Archetypy - pierwowzory, podstawy, niezmienne składniki podświadomości.
termin p od Junga
ujawniają się, tworząc obrazy i symbole
w literaturze dla dzieci ujawniają się przez metafory, fantazje
Archetypy w literaturze dla dzieci:
zapomniany język (odnalezienie go)
„za górami, za lasami...”
szklana góra
ciemna strona
stara kobieta
dziewczynka
słońce
droga
matka dobra + macocha zła
rozłączenie z matką (nawiązanie do mitu o Demeter i Korze)
Janina Porazińska, W Wojtusiowej izbie
motyw tańca - archetyp poruszania się, pokonywania przestrzeni
świat dziecka odbija się w oknie
motyw przerwania bajki
kolory, kształty, obrazy przestrzenne, dźwięki, szmery, szelesty
piec z kominem - praobraz domowego ogniska
świerszcz za kominem - archetyp opiekuna
kołyska - archetyp początku nieskończoności
Ewa Szelburg-Zarębina, Parkowa królewna
królewna, utożsamiająca się z gałązką i krzaczkiem, „za jeża się wyswata”
jeż - królewicz
park - ogród miejski, który pozwala dziewczynce wziąć udział w uroczystości weselnej
ogród - poddany procesowi mityzacji
Ewa Szelburg-Zarębina, Srebrny deszczyk
królewna kobieta stroi się, żeby zainteresować sobą mężczyznę, by wydać potomstwo
Kazimiera Iłłakowiczówna - szczególne postacie dziewcząt
Typowe symbole ujęte w ogólne tematy:
tęsknota za rajem, ogrodem (drzewo, zwierzę, ptaki)
pragnienie poznania tajemnicy kobiety
księga - wieczna opowieść
przewodnik