CHOROBY SKÓRY KONI

wykład 2008

1. Bakteryjne zapalenie skóry, tk. podskórnej i mięśni

• gronkowce i saprofity są chorobotwórcze tylko w przypadku osłabienia zwierzęcia lub jako powikłanie (często)

• Staphylococcus ureus, S. intermedius, S. hyicus

• zmiany są ograniczone, rzadziej rozlane

• w celu stwierdzenia → wymaz ze zmienionego miejsca

• stan zapalny skóry → wysięk → wysycha na sierści → rozwój bakterii, odleżyny, stan zapalny

• leczenie:

• miejscowe (zawsze!) → chlorheksydyna, jodowany powidon, okłady

• ogólne → penicyliny (prokainowa, benzatynowa), potencjalizowane sulfonamidy

• penicylina prokainowa → co 24h, iv

• p. krystaliczna → co 6-8h, iv

• p. benzatynowa → co 5-8 dni, im (bolesny zastrzyk - miejscowy stan zapalny, zrosty w mięśniach)

• terapia antybiotykowa: 7-14 dni (nie dłużej, bo mogą się pojawić zaburzenia ze str. ukł. pokarmowego)

• cellulitis → obrzęk, zapalenie naczyń chłonnych, słoniowacizna (zmiany w tk. podskórnej) → skutek aktywności naczyń odprowadzających chłonkę lub zap. tkanki podskórnej; jeśli zwierzę ma dużo tk. tłuszczowej, wówczas wyraźniejsze objawy bólowe!

2. Grzybica skóry

• wywołana przez Trichophyton equinum, T. mentagrophytes, T. verrucosum;

• Microsporum canis, M. gypseum → ZOONOZY!

• zmiany są ograniczone, rzadko rozlane; często postać uogólniona

• przyczyną może być nie wyrzucany obornik - pary amoniaku i siarkowodoru; grzyby te normalnie występują w środowisku, jednak dopiero długa ekspozycja zwierzęcia spowoduje chorobę

• zeskrobina ze skóry, całe włosy, ew. wydzielina → badanie bezpośrednie + hodowla (zmiany najczęściej suche, wydzielina może się pojawić przy Microsporum)

• leczenie:

• mejscowe → Imaverol, jodowany powidon, ketokonazol (szampon, 1x w tygodniu), enilkonazol (gęsty płyn, 2x w tygodniu)

• ogólne → szczepienie interwencyjne

• ZAPOBIEGANIE! → poprawa wentylacji, częstsze sprzątanie

• oczyścić konia → ketokonazol w szamponie, jodopowidon (można codziennie), enilkonazol (4-6 tyg) do czasu, aż zmiana zacznie porastać (najwcześniej po 2 tyg, w miejscach chorych po 3 tyg)

• jeśli leczenie nieskuteczne → szczepienie interwencyjne (może wyst. krótkie pogorszenie objawów); jeśli koń był w fazie utajonej choroby, może dojść do pojawienia się zmian

• saprofity (Alternaria spp.)

• atakują w zaburzeniach odporności, stresie

• ważna stymulacja odporności → Echinacea, Fips (Fibisol), zawiesiny bakteryjne: Panolina, Biotropina, Propionibacterium - Inmodulen, Zylexis;

• organopreparaty - wyciągi z narządów zwierząt (np. Vetastymina - wyciąg z surowicy świń)

• autohemoterapia - pobieranie krwi żylnej i wstrzyknięcie domięśniowo

• automlekoterapia - pasteryzowane mleko podać krowie i.m.

• leki homeopatyczne → Traumeel

GRZYBICA

uogólniona (rozsiana) ograniczona grzybica ukł. pokarmowego

• wydzielina, złuszczanie

• skóra najwcześniej chora - środek -

- porasta włosem, skóra ciemniejsza

(grafitowa)

3. Zmiany po popręgu i ocieraniu

• ocieranie o cholewę buta, otarcia od siodła - na skórze odrost białych włosów (kiedyś był w tym miejscu stan zapalny)

• konia trzeba wyczyścić przed jazdą i po jeździe

• przed zawodami - przegląd weterynaryjny

4. Zmiany pasożytnicze

• wszy, wszoły, pchły, ptaszyńce, obrzeżki, kleszcze, świerzb (drążący, naskórny, pęcinowy), nużyca - ale w Polsce u koni nie występuje, muchy, gzy, komary, pszczoły, osy, szerszenie

• rozpoznanie: badanie zeskrobiny, makroskopowe

• leczenie:

• miejscowe → maści robione, pyretroidy, insektycydy P-ograniczne, chlorowcopochodne (UWAGA! AMITRAZY NIE STOSOWAĆ U KONI!)

• ogólne → objawowe (p.świądowe, zapobieganie wtórnym uszkodzeniom), Iwermektyna, Moksydektyna (pasty doustne), czasem Trichlorfon

• kleszcz → w miejscu ukąszenia odczyn - powiększa się często po opuszczeniu żywiciela przez kleszcza (wstrzykuje on enzymy proteolityczne, aby mógł się uwolnić)

• konia odrobaczamy:

• 4-5 razy w roku, jeśli jest stale narażony na robaki

• 2-3 razy w roku, jeśli nigdzie nie wyjeżdża i jest w „bezpiecznym” miejscu

• Iwermektynę podajemy co tydzień przez miesiąc, aby utrzymać stałe stęż. substancji w skórze

• gzawica → jaja przyklejone do sierści - po wykluciu larwa wpełza do j. ustnej →do żołądka (1-1,5cm dł.) → proces zapalny (może dojść nawet do perforacji ściany żołądka!)

