DOJRZAŁOŚĆ DO UCZENIA SIĘ MATEMATYKI

Dorośli ucząc dzieci prostych umiejętności matematycznych zbyt słabo kształtują te procesy psychiczne, które są nieodzowne do uczenia się matematyki w szkole. Powód - słaba znajomość tego, co składa się na dojrzałość do uczenia się matematyki na sposób szkolny.

Dojrzałość szkolną można ujmować:

1. statycznie, jako moment równowagi między wymaganiami szkoły a możliwościami rozwojowymi dziecka

2. dynamicznie, jako długotrwały proces przemian psychicznych i fizycznych, który prowadzi do przystosowania się dziecka do szkolnego systemu nauczania.

Jest to taki poziom rozwoju umysłowego, społeczno - moralnego i fizycznego, który umożliwia dziecku przystosowanie się do wymagań szkoły i zapewnia uzyskanie powodzenia w nauce szkolnej.

Dojrzałość do uczenia się matematyki zwiera się w zakresie pojęcia dojrzałości szkolnej i definiując ją należy uwzględnić właściwości rozwojowe dziecka oraz wymagania szkoły.

W szkole zaleca się, aby umiejętności dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia kształtować w sposób operacyjny (lata 70-80.). Rozwiązywanie zadań wymaga więc operacyjnego rozumowania na poziomie konkretnym.

Dziecko rozpoczynając naukę musi być zdolne do rozumowania operacyjnego na poziomie konkretnym w dwóch następujących zakresach:

1. Uznawanie stałości ilości nieciągłych przy obserwowanych zmianach: to wnioskowanie o stałości liczby elementów w porównywanych zbiorach i to niezależnie od tego, w jakiej konfiguracji się znajdują i w jaki sposób są przemieszczane.

2. Przyporządkowanie elementów zbioru, aby utworzyć konsekwentną serię: potrafi przegrupować porządkowane elementy w wyobraźni i ustalić miejsce każdego z nich w tworzonej serii. Jest podstawą umiejętności: skoro A poprzedza B, B poprzedza C, to A poprzedza C. Taki sposób rozumowania jest bazą dla kształtowania w umysłach dzieci aspektu porządkowego liczy naturalnej. Jest tu zawarta również intuicja własności przechodniości relacji.

Dla kształtowania pojęcia miary wielkości ciągłych dziecko musi rozumować operacyjnie na poziomie konkretnym w zakresie przestrzeni i czasu.

Z chwilą rozpoczęcia nauki wymaga się od dziecka, aby potrafiło funkcjonować na poziomie reprezentacji ikonicznych i symbolicznych. Dziecko musi rozumieć sens kodowania i dekodowania informacji za pomocą umownych symboli.

Szkolne nauczanie matematyki pełne jest obrazów, słów i zapisów, a dziecko rzadko ma okazję do praktycznego działania. Dlatego ważnym wskaźnikiem dojrzałości do uczenia się matematyki w warunkach szkolnych jest zdolność do funkcjonowania na poziomie symbolicznym oraz ikonicznym bez konieczności odwoływania się do praktycznych działań.

---