SZWAJCARIA

1.KONSTYTUCJA

Uchwalona 18 grudnia 1998, poddana referendum 18 kwietnia 1999r weszła w życie 1 stycznia 2000r

Procedura zmiany konstytucji

-inicjatywa 100tys wyborców

-referendum

-jeśli zostanie ona poparta w referendum przez większość głosujących + wybór w kantonach ( 26 kantonów 70% + 14 – większość podwójna)

-uchwalanie nowej konstytucji z inicjatywy parlamentarzystów

2.ZASADY USTROJOWE

-Zasada państwa demokratycznego federalizmu – podzialna na 26 kantonów i półkantonów. Sa to jednostki posiadające charakter państw. Każdy kanton i półkanton posiada własną konstytucję, parlament, rząd, prawo. Federacja może przejąć od państw członkowskich tylko te zadania, które jej wyraźnie przekazuje konstytucja. Zasada subsydiarności, akceptująca partnerstwo w stosunkach między federacją, a kantonami.

-Zasada nadrzędności władzy państwowej – parlament jako organ sprawujący najwyższą władzę – f. ustawodawczą, kontrolną związaną z wymiarem sprawiedliwości, f.rządzenia i kierowania politycznego państwem. Nie występuje skrajna kadencja, zwoływanie i zamykanie sesji przez egzekutywę, sądownictwo konstytucyjne czy sądowa kontrola ważności wyborów.

-Zasada monokratyczności egzekutywy – polega na tym, że całość władzy wykonawczej skoncentrowana jest w rękach jednego kolegialnego organu, wybieranego przez parlament. Organ tez nie jest wybierany przez naród w przeciwieństwie do rządów kantonalnych

-Zasada państwa socjalnego – polega na stosowaniu przez państwo pomocy osobom, które znalazły się z złej sytuacji materialnej.

KANTONY

Małe kantony połączyły się w duże; kantony suwerenne; podwójne obywatelstwo; 4 języki urzędowe – niemiecki, francuski, włoski i retroromański;

Szwajcarzy więc różnią się – językami, kulturą, tradycjami, religią (protestantyzm, katolicyzm, islam), miejsce zamieszkania?

3.WŁADZA USTAWODAWCZA

ZGROMADZENIE ZWIĄZKOWE – (Rada narodowa i rada kantonów) gdy razem decydują to o:

-wyborze rządu

-wyborze armii

-wybór kanclerza federalnego

-wybór sędziów

-wybór organów wewnętrznych parlamentu

-prawo łaski

-rozstrzyga spory kompetencyjne

Rada Narodowa – 200członków, wybieranych na 4lata, wybory powszechne, proporcjonalne, metoda Hagenbache – Bischofa

Rada narodowa – Na czele stoi przewodniczący – Maya Graff

PRZEWODNICZĄCY IZBY

-wybierany na roczną kadencję, bez prawa ponownego wyboru. W pracach parlamentarnych ma do pomocy dwóch wiceprzewodniczących. Kieruje on obradami izby. Czasami dysponuje głosem rozstrzygającym.

BIURO

-tworzą przewodniczący, wiceprzewodniczący, przedstawiciele frakcji partyjnych lub skrutatorzy. Biura ustalają merytoryczny program każdej sesji, ustalają liczebność komisji i powołują składy. Biura izb tworzą Konferencję Koordynacyjną.

Ostatnie wybory: 2011

SVP – 56

SPS- 46

FDD-30

CUP- 28

Zielon – 15

KDS-9

L Zielon – 12

SPP- 2

Bez-1

Pierwsze 4 to skład rządu

System wielopartyjny, współpraca między partiami

Rada Kantonów

46debutowanych, wybory w 2 turach, zasada większościowa (1tura- w. bezwzględna, 2 tura w. względna)

Przewodniczący – Filippo Lombardi

Wiceprezydent

Biuro

Frakcje – ugrupowania łączące parlamentarzystów obu izb i dopuszczalne wówczas gdy przynajmniej w jednej z izb znajduje się 5 członków danej partii. Zadaniem frakcji jest przygotowanie rozstrzygnięć merytorycznych izb oraz przeprowadzanych przez nie wyborów

4.KOMPETENCJE PARLAMENTU

Władza ustawodawcza

-projekt do przewodniczącego

-prace w komisjach (debata)

-czytanie

-jeśli przyjęty zostaje projekt – ustawa zwykła, nie musi być poddane weto

-do drugiej izby (taka sama procedura)

-jeśli zatwierdzą przewodniczący obu izb to koniec

-jeśli niezgodnośc między izbami powołuje się komisje mediacyjną

Funkcja kontrolna

Formy kontroli

-nadzór nad rządem

-nad stosunkami z zagranicą

-zatwierdzanie sprawozdania finansowego państwa

-formowanie parlamentarnych komisji śledczych

-zapytania

Funkcja kierownicza

-wobec rządu mogą być rezolucje i postulaty. Rezolucje to wytyczanie zadań dla rządu a Postulaty- rząd wzywa do zbadania sprawy i przedstawienia raportu

Funkcja elekcyjna- wybór rady federalnej, prezydenta i wiceprezydenta, Kanclerza fede3ralnego, przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Trybunału federalnego, generała (główno dowodzącego armią)

Funkcja sądowa – roztrzyganie sporów kompetencyjnych, o ważności inicjatywy ludowej, udzielenie łaski osobom skazanym.

5.RZĄD

-3 pierwsze partie – po 3 członków

-4 partia – 1 członek

6.PREZYDENT Ueli Maurer

-wybierany na rok

-reprezentacja państwa na zewnątrz

-nie ma władzy nad władzą federalną

-nie ma statusu głowy państwa

7.REFERENDUM

Ma charakter powszechny

Referendum obligatoryjne – jeśli władze państwowe są zobowiązane do jego przeprowadzenia i fakultatywne, gdy prawo dopuszcza, ale nie nakazuje jego przeprowadzenia,

Referendum fakultatywne – czynnik może być wiążący ale nie musi (konstytucja)

Mogą dotyczyć :

- referendum, w którym obywatele zdecydują, czy każdy z nich będzie dostawał od rządu pieniądze niezależnie od tego czy pracuje, czy nie.

- referendum za ograniczeniem wynagrodzeń kadry menedżerskiej

- referendum czy znieść obowiązkowy pobór do armii.