Reaktywne zapalenie stawów, -czyli ZESPÓŁ REITERA
Jest to jałowe zapalenie stawów po przebytym zakażeniu układu moczowo-płciowego, gardła, przew. pokarmowego, z towarzyszącym zapaleniu cewki moczowej lub szyjki macicy, zapalenie spojówek oraz ze zmianami skórno-śluzówkowymi.
Zespół Reitera należy do grupy spondyloartropatii, w których występuje czynnik reumatoidalny. Jest to częściowo związane z obecnością w stawie chlamydia trachomatis. Podatne na zachorowania są osoby, u których wys. antygen HLA-B27. Objawy stawowe pojawiają się zazwyczaj 3-4 tyg. po infekcji. W odróżnieniu od septycznego zap. stawów w zespole Reitera posiewy płynu stawowego i maziówki są ujemne.
Objawy ogólne polegają na pojawieniu się złego samopoczucia, stanów podgorączkowych lub gorączkowych, schudnięciu i utracie apetytu. Stany infekcyjne zwykle w miarę szybko ustępują, natomiast zap. st. może utrzymywać się przez długi okres. Po okresie remisji często dochodzi do nawrotów choroby.
W badaniach dodatkowych stwierdza się mierną leukocytozę. W przypadkach o ciężkim przebiegu może wys. niedokrwistość opadanie krwinek czerwonych jest miernie lub znacznie przyśpieszone.
Badanie moczu wskazuje na leukocytozę i krwiomocz. Posiewy z moczu, z krwi i płynu stawowego są ujemne. W okresie 60-80 % przypadków zespołu Reitera stwierdzono obecność antygenu HLA-B27. Odczyny Walera-Rosego i lateksowy -są ujemne. Na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego można stwierdzić:
Asymetryczne wędrujące zapalenie jednego lub kilku stawów dźwigających ciężar ciała (kolanowe, skokowe)
Zapalenie i obrzęk całego palca stopy lub ręki
Dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo krzyżowej lub pośladka
Ostre zapalenie spojówek lub przedniego odcinka naczyniówki
Hiperkeratotyczne zmiany skórne na dłoniach lub podeszwach
Obserwuje się również zapalenie przyczepów ścięgien -zwykle łączne z zapaleniem rozcięgna podeszwowego lub ścięgna Achillesa, jałowe zapalenie cewki moczowej i owrzodzenia w jamie ustnej.
Rzadko dochodzi do zapaleń mięśnia sercowego lub nerek. Schorzenie może objawiać się jedynie łagodnymi dolegliwościami bólowymi, ale może też prowadzić do szybko postępującej niepełnosprawności.
Po przebyciu choroby często wys. bóle stawowe i nawracają objawy kliniczne. U większości chorych zespół Reitera ustępuje po 4-6 mieś., ale czasem przybiera postać przewlekłej nawrotowej i destrukcyjnej artropatii obwodowej, obejmującej zazwyczaj stawy kolanowe i skokowe.
W przypadku tego schorzenia rokowanie jest dobre.
Podstawowe cele leczenia ostrej postaci choroby to:
Zahamowanie procesu zapalnego w stawach za pomocą leków p-zapalnych,
Ograniczenie pozastawowych objawów choroby,
Złagodzenie objawów i zapobieżenie lub zminimalizowanie upośledzenia czynnościowego dzięki fizjoterapii.
W ostrym okresie choroby niezbędne bywa unieruchomienie stawu za pomocą szyny. U chorych z zapaleniem stawów przodostopia oraz stawu skokowego górnego lub dolnego używanie stabilizatora może zredukować ból i pozwolić zachować zdolność chodzenia. Stan pacjenta poprawia się po wypoczynku w łóżku, należy jednak wprowadzić program ćw. biernych w celu uniknięcia przykurczy w stawach i zaników mięśni. Miejscowe stosowanie krioterapii- pomaga w łagodzeniu bólu stawowego lub okołostawowego.
Natychmiast po ustąpieniu procesu zapalnego chory powinien rozpocząć ćw. czynne ruchów, aby przywrócić pełną ruchomość stawów.
Podstawowymi środkami farmakologicznymi stosowanymi w leczeniu reaktywnego zapalenia stawów są n.l.p-z.
Niekiedy odstawowo lub około stawowo stosuje się: glikolortykosteroidy.
W przypadku przewlekłego zapalenia stawów: leki modyfikujące przebieg choroby,
U chorych z zakażeniami stosowane są najczęściej: tetracykliny.