• nadwrażliwość koni na ukąszenia muchówek z rodz. Culicoides! → Letnie Alergiczne Zap. Skóry Koni, Wyprysk Letni, Lipcówka (gł. nasilenie - koniec sierpnia,wrzesień)

TYP I NADWRAŻLIWOŚCI - dziedziczona skłonność, narastanie objawów

• objawy kliniczne - świąd! (tak jak przy inwazji owsików, owadów krwiopijnych, alergii)

• postępowanie:

• zwalczanie owadów

• leczenie miejscowe (prep. jodowe, chlorheksydyna, detergenty) i ogólne

• ograniczenie reakcji zapalnej

• p.świądowo - steroidy (poronienia, zaburzenia spermatogenezy, doping) → Dexamethazon: 0,05(i.v.) - 0,1(p.o.) mg/kg; Prednizon: 400-500 mg/zwierzę

• leki p.histaminowe - jako uzupełnienie do steroidów (Hydroksyzyna: 200-400 mg/zwierzę)

• immunoterapia

• maści zmiękczające skórę

• gruda → zmiany punkcikowate, sączące, zlepiony włos na dalszych odc. kończyn i pęciny (bardziej nasilone zmiany na niepigmentowanych kończynach), początkowo na dłoniowej/podeszwowej części pęciny

5. Nowotwory

• Brodawczakowatość

• wirusowa ( Papillomaviridae)

• konie młode (max 4-5lat)

• drobne, ø 0,5 - 1cm

• uszypułowane

• umiejscowienie: głowa oraz na przejściu skóry w bł. śluzową

• nie leczy się operacyjnie, usuwa się tylko te, które przeszkadzają

• Sarkoid (nazwa wspólna dla pewnego typu nowotworów)

• umiejscowienie: okolica skroniowa, linia biała, pępek, puzdro

• zmiany płaskie, uszypułowane, naciekające, mogą podlegać erozji

• predylekcje wiekowe: 3-kilkanaście lat

• nowotwory łagodne - gdy tk. łączna powoli przyrasta

• po operacji: wyleczenie/wznowa - miejscowa/przerzuty

• u zwierząt starszych różnicować z:

rakiem płaskonabłonkowym rogowaciejącym

• b. złośliwy

• wyst. tam, gdzie stosowano środki do dezynfekcji okolic narządów płciowych

• diagnostyka różnicowa (wiek, użytkowanie, umiejscowienie)

• leczenie:

zabieg chirurgiczny → wycięcie & zszycie/wycięcie bez zszycia/elektrokontur/mrożenie głębokie (ciekły azot; -50/60°C) - tkanka zostaje, ale ulega zniszczeniu

immunoterapia (BCG)→ szczepienie p.Gruźlicy; podajemy w ściśle określone miejsca:

→ guz do 1cm - doguzowo

→ guz uszypułowany - do szypuły

→ guz >1cm, bez szypuły - w 2-3 miejsca u podstawy, 2-3ml

chemioterapia → 5-fluorouracyl, cisplatyna (i.v. - b. drogie), maści, płyny

czerniakiem

• pojawia się w okolicy porodu

• posiada zrogowaciały wierzchołek, na przekroju czarny, odgraniczony od podłoża

• zmiany wielopostaciowe

• dość szybki wzrost

• dotyczy szczególnie koni SIWYCH! jeżeli zmiany są pod ogonem, na pośladkach - zaatakowane narządy wewnętrzne (wątroba, śledziona, płuca, nerki, mięśnie)

• problem diagnostyczny przy czerniaku amelanomatycznym - tylko histopatologicznie!

czerniak vs sarkoid

czerniak - konie siwe!

histopatologia

umiejscowienie

przebieg choroby

sarkoid - liczne guzy!

6. Modyfikacja żywienia u pacjentów z chorobami skóry

• utrata włosa, naskórka = utrata białka specyficznego (S)

• aminokwasy zaw. siarkę

• pokarm ze zwiększoną zaw. białka ogólnego

• dodatek węglowodanów/oleju roślinnego

• witaminy:

• A → 20 000-50 000 IU/zwierzę/dzień

• E → wpływ na metabolizm skóry

• H (biotyna) → 15mg/zwierzę/dzień

• linienie może trwać do 4 tyg., dopiero po tym czasie nas niepokoi

• dobrze jest podawać Wit. E, jeżeli w paszy jest olej roślinny - działanie antyoksydacyjne

• WNKT → energia, długotrwałe stosowanie - działanie p.zapalne

• minerały:

ZnSO4 → 500-600mg/zwierzę/dzień

CuSO4 → wchodzi w skład enzymu NRC (przemiana tyrozyny) - 10mg/kg paszy

LIZAWKI

J → brak określonej dawki

• stymulacja hormonami tarczycy - u koni NIE WYSTĘPUJE niedobór tych hormonów! (może wystąpić ch. Cushinga, ale nie z powodu h. tarczycy)

• rany skóry

• można zszyć, jeśli wiemy, że nie ulegnie martwicy (przed szyciem ogolić)

• głębokie uszkodzenia - uszkodzenie pochewki m. zginacza głębokiego palców (1/3 tylna śródstopia)

---