCZENIE USŁUG - w ramach umowy usługobiorca zobowiązuje się do wykonania dla usługodawcy określonej usługi w ustalonym terminie i za określone wynagrodzenia np. sprzątanie, porządkowanie, konserwacja, wykonanie badań, przepisywanie tekstu itp. Zgodnie z przepisem art. 750 Kodeksu cywilnego, do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu (art. 734 - 751 Kodeksu cywilnego).
- 2 -
WYNAGRODZENIA Z TYTUŁU UMÓW O ŚWIADCZENIE USŁUG i UMÓW O DZIEŁO - nie mogą dotyczyć tych samych prac lub zadań, które są objęte wynagrodzeniem z tytułu umowy o pracę. Wynagrodzenia wypłacane z tytułu zawartych umów cywilnoprawnych obejmują:
- bezosobowy fundusz płac (na podstawie umów o świadczenie usług i umów o dzieło) - dotyczy wynagrodzeń za prace pomocnicze, które ze względu na specyfikę nie mogą być wykonane przez pracowników jednostki w ramach swoich zakresów czynności.
- honoraria (na podstawie umów o dzieło) - dotyczy wynagrodzeń za indywidualną działalność twórczą o charakterze naukowym chronioną prawem autorskim. Przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w art. 22 ust. 9 pkt. 3 przewidują, iż koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich lub praw pokrewnych - w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzaniu tymi przepisami wynoszą 50 % uzyskanego przychodu.
PODSTAWOWA JEDNOSTKA ORGANIZACYJNA - jednostka naukowo-dydaktyczna prowadząca w sposób ciągły badania naukowe lub prace rozwojowe. W przypadku Politechniki Opolskiej podstawowymi jednostkami organizacyjnymi są wydziały.
OSOBY UPRAWNIONE DO ZAWIERANIA UMÓW:
Niezwykle istotną kwestią jest zawarcie umowy (podpisanie) przez osobę (osoby) uprawnione do reprezentacji określonego podmiotu.
W świetle teorii organów osób prawnych, osoba prawna (spółka z o.o., spółka akcyjna i inne) działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie (art. 38 Kodeksu cywilnego). Zgodnie ze wspomnianą wyżej teorią organów, gdy za osobę prawną działał ktoś, kto nie był jej organem to z punktu widzenia prawa do żadnego działania osoby prawnej w ogóle nie doszło. Podkreślić należy, iż przepis art. 39 Kodeksu cywilnego nie przewiduje możliwości potwierdzenia umowy, a tym samym jej sanowania przez właściwy organ, co powoduje tym samym natychmiastową nieważność umowy. Jedyną możliwością konwalidacji umowy zawartej przez osoby, które nie były uprawnione do reprezentacji osoby prawnej jest ponowne jej zawarcie z udziałem osób uprawnionych do reprezentacji.
Nadto zgodnie z przepisem art. 33 Kodeksu cywilnego do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych. Jednostkami organizacyjnymi, niebędącymi osobami prawnymi są między innymi osobowe spółki handlowe (spółka jawna, spółka komandytowa, spółka partnerska, spółka komandytowo-akcyjna), wspólnoty mieszkaniowe i inne.
Tym samym w części wstępnej umowy, przy oznaczeniu Zamawiającego winny znaleźć się informacje dotyczące numeru wpisu do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez właściwą gminę (osoby fizyczne-przedsiębiorcy oraz wspólnicy spółki cywilnej) lub numer z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (handlowe spółki osobowe, spółdzielnie, spółki kapitałowe).
W przypadku zawierania umów długotrwałych, skomplikowanych lub o znacznej wartości, kopia zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub kopia odpisu aktualnego z rejestru przedsiębiorców KRS powinny być załączone do umowy
- 3 -
OSOBY PRAWNE UPRAWNIONE DO ZAWIERANIA UMÓW:
a) osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą (przedsiębiorca): przedsiębiorca prowadzący indywidualnie działalność gospodarczą jest uprawniony do samodzielnego zawarcia umowy. Podpis powinien być złożony na pieczęci z nazwą prowadzonej działalności gospodarczej,
b) spółka cywilna: spółka cywilna nie ma zdolności do zaciągania zobowiązań, ani nie jest też przedsiębiorcą. Przedsiębiorcami są natomiast osoby fizyczne-wspólnicy spółki cywilnej. Zatem umowę powinni podpisać wszyscy wspólnicy spółki cywilnej, bowiem każdy z nich ma status przedsiębiorcy. Wprawdzie zgodnie z przepisem art. 866 Kodeksu cywilnego, w razie braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik spółki cywilnej jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw, jednakże Politechnika Opolska może zgodzić się na zawarcie umowy na przykład przez jednego wspólnika spółki cywilnej wyłącznie w razie przedłożenia umowy spółki cywilnej lub uchwały podpisanej przez wszystkich wspólników, stosownie do których oznaczony wspólnik jest uprawniony do jednoosobowej reprezentacji wspólników.
