także: Rondel, Porta Gloriae

Barbakan - element średniowiecznego budownictwa obronnego, ważny składnik fortyfikacji miejskich;

element zewnętrznego pierścienia murów; nie do zdobycia

wjazd do miasta od strony płn. (Kleparz), pobieranie ceł

Droga Królewska (kolegiata św. Floriana…Rynek…Wawel)

kiedy? -1498-1499

kto? -Jan Olbracht

po co? -jako zabezpieczenie Bramy Floriańskiej i Arsenału Miejskiego (Pijarska) po klęsce bukowińskiej (1497) w obawie przed najazdem Wołochów, Turków i Tatarów

architektura gotycka

4 kondygnacje (coraz węższe mury - różnica do 3 metrów), piaskowiec/cegła z kamieniem

plan niepełnego koła (średnica ok. 30m)

7 wieżyczek obserwacyjnych, na zmianę okrągłe i ośmiokątne (ołowiane/miedziane pokrycie)

machikuły na arkadach, okienka

połączony z Bramą Floriańską ufortyfikowaną szyją

podziemne sklepione chodniki prowadzące do furt poza fosę

dlaczego niezdobywalny - militarne elementy architektury:

1. wieżyczki obserwacyjne

2. fosa 26 metrów szerokości, 3,5 metra głębokości /most zwodzony i palowy

3. ostrzał - 130 stanowisk strzelniczych (okienka)

4. wejście do bramy równolegle do murów (wystawienie na ogień)

5. machikuły - wysunięte ganki z otworami w podłodze (ołów, olej, pociski)

6. wewnętrzne ganki wokół dziedzińca - ostrzał

7. szyja - cztery bramy

1587 - odparcie Maksymiliana Habsburga

1655 - potop, kapitulacja fortu z powodu wyczerpania amunicji i zapasów

1768 - konfederacja barska, obrona przed Rosjanami, Marcin Oracewicz zabija Panina strzałem z guzika

XIXw. - Austriacy (Franciszek II) rozbierają mury, senator Feliks Radwański broni Barbakanu, dowodząc, że zburzenie fortu narazi miasto na swobodny przepływ silnych wiatrów N i NW, a przez to na „fluksje, reumatyzmy a może i paraliże”

obecnie: arena walk sportowych np. mistrzostw Polski w szermierce, projekcje filmowe pod nazwą BarbaKino - średniowieczne kino letnie w Barbakanie, oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa

1. Jan K. Ostrowski : Kraków. Warszawa : Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1989 r. s. 235-237. (Artystyczne stolice świata)

2. Jan Piwowoński : Mury które broniły Krakowa. Kraków : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986 r. s. 13-14.

3. Barbakan. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. http://www.mhk.pl/oddzialy/barbakan/historia-7 23.09.2013.

---