1. Tourus - (łac), oznacza ruch okrężny, wyjście i powrót do punktu wyjścia.
2. Tour - (franc), oznacza wycieczkę, podróż kończącą się powrotem do miejsca skąd nastąpił wyjazd.
3. Grand tour - (ang), słowo to pochodzi z XVIIIw., określano nim podróże na kontynent europejski, głównie w celu edukacji Anglików.
Wg WTO - turystyka to ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, zawodowych lub innych nie dłużej niż rok bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem, z wyłączeniem wyjazdów, w których głównym celem jest aktywność zarobkowa.
Wg prof. Wiesława Alejziaka - turystyka to ogół zjawisk związanych z podróżą i pobytem osób przebywających czasowo i dobrowolnie poza swoim codziennym środowiskiem, w tym zwłaszcza społeczne i ekonomiczne interakcje zachodzące pomiędzy organizatorami turystyki, bezpośrednimi usługodawcami, miejscową ludnością oraz samymi turystami, o ile głównym celem nie jest działalność zarobkowa wynagradzana w odwiedzanej miejscowości.
- podróż, pobyt osób
- czasowo i dobrowolnie
- społeczne i ekonomiczne interakcje
- wyjątek: działalność zarobkowa
Wg Waltera Hunziker'a - turystyka to zespół stosunków i zjawisk związanych z podróżą i pobytem w jakiejś miejscowości osób przyjezdnych, o ile nie występuje w związku z tym osiedlenie i podjęcie działalności zarobkowej.
(Hunziker był szwajcarskim ekonomistą, który jako pierwszy spojrzał na turystykę z punktu biznesowego - 1937r.)
Rekreacja - recreo
1. Recreo - (łac), oznacza przywracanie do stanu wyjściowego, do życia, stwarzać na nowo, wzmacniać, pokrzepiać.
Re - powrót do stanu wyjściowego
Creo - kreować, tworzyć
Rekreacja - forma aktywności umysłowej lub fizycznej podejmowana poza obowiązkami zawodowymi, społecznymi, domowymi i nauką. Stosowana w celu odpoczynku i rozrywki.
PODZIAŁ 1:
Czynna
- Formy o przewadze wysiłku fizycznego (rekreacja ruchowa, fizyczna)
- O przewadze wysiłku psychofizycznego np. gra w szachy, rozwiązywanie krzyżówek
Bierna
- niezaangażowanie ciała ani umysłu, np. słuchanie muzyki, oglądanie TV, opalanie się.
PODZIAŁ 2:
- ruchowa/fizyczna
- twórcza (taniec, teatr, fotografia)
- kulturalno-rozrywkowa
- rekreacja przez działalność społeczną (wolontariaty)
Krajoznawstwo - ruch społeczny popularyzujący wiedzę o własnym kraju m. in. przez organizację wycieczek, obozów wędrownych o charakterze poznawczo - dydaktycznym np. archeologia, geografia, historia, etnografia.
Wychowanie fizyczne - naukowa dyscyplina pedagogiczna zajmująca się badaniem, analizą i konstruowaniem programu (procesu) wychowania i rozwoju fizycznego człowieka. Wychowanie fizyczne, część procesu wychowania, której zadaniem jest przygotowanie człowieka do uczestniczenia w kulturze fizycznej.
Rehabilitacja - (łac) - Re habitis - na nowo sprawny - proces mający na celu poprawę bądź przywrócenie sprawności psychofizycznej.
Ustawa o usługach turystycznych z dn. 29.08.97 - podstawowy akt normatywny regulujący zagadnienia turystyki i hotelarstwa, przepisy szczególne, określa warunki świadczenia przez przedsiębiorców krajowych i zagranicznych usług turystycznych na terenie RP.
Nowelizacja ustawy o turystyce z dn. 20.05.2010, najważniejsze zmiany:
- Każda osoba może prowadzić biuro turystyczne. Nowelizacja uchyla artykuł, który mówił, że aby prowadzić biuro podróży trzeba było mieć ukończone studia na kierunku związanym z branżą (turystyczną), ekonomią, prawem lub zarządzaniem.
- Zwiększono ochronę klientów: zwiększenie poziomu ochrony interesów konsumentów usług turystycznych służy doprecyzowanie przepisów dotyczących składania reklamacji przez klientów wykupujących imprezy turystyczne.
