ANALIZA FRAGMENTU PROZY
CENTRALNY PROBLEM
-
MYŚL PRZEWODNIA
Jaki jest cel/zamiar autora? Jakie tematy
i problemy podjął? Do jakich uczuć, myśli
czy spostrzeżeń dotyczących omawianych zagadnień autor chciał skłonić
czy przekonać czytelnika? Jakie wartości
i postawy są przez niego przedstawiane lub promowane?
W jaki sposób (za pomocą jakich środków) wspomniane wyżej idee i problemy są wyrażane - jak wpływają na dobór języka, struktury i formy?
Forma: Charakterystyka postaci
Poznajemy postać (charakter postaci) poprzez jej wypowiedzi i działania, sposób mówienia, wypowiedzi innych bohaterów oraz komentarze narratora lub autora.
Forma: Konstrukcja świata przedstawionego
(Sceneria)
Przedstawione miejsca, czas, pory roku
i pogoda, ukazane społeczności i kultury - zwykle służą budowaniu nastroju oraz ujawniają
czy obrazują ukryte postawy i wartości.
Forma: Sposób narracji / typ narratora
Wszechwiedzący? Pierwszo- czy trzecioosobowy?
Wiarygodny czy nie? Postać biorąca udział
w akcji (subiektywna) czy zewnętrzny obserwator (obiektywny)? Wielość / wielogłosowość narracji?
Forma: Wydarzenia
Analiza poszczególnych zdarzeń oraz relacji między różnymi wydarzeniami. W jaki sposób wybrane przedstawione wydarzenia naświetlają temat / przyczyniają się do przedstawienia tematu?
Forma: Gatunek
Z jakiego rodzaju powieści pochodzi cytowany fragment? Do jakich konwencji odwołuje się autor i w jaki sposób je adaptuje? Jak wpływa to na interpretację tekstu oraz przedstawienie tematu?
Język
Dobór słownictwa:
- formalne/nieformalne, codzienne/specjalistyczne?
- pozytywne czy negatywne (pejoratywne) konotacje kluczowych słów?
- powtórzenia?
- obrazowanie - porównania, metafory, personifikacje, symbolika?
- efekty brzmieniowe - aliteracje i asonanse, brzmienie słów kluczowych?
- typy zdań - pojedyncze rozwinięte/nierozwinięte, złożone współrzędnie/podrzędnie, wielokrotnie złożone, równoważniki zdania?
- funkcje wypowiedzi - informacyjna, ekspresywna
czy impresywna?
- tryby - orzekający, przypuszczający, rozkazujący?
Struktura (Kompozycja)
Struktura dramatyczna - sekwencja zdarzeń zmierzająca do spektakularnego zakończenia?
Struktura logiczna - zbiór idei powiązanych na zasadzie przyczynowo-skutkowej, porównania, kontrastu, następstwa czasowego, przykładu, wyliczenia, podsumowania?
Problem - rozwiązanie? Pytanie - odpowiedź? Przyczyna - skutek? Teza - antyteza - synteza? Metoda - efekt - podsumowanie?