10 Szczeble samorządu terytorialnego

podręcznik, str. 81-88

1. Społeczność lokalna - wspólnota lokalna ( samorządowa)- „mała ojczyzna”= gmina

Osoby zamieszkałe na niedużym obszarze, dzielnicy, regionu, kilku okolicznych miejscowości, szczególnie związane ze swoją okolicę poprzez miejsce urodzenia, edukacji, wspólnego spędzania czasu, pracy zawodowej, zainteresowań. Społeczności lokalnej zależy na budowaniu przyjaznego dla mieszkańców otoczenia: sieci szkół, infrastruktury ( drogi, kanalizacja, gaz), miejsc pracy, punktów handlowych.

2. Samorządy: samodzielne kierowanie swoimi sprawami ( współdecydowanie o swoich sprawach, suwerenność, niezależność):

Samorząd

Terytorialny Nieterytorialny ( specjalny)

• organizacja mieszkańców danego terytorium - samorząd zawodowy ( aptekarze

którzy mają wspólne interesy i potrzeby ( adwokaci, radcy prawni, lekarze)

- samorząd gospodarczy

( izba przemysłowo-handlowa, izba rzemiosła)

- samorząd religijny ( gminy wyznaniowe)

- samorząd szkolny i klasowy

1. zasada samorządności- zdolność grupy społecznej do samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących problemów i spraw życia społecznego

2. zasada decentralizacji- rozstrzyganie spraw na stopniu lokalnym, samodzielnie

3. zasada pomocniczości ( subsydiarności)- państwo zajmuje się tymi sprawami, z którymi samorząd sobie by nie poradził

4. przywrócenie samorządu terytorialnego w Polsce 1990 r. ( od 1999 r. powiat i urząd marszałkowski)

- model trójstopniowy: gmina ( 2478)- powiat ( 314): powiat ziemski- kilka lub kilkanaście gmin i powiat grodzki ( 65 obszar miasta, który jest gminą na prawach powiatu)- województwo ( 16)

3. Struktura samorządu terytorialnego w Polsce; na dzień (4 X 2010)

Organy stanowiąco-kontrolne Organy wykonawcze

Sejmik wojewódzki Zarząd województwa

39 osób marszałek Marek Woźniak

Rada powiatu Zarząd powiatu ( 17 gmin)

29 osób starosta Jan Grabkowski

kadencja Rada gminy wójt- gmina wiejska

4 lata 21 osób Burmistrz- gmina miejska Dariusz Szmyd, wice Rafał Marek

Ryszard Olszewski lub wiejsko - miejska do 100 tys.

Prezydent- gmina miejska powyżej 100 tys.

elektorat - pełnoletni mieszkańcy ( gminy, powiatu, województwa)

4. Zadania JST ( jednostek samorządu terytorialnego):

• własne- zaspokajanie potrzeb mieszkańców ( drogi , oświata, woda, kanalizacja) i zlecone- zadania administracji rządowej zlecone samorządowi ( wybory, dowody osobiste, akty stanu cywilnego)

Urząd Gminy	Urząd Powiatowy	Urząd Wojewódzki
dowód osobisty akt urodzenia, zgonu, małżeństwa meldunek mieszkanie komunalne zezwolenie na budowę domu, rozbudowę, rozbiórkę zgoda na wycinkę drzew ubiegać się o zasiłek ( opieka społeczna) koncesja na sprzedaż alkoholu) zarejestrować jednoosobową działalność gospodarczą podatki, np. od nieruchomości, transportowy drogi gminne, mosty, place, bezpieczeństwo- straż miejska, straż pożarna ( OSP) biblioteki gminne, ośrodku kultury, ochrona zabytków, przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazja przychodnie i poradnie gminne ( medyczne) organizowanie robót publicznych gospodarka przestrzenne na terenia gminy ( plany zagospodarowania, strefy inwestycyjne), budownictwo komunalne zaopatrzenie w wodę, kanalizę, gaz, prąd ( media), transport lokalny,	prawo jazdy, zarejestrować samochód skargi konsumenckie ( powiatowy rzecznik konsumenta) zgoda na zmianę nazwiska i imienia podanie o zmianę lub nadanie obywatelstwa otrzymać kartę wędkarską drogi powiatowe biblioteki powiatowe, ośrodki kultury, muzea, straż pożarna szkoły ponadgimnazjalne, specjalne, PPP, szpitale rejonowe, PUP- powiatowe urzędy pracy ( zasiłki dla bezrobotnych, aktywizacja - szkolenia, dotacje na działalność gospodarczą) nadzór budowlany w powiecie, geodezja wysypiska śmieci, domy pomocy społecznej i centra pomocy rodzinie, współpraca z organizacjami pozarządowymi	zgoda na zbiórkę pieniędzy na terenie województwa dofinansowanie placówek kulturalno-oświatowych, zdrowotnych, drogi wojewódzki, biblioteki wojewódzki, teatry, muzea, wyższe szkoły zawodowe i ośrodki doskonalenia nauczycieli, szpitale specjalistyczne, WUP- wojewódzki urząd pracy, usuwanie niebezpiecznych odpadów, pomoc społeczna w regionie ( klęski żywiołowe), modernizacja terenów wiejskich wojewódzkie organy administracji publicznej: wydawanie paszportów, nadanie obywatelstwa lub zrzeczenie się, pobyt i zatrudnienie cudzoziemców

---