- utworzenie skutecznego systemu zabezpieczeń finansowych
- określono obowiązki przewodnika i pilota
Eksploracja - Etym. - łac. exploratio 'badanie' od explorare 'obwieścić wołaniem; wypatrywać; szperać'; -eksploracja badanie nieznanych dziedzin a. terenów; dociekanie, poszukiwanie.
Perygrynacja - Etym. - łac. peregrinatio 'podróż (pobyt) za granicą; pielgrzymka' od peregrinus 'cudzoziemiec; pielgrzym' z peregre 'za granicą'; dłuższa podróż, wędrówka, włóczęga; pielgrzymka.
Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie
- utworzone na terenie Galicji w 1873r.
- w 1874r. zmieniono nazwę na Tatrzańskie Towarzystwo
- pomysłodawca Feliks Pławicki
- powstanie TT wynikło z rozwoju turystyki w Tatrach i rosnącej liczby publikacji o tych górach oraz wzrastającej popularności Zakopanego
- Tytus Chałubiński - otworzył w Zakopanem pierwsze sanatorium dla osób chorych na gruźlicę, nazywany jest „odkrywcą Zakopanego”
- Eugeniusz Janota - pierwszy przewodnik tatrzański, który widział perspektywy zarobkowe dla miejscowej ludności
- Józef Szalaj - poparł finansowo działalność organizacji
- ks. Józef Stolarczyk - zaangażował się w postanie Towarzystwa, pierwszy proboszcz Zakopanego
Cele:
Upowszechnienie turystyki górskiej
Budowa schronisk
Utrzymywanie szlaków
Organizacja ruchu turystycznego
Ochrona przyrody Tatr
Popieranie badań naukowych na terenie Tatr oraz pomoc ludności tam mieszkającej
Osiągnięcia
Rozbudowa kolei dla celów turystycznych (stworzenie linii Kraków - Chabówka w 1884r.)
Powstanie pierwszej stacji meteorologicznej
Początki sportu górskiego (narciarstwo)
Powstanie pierwszych schronisk górskich
Wyznaczanie szlaków turystycznych
Polskie Towarzystwo Krajoznawcze
- utworzone w 1906r. w Warszawie
- z inicjatywy Aleksandra Janowskiego, Kazimierza Kulwiecia, Zygmunta Glogera
Cele:
Ukazanie, zwłaszcza młodzieży piękna ziemi ojczystej, by budzić w społeczeństwie umiłowanie kraju, jego historycznego dorobku, rozwijać patriotyzm.
Zbieranie i szerzenie wiadomości krajoznawczych oraz gromadzenie zbiorów naukowych
Organizowanie wycieczek
Opieka nad pomnikami historii i przyrody
Urządzanie wystaw
Powstanie PTTK
Rzeczywistość okresu powojennego zmusiła Towarzystwo do działań wzmacniających pozycję idei krajoznawczo - turystycznych na drodze zacieśnienia związków z Polskim Towarzystwem Tatrzańskim. Ich efektem było zjednoczenie PTT i PTK w 1950 roku. Powstało Polskie Towarzystwo Turystyczno - Krajoznawcze.
Polska Izba Turystyki (PIT)
- 1990r. - powstanie
- działalność na rzecz rozwoju biznesu turystycznego
- podnoszenie poziomu usług w turystyce
- prowadzenie systemu rekomendacji biur podróży, wydawanie certyfikatów biurom podróży będących gwarancją jakości usług
- ochrona turystów i ich interesów
- zrzesza podmioty gospodarcze w branży turystycznej
Polska Agencja Rozwoju Turystyki (PART SA)
- 1993r. - powstanie
Głównym celem jej działalności jest konsulting w zakresie kreowania polskich marek turystycznych, opracowywania strategii rozwoju produktów turystycznych oraz biznes-planów.
