ATAK NIEMIEC NA ZWIĄZEK RADZIECKI (1941)
Rosja to tereny bezkresne, może więc łatwo wciągnąć przeciwnika w swoje terytorium. Klęskę w Rosji poniósł nawet Napoleon.
Hitler zlecił przygotowania do ataku na ZSRR już po klęsce Francji, czyli latem 1940. Atak planowano na 15 maja 1941, uzależniony on był jednak od pomyślnego zakończenia bitwy o Wielką Brytanię, a ona nie została rozstrzygnięta, formalnie Niemcy nawet ją przegrali.
W tym czasie ZSRR modernizował swoją armię. Wywiad niemiecki donosił, że około 1943 uzyska ona pełną gotowość do walki.
Hitler w grudniu 1940 podpisał dyrektywę Barbarossa ( Rudobrody,* od imienia Fryderyka I Barbarossy, który zginął w III krucjacie, a znany był z zapędów przeciw Słowianom). Hitler wiedział, że ryzykuje wojnę na 2 fronty, Armia Czerwona zbroiła się, a po stronie Wielkiej Brytanii do wojny mogło włączyć się USA. 15 maja nie doszło jednak do ataku, ze względu na wojnę na Bałkanach. Atak rozpoczęto 22 czerwca 1941 - w niedzielę. Dzień ten nie był przypadkowy, wtedy bowiem w wojsku, w koszarach, panuje pewne rozprężenie, część żołnierzy przebywa na urlopach, więc atak tego dnia stanowił dodatkowy element zaskoczenia.
ZSRR zaczął niepokoić się gdy Niemcy rozgromiły Francję. Stalin był zszokowany, myślał bowiem, że wojna na zachodzie będzie dla Niemców długa i wyczerpująca. Sądził, że wykrwawią się oni na zachodzie, będą słabi, kiedy to Armia Czerwona uzyska szczyt gotowości bojowej. Wtedy Stalin zająłby Europę, realizując ideę rewolucji światowej i tworząc wszechświatową Republikę Radziecką. Aby uniknąć walki na dwa fronty, Stalin w kwietniu 1941 zawarł układ z Japonią, zakładał bowiem, że Japonia pozostanie neutralna, gdy dojdzie do konfrontacji ZSRR z Niemcami. Stalin sprawiał jednak wrażenie ignoranta w sprawach wojskowych. Polskie formacje podziemne obserwowały bowiem wojska niemieckie, które gromadziły się w Guberni. Te informacje Polacy przekazywali do Londynu, a Londyn dawał sygnały Moskwie, co jednak Stalin ignorował. W dodatku w Tokio przebywał Richard Sorge - as radzieckiego wywiadu, który wykradł z ambasady szyfrogramy zawierające dzień ataku Niemiec na ZSRR. Stalin uznał jednak, że to kłamstwo i chciał skazać Sorge na śmierć za fałszywe informacje. Stalin uwierzył bowiem propagandzie niemieckiej, która wysyłała sygnały do Moskwy, że Niemcy przygotowują się do inwazji na Wielką Brytanię i dlatego szykują w Polsce armię.
22 czerwca 1941 armia niemiecka na początku bez wypowiedzenia wojny uderzyła na Rosję. Później na Kremlu Schulenburg wręczył notę z wypowiedzeniem wojny. Wojnę Rosji wypowiedziały także : Włochy, Rumunia, Finlandia, Węgry, Słowacja, a także oddziały z Hiszpanii. Nigdy natomiast wojny Rosji nie wypowiedziała Bułgaria, która znajdowała się pod wpływem idei panslawizmu.
Niemcy wystawiły 200 dywizji - 5,5 miliona żołnierzy.
Rosja w zachodnich okręgach maiła 150 dywizji - 2 miliony 900 tysięcy żołnierzy.
