Nauka i kultura na przełomie XIX / XX wieku/ przemiany ideowe
str. 274- 285
Wiek XIX- stulecie rozwoju nauki i rewolucji przemysłowej
Medycyna:
- Ludwik Pasteur- szczepionka przeciw wściekliźnie,
- leki- aspiryna,
- sterylizacja narzędzi operacyjnych,
- teoria o pochodzeniu gatunków Karola Darwina,
Fizyka:
- odkrycie promieni X- Wilhelm Roentgen ( 1895)
- zjawisko promieniotwórczości- Maria Słodowska- Curie i Piotr Curie: polon i rad,
- teoria względności - Albert Einstein- 1905- E+MC2
wiek XIX- wiek powieści:
- powieści w odcinkach gazet,
- powieściopisarze:
Karol Dickens- Oliver Twist, David Copperfield, Opowieści wigilijne,
Lew Tołstoj- Wojna i pokój, Anna Karenina,
Fiodor Dostojewski- Zbrodnia i kara, Bracia Karamazow,
Joseph Conrad- Lord Jim,
Bolesław Prus i Henryk Sienkiewicz
prądy artystyczne na przełomie XIX / XX wieku:
- akademizm- akademie sztuk pięknych, tematyka religijna, historyczna, mitologiczna,
- impresjonizm- zaprzeczenie akademizmu, Claude Monet- Impresja- wschód słońca ( stąd nazwa), Vincent van Gogh, pokazywanie świata, takim, jaki jest, wrażenia zmysłowe, tematyka- pejzaże i sceny z życia,
kinematografia:
- Auguste i Louis Lumiere- 1895- film wyjście robotników z fabryki,
- kamera ręczna- Kazimierz Prószyński,
Przemiany ideowe:
anarchizm- przeciwnicy państwa, popularność we Włoszech, Francji, Hiszpanii- Michaił Bakunin, Piotr Kropotkin, często terroryści, zamachy na przywódców krajów, edukacja najuboższych, związki zawodowe,
chrześcijańska demokracja- chadecja- encyklika Rerum novarum papieża Lerona XIII
nacjonalizm- państwa narodowe, teorie rasistowskie, szowinizm, niechęć wobec obcych,
syjonizm- nacjonalizm żydowski, , utworzenie państwa żydowskiego w żiemi Świętej- Teodor Herzl,
I Międzynarodówka- 1864- Londyn, rywalizacja marksistów i anarchistów,
II Międzynarodówka- 1889- Paryż, federacja partii marksistowskich, silna pozycja SPD- Socjaldemokratyczna Partia Niemiec,
Walka o emancypację, czyli równouprawnienie kobiet- ruch sufrażystek ( głosowanie w wyborach, studia, ): Finlandia- 1893