Oprócz tego agencja zajmuje się także:
działalnością wydawniczą
działalnością inwestycyjną
pośrednictwem inwestycyjnym i finansowym
doradztwem w zakresie organizacji
Polska Organizacja Turystyczna (POT)
- 1999r. - powstanie
- promowanie Polski, jako kraju turystycznie atrakcyjnego pod względem kulturowym i przyrodniczym
- zapewnianie funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie
The Alpine Club
- pierwsza na świecie organizacja mająca turystykę za główny punkt statutu
- powstała w 1857r. w Londynie
- cel: pomoc i ochrona potencjalnego turysty
Początki turystyki organizowanej są ściśle związane z turystyką górską. Ze względu na to kolejnymi krajami, które rozpoczęły tworzenie organizacji turystycznych były kraje alpejskie, mające dostęp do wysokich pasm górskich (Austria, Niemcy).
Światowa Organizacja Turystyki
UNWTO - United Nations World Tourism Organization
założona w 1975r.
Polska jest członkiem od momentu powstania
Siedziba znajduje się w Madrycie
Cel: promowanie rozwoju odpowiedzialnej, zrównoważonej i uniwersalnie dostępnej turystyki, poświęcając szczególną uwagę krajom rozwijającym się.
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR)
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe - ochotnicza organizacja zajmująca się ratownictwem górskim na obszarze polskich Tatr.
Projekt powołania stowarzyszenia zajmującego się ratownictwem górskim powstał w 1908 r. Śmierć Mieczysława Karłowicza, który zginął zasypany przez lawinę, przyspieszył prace nad powstaniem organizacji, zarejestrowanej ostatecznie 29 października 1909 r. pod obecną nazwą. Prezesem stowarzyszenia został Kazimierz Dłuski, naczelnikiem gen. Mariusz Zaruski, a siedzibą TOPR-u - Dworzec Tatrzański.
Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (GOPR) - organizacja prowadząca akcje ratownicze, szkolenia i zapobiegająca wypadkom na terenach górskich Polski.
Powstało w 1952 w Zakopanem. W jego struktury zostało wówczas także włączone Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.
Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
Polska organizacja skupiająca ratowników wodnych. WOPR jest specjalistycznym stowarzyszeniem o zasięgu ogólnokrajowym powstałym 9 października 1967 roku na podstawie decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych.
BIURA PODRÓŻY
- 1841r. Thomas Cook założył w Anglii pierwsze biuro podróży. Cook był organizatorem pierwszej zorganizowanej wycieczki, która odbyła się pociągiem na trasie Leicester-Loughborough.
- 1885r. rząd brytyjski zlecił mu przetransportowanie żołnierzy do Afryki
- od 1844r. zajmował się już na stałe organizowaniem podróży
Biura podróży w Polsce
1903 - 1905 - „biuro podróży” założone przez Zofię Biesiadecką w Oświęcimiu, organizacja tzw. wyjazdów w jedną stronę za Ocean. Załatwiała bilety do USA w jedną stronę dla ludzi, którzy nie widzieli przyszłości w Polsce.
Orbis - powstało we Lwowie 26 kwietnia 1920 roku i przez całe lata swej działalności zbudowało mocną pozycję na rynku turystycznym. W 2004 roku biuro podróży Orbis zostało uznane przez RZECZPOSPOLITĄ za jedno z dwóch najbardziej godnych polecenia, polskich biur podróży. Z oferty Orbis Travel korzystało rocznie blisko milion osób. Biuro Orbis było jednym z największych polskich organizatorów turystycznych wyjazdów zagranicznych i krajowych. Orbis od 2010 roku nie istnieje.
W 1937r. powstało biuro podróży Gromada. W 2001 zostało firmą roku.
Historia hotelarstwa na świecie:
XXX/XXw. p.n.e Pierwsze gospody, które oferowały nocleg i wyżywienie powstały w mieście Ur stworzone przez Państwo Sumerów.
XXX-XV w. p.n.e. Bliskim Wschodzie powstawały tzw. karawanseraje , budowane dla celów handlowych, wzdłuż szlaków komunikacyjnych
XVIIw.p.n.espisanie norm prawnych dotyczących usług gościnnych w babilońskim kodeksie Hammurabiego.
IV w. p.n.e. W starożytnej Grecji powstały „pandokie”, czyli państwowe gospody, które oferowały usługi żywieniowe i noclegowe
Przy drogach Imperium Rzymskiego budowano tzw. „stationes” i „mansiones”. Tam zawód hotelarza zwany był „caupo” tzn. prowadzący gospodę i „stabalarius” tzn. prowadzący gospodę jednocześnie z gospodarstwem rolnym.
