20 Europa w gospodarce kolonialnej

podręcznik, str. 86-89

1. Handel kolonialny:

1. napływ kruszców z kolonii- spadek wartości pieniądza

2. potęgi kolonialne w XVII wieku: Anglia, Niderlandy, Francja

3. wzrost wymiany handlowej- działalność banków ( domy bankierskie, np. Fuggerowie, Medyceusze) i giełd ( wymiana towarów masowych i papierów wartościowych), pierwsza giełda- Antwerpia 1531

4. działalność kompanii handlowych:

- monopol w handlu zamorskim

- zakładanie faktorii- przedstawicielstw w krajach zamorskich

• holenderska Kompania Wschodnioindyjska- monopol na handel dalekowschodnimi przyprawami

• * Holenderska Kompania Wschodnioindyjska była najbogatszą kompanią na świecie, posiadając ok. 150 statków handlowych, 40 okrętów, ok. 50 tys. pracowników, własną 10 tys. armię

5. nowe środki płatnicze:

- weksle- papier wartościowy wystawiany przez bank, wymieniany na pieniądze

- banknoty - pieniądz papierowy

2. Nowe formy produkcji:

1. praca nakładcza ( tzw. nakład)- właściciele większych zakładów rzemieślniczych, zlecali mniejszych warsztatom lub chłopom wykonanie części elementów danego produktu. Nakładca był właścicielem surowca dostarczanego rzemieślnikom, narzędzi, w końcu jego własnością był produkt finalny. Rzemieślnicy otrzymywali wynagrodzenie za wykonaną pracę, stając się robotnikami.

2. manufaktury- duże zakłady produkcyjne, gdzie czynności wykonywano ręcznie, zatrudniały najemnych robotników.

3. narodziny kapitalizmu

4. produkcja masowa produktów

5. proces ogradzania w Anglii - wykupywanie terenów gminnych i ich ogradzanie z przeznaczeniem na pastwiska ( hodowla owiec, wysoka cena wełny)

6. początki globalizacji

3. Dualizm ( dwukierunkowość) w rozwoju gospodarczym Europy:

napływ kruszców z kolonii rewolucja cen spadek wartości pieniądza wzrost cen żywności ( przy wzroście demograficznym)

na zachód od Łaby na wschód od Łaby

- gospodarka towarowo- pieniężna - gospodarka folwarczno-pańszczyźniana

• gospodarka rynkowa - rozwój folwarku pańszczyźnianego

• manufaktury, giełdy - wzrost wymiaru pańszczyzny

• system nakładczy - produkcja rolna ( zboża)

• defeudalizacja- początki kapitalizmu - refeudalizacja - pogłębienie feudalizmu

• spadek roli szlachty - wzrost roli szlachty

• chłopi stają się robotnikami - chłopi przypisani do ziemi ( pańszczyzna)

• nowożytne monarchie scentralizowane - sfeudalizowane monarchie- „złota wolność szlachecka

---