Niemcy na froncie wschodnim posiadały:
Grupę Armii Północ - miała ona atakować w stronę republik nadbałtyckich i na Leningrad,
Grupę Armii Środek - miała ona atakować w kierunku Smoleńska i Moskwy,
Grupę Armii Południe - miała ona atakować w kierunku Kijowa i Kaukazu, gdzie można by pozyskać ropę naftową - podstawę Blitzkriegu stanowiły bowiem silniki spalinowe.
W II wojnie światowej można było napotkać wiele linii, także linię Stalina, która w rzeczywistości nie istniała, a miała miejsce bardziej w wyobraźni Stalina. Na niej jednak Rosjanie ponieśli ogromne straty.
Armia rosyjska była liczna, lecz nie dało się nagle wyszkolić kadry dowódczej. Do 1 lipca Niemcy zniszczyli 2 tysiące czołgów, wiele rosyjskich działów i samolotów - już na lotniskach. Stalin przeżył wówczas załamanie nerwowe, udał się do willi Kuncewo, nikt nie wiedział co się z nim dzieje.
Do 10 lipca Niemcy zajęli 3 republiki nadbałtyckie - Litwę, Łotwę i Estonię, zachodnią Ukrainę i zachodnią Białoruś i podążali dalej na wschód ( *dowódcy armii lądowej depeszowali nawet, by hamować atak, gdyż piechota nie nadąża z zajmowaniem zdobytych terenów). Niemcy podążali do przodu z prędkością 40-50 km na dobę.
Stalin wydał jednak rozkaz trwania do końca na stanowiskach obrony, co powodowało ogromne ilości jeńców - pod Kijowem do niewoli wzięto 0,5 miliona osób z Armii Czerwonej. Na północy Niemcy zajęli Leningrad - 3 miliony ludzi z czego 900 tysięcy umrze z głodu. Był to błąd Stalina, jego doradcy proponowali ewakuację miasta, na co on się nie zgodził. W związku z tym do niewoli dostało się ponad milion żołnierzy. Niemcy zajęli terytorium, które zamieszkiwało 40% mieszkańców ZSRR. * Do niewoli dostał się także syn Stalina, Niemcy chcieli wymienić go na jednego z generałów niemieckich, na co Stalin nie zgodził się, a jego syn prawdopodobnie popełnił samobójstwo w niewoli.
Republiki nadbałtyckie szybko przechodziły z komunizmu na faszyzm, tworzono formacje, które służyły Niemcom:
- ROA - gen Własow,
- RONA - gen Kamiński.
Hitler oszołomiony sukcesami postanowił zaatakować Moskwę. Stworzono plan „Tajfun” zgodnie z którym atak miał rozpocząć się w październiku 1941. W październiku rozpoczęła się jednak także zima, na którą Niemcy nie byli przygotowani. Żołnierze posiadali jedynie letnie mundury, elementy w wozach, czołgach nie były przystosowane do zimy - zamarzały smary. Potem sytuacja jeszcze się pogorszyła - pojawiły się błota, roztopy. Niemcy znacznie osłabili uderzenie. Najbliżej podeszli na odległość 24 km od Moskwy. Oczywiście Moskwę atakowały samoloty, co wywołało w mieście panikę. Biuro polityczne uciekło. Stalin również miał przygotowany tajny bunkier na Syberii, ale przekonano go, że będzie lepiej jeśli pozostanie.
5/6 grudnia 1941 Rosjanie wyprowadzili pierwszą ofensywę w tej wojnie - ofensywa grudniowa, na czele której stał Żukow. Niemcy przegrali, oddalając się 100-250 km od Moskwy. Załamała się także koncepcja Blitzkrieg, teraz wojna stała się męcząca. Przeprowadzano więc proces eksploatacji wcześniej podbitych terytoriów, aby móc nadal prowadzić wojnę na wschodzie.
Hitler zdymisjonował feldmarszałka Brauchitscha i zajął jego miejsce, stając się naczelnym dowódcą armii niemieckiej.