Gospodarka Niemiec na przełomie XIX i XX w
Zjednoczenie polityczne Niemiec było ważnym czynnikiem rozwoju gospodarczego. Inne czynniki to:
przyłączenie do Niemiec Alzacji i Lotaryngii posiadających bogactwa naturalne /węgiel, rudy żelaza/
ściąganie z Francji w ciągu dwóch lat olbrzymich kontrybucji 5mld franków w złocie, która została wykorzystana jako kapitał inwestycyjny
Niemcy po zjednoczeniu opanowała tzw. grynderka, czyli ruch zakładania nowych przedsiębiorstw, spółek itp. Rząd prowadził efektywną politykę rozwoju przemysłu poprzez protekcjonizm celny, a od końca XIX w. poprzez wielkie zamówienia zbrojne. Druga rewolucja przemysłowa dokonała się przy bardzo znaczącym udziale badaczy i wynalazców niemieckich. Duże znaczenie przywiązywano do badań naukowych, przyrodniczych i technicznych. Kryzys gospodarczy 1873r. Po kryzysie gospodarka Niemiec weszła w stadium niezwykle dynamicznego rozwoju. Rosło wydobycie węgla i produkcja hutnicza, umacniały się nowoczesne gałęzie przemysłu; elektryczny i chemiczny. Dobrze funkcjonował przemysł rolno-spożywczy /cukiernictwo, ogrodnictwo/ i lekki /włókienniczy/. Powstawały wielkie koncerny /Reńsko-Wesrfalska Wspólnota Węgla i Stali/, AEG, IG Farben. Rolnictwo niemieckie opierało się na wielkiej własności rodzin junkierskich, było dobrze wyposażone technicznie i wydajne. Na rynkach zagranicznych pod koniec XIX w. produkty niemieckie skutecznie konkurowały już z towarami angielskimi i amerykańskimi.