Etiopatogeneza

Reaktywnego Zapalenia

Stawów.

ReA opisywane jest jako ostre,

nieropne aseptyczne zapalenie stawów

będące następstwem pozastawowego

zakażenia bakteryjnego.
ReA zaliczane jest do seronegatywnych

spondyloartropatii.

Spondyloartropatie –cechy

wspólne :

•

RF(-)

•

guzki reumatoidalne(-)

•

asymetryczne zap. stawów obwodowych

•

enthesitis

•

sacroilitis

•

ureithis

•

zmiany skórne

•

zmiany na błonach śluzowych

•

zmiany w narządzie wzroku

•

tendencja do nakładania się obrazu klinicznego

•

skłonność do występowania rodzinnego

•

częsta obecność HLA-B27

Spondyloartropatie-jednostki

chorobowe:

1.

ReA (klinicznie – zespół Reitera)

2.

ZZSK

3.

ŁZS

4.

Zapalenie

stawów

towarzyszące

enteropatiom

5.

Niezróżnicowane

ReA- nieropne zapalenie jednego

stawu lub asymetryczne zapalenie

kilku stawów:

1.

Skojarzone jest z przebiegiem infekcji:

- układu moczowo-płciowego
- przewodu pokarmowego
- układu oddechowego.

2.

Powiązane jest z HLA-B27

3.

Może mieć różnorodny przebieg

- samoograniczający się przez 2 do 6 miesięcy
- skłonność do nawrotów
- przewlekła choroba z destrukcją stawów .

Reaktywne zapalenie stawów

– definicja

•

Jałowe

zapalenie

błony

maziowej

występujące po infekcji w odległym

miejscu organizmu

•

Zapalenie błony maziowej o charakterze

immunologicznym jako konsekwencja

powolnego

zakażenia

bakteryjnego,

cechująca się obecnością w stawie nie

dających się hodować bakterii i/lub

immunogennych

antygenów

bakteryjnych,

produkowanych

przez

bakterie obecne w stawie i/lub innym

miejscu ciała.

Zapalenia stawów a

zakażenie

• Infekcyjne zapalenia stawów - ropne
• Zapalenia stawów uwalniane przez

infekcję

(zakażenie jako czynnik

wywołujący ale konieczna jest odpowiedź
immunologiczna gospodarza).



Reaktywne zapalenia stawów (np. zespól
Reitera)



Poinfekcyjne zapalenia stawów (np.
gorączka reumatyczna)

• Autoimmunologiczne zapalenia

stawów

–

układowe choroby tkanki

łącznej

(przypuszczalne zakażenie jako

czynnik wywołujący autoagresję)

Etiopatogeneza ReA – rola

czynników :

1.

Infekcyjnego

2.

Błony śluzowej jelit jako wrót przenikania

infekcji



do organizmu

3.

Genetycznego – związek z HLA - B 27

4.

Inne czynniki

-

odpowiedź immunologiczna gospodarza

-

cechy błony maziowej stawów

-

stan fizjologiczny jelit.

Najczęstsze infekcje bakteryjne

prowadzące do rozwoju ReA
to:

1.

Zakażenie żołądkowo-

jelitowe(Enterobacteriacae)

- Salmonella typhimurium i S.enteritidis
- Yersinia enterocolitica, Y. pseudotuberculosis

- Shigella flexneri, S. sonei, Campylobacter

jejuni

2.

Zakażenia układu moczowo-płciowego

- Chlamydia trachomatis

3.

Zakażenia układu oddechowego

- Chlamydia pneumoniae

Najczęstsze infekcje bakteryjne

prowadzące do rozwoju ReA to : cd.

4.

Inne

- Clostridium
- Borrelia
- Brucella
- Haemophilus
- Leptospira
- Mycobacterium
- Neisseria
- Streptococcus
- Ureaplasma
- Vibrio
- Wiusy i pasożyty

Cechy chorobotwórcze Gram (-)

pałeczek z rodziny

Enterobacteriacae

:

1.

Adhezja

2.

Penetracja i pasożytnictwo

wewnątrzkomórkowe

3.

Chorobotwórcze działanie białek

powierzchniowych

4.

Znaczenie białek szoku cieplnego

5.

