Mianowanie
Stosunek pracy na podstawie mianowania (jest to pozaumowny stosunek pracy obok powołania, wyboru i spółdzielczej umowy o pracę) określają tzw. pragmatyki służbowe, które są aktami prawnymi regulującymi prawa i obowiązki grup pracowników służb publicznych, a do których odsyła kodeks pracy (np. ustawa o prokuraturze, ustawa o służbie cywilnej).
Akt mianowania jest aktem jednostronnym, sporządzanym w formie pisemnej. Mianowanie zazwyczaj następuje na czas nieokreślony; nie jest możliwe mianowanie na okres próbny.
Kogo dotyczy
Jest stosowane do osób związanych z administracją państwową, samorządową, sądownictwem, prokuraturą, szkolnictwem i szkolnictwem wyższym. Pracownik mianowany podlega zaostrzonej odpowiedzialności dyscyplinarnej, a także podległości służbowej. Jego prawa pracownicze podlegają specjalnej ochronie i zazwyczaj ma on prawo do dodatkowych świadczeń.
Podział na grupy
Stosunki zatrudnienia na podstawie mianowania można podzielić na dwie grupy: pracownicze stosunki służbowe i niepracownicze stosunki służbowe (w formacjach zmilitaryzowanych). Pierwsze dotyczą obsadzania stanowisk m.in. w urzędach państwowych (w służbie cywilnej), urzędach i jednostkach gminy, szkolnictwie i szkolnictwie wyższym, NIK, sądownictwie, prokuraturze, instytucjach naukowo-badawczych, PAN, samorządowych kolegiach odwoławczych. Mogą przybrać postać stosunków służbowo-pracowniczych (np. pragmatyka sędziowska i prokuratorska), pracowniczo-służbowych (np. pragmatyka służby cywilnej) oraz stosunków pracowniczych z elementami służby (np. pragmatyka nauczycielska, szkół wyższych, jednostek badawczo-rozwojowych). Drugie dotyczą obsadzania stanowisk w służbach zbrojnych i zmilitaryzowanych (w wojsku, policji, służbie celnej, służbie więziennej, straży granicznej, straży pożarnej). Stosowanie do pragmatyk niepracowniczych przepisów kodeksu pracy w zakresie przez nie nieuregulowanym jest możliwe tylko na podstawie wyraźnego odesłania w konkretnych sprawach.
Podstawa prawna:
Art. 76 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).