• (Wrzucam nasze materiały robocze, bo w samej prezentacji jest niewiele, stąd niektóre rzeczy się powtarzają i panuje generalny rozgardiasz :3.)

• Muzyka Młodej Polski

O EPOCE

Działalność kompozytorów polskich w latach 1840-1914, reprezentujących kierunek radykalno-postępowy, opozycyjny wobec nurtu konserwatywnego w muzyce polskiej określa się mianem Młodej Polski. Jednak termin ten w muzyce nie definiował żadnych cech stylistycznych, został przejęty z literatury i sztuk plastycznych. Określenie to zaczęło funkcjonować w związku z koncertem w filharmonii warszawskiej w 1906 roku, podczas którego zaprezentowano kompozycje czterech młodych twórców: Grzegorza Fitelberga, Ludomira Różyckiego, Apoliniarego Szeluty i Karola Szymanowskiego, którzy rok wcześniej założyli spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich z siedzibą w Berlinie. Stowarzyszenie to miało zadanie organizować wspólne koncerty, a także publikować utwory.

Za wzorem literatury mianem Młodej Polski określano grupę kompozytorów, którzy twórczość swą przeciwstawiali tradycji, przyswoiwszy sobie nowe środki techniczne głównie z muzyki Ryszarda Straussa i jego instrumentacji oraz z muzyki rosyjskiej Piotra Czajkowskiego, Rimskiego-Korsakowa i częściowo Aleksandra Skriabina. Nawiązywali również do Liszta i Wagnera, szukając przy tym nowych, własnych wartości.

W 1905 roku czterech kompozytorów, tj. Ludomir Różycki, Apolinary Szeluto, Karol Szymanowski i Grzegorz Fitelberg mając finansowe wsparcie księcia Władysława Lubomirskiego założyło Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich pod nazwą Młoda Polska. Siedzibą spółki był Berlin. Działali wspólnie mniej więcej do wybuchu I wojny światowej.

Polska muzyka na przełomie XIX i XX wieku starała się wpisać w główny nurt muzyki zachodnioeuropejskiej. Polska muzyka szczególnie symfoniczna końca XIX wieku wykazywała duże opóźnienie w stosunku do Europy. Przyczyną opóźnienia był brak sal koncertowych i stałych orkiestr. Ożywienie ruchu nastąpiło po otwarciu filharmonii warszawskiej, która gościła wielu kompozytorów z kraju i zagranicy.

WYZNACZNIKI

Kompozytorzy Młodej Polski chcieli tworzyć muzykę przede wszystkim oryginalną, a nie przystępną. Odczuwali potrzebę zestrojenia polskiego środowiska z atmosferą europejską. Głosili, że sztuka wielka może stać się narodową bez sięgania do skonwencjonalizowanego tymczasem folkloryzmu. Realizacja tego celu powiodła się jedynie Karolowi Szymanowskiemu.

W muzyce dążono do zerwania z panującymi dotychczas schematami. Dlatego też twórczość kompozytorów przełomu XIX i XX wieku często określana jest mianem impresjonizmu lub ekspresjonizmu. Co jest swoistym nawiązaniem do wrażeń jakie mają na słuchaczu wywoływać utwory.

Największą nowością w twórczości tych kompozytorów były liczne dzieła symfoniczne, stworzone w związku z dokonanym w 1901 r. otwarciem Filharmonii Warszawskiej.

WYZNACZNIKI NA PRZYKŁADACH KOMPOZYTORÓW

Pierwszym muzykiem który wprowadził nowe zasady kompozycji, był Francuz Claude Debussy (clod debusi). Jego utwory odznaczające się delikatnością brzmienia, subtelną instrumentacją, są doskonałym wyrazem impresjonizmu muzycznego. Manifestem nowej estetyki stała się suita Popołudnie fauna, a jednym z najbardziej znanych utworów są refleksje na morzu .Poza tym Debussy tworzył etiudy, preludia, sonaty, utwory orkiestrowe i sceniczne.

http://www.youtube.com/watch?v=9_7loz-HWUM

Drugim wybitnym kompozytorem francuskim tej doby jest Maurice Ravel (moris rawel) znany pianista i dyrygent. Najważniejsze w jego dorobku są utwory orkiestrowo-baletowe, o wyraźnej linii melodycznej i instrumentalnej. Najsłynniejsze z nich to Bolero powstałe w 1928.

Nowa muzyka przełomu XIX i XX wieku to nie tylko impresjonizm. Wśród wybitnych kompozytorów tej epoki wielu było nowatorów. Jednym z nich był Ryszard Strauss. Twórca wielkich, pełnych ekspresji dzieł symfonicznych takich jak Don Juan i oper np. Salome czy Elektra.

http://www.youtube.com/watch?v=DhC_phsb5q0

Pierwszym kompozytorem, który po okresie stagnacji osiągnął europejski rozgłos, był Mieczysław Karłowicz. był wybitnym symfonikiem. Tworzył w stylu neoromantycznym, pozostając pod urokiem twórczości Ryszarda Straussa. Pierwszy zachowany utwór kompozytora pochodzi z roku 1894 (chant de mai na fortepian). W latach 1894-98 skomponował 24 pieśni solowe z towarzyszeniem fortepianu do tekstów Zygmunta Krasińskiego, Marii Konopnickiej, Kazimierza Przerwy-Tetmajera oraz Adama Asnyka. Pieśni te można podzielić na pieśni charakteryzujące się silnym emocjonalizmem, dramatyzmem oraz melancholią i na spokojne, łagodne i liryczne. Wiele z jego pieśni jak np. Mów do mnie jeszcze jest do dziś popularnych.

Ważnym pianistą i kompozytorem był Karol Szymanowski. W swojej twórczości ulegał różnym tendencjom. W jego muzyce widać wpływ Chopina, neoromantyzmu, wpływ Ryszarda Straussa, później wyraźne są cechy impresjonizmu i ekspresjonizmu. Z czasem jednak kompozytor wypracował sobie indywidualny styl stylizując folklor góralski. Jest on autorem dzieł operetkowych, kwartetów smyczkowych, utworów fortepianowych, oratorów i utworów scenicznych. Jego najważniejsze dzieła to opera Król Roger i balet Harnasie.

http://www.youtube.com/watch?v=s4U2iMxOkEw&feature=related

---