Chorobotwórcze działanie

lipopolisacharydów pałeczek
artrytogennych

Rola antygenu HLA - B

27

Częstość występowania HLA -

B 27 w ReA indukowanym

przez zakażenie:

-

Yersinia od 70 do 80%

-

Salmonella do 80%

-

Shigella od 80 do 90%

-

Chlamydia od 40 do 50%

ReA nie związane z

występowaniem

HLA - B 27 obserwowane w

zakażeniach

-

Borellia

-

Brucella

-

Haemophilus

-

Leptospira

-

Mycobacterium

-

Neisseria

-

Staphylococcus

-

Streptococcus

-

Ureaplasma

-

Vibrio

-

Wirusy i pasożyty

(glista, nitkowce ,lamblie ,węgorek, tasiemiec)

Rola antygenu HLA - B 27 -
koncepcje :

•

Różne prezentacje białek

antygenowych komórkom T –

wpływ

modulacyjny na immunogenność i

antygenowość



Przyleganie wybranych białek



Różna prezentacja białka antygenowego

•

Modyfikacje antygenu HLA - B 27

przez infekcję –

indukcja nieprawidłowej

agresji limfocytów T

•

Powoduje słabszą odpowiedź

limfocytów T cytotoksycznych

Rola antygenu HLA - B 27 –

koncepcje : cd.

•

Zmiana odpowiedzi innych

komórek immunologicznych –

przetrwała infekcja

•

Reakcje krzyżowe bakterii i

antygenu

•

Antygen HLA - B 27 warunkuje

16-50% podatności genetycznej

•

Prawdopodobna konieczność

koincydencji z innymi antygenami

jak HLA - B 60, HLA - B 19, klasy II

itp.

Zjawiska immunologiczne

związane z zakażeniem

drobnoustrojami artrytogennymi

1.

Cechy błony maziowej

2.

Obecność antygenów bakteryjnych w stawie

3.

Rola limfocytów T

4.

Odporność humoralna

Odpowiedź humoralna

1.

Przeciwciała IgM ( utrzymujące się do 3

miesięcy)

• o niskim powinowactwie do antygenów bakterii

artrytogennych

• łatwo tworzą kompleksy immunologiczne o małych
rozmiarach,długo utrzymujące się w
organizmie

2.

Przeciwciała IgA (utrzymują się wiele lat)

• duża siła wiązania antygenów

• hamowanie eliminacji antygenów bakterii przez
tworzenie

kompleksów immunologicznych

3.

Przeciwciała IgG (utrzymują się przez wiele

miesięcy)

• charakterystyczne dla późnych okresów choroby.

Diagnostyka reaktywnego

zapalenia stawów



Izolacja żywej bakterii z materiału

bezpośredniego i

jej hodowla



Izolacja z materiału zakaźnego pobranego od

chorego
i hodowla w
odpowiednich warunkach i na odpowiednich
podłożach. W przypadku Chlamydiae, której jako
patogenu wewnątrzkomórkowego nie hoduje się na
standardowych podłożach, oznaczenia antygenu

dokonuje się następującymi metodami:

-

w materiale bezpośrednim (metoda

immunoenzymatyczna,

fluorescencyjna)

-

na hodowlach komórkowych (HeLa 229) i

tkankowych

MacCoya (fibroblasty mysie)

Diagnostyka reaktywnego zapalenia

stawów cd.



Potwierdzenie obecności żywych bakterii w

badanym

materiale w mikroskopie

elektronowym



Oznaczenia przeciwciał dla tych bakterii w

surowicy krwi (metoda immunofluorescencyjna,
ELISA i inne)



Oznaczenia antygenów bakteryjnych i DNA

bakterii przy

wykorzystaniu metody:

-

hybrydyzacji RNA

-

PCR (polymerase chain reaction) – łańcuchowa

reakcja

polimerazy

-

RT-PCR (reverse transcriptase polymerase chain

reaction) - reakcja polimerazowa odwrotnej
transkryptazy

-

LRC (ligase chain reaction) - reakcja łańcuchowa

ligazy

-

TMA (transcription-mediated amplification) -

reakcja

amplifikacji zależna od transkrypcji i inne