W 325r. Sobór Nicejski- Zaleca urządzenie w każdym mieście gospód dla podróżnych, czyli tzw. „xenodochium” oraz potwierdza wagę zawodu hotelarza
W VII w. n.e., Karol Wielki wydał edykt, klasztory i kościoły miały obowiązek przyjmowania wędrowców, udzielania im noclegu, wyżywienia, opieki medycznej i kąpieli.
1254 r. We Francji Król Ludwik IX wydaje akt prawny regulujący prowadzenie gospód i zajazdów.
XVII w. w Anglii wprowadzono „booking office” , czyli rejestrowanie się przed przyjazdem.
XVIII w. W Stanach Zjednoczonych zaczęły powstawać tzw. saloony. Pierwszy taki obiekt zbudowano w 1794 roku w Nowym Jorku:” The City Hotel”.
XIXw. Ogromny rozwój hotelarstwa na całym świecie
Łańcuchy hotelowe
To zespół obiektów hotelowych o jednolitej marce lub znaku firmowym, zarządzanych i nadzorowanych przez centralę firmy, które charakteryzują się wysokim standardem oraz dużą unifikacją architektury i wyposażenia obiektu, zakresu oraz cen świadczonych usług, centralnym systemem rezerwacji świadczeń oraz jednolitym systemem zarządzania i organizacji pracy. Łańcuch hotelowy może funkcjonować samodzielnie bądź wchodzić w skład większego systemu hotelowego. Od innych struktur odróżnia go określony typ hoteli wchodzący w jego skład.
USA
1907r - Powstaje hotel Buffalo Statler. Fakt ten powszechnie uważa się za początek systemów hotelowych, czyli przedsiębiorstw skupiających więcej niż jeden obiekt. 1919r. - początki powstawania hoteli Hilton 1927r - Marriott 1940r - powstaje łańcuch hotelowy Sheraton 1952r - powstaje system hotelowy Holiday Inn
Europa |
1880r - 1890r. - zaczyna rozwijać się hotelarstwo elitarne (eleganckie hotele typu rezydencjalnego), zapoczątkowane we Francji przez Cezara Ritza. 1969r, - powstanie łańcucha hotelowego Accor we Francji. 1970r. - Trusthouse Forte, Anglia
Grand hotel - luksusowe hotele przy dworcach |
Administracja turystyczna
Początki administracji turystycznej w Polsce datujemy na 1919r. - utworzenie Referatu Turystyki w Ministerstwie Robót Publicznych (miał być to organ popierający krajową turystykę), którego kierownikiem został dr Mieczysław Orłowicz (znany krajoznawca, organizator turystyki w środowisku studenckim, założyciel Akademickiego Klubu Turystycznego we Lwowie)
Po II wojnie światowej w 1945 r. Ministerstwie Komunikacji powołano Samodzielny Wydział Turystyki, nazwany w 1949 r. Biurem Turystyki.
W 1952 r. Rada Ministrów powołała Komitet dla Spraw Turystyki - organ Prezesa Rady Ministrów, który przejął dotychczasowe uprawnienia Ministra Komunikacji w zakresie turystyki.
Od 1954 r. Komitet dla Spraw Turystyki działał w strukturze Głównego Komitetu Kultury Fizycznej.
Zaczęła się trwająca pół wieku era łączenia sportu, kultury fizycznej i turystyki.
W 1991 r. na mocy ustawy powołano Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki, który stał się organem centralnej administracji turystycznej i funkcjonował do 1999 r.
Po jego zlikwidowaniu, przez krótki okres turystyka podlegała Ministrowi Transportu i Gospodarki Morskiej, aby od 21 czerwca 2000 roku znaleźć się strukturach Ministerstwa Gospodarki, a od 23 lipca 2007 r. w Ministerstwie Sportu i Turystyki.
Obecny model zarządzania turystyką w Polsce ukształtował się na początku 2000 roku, kiedy to postanowiono skorzystać ze wzorów występujących w większości krajów należących do Unii Europejskiej, ustawowo rozgraniczając ogólne zadania państwa w zakresie polityki turystycznej od promocji turystycznej.
