II Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone

A. Czasowniki rozdzielnie złożone

Czasowniki rozdzielne (trennbare Verben) - złożone są z przedrostka i czasownika głównego.

Najczęściej spotykanymi przedrostkami tworzącymi czasowniki rozdzielnie złożone są:

ab- abfahren (odjeżdżać), abfragen (odpytywać), ablegen (zdawać)….

an- anfangen (zaczynać), ankommen (przybywać), anrufen (dzwonić, telefonować), sich anziehen (ubierać się)....

auf- aufmachen (otwierać), aufräumen (sprzątać), aufhören (kończyć), aufstehen (wstawać).....

aus- ausziehen (wyprowadzać się), sich ausziehen (rozbierać się), ausmachen (gasić), ausschalten (wyłączać), ausfüllen (wypełniać), aussteigen(wysiadać)...

ein- einschlafen (zasypiać), einziehen (wprowadzać się), einkaufen (robić zakupy), einladen(zapraszać), einsteigen (wsiadać)...

fort- fortsetzen (kontynuować)....

her- herstellen (produkować)...

hin- sich hinsetzen (siadać), hingehen (iść, odchodzić)

nach- nachholen (nadrabiać), nachdenken (rozmyślać, zastanawiać się)...

zu- zumachen (zamykać), zunehmen (wzrastać, przybierać na wadze)….

statt- stattfinden (odbywać się)

vor- vorbereiten (przygotowywać), vorstellen (przedstawiać)

teil- teilnehmen (brać udział)

weg- weggehen (odchodzić, wychodzić), wegnehmen (zabierać)

zurück- zurückkommen (wracać), zurückfahren (jechać z powrotem)

mit- mitnehmen (zabierać ze sobą), mitmachen (uczestniczyć, brać udział)

fern- fernsehen (oglądać telewizję)

Odmiana czasownika rozdzielnego

aufmachen czasownik rozdzielnie złożony rozdzielamy

ich mache auf w odmianie

du machst auf

er/sie/es macht auf

wir machen auf

ihr macht auf

sie/Sie machen auf

Przykładowe zdania

Ich mache das Fenster auf. (Otwieram okno)

Um wie viel Uhr stehst du auf? (O której godzinie wstajesz?)

Wir nehmen an einem Projekt teil. (Bierzemy udział w projekcie)

Ruft ihr Monika an? (Zadzwonicie do Moniki)

Czasownik główny jest odmieniony na drugim miejscu w zdaniu (pojedynczym) bądź w pytaniu szczegółowym, a w pytaniu o rozstrzygnięcie na pierwszym miejscu, natomiast przedrostek jest na końcu zdania.

Zapamiętaj dodatkowo!!!

spazieren gehen (iść na spacer) Ich und Monika gehen heute spazieren.

kennen lernen (poznawać) Wir lernen neue Freunde kennen.

Rad fahren (jeździć na rowerze) Peter fahrt gern Rad.

Üb1. Wstaw odpowiedni czasownik rozdzielny

( zurückkommen, stattfinden, fernsehen, anrufen, vorbereiten, einladen, zumachen, ausfüllen)

1. Ich ...................... Kinderfilme gern ..............

2. Die Party ......................... am Freitag ..............

3. Meine Mutter .................. Tante Anna ..............

4. Es ist kalt. Olaf .................... das Fenster ..............

5. Wir organisieren eine Party und ........................ alle unsere Freunde ...............

6. Herr Schmidt ............................ das Formular ................

7. .............................du dich auf den Test in Mathe ............?

8. Um wie viel Uhr ....................... ihr nach Hause ..................... ?

Üb2. Ułóż zdania z podanych wyrazów. (szyk wyrazów w zdaniu patrz rozdział V)

1. Der Zug, um 20Uhr, ankommen (der Zug - pociąg)

2. teilnehmen, Ich, an der Konferenz.

3. Wir, am Wochenende, spazieren gehen.

4. fernsehen, Was, du, gern?

5. einsteigen, Er, in den Bus.

B. Czasowniki nierozdzielnie złożone

Czasowniki nierozdzielnie złożone składają się z przedrostka nieakcentowanego i czasownika głównego. W odróżnieniu od czasowników rozdzielnych czasowników tych nie rozdzielamy.

Następujące przedrostki tworzą czasowniki nierozdzielnie złożone:

be- bekommen (otrzymać, dostać), bewundern (podziwiać) besichtigen (zwiedzać), besuchen (odwiedzać)….

ge- gehören (należeć), gewinnen (wygrywać), gefallen (podobać się)….

emp- empfehlen (polecać), empfangen (przyjmować)….

ent- entdecken (odkryć, zauważyć), entstehen (powstawać)...

er- erzählen (opowiadać), sich erholen (odpoczywać)...

miss- missverstehen (źle zrozumieć), misstrauen (nie ufać)...

ver- verstehen (rozumieć), verschreiben (przepisać np lekarstwo)....

zer- zerstören (zniszczyć), zerschneiden (rozcinać)

Odmiana

bekommen

ich bekomme wir bekommen

du bekommst ihr bekommt

er/sie/es bekommt sie/Sie bekommen

Przykładowe zdania

Der Opa erzählt ein Märchen. (Dziadek opowiada bajkę)

Ola hat heute Geburtstag und bekommt viele Geschenke. (Ola ma dzisiaj urodziny i dostaje dużo prezentów)

Der Arzt verschreibt jeden Tag viele Medikamente. (Lekarz przepisuje każdego dnia wiele lekarstw)

Üb3. Ułóż zdania z podanych wyrazów. (W zadaniu występują zarówno czasowniki rozdzielne jak i nierozdzielnie złożone)

Przykład: Der Test, bestehen (składać się), aus drei Aufgaben Der Test besteht aus drei Aufgaben.

Olaf, aufstehen, um 7Uhr. Olaf steht um 7Uhr auf.

1. Der Bus, ankommen, in 5 Minuten.

2. Meine Mutter, bekommen, immer Blumen zum Geburtstag.

3. Ich, verstehen, die Grammatik nicht.

4. Um wieviel Uhr, aufstehen, du?

5. Die Tasche, gehören, meiner Mutter.

6. Wir, aufhören, jetzt.

1

---