Umowa powinna zostać opatrzona pieczęcią z nazwą prowadzonej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej. Trzeba pamiętać także, iż za zobowiązania spółki cywilnej wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie (art. 864 Kodeksu cywilnego).
c) osobowe spółki handlowe: osobowe spółki handlowe są jednostkami organizacyjnymi niebędącymi osobami prawnymi, które posiadają zdolność prawną, a tym samym uprawnione są do zaciągania zobowiązań (zawierania umów). Zgodnie bowiem z przepisem art. 8 Kodeksu spółek handlowych, spółka osobowa może we własnym imieniu między innymi nabywać prawa oraz zaciągać zobowiązania.
Występują tutaj następujące rodzaje spółek:
- spółka jawna: spółka jawna może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać
zobowiązania. Do podpisania umowy w imieniu spółki uprawniony jest wspólnik lub wspólnicy spółki jawnej, którzy uprawnieni są do reprezentowania spółki. Sposób reprezentacji spółki (na przykład dwóch wspólników działających łącznie) oraz wspólnicy uprawnieni do reprezentacji spółki wynika z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Podpisy osób uprawnionych powinny być złożone obok lub na pieczęci firmowej spółki jawnej.
- spółka komandytowa: spółka komandytowa może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Do podpisywania umów uprawniony jest wspólnik lub wspólnicy spółki, którzy mają w spółce status komplementariuszy. Sposób reprezentacji spółki określony jest w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Wspólnicy spółki komandytowej, którzy mają status komandytariusza nie są uprawieni do zawierania umów (zaciągania zobowiązań). Spółkę komandytową mogą zatem reprezentować tylko komplementariusze. Podpisy osób uprawnionych do reprezentacji spółki powinny być złożone obok lub na pieczęci firmowej spółki,
- spółka komandytowo- akcyjna: spółka może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Do zawierania umów uprawniony jest wspólnik lub wspólnicy, którzy są komplementariuszami. Zatem osobami uprawnionymi do podpisywania umów nie są akcjonariusze Spółki. Sposób reprezentacji spółki określony jest w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Podpisy osób uprawnionych powinny być złożone obok lub na pieczęci firmowej spółki,
- 4 -
d) spółki kapitałowe, w tym:
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością: spółka jest osoba prawną. Uprawionymi osobami do zawarcia umowy są członkowie zarządu spółki, w sposób określony w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (osoby uprawnione do reprezentacji spółki). Podpisy osób uprawionych powinny być złożone na lub obok pieczęci firmowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
- spółka akcyjna: spółka jest osobą prawną. Osobami uprawnionymi do zawarcia umowy są członkowie zarządu spółki w sposób określony w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (osoby uprawnione do reprezentacji spółki). Podpisy osób uprawnionych powinny być złożone na lub obok pieczęci firmowej spółki akcyjnej,
e) spółdzielnie: spółdzielnia jest osobą prawną. Osobami uprawnionymi do zawarcia umowy są członkowie zarządu spółdzielni, w sposób określony w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, jako osoby uprawnione do reprezentacji spółdzielni,
f) przedsiębiorstwa państwowe: przedsiębiorstwo państwowe ma osobowość prawną. Osobą uprawnioną do zawarcia umowy jest dyrektor przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa państwowe podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
ZAWARCIE UMOWY PRZEZ PEŁNOMOCNIKA
Umowa może być zawarta przez pełnomocnika. Kopia pełnomocnictwa powinna być załącznikiem do umowy. Pełnomocnictwo może zostać udzielone wyłącznie przez osoby lub organ uprawniony do reprezentacji podmiotu (zamawiającego), stosownie do reguł opisanych wyżej.