Promocją turystyczną zajmuje się Polska Organizacja Turystyczna, a za zadania związane z kształtowaniem polityki turystycznej oraz zagospodarowania turystycznego kraju, a także za funkcjonowanie mechanizmów regulujących rynek turystyczny odpowiada Departament Turystyki w Ministerstwie Sportu i Turystyki.
Od 1 stycznia 1999 roku obowiązuje w Polsce trójstopniowy podział terytorialny państwa. W wyniku tego podziału powstały gminy, powiaty i województwa. Na każdym z tych poziomów powołano odpowiednio Urzędy Gmin, Urzędy Starostw i Urzędy Marszałkowskie.
Od 1 stycznia 2006 roku zadania wynikające przede wszystkim
z ustawy o usługach turystycznych przeszły z urzędów wojewódzkich, czyli rządowej administracji w terenie, do urzędów marszałkowskich.
Kodeks Etyki w Turystyce
Globalny Kodeks Etyki w Turystyce, to zbiór podstawowych zasad, którego celem jest wskazywanie drogi podmiotom uczestniczącym w rozwoju turystyki, tak aby rozwój ten odbywał się w sposób stabilny i odpowiedzialny. Kodeks Etyki odnosi się też do zjawisk związanych z handlem, bezpieczeństwem i problemami humanitarnymi, które oddziałują w różnorodny sposób na turystykę.
Kodeks Etyki został przyjęty 30 października 1999 roku przez Zgromadzenie Ogólne Światowej Organizacji Turystyki (WTO).
Artykuł 1. Szacunek dla goszczącej społeczności
Artykuł 2. Wartości humanistyczne i turystyczne
Artykuł 3. Ochrona środowiska naturalnego
Artykuł 4. Ochrona kultury
Artykuł 5. Zapewnienie korzyści lokalnym społecznościom
Artykuł 6. Prawa konsumentów
Artykuł 7. Prawa pracowników
Artykuł 8. Turystyka dla wszystkich
Artykuł 9. Wolność przemieszczania się
Artykuł 10. Wprowadzenie i umacnianie zasad
Atrakcyjność turystyczna — właściwość obszaru lub miejscowości, wynikająca z
zespołu cech przyrodniczych lub poza-przyrodniczych, która stanowi o
zainteresowaniu ze strony turystów.
O stopniu atrakcyjności turystycznej danego obszaru lub miejscowości
decydują:
- Walory turystyczne
- Zagospodarowanie turystyczne - infrastruktura turystyczna (ma na celu zaspokojenie potrzeb turystów np. baza noclegowa, gastronomiczna, obiekty sportowe, szlaki itp.)
- Dostępność komunikacyjna - stopień łatwości z jakim można dostać się do danego miejsca
Atrakcja turystyczna — jest to już konkretny obiekt lub wydarzenie będące przedmiotem zainteresowania ze strony turystów oraz przyciągające ruch turystyczny. Atrakcje turystyczne stanowią jeden z głównych celów podróży turystycznych.
Podział:
1) Naturalne atrakcje turystyczne
2) Miejsca zaprojektowane i zbudowane od podstaw jako atrakcje turystyczne
3) Imprezy kulturalne, sportowe, religijne
4) Dzieła stworzone przez człowieka, które z czasem stały się same w sobie atrakcjami
Podział zaproponowany przez Swarbrooke'a, to podział na:
atrakcje podstawowe - (główny powód, dla którego odbywamy podróż i gdzie spędzamy większość czasu)
atrakcje drugorzędne - tak zwane atrakcje po drodze.
Walory turystyczne
Zespół elementów środowiska naturalnego oraz przejawy działalności człowieka, które - wspólnie lub każde z osobna są przedmiotem zainteresowania turysty.
To te czynniki danego terenu, które wpływają na podejmowanie przez turystów decyzji o przyjeździe do tego obszaru m.in krajobraz, właściwości lecznicze klimatu, zabytki, cisza, uprzejmość mieszkańców, możliwość rozrywki, wysoki poziom usług itp.
