Ustrój Polityczny Szwajcarii
Szwajcaria jest republiką federalną, złożoną z 23 kantonów (3 z nich dzielą się na 2 samodzielne półkantony). Obowiązuje konstytucja z 18 kwietnia 1999.
W Szwajcarii obowiązuje system parlamentarno-komitetowy inaczej zwany systemem rządów Konwentu, który opiera się na zasadzie jednolitości władzy państwowej. Najwyższa władza państwowa należy do dwuizbowego parlamentu (Zgromadzenie Federalne złożone
z Rady Narodowej i Rady Kantonów), który reprezentuje lud jako całość i sprawuje władzę państwową na zasadzie wyłączności.
Rada Narodowa (izba niższa), o kadencji 4-letniej, liczy 200 deputowanych, wybieranych
w wyborach bezpośrednich i proporcjonalnych (liczba reprezentantów poszczególnych kantonów zależy od liczby mieszkańców). Rada Kantonów (izba wyższa) składa się z 46 członków, wybieranych na okres od 1 do 4 lat (zależnie od kantonu) przez zgromadzenia ustawodawcze kantonów. Każdy kanton wyłania 2 reprezentantów.
Rząd, czyli Rada Federalna nie jest powoływany przez głowę państwa, jak w przypadku pozostałych systemów, lecz jest bezpośrednio wybierany przez parlament. Rząd nie sprawuje samodzielnie swoich funkcji, lecz jest swoistym komitetem wykonawczym parlamentu.
Radzie Federalnej przewodniczy prezydent (co roku zmieniający się). Składa się ona z 7 członków (radców federalnych, czyli ministrów), wybieranych przez parlament na 4-letnią kadencję. W składzie rządu powinny być reprezentowane wszystkie wspólnoty językowe. Członkowie powinni pochodzić z różnych kantonów; od 1959 w skład Rady wchodzą stale przedstawiciele 4 największych partii politycznych; każdemu członków Rady podlega jedno
z 7 ministerstw (departamentów).
Rząd jest jedynym organem, poprzez który parlament, jako organ ustawodawczy
i określający zasadnicze kierunki polityki państwa, wykonuje swoje decyzje. Rząd jest bezpośrednio podporządkowany parlamentowi i politycznie przed nim odpowiedzialny. Zarówno cały rząd, jak i poszczególni ministrowie mogą być w każdej chwili przez parlament odwołani.
Głową państwa jest wybierany na 1 rok przewodniczący Rady Federalnej (rządu), noszący tytuł prezydenta Konfederacji Szwajcarskiej. Prezydent jest powoływany bezpośrednio przez parlament (spośród członków parlamentu) i bezpośrednio przed nim politycznie odpowiedzialny. Prezydent sprawuje jedynie funkcję reprezentanta państwa. Nie może on rozwiązać parlamentu przed upływem jego kadencji. Zarówno głowa państwa, jak
i członkowie rządu podlegają odpowiedzialności karno - sądowej, podobnie jak wszyscy obywatele i na równych zasadach.
Sądownictwo powszechne sprawują sądy kantonalne i Sąd Federalny (z siedzibą w Lozannie), którego sędziów powołuje Zgromadzenie Federalne na 6-letnią kadencję. Poszczególne kantony mają własne konstytucje, organy władzy ustawodawczej (jednoizbowe parlamenty). W stosunkach między Federacją a kantonami obowiązuje zasada, iż wszystkie kompetencje nie przyznane wyraźnie Federacji należą do kantonów. Ważną instytucją demokracji bezpośredniej jest referendum, które może być zarządzane jako ogólnonarodowe —
na szczeblu Federacji, a także w poszczególnych kantonach. Referendum jest obligatoryjne
w sprawie zmiany konstytucji. Na żądanie obywateli (weto ludowe) może zostać zarządzone referendum ustawodawcze (tzw. weryfikacyjne). Obywatele mogą również wystąpić
z projektami aktów prawnych (inicjatywa lud.). W 5 małych kantonach utrzymała się dawna postać demokracji bezpośredniej — zgromadzenie ludowe, tj. zebranie wszystkich wyborców, na którym wybiera się rząd kantonalny, sędziów oraz rozstrzyga się najważniejsze kwestie.
Bibliografia:
http://www.wos.org.pl/ustroj-polityczny-szwajcarii.html
http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=4575452