Pod pojęciem walory turystyczne rozumieć można także wszystkie osobliwości oraz dobra kultury istniejące na obszarze turystycznym, które stworzyła natura, ukształtowała historia i tworzy współczesność
Wg genezy walory dzieli się na:
1) walory przyrodnicze (środowiska naturalnego) - powstałe bez ingerencji człowieka; np. osobliwości fauny i flory, wąwozy dolin, przełomy rzeczne, wodospady, jaskinie i groty i inne obiekty geologiczne
2) walory antropogeniczne (kulturowe) - powstałe przez działalność człowieka; Np. muzea i rezerwaty, skanseny, ośrodki twórczości ludowej, zabytki architektury i budownictwa, miejsca pielgrzymkowe itp.
Naturalne walory turystyczne to elementy:
Litosfery - pasma górskie, góry wolnostojące, osobliwości geologiczne, (ogólnie
rzecz biorąc ukształtowanie terenu)
Atmosfery - czystość powietrza, nasłonecznienie, pokrywa śnieżna
Hydrosfery - zbiorniki wodne
Pokrywy glebowej (np. pustynie)
Szaty roślinnej (lasy, pola itp.)
Świata zwierzęcego (gatunki chronione, zwierzyna łowna)
Krajobrazu naturalnego
Wg kryterium funkcjonalnego walory dzielimy na:
Walory wypoczynkowe - związane są z regeneracją sił psychicznych i fizycznych oraz odpoczynkiem; Przyczyniać się do tego mogą takie cechy środowiska przyrodniczego jak np. czyste - świeże powietrze, cisza, niski stopień urbanizacji, walory widokowe krajobrazu, sprzyjające warunki do uprawiania czynnego wypoczynku.
Walory specjalistyczne - związane z elementami środowiska naturalnego, umożliwiające uprawianie różnego rodzaju turystyki kwalifikowanej m.in. kajakarstwa, żeglarstwa, wędkarstwa, jeździectwa, a także turystyki górskiej, rowerowej, narciarstwa itp.
Walory krajoznawcze - dzielone na przyrodnicze i antropogeniczne stanowiące przedmiot zainteresowań poznawczych; pozwalają zaspokoić potrzeby estetyczne, wychowawczo-dydaktyczne, poznania oraz zdobywania wiedzy motywujące uczestników ruchu turystycznego.
Walory turystyczne można również podzielić ze względu na punkt położenia:
Punktowe (np. dany obiekt, miasto),
Powierzchniowe (np. obszar parków narodowych),
Liniowe (np. trasa szlaków turystycznych).
SIEDEM CUDÓW ŚWIATA STAROŻYTNEGO
1. Piramida Cheopsa (Giza, nieopodal Kairu, dzisiejszy Egipt)
2. Wiszące ogrody Semiramidy w Babilonie (dzisiejszy Irak)
3. Świątynia Artemidy w Efezie (dzisiejsza Turcja)
4. Posąg Zeusa Olimpijskiego (dzisiejsza Grecja)
5. Mauzoleum w Halikarnasie (dzisiejsza Turcja)
6. Kolos Rodyjski (dzisiejsza Grecja)
7. Latarnia morska na wysepce Faros w Aleksandrii (dzisiejszy Egipt)
SIEDEM CUDÓW ŚWIATA NOWOŻYTNEGO
1. Wielki Mur Chiński
2. Koloseum w Rzymie
3. Machu Picchu
4. Piramida Chichen Itza
5. Pałac - mauzoleum Tadż Mahal
6. Petra w Jordanii
7. Statua Chrystusa Zbawiciela w Rio de Janeiro
ŁAŃCUCH DYSTRYBUCJI USLUGI TURYSTYCZNEJ
Usługa turystyczna, towar (produkt)
Producent (linie lotnicze, linie promowe, hotele, przewodnicy, piloci)
Tour operator (hurtownik) - tworzy pakiety usług: pobyt, przelot, wyżywienie, w formie hurtowej
Agent turystyczny (detalista) - sprzedaż detaliczna, pośredniczy w sprzedaży pomiędzy hurtownikiem a turystą
Infrastruktura turystyczna
- noclegowa
- żywieniowa
- transportowa
- uzupełniająca
Infrastruktura uzupełniająca - wszystkie dodatkowe atrakcje, z których możemy skorzystać przy okazji wyjazdu turystycznego.
Infrastruktura gastronomiczna - dzieli się na 3 rodzaje:
- podstawowe usługi żywieniowe (restauracje, bary),
- uzupełniające usługi żywieniowe (kawiarnia, cukiernie, bary),
- punkty gastronomiczne (budki sezonowe z lodami).
Infrastruktura noclegowa - rodzaje obiektów:
hotele - obiekty posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych, świadczące szeroki zakres usług związanych z pobytem klientów,
motele - obiekty położone przy drogach, dysponujące parkingiem, posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych,
pensjonaty - obiekty posiadające co najmniej 7 pokoi, świadczące dla swoich klientów całodzienne wyżywienie,
kempingi - obiekty strzeżone, umożliwiające nocleg w namiotach i przyczepach samochodowych, domkach turystycznych lub innych obiektach stałych, oraz przyrządzanie posiłków i parkowanie samochodów,
domy wycieczkowe - obiekty posiadające co najmniej 30 miejsc noclegowych, dostosowane do samoobsługi klientów oraz świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów,
schroniska młodzieżowe - obiekty przeznaczone do indywidualnej i grupowej turystyki młodzieżowej, dostosowane do samoobsługi klientów,
schroniska - obiekty zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi, przy szlakach turystycznych, świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów,
pola biwakowe - obiekty niestrzeżone, umożliwiające nocleg w namiotach.
Kateogryzacja: hotele, motele, pensjonaty mogą mieć maksymalnie 5 gwiazdek, campingi max. 4 gwiazdki, domy wycieczkowe i schroniska młodzieżowe cyfry rzymskie od I - III, schroniska i pola biwakowe są niekategoryzowane.
Zasoby firmy - wszystkie firmy mają 4 rodzaje zasobów - rzeczowe, ludzkie, finansowe i informacyjne. W turystyce mówi się też o 5 rodzaju zasobów, związanym z miejscem docelowym - zasoby naturalne.
Infrastruktura transportowa:
- drogowa (infrastruktura liniowa, mosty, tunele, skrzyżowania, węzły drogowe, sygnalizacja, urządzenia do pobierania opłat.)
- kolejowa (tory wraz z budowlami inżynierskimi ->mosty, wiadukty, tunele, przepusty, przejazdy kolejowe, urządzenia zabezpieczenia ruchu i łączności, sygnalizacja, trakcja, sieć wodno-kanalizacyjna, stacje)
- morska (przyległe odcinki linii brzegowych, port morski z infrastrukturą: budowle hydro-techniczne, nabrzeża, place utwardzone, miejsca postojowe, doki.)
- wodna śródlądowa (rzeki, kanały, jeziora i inne odcinki wodne specjalnie przystosowane do nawigacji, urządzenia nawigacyjne i sygnalizacyjne,
śluzy i stopnie wodne, porty wodne śródlądowe i infrastrukturą towarzyszącą.)
- lotnicza („korytarze powietrzne, porty lotnicze z infrastrukturą, w tym pasy startowe,
urządzenia nadzoru i kontroli ruchu, lądowiska)
AKCENTY POLSKIE W ŚWIATOWEJ TURYSTYCE
Paweł Edmund Strzelecki - 1839, zbadał najwyższe pasmo górskie kontynentu - Wielkie Góry Wododziałowe, a jego najwyższy szczyt nazwał na cześć przywódcy insurekcji Górą Kościuszki
Aleksander Czekanowski - badacz Azji Północnej i Środkowej- całe życie poświęcił Syberii.
Benedykt Dybowski - od 1865 roku, jako zesłaniec na Syberii, rozpoczął działalność badawczą. Zbierał materiały faunistyczne.
Jan Czerski - prowadził na Syberii badania z zakresu zoologii, paleontologii i meteorologii.
Antoni Malczewski - w 1818 zdobył Mont Blanc, jako pierwszy Polak
Marian Smoluchowski - zdobywanie dziewiczych szczytów Alp Wschodnich, głównie Dolomitów.
Antoni Jakubowski - 1910, jako pierwszy Polak zdobył i następnie opisał Kilimandżaro wraz z jego najwyższym szczytem Kibo.
Mikołaj Radziwiłł - podróż do Egiptu w XVIw., trwała 2 lata, jest największą i najbardziej szczegółową opisaną perygrynacją